ЎЗБЕКИСТОН
ҚОНУНЧИЛИГИ
ТАҲЛИЛИ
♦
UZBEK LAW REVIEW
♦
ОБЗОР
ЗАКОНОДАТЕЛЬСТВА
УЗБЕКИСТАНА
2010
№
1-2
♦
ЎЗБЕКИСТОН
ҚОНУНЧИЛИГИ
ТАҲЛИЛИ
♦
UZBEK LAW REVIEW
♦
ОБЗОР
ЗАКОНОДАТЕЛЬСТВА
УЗБЕКИСТАНА
61
М
.
Н
.
Мамаюсупов
Жаҳон
иқтисодиёти
ва
дипломатия
Университети
тадқиқотчиси
ЯШАШ
ҲУҚУҚИ
ВА
ИНСОН
ЭКОЛОГИК
ҲУҚУҚЛАРИ
Инсон
ҳуқуқ
ва
эркинликлари
инсониятнинг
катта
ютуғи
бўлиб
,
уларнинг
туб
моҳияти
инсоннинг
яшаши
ва
ҳаётини
таъминлашдир
.
Инсоннинг
яшаш
ҳуқуқи
унинг
тўғилиши
билан
бирга
вужудга
келиб
,
бошқа
ҳуқуқлар
унга
хизмат
қилади
,
уни
кафолатлайди
ва
тўлдиради
.
Яшаш
ҳуқуқини
руёбга
чиқарадиган
,
уни
амалда
кафолатлайдиган
ва
ҳаёт
неъматларини
таъминлайдиган
ҳуқуқлар
ичида
инсоннинг
экологик
ҳуқуқлари
алоҳида
аҳамиятга
эга
.
Инсоннинг
экологик
ҳуқуқлари
туркум
ҳуқуқларни
мужассамлаштирган
бўлиб
,
уларнинг
ичида
соғлом
,
қулай
атроф
табиий
-
муҳитга
бўлган
ҳуқуқи
,
атроф
муҳитнинг
салбий
таъсири
натижасида
инсон
соғлигига
ёки
мулкига
етказилган
зарарни
ундиришга
бўлган
ҳуқуқи
,
атроф
муҳитнинг
ҳолати
тўғрисида
ахборот
олиш
ҳуқуқи
каби
ҳуқуқлари
долзарб
аҳамият
касб
этади
.
Маълумки
,
инсон
биологик
мавжудот
сифатида
табиатнинг
ажралмас
бир
бўлаги
ҳисобланади
.
Инсоннинг
яшаши
,
соғлиги
ва
ҳаёти
табиат
қўйнида
кечади
.
Бунда
табиат
инсон
учун
қулай
,
тоза
,
соғлом
ва
хавфсиз
бўлиши
лозим
.
Агар
инсон
яшайдиган
муҳит
физик
,
кимёвий
жиҳатдан
унинг
турмушига
,
соғлигига
хавф
соладиган
бўлса
,
инсоннинг
ҳаёти
ҳам
хавф
остида
қолади
.
Шундан
кўриниб
тўрибдики
,
инсоннинг
яшаш
ҳуқуқини
таъминлашнинг
сиёсий
,
ижтимоий
ва
маданий
шартларидан
ташқари
қулай
,
соф
атроф
-
табиий
муҳит
,
соғлом
муҳит
кабилар
ҳам
зарурдир
.
Инсоннинг
яшаш
ҳуқуқини
таъминлаш
,
инсон
яшайдиган
табиий
муҳитни
сақлаш
ва
тиклаш
билан
тўғридан
-
тўғри
боғлиқдир
1
.
«
Инсон
ҳуқуқлари
умумжаҳон
Декларация
»
сининг
25-
моддасида
инсоннинг
турмуш
даражаси
ва
соғлигини
сақлаш
учун
зарур
яшаш
даражасига
эга
бўлиш
ҳуқуқи
берилган
бўлса
,
«
Иқтисодий
,
ижтимоий
ва
маданий
ҳуқуқлар
тўғрисидаги
халқаро
Пакт
»
нинг
(1966-
й
) 11-
моддасида
инсоннинг
таъминланган
яшаш
даражасига
ва
бевосита
яшаш
шароитларини
яхшилашга
бўлган
ҳуқуқи
мустаҳкамлаб
қўйилган
.
Инсоннинг
таъминланган
яшаш
даражасига
эга
бўлиш
ҳуқукининг
мажбурий
элементларидан
бири
-
бу
унинг
қулай
,
соф
атроф
табиий
муҳитда
яшашидир
.
Инсоннинг
яшаш
ҳуқуқи
тўғрисидаги
юқоридаги
қоидалардан
келиб
чиқиб
айтиш
мумкинки
,
инсоннинг
моддий
-
маиший
таъминланган
яшаш
даражасига
эга
бўлиш
ҳуқуқининг
руёбга
чиқарилиши
билвосита
унинг
қулай
атроф
-
табиий
муҳитга
бўлган
ҳуқуқини
ҳам
кафолатлайди
.
Инсоннинг
экологик
ҳуқуқлари
тўғрисидаги
дастлабки
ҳолатлар
халқаро
миқёсда
1972
йил
атроф
-
муҳит
масалаларига
бағишлаб
ўтказилган
БМТнинг
Стокголм
конференциясига
тайёргарлик
кўриш
ва
ўтказиш
жараёнида
кенг
муҳокама
қилинган
эди
2
.
Стокьголм
конференциясида
қабул
қилинган
Декларациянинг
1-
тамойилида
«
Инсон
атроф
муҳитда
эркин
,
тенг
ва
қулай
яшаш
шароитларига
1
«
Инсон
ҳуқуқлари
»
маъсул
мухаррирлар
Х
.
Б
.
Бобоев
,
И
.
Р
.
Рамазонов
.
Т
.:
Ўзбекистон
, 1997. 105-
б
.
2
Щемшученко
Ю
.
С
.
Проблемы
экологического
права
.
Киев
,
1989.
С
.34.
бўлган
ҳуқуқга
эгадир
,
унинг
сифат
даражаси
эса
ривожланган
ҳаёт
кечириши
учун
имкон
бериши
ва
у
бугунги
ва
келажак
авлод
олдида
атроф
-
муҳитни
мухофаза
қилиш
ва
асраб
авайлашга
маъсулдир
»
дейилган
.
Инсоннинг
соғлом
,
қулай
атроф
табиий
-
муҳитга
бўлган
ҳуқуқи
,
атроф
муҳитнинг
салбий
таъсири
натижасида
соғлигига
ёки
мулкига
етказилган
зарарни
ундиришга
бўлган
ҳуқуқи
,
атроф
муҳитнинг
ҳолати
тўғрисида
ахборот
олишга
бўлган
ҳуқуқлари
экологик
хавфсизлик
концепцияси
билан
ҳам
чамбарчас
боғлиқдир
.
Экологик
хавфсизлик
инсоннинг
экологик
ҳуқуқларини
таъминлашнинг
ва
охир
оқибатда
унинг
хавфсиз
яшаш
ҳуқуқини
таъминлашнинг
гаровидир
.
Инсоннинг
экологик
ҳуқуқлари
билан
хавфсиз
яшаш
ҳуқуқи
бир
-
бири
билан
чамбарчас
боғлиқ
эканлигини
халқаро
ҳужжатлардаги
қоидалар
билан
асослаш
мумкин
.
Чунончи
, «
Табиий
муҳитга
ҳарбий
ёки
бошқа
ғаразли
мақсадларда
таъсир
қилишни
таъқиқлаш
тўғрисида
»
ги
Конвенцияда
(1976-
й
),
экологик
хавфсизликни
таъминлаш
билан
биргаликда
инсоннинг
экологик
ҳуқуқларини
ҳимоя
қилиш
назарда
тутилган
.
Ушбу
Конвенция
уруш
олиб
боришнинг
янги
воситалари
яратилишининг
олдини
олиш
ва
бу
орқали
атроф
-
муҳитни
муҳофаза
қилишни
кўзда
тутади
.
Конвенция
табиий
муҳитга
ҳарбий
ва
бошқа
ғаразли
мақсадларда
таъсир
қилишнинг
олди
олиниши
,
экологик
хавфсизлик
масалаларини
ҳал
этади
ва
бу
орқали
инсоннинг
экологик
ҳуқуқларини
ҳам
мухофаза
қилади
.
«
Озон
қатламини
мухофаза
қилиш
тўғрисида
»
ги
халқаро
Конвенция
(1985-
й
.
Вена
)
унда
қатнашувчи
давлатлар
Ер
озон
қатламининг
емирилиши
ва
ўзгаришига
таъсир
қилувчи
омилларнинг
олдини
олишга
қаратилган
чора
-
тадбирлар
кўриш
,
инсон
саломатлиги
ва
атроф
-
муҳитга
нисбатан
бўлаётган
таъсирларни
камайтириш
,
олдини
олишга
қаратилган
чоралар
кўриш
мажбуриятини
олган
.
Ҳозирги
вақтда
илмий
-
техниканинг
жадал
ривожланиши
муносабати
билан
табиий
ресурслардан
хўжалик
мақсадларида
тобора
кўпроқ
фойдаланилмоқда
.
Бунинг
устига
дунё
аҳолисининг
ўсиб
бориши
,
кўпроқ
миқдорда
озиқ
-
овқат
,
ёқилғи
,
кийим
-
кечак
ва
бошқа
нарсаларнинг
ишлаб
чиқарилишини
талаб
қилмоқда
.
Бу
эса
ўрмонлар
эгаллаб
турган
майдонларнинг
жадал
суръатларда
қисқаришига
,
чўл
саҳроларнинг
бостириб
келишига
,
тупроқнинг
бўзилишига
,
атмосферанинг
юқорисида
жойлашган
озон
қатламининг
емирилиб
кетишига
,
ер
ҳавосининг
ўртача
ҳароратининг
ортиб
боришига
ва
бошқа
ҳолатларга
сабаб
бўлмоқда
3
.
Айниқса
кейинги
ўн
йилликларда
вазиятнинг
жиддий
равишда
ўзгаришида
атроф
табиий
муҳитга
антропоген
таъсирларнинг
кўлами
шу
даражага
бориб
етдики
,
у
ҳатто
инсониятнинг
табиий
мавжудлигига
хавф
сола
бошлади
.
Чунки
,
давлатлар
атроф
муҳитни
ҳимоя
қилиш
масаласига
иқтисодий
самарадорлик
нуқтаи
назаридан
ёндашар
ва
маълум
даражадагина
атроф
-
муҳит
ҳимояланган
эди
4
.
Бунинг
оқибатида
табиат
3
Каримов
И
.
А
.
«
Ўзбекистон
XXI
аср
бўсағасида
:
хавфсизликка
таҳдид
,
барқарорлик
шартлари
ва
тараққиёт
шартлари
»
Т
.:
Ўзбекистон
, 1997. 114-
б
.
4
Шатаева
С
.
В
.
Конституционное
право
человека
на
благо
-
приятную
окружающую
среду
и
механизм
его
реализации
в
Российской
Федерации
.
Дис
. …
кан
.
юрид
.
наук
.
М
., 2003.
С
.46.
ЎЗБЕКИСТОН
ҚОНУНЧИЛИГИ
ТАҲЛИЛИ
♦
UZBEK LAW REVIEW
♦
ОБЗОР
ЗАКОНОДАТЕЛЬСТВА
УЗБЕКИСТАНА
2010
№
1-2
♦
ЎЗБЕКИСТОН
ҚОНУНЧИЛИГИ
ТАҲЛИЛИ
♦
UZBEK LAW REVIEW
♦
ОБЗОР
ЗАКОНОДАТЕЛЬСТВА
УЗБЕКИСТАНА
62
объектлари
ва
экотизимнинг
табиий
мавжудлиги
ва
мувозанати
издан
чиқди
.
Табийки
воқеаларнинг
бундай
ривожланиши
,
юқороида
таъкидлаб
ўтганимиздек
инсоннинг
экологик
ҳуқуқларини
юзага
чиқарди
.
Тўғри
,
инсоннинг
экологик
ҳуқуқлари
авваллари
табиий
равишда
мавжуд
бўлиб
,
инсон
ўтган
асрнинг
ўрталаригача
ҳам
тоза
ҳаво
,
сув
каби
табиат
объектларидан
фойдаланишида
қийинчиликлар
йўқ
эди
.
Нафақат
юртимизда
балки
дунё
буйича
экологик
вазиятнинг
ёмонлашуви
инсоннинг
атроф
муҳитга
оид
хуқуқларини
норматив
тарзда
белгилаб
олишни
талаб
қила
бошлади
.
Инсоннинг
экологик
ҳуқуқлари
ўтган
асрнинг
70-
йилларидан
бошлаб
муҳокама
қилина
бошланган
бўлса
,
собиқ
иттифоқ
даврида
мазкур
масалага
эътибор
берилмаган
.
Бу
ҳуқуқ
тўғрисидаги
дастлабки
назарий
ҳолатлар
ва
ҳуқуқий
қоидаларни
Ўзбекистон
мустақилликка
эришгандан
сўнг
учратиш
мумкин
.
Табиатни
муҳофаза
қилиш
турли
хил
усул
ва
воситалар
ёрдамида
амалга
оширилади
.
Бизнинг
назаримизда
шундай
усулларнинг
энг
муҳими
табиатни
ҳуқуқий
муҳофаза
қилишдир
.
Ҳуқуқий
нормалар
табиий
муҳитнинг
бузилишидан
,
ифлосланишдан
,
заҳарланишидан
,
унинг
нобуд
бўлишидан
ҳимоя
қилади
.
Юртимизда
қабул
қилинаётган
табиатни
муҳофаза
қилишга
қаратилган
қонунларимизда
давлатимизнинг
экологик
сиёсатининг
асосий
йуналишлари
акс
этган
бўлиб
,
улар
табиий
ресурслардан
оқилона
фойдаланиш
ва
муҳофаза
қилишга
,
фуқароларнинг
асосий
экологик
ҳуқуқ
ва
мажбуриятларини
белгилашга
қаратилгандир
.
Бундай
қонунлар
жумласига
Ўзбекистон
Республикаси
Конституцияси
асосида
қабул
қилинган
,
Ўзбекистон
Республикасининг
«
Табиатни
муҳофаза
қилиш
тўғрисида
»
ги
Қонуни
,
Ер
кодекси
, «
Сув
ва
сувдан
фойдаланиш
тўғрисида
»
ги
Қонун
,
Ўрмон
кодекси
, «
Атмосфера
ҳавосини
муҳофаза
қилиш
тўғрисида
»
ги
Қонуни
ва
бошқа
қонунларни
айтишимиз
мумкин
.
Мазкур
қонунларнинг
мазмун
моҳиятидан
келиб
чиқадиган
инсонларнинг
экологик
ҳуқуқлари
Конституциянинг
24-
моддасида
берилган
яшаш
ҳуқуқининг
мағзини
ташкил
этади
.
Маълумки
,
Конституциямизнинг
24-
моддасида
яшаш
ҳуқуқи
ҳар
бир
инсоннинг
узвий
ҳуқуқидир
.
Инсон
ҳаётига
суиқасд
қилиш
энг
оғир
жиноятдир
,
дейилган
.
Тўғри
,
Конституцияда
тўғридан
тўғри
инсоннинг
экологик
ҳуқуқлари
мустаҳкамлаб
қуйилмаган
,
лекин
унинг
маъно
мазмунидан
келиб
чиқиб
қарайдиган
бўлсак
,
унинг
маъносида
инсоннинг
атроф
муҳитга
оид
ҳуқуқларини
англаб
олиш
қийин
эмас
.
Агар
атроф
табиий
муҳитнинг
салбий
таъсири
инсоннинг
ҳаёти
ва
соғлигига
таҳдид
соладиган
даражада
бўлса
,
унда
ўз
навбатида
унинг
яшаш
ҳуқуқи
ҳам
хавф
остида
қолади
.
Шу
боисдан
ҳам
инсоннинг
экологик
ҳуқуқларини
конституцияда
белгилаб
қуйилган
инсоннинг
яшаш
ҳуқуқининг
узвий
давоми
сифатида
кўриши
мумкин
.
Шунингдек
,
Конституциянинг
55-
моддасида
ер
,
ер
ости
бойликлари
,
сув
,
ўсимлик
ва
ҳайвонот
дунёси
ҳамда
бошқа
табиий
заҳиралар
уммумиллий
бойликдир
,
улардан
оқилона
фойдаланиш
зарур
ва
улар
давлат
муҳофазасидадир
дейилган
.
Кўриб
турганимиздек
,
табиий
муҳит
умуммиллий
бойлик
деб
эътироф
этиляпти
ва
унинг
давлат
муҳофазасида
эканлигига
урғу
бериляпти
.
Агар
атроф
муҳит
умуммиллий
бойлик
экан
,
биз
уни
асраб
авайлашимиз
,
келажак
авлодларга
соф
ҳолда
етказиб
беришимиз
ва
инсоннинг
яшаши
учун
муносиб
шароитларни
яратишимиз
лозим
.
Инсоннинг
яшаш
ҳуқуқи
унинг
табиий
ҳуқуқи
бўлиб
,
инсон
туғилиши
билан
пайдо
бўлади
.
Юридик
адабиётлардан
маълумки
азалдан
инсон
ҳаёти
ва
соғлигини
муҳофаза
қилишни
унга
зўрлик
ишлатишдан
ҳимоялаш
тушунчаси
билан
биргаликда
тушунилиб
келинган
.
Атроф
-
муҳитни
ҳалокатли
тарзда
ифлослантириш
оқибатида
инсон
ҳаёти
ва
соғлигига
хавф
туғдириш
ҳамда
бу
хавфдан
ҳимоя
қилишни
ҳам
зўрлик
ишлатиб
хавф
тўғдиришдан
муҳофаза
қилиш
тушунчаси
билантенглаштириш
мумкин
.
Атроф
-
муҳитнинг
ифлосланишида
инсон
фао
-
лияти
асосий
ўринни
эгаллаган
.
Бунинг
оқибатида
эса
инсонларнинг
муҳим
ҳаётий
манфаатлари
бўлмиш
:
тоза
,
соғлом
,
қулай
табиий
шароитларга
эга
бўлиш
ҳуқуқларини
таъминлаш
учун
зарур
бўлган
экологик
ҳолат
инқирозли
ва
ҳалокатли
аҳволга
келиб
қолди
.
Мутахассисларнинг
маълумотига
кўра
,
ер
юзида
содир
бўлаётган
табиий
жараёнларнинг
9/10
қисмида
инсон
фаолиятининг
маҳсули
акс
этмоқда
1
.
Шунинг
учун
ҳам
ҳозирги
кунга
келиб
дунёда
экологик
ҳолат
билан
бе
-
восита
боғлиқ
касалликлар
кўпайиб
бормоқда
.
Агарда
мазкур
масалага
Ўзбекистон
нуқтаи
-
назаридан
қарайдиган
бўлсак
,
бизнинг
давлатимизга
ҳам
Орол
денгизининг
қуриши
билан
боғлиқ
,
улкан
экологик
ҳалокатли
вазият
хавф
солмоқда
.
Бу
муоммо
айниқса
орол
бўйи
минтақасида
яшайдиган
аҳолининг
ҳаёти
ва
соғлигига
катта
зарар
етказмоқда
.
Мазкур
ҳудудда
бевосита
атроф
-
муҳитнинг
салбий
таъсири
натижасида
96,8%
ҳомиладор
аёллар
ва
78%
болалар
камқонликдан
азият
чекишаётган
бўлса
, 80%
дан
ошиқ
аёллар
бошқа
экстрагенитал
касалликлардан
азият
чекишмоқда
2
.
Шу
ўринда
биз
атроф
-
муҳитнинг
зарарли
таъсирида
етказилган
зарарнинг
юридик
моҳиятини
англаб
олишимиз
лозим
.
Бунинг
учун
эса
зарар
келтириб
чиқариш
жараёнларини
билиш
керак
.
Дастлаб
,
антропоген
ва
табиий
ифлосланиш
натижасида
атроф
-
табиий
муҳит
ифлосланади
,
бунинг
оқибатида
эса
атроф
-
табиий
муҳитнинг
салбий
ҳалокатли
таъсири
кучаяди
ва
охир
оқибат
инсоннинг
ҳаётига
,
соғлигига
,
мулкига
зарар
етказади
,
ниҳоят
ўлимига
ҳам
сабаб
бўлади
.
Мутахассисларнинг
фикрича
ҳам
табиат
сифатининг
ҳалокатли
ёмонлашувининг
салбий
таъсири
натижасида
,
касалликларнинг
пайдо
бўлиши
ёки
касалликлар
кечишининг
тезлашиши
ва
кучайишига
сабаб
бўлади
3
.
Шунингдек
,
кейинги
йилларда
атроф
-
муҳитнинг
ифлосланиши
натижасида
дунёда
махсус
“
экологик
”
касалликлар
гуруҳи
пайдо
бўлди
.
Бу
эса
охир
оқибатда
яшаш
ҳуқуқига
тажовуз
демакдир
.
АҚШнинг
151
шаҳрида
ўтгазилган
тадқиқотлар
натижасига
кўра
атмосферанинг
ифлосланиши
ўлим
даражасини
ўртача
17%
га
оширар
экан
.
Калифорния
Атроф
-
муҳитни
муҳофаза
қилиш
агентлигининг
маълумотига
қараганда
,
мазкур
штатда
ҳар
йили
ифлосланган
ҳаводан
275
киши
вафот
этар
экан
4
.
Кўриб
турганимиздек
яшаш
ҳуқуқини
таъминлаш
,
амалга
ошириш
,
уни
сақлаб
қолиш
бевосита
атроф
муҳит
1
Ўша
жой
. 7-
б
.
2
Национальный
доклад
РУз
.
По
выпонению
положений
«
Ме
-
ждународного
пакта
об
экономическых
,
социальных
и
куль
-
турных
правах
».
Т
., 1999.
С
.92.
3
Васильева
М
.
И
. «
Судебная
защита
экологических
прав
».
М
.,
1996.
С
.21.
4
«
Зелёний
мир
».
М
., 2000.
№
29.
ЎЗБЕКИСТОН
ҚОНУНЧИЛИГИ
ТАҲЛИЛИ
♦
UZBEK LAW REVIEW
♦
ОБЗОР
ЗАКОНОДАТЕЛЬСТВА
УЗБЕКИСТАНА
2010
№
1-2
♦
ЎЗБЕКИСТОН
ҚОНУНЧИЛИГИ
ТАҲЛИЛИ
♦
UZBEK LAW REVIEW
♦
ОБЗОР
ЗАКОНОДАТЕЛЬСТВА
УЗБЕКИСТАНА
63
қандай
ҳолатда
эканлигига
,
сифатига
хуллас
инсон
экологик
ҳуқуқларига
боғлиқ
экан
.
Бусиз
инсоннинг
яшаш
ҳуқуқини
амалга
ошириш
ҳозирги
кунга
келиб
қийинлашмоқда
.
Ҳалқаро
ҳамжамият
,
инсоният
энди
-
энди
ер
шарининг
бир
бутун
биотизим
эканлиги
ва
ўзининг
биологик
мавжудот
сифатида
яшаб
қолиши
бевосита
унга
боғлиқлигини
англаб
етаётганлиги
ҳамда
,
давлатлар
миқёсида
глобал
экологик
муаммоларни
ҳал
қилишга
уринилаётганлиги
диққатга
сазовордир
.
Бу
эса
ўз
навбатида
инсон
экологик
ҳуқуқларини
куннинг
долзарб
масалалари
қаторига
қўяди
ва
келгусида
соҳага
оид
тадқиқотларни
янада
жадаллаштиришни
,
ҳуқуқ
нормаларини
такомиллаштиришни
талаб
қилади
.
Хулоса
қилиб
айтадиган
бўлсак
,
инсоннинг
экологик
ҳуқуқларини
қарор
топтириш
,
уни
амалда
таъминлаш
катта
вазифалардан
бирига
айланиб
улгурди
ва
ечимини
кутмоқда
.
Бу
эса
ҳуқуқшунос
олимлар
ва
амалиётчилар
олдига
катта
вазифаларни
қўяди
.
И
.
Р
.
Рустамбеков
Аспирант
ТГЮИ
ПРАВОВЫЕ
ПРОБЛЕМЫ
МЕЖДУ
ВЛАДЕЛЬЦАМИ
ТОВАРНЫХ
ЗНАКОВ
И
ДОМЕННЫХ
ИМЕН
В
США
XXI
век
является
веком
высоких
технологий
и
глобального
развития
информационно
-
коммуникационных
технологий
.
Указанное
развитие
привело
к
возникновению
новых
технологий
,
возмож
-
ностей
и
тем
самым
новых
общественных
отношений
,
которые
должны
быть
урегулированы
правом
.
Одним
из
таких
явлений
–
Интернет
и
существующие
в
нем
доменные
имена
.
Именно
с
возникновением
доменных
имен
начали
также
возникать
многие
проблемы
,
кото
-
рые
должны
быть
урегулированы
правом
.
Роль
Интернета
в
обществе
,
как
в
Узбекистане
так
и
во
всем
мире
является
огромной
,
это
также
обу
-
словлено
тем
,
что
число
пользователей
Интернет
ог
-
ромен
и
это
число
увеличивается
очень
большими
скоростями
.
Как
указал
Президент
РУз
И
.
А
.
Каримов
«
Стремительно
растет
количество
пользователей
Ин
-
тернетом
,
число
которых
составляет
на
сегодняшний
день
более
6
млн
.
»
1
.
В
указанной
ситуации
важную
роль
играет
вопрос
правового
регулирования
отноше
-
ний
возникающих
в
Интернете
,
а
также
защита
прав
пользователей
Интернете
.
В
регулировании
таких
во
-
просов
,
следовательно
,
считается
целесообразным
изучение
зарубежного
опыта
,
и
основываясь
на
том
,
что
сама
система
Интернет
возникла
в
США
целесо
-
образно
изучить
опыт
правового
регулирования
отно
-
шений
возникающих
с
использованием
Интернет
и
непосредственно
доменных
имен
в
США
.
Удобство
и
мобильность
Интернет
создали
предпосылки
для
электронного
рынка
товаров
и
услуг
.
Ежегодный
анализ
показывает
,
что
объем
электронной
торговли
товарами
и
услугами
быстро
растет
и
разви
-
вается
.
При
этом
доменное
имя
–
технический
термин
,
изначально
созданный
для
удобства
адресации
око
-
нечных
устройств
в
сети
,
трансформируется
в
средст
-
во
,
способствующее
продвижению
на
электронный
рынок
товаров
и
услуг
.
В
создавшейся
ситуации
в
качестве
доменных
имен
начинают
использоваться
чужие
товарные
знаки
,
зачастую
имеющие
прочные
позиции
на
рынке
.
Имен
-
но
рост
коммерческой
деятельности
в
Интернет
поро
-
ждает
проблему
использования
в
доменных
именах
чужих
товарных
знаков
,
что
приводит
к
конфликтным
ситуациям
,
столкновению
товарных
знаков
и
доменных
имен
в
Интернет
.
Средства
индивидуализации
на
электронном
рынке
имеют
даже
большее
значение
,
чем
в
обычном
товарообороте
.
И
это
естественно
,
так
как
на
виртуальном
рынке
продавец
не
может
предос
-
тавить
покупателю
возможность
осмотреть
и
осязать
товар
,
поэтому
последний
предпочитает
приобретать
товары
,
качество
которых
ассоциируется
у
него
с
оп
-
ределенным
товарным
знаком
.
Интернет
,
предоставляя
новые
,
еще
до
конца
не
познанные
коммуникационные
возможности
,
вместе
с
тем
создает
своеобразные
проблемы
,
связанные
с
1
Каримов
И
.
А
.
«
Концепция
дальнейшего
углубления
демо
-
кратических
реформ
и
формирования
гражданского
общества
в
стране
» //
Народное
слово
. 2010
г
. 13
ноября
,
№
220 (5135).
