ЎЗБЕКИСТОН
ҚОНУНЧИЛИГИ
ТАҲЛИЛИ
♦
UZBEK LAW REVIEW
♦
ОБЗОР
ЗАКОНОДАТЕЛЬСТВА
УЗБЕКИСТАНА
2011
№
1-2
♦
ЎЗБЕКИСТОН
ҚОНУНЧИЛИГИ
ТАҲЛИЛИ
♦
UZBEK LAW REVIEW
♦
ОБЗОР
ЗАКОНОДАТЕЛЬСТВА
УЗБЕКИСТАНА
56
Пленум
қарорида
кўрсатилишича
,
судлар
кредиторнинг
ҳуқуқларини
бошқа
шахсга
ўтказиш
билан
боғлиқ
низоларни
кўришда
бундай
ишлар
бўйича
янги
кредиторнинг
ҳуқуқни
ўтказилиши
натижасида
дастлабки
кредитордан
оладиган
мажбуриятлар
ҳажмини
аниқлаш
муҳим
масала
эканлигини
инобатга
олишлари
лозим
.
Агар
қонунда
ёки
шартномада
бошқача
тартиб
назарда
тутилган
бўлмаса
,
дастлабки
кредиторнинг
ҳуқуқи
янги
кредиторга
ҳуқуқ
ўтиш
пайтида
мавжуд
бўлган
ҳажмда
ва
шартлар
асосида
ўтади
.
Янги
кредиторга
,
хусусан
,
пул
мажбуриятининг
бажарилишини
таъминлайдиган
ҳуқуқлар
(
масалан
:
боқиманда
ундириш
ва
ҳ
.
к
),
шунингдек
талаб
билан
боғлиқ
бошқа
ҳуқуқлар
,
шу
жумладан
тўланмаган
фоизларга
бўлган
ҳуқуқ
ҳам
ўтади
.
Ваҳоланки
,
пул
мажбуриятида
кредитор
ўзгарган
ҳар
қандай
ҳолда
ҳам
дастлабки
кредитордан
янги
кредиторга
барча
ҳуқуқ
ва
мажбуриятлар
ўтади
.
Талабдан
бошқа
шахс
фойдасига
воз
кечиш
муносабатларини
тартибга
солувчи
амалдаги
қонунчилик
талабдан
воз
кечиш
билан
боғлиқ
барча
ҳуқуқий
конструкцияларни
қамраб
олмаслигини
таъкидлаб
ўтиш
лозим
.
Бу
ҳолат
энг
аввало
ФКнинг
319-321-
моддалари
қоидаларининг
талабдан
бошқа
шахс
фойдасига
воз
кечиш
бўйича
ФКда
белгиланган
“
мулкий
ҳуқуқлар
олди
-
сотдиси
”,
“
талаб
қилиш
ҳуқуқининг
ҳадия
қилиниши
”, “
пул
талабномасидан
бошқа
шахс
фойдасига
воз
кечиш
эвазига
молиялаш
(
факторинг
)”
каби
конструкциялар
учун
умумий
бўлган
барча
қоидаларни
ифодаламаслиги
билан
боғлиқ
.
Шу
сабабли
ҳам
талабдан
бошқа
шахс
фойдасига
воз
кечиш
муносабатларини
тартибга
солишга
қаратилган
ва
барча
контрукциялар
учун
хос
бўлган
умумий
қоидаларнинг
ФКнинг
умумий
қисмида
белгилаш
лозим
бўлади
.
Фикримизча
талабдан
бошқа
шахс
фойдасига
воз
кечиш
битимларини
тузиш
ва
уларнинг
мазмунини
белгилаш
мазкур
нормалар
муҳим
ўрин
тутиши
билан
бирга
,
ҳуқуқни
қўллаш
амалиётида
вужудга
келиши
мумкин
бўлган
низоларнинг
олдини
олишга
хизмат
қилар
эди
.
Н
.
К
.
Жамолов
ЎзР
ФА
Фалсафа
ва
ҳуқуқ
институти
тадқиқотчиси
ЮРИДИК
ФАКТЛАРНИ
БЕЛГИЛАШ
БЎЙИЧА
ҲУҚУҚНИ
ҚЎЛЛАШ
АМАЛИЁТИНИ
ТАКОМИЛЛАШТИРИШ
Ҳуқуқни
қўллаш
амалиёти
бугунги
кунда
юридик
фактларни
белгилаш
борасида
муайян
тажрибага
эга
бўлса
-
да
,
янгиланиб
бораётган
ва
кундан
-
кунга
ўзгаришлар
ва
қўшимчалар
киритилиб
бораётган
фуқаролик
қонунчилиги
негизида
такомиллашиши
талаб
этилади
.
Бу
ҳолат
авваламбор
,
амалда
юридик
фактларни
белгилашнинг
тўлиқ
рўйхати
мавжуд
эмаслиги
билан
ҳам
боғлиқдир
.
Ўзбекистон
Республикаси
Олий
суди
Пленумининг
юқорида
эътироф
этилган
қарорида
ҳам
бу
ҳолатга
эътибор
қаратииб
,
судларга
шундай
кўрсатмалар
берилади
:
Судлар
ФПКнинг
283-
моддасида
кўзда
тутилган
суд
йўли
билан
белгиланадиган
фактлар
рўйхати
қатъий
эмаслигини
эътиборга
олган
ҳолда
,
юридик
аҳамиятга
эга
бўлган
фактларни
белгилаш
тўғрисидаги
ишларнинг
судларга
тааллуқлилиги
ҳақидаги
қонун
талабларини
аниқ
бажаришлари
лозим
.
Судлар
юридик
аҳамиятга
эга
бўлган
бошқа
фактларни
ҳам
,
жумладан
:
–
оталик
фактларини
,
оталикни
қайд
қилиш
фактларини
,
1968
йил
1
октябргача
туғилган
болаларга
нисбатан
оталикни
тан
олганлик
(
белгилаганлик
)
фактларини
;
–
ихтирони
жорий
этиш
фактларини
,
таклифнинг
рационализаторлик
сифатида
тавсифланганлик
факт
-
ларини
;
–
бинога
,
пайга
,
автомобилга
ва
бошқа
махсус
рўйхатдан
ўтказиладиган
мулкка
эгалик
қилиш
факт
-
ларини
;
–
никоҳдан
ажралишмасдан
,
лекин
оилавий
муно
-
сабатлар
тугатилганидан
сўнг
иморатнинг
эр
-
хотиндан
бирининг
маблағларига
қурилганлик
фактларини
;
–
суғурта
гувоҳномасининг
қарашлилиги
фактла
-
рини
;
–
фуқаронинг
ёки
унинг
ота
-
онасининг
Иккинчи
Жаҳон
уруши
даврида
эвакуация
қилинганлик
фактла
-
рини
ҳам
белгилашга
ҳақлидирлар
.
Албатта
,
юридик
фактни
белгилашга
доир
масалалар
фақат
суд
тартибида
ҳам
этилмайди
ва
юридик
фактни
белгилаш
билан
боғлиқ
муносабатлар
субъектлари
доираси
жуда
кенг
ва
хилма
-
хил
эканлигини
ҳисобга
олсак
,
судларда
асосан
низоли
ва
мулкий
манфаатли
ҳолатлар
билан
боғлиқ
юридик
фактларни
белгилаш
назарда
тутилишини
айтиб
ўтиш
мумкин
.
Шу
ўринда
.
Ш
.
Ш
.
Шорахметовнинг
қуйидаги
фикрларини
келтириб
ўтиш
лозим
:
амалдаги
қонунларда
белгилашнинг
бошқача
(
судсиз
)
тартиби
назарда
тутилган
фактларни
белгилаш
тўғрисидаги
аризалар
суд
тартибида
кўрилиши
мумкин
эмас
.
Жумладан
:
а
)
иш
стажини
(
пенсия
тайинлаш
учун
,
вақтинча
меҳнатга
лаёқатсизлик
,
хомиладорлик
ва
бола
туғилиши
муносабати
билан
нафақа
тайинлаш
учун
иш
ҳақига
фоизли
қўшимчаларни
қўшиб
ҳисоблаш
учун
,
узоқ
йиллар
қилган
хизмати
учун
бир
йўла
мукофот
пули
тўлаш
учун
ва
х
.
к
)
аниқлаш
тўғрисидаги
;
б
)
ҳақиқий
ҳарбий
хизматни
ўтаганлик
,
партизан
қисмида
бўлганлик
,
жангларда
яраланганлик
тўғрисидаги
;
PDF created with pdfFactory Pro trial version
ЎЗБЕКИСТОН
ҚОНУНЧИЛИГИ
ТАҲЛИЛИ
♦
UZBEK LAW REVIEW
♦
ОБЗОР
ЗАКОНОДАТЕЛЬСТВА
УЗБЕКИСТАНА
2011
№
1-2
♦
ЎЗБЕКИСТОН
ҚОНУНЧИЛИГИ
ТАҲЛИЛИ
♦
UZBEK LAW REVIEW
♦
ОБЗОР
ЗАКОНОДАТЕЛЬСТВА
УЗБЕКИСТАНА
57
в
)
фуқароларни
ёшини
белгилаш
тўғрисидаги
;
г
)
олий
ўқув
юртини
,
техникумини
,
ўрта
мактабни
битирганлик
фактларини
белгилаш
тўғрисидаги
;
д
)
партия
,
касаба
уюшмалари
ҳужжатларини
,
пас
-
порт
ва
фуқаролик
ҳоллари
актларини
ёзиш
органлари
томонидан
бериладиган
гувоҳномаларни
тегишлилиги
фактларни
белгилаш
тўғрисидаги
аризалар
судда
кўрилмайди
1
.
Мазкур
турдаги
фактларни
белгилаш
ушбу
фактни
юзага
келтирган
ҳужжатни
берган
ташкилот
томонидан
берилган
маълумотнома
орқали
амалга
оширилади
.
Кўп
ўринларда
олий
ўқув
юртини
тамомлаган
шахсларни
ишга
қабул
қилишда
олий
ўқув
юртини
тамомлаганлик
ҳақидаги
ҳужжатни
ҳақиқийлиги
хусусида
маълумотнома
талаб
этилади
ва
бундай
маълумотномалар
тегишли
олий
ўқув
юртлари
томонидан
берилади
.
Юридик
фактларни
белгилашда
амалиётда
хатолик
(
янглишиш
)
ни
юридик
факт
сифатида
эътироф
этиш
заруриятига
ҳам
эътибор
қаратиш
лозим
.
Таъкидлаш
лозимки
,
Рим
ҳуқуқи
юридик
ҳодисаси
сифатида
хатони
,
яъни
бирор
нарса
ҳақида
нотўғри
тасаввурни
ҳам
эътироф
этган
2
.
Зеро
юридик
аҳамият
“
ҳуқуқдаги
хатолик
”
ка
нисбатан
тан
олинмаган
,
чунки
қонун
билмаслик
кечириладиган
ҳолат
ҳисобланмаган
,
балки
“
фактда
хатолик
”
аҳамиятга
бўлган
.
Фактик
хатолик
шахсга
ёхуд
шахснинг
хусусиятига
(
субъект
бир
шахс
билан
битим
туздим
,
деб
ҳисоблайди
,
амалда
эса
контрагент
бошқа
шахс
бўлади
);
предметга
(
субъект
ер
участкаларидан
бирини
қўлга
киритяпман
,
деб
ҳисоблайда
,
сотувчи
эса
бошқа
ер
участкасини
назарда
тутган
бўлади
);
объектнинг
моҳияти
ёки
сифатига
(
субъект
ашёни
муайян
материалдан
тайёрланган
,
деб
ҳисоблаб
сотиб
олади
,
амалда
эса
у
бошқа
материалдан
тайёрланган
бўлиб
чиқади
)
ёхуд
миқдорига
(
ижарага
берувчи
мол
-
мулкни
муайян
суммаси
эвазига
ижарага
бердим
,
деб
ҳисоблайди
,
ижарачи
эса
пул
миқдори
камроқ
белгиланганлигини
таъкидлайди
)
оид
бўлади
ёхуд
битимнинг
моҳиятига
қўлланилади
(
субъект
ашёни
ҳадяга
олаяпман
,
деб
ҳисоблайди
,
амалда
эса
уни
қарзга
олган
бўлиб
чиқади
).
Рим
ҳуқуқидаги
каби
бугунги
кунда
қуйидаги
фактик
хатолик
(
фактдаги
хатолик
)
ларнинг
ажаратилади
:
шахсда
(
ижро
белгиланган
шахсга
эмас
,
бошқа
шахсга
бажарилади
),
битимнинг
моҳиятида
(
у
шартнома
матни
аниқ
ифодаланмаганлигидан
ҳам
келиб
чиқиши
мумкин
),
битим
объекти
ёки
объектнинг
сифатида
ва
миқдорида
(
битимнинг
хусусиятга
кўра
белгиланган
мақсадда
фойдаланиб
бўлмаслиги
ёки
унинг
миқдори
битимнинг
мақсадига
жавоб
бермаслиги
)
ги
янглишишлар
ва
бошқалар
.
Фактдаги
хатолик
алдаш
натижаси
эмас
,
балки
ҳаракатни
содир
этиш
ҳақида
қарор
(
битим
тузиш
,
юридик
хатти
-
ҳаракатни
амалга
ошириш
)
қабул
қилган
шахснинг
ўзи
томондан
“
мустақил
”
янглишиши
ҳисобланади
.
Алдаш
эса
бир
шахснинг
олдиндан
билиб
,
иккинчи
шахсда
бирор
-
бир
нарса
тўғрисида
1
Шорахметов
Ш
.
Ш
.
Ўзбекистон
Республикасининг
Фуқаролик
процессуал
ҳуқуқи
. –
Т
.:
ТДЮИ
, 2008. –
Б
.269.
2
Санфилиппо
Ч
.
Кўрсатилган
асар
.,
с
. 67.
Д
.
Д
.
Гримм
рим
ҳуқуқида
ignorantia (
олдиндан
кўра
олмаслик
,
бирор
нарса
ҳақида
тасаввурга
эга
бўлмаслик
)
дан
жиддий
фарққа
эга
бўлмаганлиги
ҳақида
ёзади
. (
Гримм
Д
.
Д
.
Лекции
по
догме
римского
права
/
Под
ред
.
В
.
А
.
Томсинова
. –
М
.:
Зерцало
,
2003. –
С
. 130).
ёлғон
тасаввурни
ҳосил
қилиш
қаратилган
ҳаракатини
ифодалайди
;
алдаш
натижасида
янглишиш
–
бу
бир
шахс
томонидан
иккинчи
шахсда
ҳосил
қилинган
янглиш
тасаввурдир
.
Бунинг
натижасида
биринчи
ҳолатда
фактдаги
хатолик
,
иккинчи
ҳолатда
янглиши
хусусида
гапириш
мумкин
бўлар
эди
,
биро
ФКнинг
122-
123-
моддалари
қоидаларига
кўра
бунга
йўл
қўйиб
бўлмайди
.
Шундай
қилиб
,
янглишиш
таъсирида
битим
тузиш
(
яъни
битим
тузаётган
шахслардан
бирининг
хатоси
натижасида
)
бундай
янглишишнинг
жиддий
аҳамиятга
эгалиги
сабабли
бир
тарафнинг
талаби
билан
ҳақиқий
эмас
деб
топилиши
мумкин
(
ФКнинг
122-
моддаси
1-
қисми
);
алдаш
таъсирида
тузилган
битим
эса
уни
ҳақиқий
эмас
деб
топиш
тўғрисида
арз
қилиш
имкониятини
беради
(
ФКнинг
123-
моддаси
1-
қисми
).
Фактик
хатолик
юридик
ҳодиса
сифатида
ҳуқуқ
нормаси
бундай
воқеликнинг
ҳуқуқий
моделини
муайян
оқибат
юз
бериши
билан
боғлиқлигини
назарда
тутганда
аҳамиятга
эга
бўлади
.
Хатоликка
мисол
бўлиб
,
қарздорнинг
мажбуриятни
тегишли
бўлмаган
шахсга
ижро
этиши
ёки
ижродаги
бошқа
хатоликлар
ҳисобланади
(
буюртма
қилинмаган
маҳсулотнинг
жўнатилиши
,
шартнома
предмети
таркибига
кирмайдиган
бошқа
объектларнинг
ҳам
топширишилиши
ва
шу
кабилар
).
Бу
ҳолатда
ФКнинг
1024-
моддаси
талабларига
кўра
ижро
қайтарилиши
лозим
.
Умуман
олганда
,
янглишиш
ва
хатоликни
юридик
факт
сифатида
эътироф
этиш
фуқаролик
-
ҳуқуқий
муносабатларни
ўзгартириш
ва
бекор
қилишда
аҳамиятга
бўлади
ва
бунинг
натижасида
тузилган
битимнинг
ҳақиқий
эмас
деб
топилиши
фуқаролик
-
ҳуқуқий
муносабатларни
бекор
бўлишига
олиб
келади
.
Юридик
фактларни
белгилашда
бахтсиз
ҳодиса
содир
бўлганлик
фактни
белгилаш
алоҳида
ўрин
тутади
.
Чунки
.
Бахтсиз
ҳодиса
натижасида
фуқаролик
-
ҳуқуқий
муносабатлар
вужудга
келади
,
ўзгаради
ёки
бекор
бўлади
.
Олий
суд
Пленумининг
юқорида
қайд
этилган
Қарорида
бахтсиз
ҳодиса
фактини
белгилаш
бўйича
тавсиялар
белгиланга
бўлиб
,
унга
биноан
,
Бахтсиз
ҳодиса
ҳақидаги
фактни
судсиз
тартибда
ҳал
қилиш
имконияти
бўлмасагина
ва
бу
тегишли
ҳужжат
билан
тасдиқланса
,
суд
бахтсиз
ҳодиса
фактини
белгилашга
ҳақли
.
Суд
бахтсиз
ҳодиса
фактини
белгилаш
ҳақидаги
аризани
қуйидаги
ҳолатлардан
бири
мавжуд
бўлганида
қабул
қилиши
лозим
:
–
бахтсиз
ҳодиса
ҳақида
акт
умуман
тузилмаган
ёки
ҳозирги
вақтда
уни
тузиш
имконияти
бўлмаса
;
–
бахтсиз
ҳодиса
ҳақида
акт
тузилган
,
лекин
аризачи
томонидан
у
йўқотилган
ва
уни
маъмурий
тартибда
тиклаш
мумкин
бўлмаса
;
–
уни
тузишда
хатоликка
ёки
уни
исботловчи
кучидан
маҳрум
қилувчи
ноаниқликка
йўл
қўйилган
бўлса
ва
буни
тегишли
орган
тузата
олмаса
,
меҳнати
туфайли
келиб
чиққан
,
яъни
,
ходимнинг
корхона
,
ташкилотлардаги
иши
билан
боғлиқ
ҳолда
соғлиғига
зарар
етказган
бахтсиз
ҳодисагина
юридик
аҳамиятга
эга
.
Бахтсиз
ҳодисаларни
юридик
факт
сифатида
белгилаш
бугунги
кунда
фуқаролик
-
ҳуқуқий
муносабатларда
форс
-
мажор
ҳолатлари
,
енгиб
бўлмас
куч
сифатида
қўлланилишини
ҳисобга
олсак
,
бахтсиз
ҳодиса
фактини
белгилаш
зарурияти
талаб
этилмайдигандай
кўринади
.
Бироқ
юз
берган
форс
-
мажор
ҳолатларини
ўз
вақтида
қайд
этиш
фуқаролик
-
ҳуқуқий
муносабатларнинг
ҳаракатланишига
таъсир
PDF created with pdfFactory Pro trial version
ЎЗБЕКИСТОН
ҚОНУНЧИЛИГИ
ТАҲЛИЛИ
♦
UZBEK LAW REVIEW
♦
ОБЗОР
ЗАКОНОДАТЕЛЬСТВА
УЗБЕКИСТАНА
2011
№
1-2
♦
ЎЗБЕКИСТОН
ҚОНУНЧИЛИГИ
ТАҲЛИЛИ
♦
UZBEK LAW REVIEW
♦
ОБЗОР
ЗАКОНОДАТЕЛЬСТВА
УЗБЕКИСТАНА
58
этишини
ҳам
эсадан
чиқармаслик
лозим
.
Масалан
,
Вазирлар
Маҳкамасининг
2003
йил
4
сентябрдаги
383-
сонқ
билан
тасдиқланган
“
Қишлоқ
хўжалиги
маҳсулотлари
етиштирувчилар
билан
тайёрлов
,
хизмат
кўрсатиш
ташкилотлари
ўртасида
шартномалар
тузиш
,
уларни
рўйхатдан
ўтказиш
,
бажариш
,
шунингдек
уларнинг
бажарилиши
мониторингини
олиб
бориш
тартиби
тўғрисида
”
ги
Низомнинг
78-
бандида
“
Зилзила
,
қурғоқчилик
,
сув
тошқини
,
ёнғин
ва
бошқа
табиий
офатлар
натижасида
олдиндан
кўриш
ва
бартараф
этиш
мумкин
бўлмаган
ҳолатлар
(
форс
-
мажор
ҳолатлар
)
муносабати
билан
уларнинг
иродаси
ва
хоҳишига
боғлиқ
бўлмаган
сабаблар
бўйича
ўз
зиммаларига
олган
шартнома
мажбуриятлари
бажарилмаганлиги
учун
бир
томон
бошқа
томон
олдида
жавоб
бермаслиги
”
белгиланган
.
Бироқ
бу
Низомда
ва
бошқа
қонун
ҳужжатларида
форс
-
мажор
ҳолатларини
белгилаш
ва
мазкур
юридик
факт
содир
бўлганлигини
расмийлаштириш
тартиби
ва
қоидалари
назарда
тутилмаган
.
Шу
сабабли
ҳам
юридик
фактнинг
бир
тури
бўлган
юридик
ҳодиса
(
бахтсиз
ҳодиса
,
форс
-
мажор
ҳолатлари
)
ларни
белгилаш
тартибини
қонунчилик
белгилаш
ва
буни
тасдиқловчи
ҳужжатлар
рўйхатини
ифодалаш
мақсадга
мувофиқ
бўлар
эди
.
О
.
Ғ
.
Зокирова
ТДЮИ
профессори
,
юридик
фанлар
доктори
СУД
-
ҲУҚУҚ
ТИЗИМИНИ
ДЕМОКРАТЛАШТИРИШ
ВА
ЛИБЕРАЛЛАШТИРИШ
БОСҚИЧЛАРИ
Ўзбекистон
Республикаси
ўз
мустақиллигини
қўлга
киритган
вақтдан
бошлаб
,
демократик
ҳуқуқий
давлат
қуриш
ва
адолатли
фуқаролик
жамиятини
барпо
этиш
масаласига
катта
эътибор
бериб
келмоқда
.
Бунинг
далили
сифатида
жамият
ҳаётининг
барча
соҳаларида
туб
демократик
ислоҳотларни
амалга
ошириб
келаётганлигини
таъкидлаш
ўринли
бўлар
эди
.
“
Амалга
оширилаётган
суд
-
ҳуқуқ
ислоҳотларнинг
биринчи
навбатдаги
мақсади
инсоннинг
конституциявий
ҳуқуқ
ва
эркинликларини
,
жамиятда
тотувлик
ва
барқарорликни
таъминлашдир
.
Суд
тизимини
такомиллаштириш
,
инсон
ҳуқуқларини
ҳимоя
қилишга
,
давлатда
ижтимоий
барқарорлик
ва
қонунийликни
таъминлашга
йўналтирилган
суд
ҳокимиятининг
мустақиллигини
таъминлаш
;
жиноятга
оид
сиёсатни
либераллаштириш
;
ишларни
судда
кўриш
процессуал
тартибини
такомиллаштириш
;
суд
орқали
ҳимояланишнинг
кафолатларини
кучайтириш
ва
судга
мурожаат
қилиш
эркинлигини
таъминлаш
;
инсон
ҳуқуқ
ва
манфаатларини
ҳимоя
қилишга
қаратилган
ҳуқуқни
муҳофаза
қилувчи
органларининг
фаолиятини
такомиллаштириш
;
аҳолини
ҳуқуқий
тарбиялаш
бўйича
фаолиятни
яхшилаш
,
унинг
ҳуқуқий
маданиятини
ошириш
,
ҳуқуқий
ахборотнинг
кенг
майдонини
яратиш
қўйилган
вазифаларни
бажариш
восита
-
лари
сифатида
хизмат
қилади
1
”.
Таъкидлаш
жоизки
,
мамлакатимизда
амалга
оширилаётган
туб
демократик
ислоҳотлар
жамиятимиз
ҳаётининг
барча
соҳаларини
қамраб
олган
бўлиб
,
ўтган
йиллар
давомида
ушбу
йўналишлар
бўйича
юксак
натижаларга
эришилди
.
Президентимиз
таъбири
билан
айтганда
: “
Республикамизнинг
босиб
ўтган
мустақил
тараққиёт
йўли
ва
олдимизда
турган
вазифаларнинг
маъно
-
моҳияти
ва
аҳамияти
ҳақида
сўз
юритганда
,
бу
йўлни
алоҳида
икки
даврга
ажратиш
тўғри
бўлади
.
Ҳеч
шубҳасиз
,
бу
даврларнинг
ҳар
бири
мамлакатимиз
тарихида
ўзига
хос
ва
ўзига
мос
муҳим
ўрин
эгаллайди
2
”.
Миллий
давлатчилик
асосларини
шакллантириш
билан
боғлиқ
биринчи
галдаги
ислоҳот
ва
ўзгаришларни
ўз
ичига
олган
дастлабки
босқич
1991-2000
йиллар
мамлакатимиз
ҳаётида
улкан
из
қолдирган
ўтиш
даври
–
том
маънода
тарихий
аҳамиятга
эга
бўлган
давр
бўлди
.
Қисқа
давр
ичида
ўзида
миллий
давлатчиликнинг
тарихий
тажрибасини
,
шунингдек
,
халқаро
ҳуқуқнинг
умумэътироф
этилган
тамойилларини
,
жумладан
қонун
чиқарувчи
,
ижро
этувчи
ва
суд
ҳокимиятига
бўлиниши
тамойилини
ўзида
мужассам
этган
асосий
қонун
–
Ўзбекистон
Республикасининг
Конституцияси
ишлаб
чиқилди
ва
қабул
қилинди
.
Ўзбекистон
тарихида
биринчи
марта
қонун
чиқарувчи
ва
ижро
этувчи
ҳокимиятларнинг
ҳужжатларини
конституциявийлигини
таъминлаш
1
Рустамбаев
М
.
Х
.,
Тухташева
У
.
А
.
Ўзбекистон
Республикасида
суд
ҳокимияти
ва
суд
-
ҳуқуқ
ислоҳоти
:
илмий
-
публицистик
нашр
. –
Т
.:
ТДЮИ
нашриёти
, 2009. –
Б
. 176.
2
Каримов
И
.
А
.
Ўзбекистоннинг
16
йиллик
мустақил
тараққиёт
йўли
.
Т
. 16. –
Тошкент
:
Ўзбекистон
, 2008. –
Б
. 3-4.
PDF created with pdfFactory Pro trial version
