YOSH OLIMLAR
ILMIY-AMALIY KONFERENSIYASI
in-academy.uz/index.php/yo
32
MATN BILAN ISHLASH DASTURLARI BO‘LIMINI O‘QITISH METODIKASI
Amirova Zilola Fahriddin qizi
SHDPI “Matematika va informatika” yo‘nalishi talabasi
O‘ktamov Madadjon O‘ktam o‘g‘li
SHDPI “Matematika va ta’limda axborot texnologiyasi”
kafedrasi o‘qituvchisi
https://doi.org/10.5281/zenodo.14998069
Annotatsiya.
Matn bilan ishlash dasturlari bo‘limi o‘quvchilarga matnli ma'lumotlar
bilan ishlash uchun zarur bo‘lgan ko‘nikmalarni shakllantiradi. Ushbu bo‘limda matn
tahrirlash dasturlari, formatlash vositalari, matnni tahlil qilish va ishlov berish jarayonlari
o‘rgatiladi. O‘quvchilar Microsoft Word, Google Docs, LaTeX kabi matn muharrirlari bilan
ishlashni o‘rganib, matnni samarali tarzda yaratish, tahrir qilish va formatlashni amaliyotda
qo‘llashadi.
Абстрактный.
Раздел «Программы обработки текста» дает студентам навыки,
необходимые для работы с текстовой информацией. В этом разделе рассматриваются
программы редактирования текста, инструменты форматирования, а также процессы
анализа и обработки текста. Студенты научатся работать с текстовыми редакторами,
такими как Microsoft Word, Google Docs и LaTeX, а также будут практиковаться в
эффективном создании, редактировании и форматировании текста.
Abstract.
The section on text processing programs develops the skills necessary for
students to work with text information. This section teaches text editing programs, formatting
tools, and text analysis and processing processes. Students learn to work with text editors
such as Microsoft Word, Google Docs, and LaTeX, and practice effectively creating, editing, and
formatting text.
Kalit soʻzlar:
Matn tahrirlash, formatlash, matnni avtomatik to‘g‘rilash, grammatika
tekshiruvi, makrolar, avtomatlashtirish, matn muharrirlari, microsoft word, google docs, latex,
matnni qayta ishlash, matnli fayllar, asosiy dasturlar, shrift va paragraflar, ro‘yxatlar va
jadvallar, matnni tahlil qilish, kompyuter texnologiyalari, o‘quvchilarga ko‘nikma
shakllantirish, texnologik vositalar,o‘qitish metodikasi.
Ключевые слова:
Редактирование текста, форматирование, автоматическое
исправление текста, проверка грамматики, макросы, автоматизация, текстовые
редакторы, Microsoft Word, Google Docs, Latex, обработка текста, текстовые файлы,
базовые программы, шрифты и абзацы, списки и таблицы, анализ текста,
компьютерные технологии, развитие навыков учащихся, технологические средства,
методика обучения.
Keywords:
Text editing, formatting, automatic text correction, grammar check, macros,
automation, text editors, Microsoft Word, Google Docs, Latex, word processing, text files, basic
programs, fonts and paragraphs, lists and tables, text analysis, computer technologies, student
skills development, technological tools, teaching methodology.
Matn bilan ishlash dasturlari bo‘limini o‘qitish metodikasi, o‘quvchilarga matnni
samarali va to‘g‘ri tahrir qilish, formatlash, va qayta ishlash ko‘nikmalarini shakllantirishga
qaratilgan.
YOSH OLIMLAR
ILMIY-AMALIY KONFERENSIYASI
in-academy.uz/index.php/yo
33
Matn bilan ishlash dasturlari bo‘limini o‘qitish metodikasi o‘quvchilarga matn tahrirlash
va formatlashni o‘rganishda muhim bilimlar beradi. Bu metodika, o‘quvchilarda nafaqat
texnik ko‘nikmalar, balki axborot bilan samarali ishlashni ham rivojlantiradi. Amaliy
mashg‘ulotlar, nazariy bilimlar va texnologik vositalardan foydalanish orqali o‘quvchilar matn
bilan ishlashda yuqori darajaga chiqadilar. Muharrir (lotin tilida-tartibga keltirilgan)-
kompyuter ob’ektlari (matn, jadval, grafik, dastur) bilan ishlashni amalga oshiruvchi dasturiy
ta’minot tizimidir. Matnli hujjat tayyorlaydigan dasturiy guruhni asosan ikkiga ajratish
mumkin. Matn muharriri va matn protsessori.
Matn muharriri deb asosan matnli fayllarni formatlash elementlarini ishlatmasdan
tayyorlaydigan dasturga aytiladi. Formatlash elementlari deganda matn qismlarini har xil
shriftlar bilan ajratib ko’rsatilmaganligi tushuniladi. Bunday muharrirlar asosan kompyuter
dasturlari matnini yaratishda ishlatiladi. Matn protsessori matnni formatlash, hujjatga grafika
va boshqa ob’ektlar joylashtirish imkonini beradigan dasturlardir. Bunday turdagi
muharrirlarga Word matn muharririni keltirish mumkin.
Microsoft Word – MS Office paketi tarkibiga kiruvchi universal matn muharriri bo’lib,
unda matnlarni kiritish, ular bilan ishlash uchun qulay imkoniyatlar yaratib berilgan. Bu matn
muharririda o’zidan oldingi matn muharrirlarida yaratilgan matnlarni import qilish imkoni
berilishi bilan bir qatorda o’zida yaratilgan mantlarni MS Office dasturiy mahsulotining
boshqa muharrirlariga, Web sahifa ko’rinishida va boshqa ko‘rinishlarda eksport qilish
imkoni mavjud. Matnlarni tayyorlashda qulayliklari juda katta bo’lgan zamonaviy
dasturlardan biri – Microsoft Wordda tayyorlanadigan matnda rasm, formula, grafiklar, ovoz
yozilgan fayllar, video-klipplarni joylashtirish imkoni mavjud. Word 2013 dasturi ishga
tushgach ekranda ishchi soha hosil bo‘ladi. Microsoft Word 2010 dasturi menyu bo‘limi:
Fayl menyusida hujjat bilan ishlash buyruqlari mujassamlashgan bo’lib ular orqali hujjat
yaratish, saqlangan hujjatni ochish, joriy hujjatni yopish, hujjatni saqlash, boshqa nom bilan
saqlash, Internet sahifasi shaklida saqlash, hujjatlarni mazmuni bo’yicha qidirish, bir faylning
o’zida bir nechta hujjatni (o’zgartirish kiritilish vaqtiga ko’ra) saqlash va ochish, Internetda
hujjatning qanday ko’rinishini ko’rib o’tish, hujjatni (qog’oz turini, hoshiyani) o’zgartirish,
printerdan chop etishdan oldin ko’rish, chop etish, boshqa dasturlarga (electron pochtaga )
hujjatni yuborish, hujjat haqida ma’lumot olish, oldin ochilgan hujjatlarni ro‘yxati va
dasturdan chiqish kabi menyu punktlari bor.
Foydalanilgan adabiyotlar/Используемая литература/References:
1.
Qodirov, F. "OPTIMIZATION OF TELECOMMUNICATIONS POWER SUPPLY SYSTEMS
BASED ON RELIABILITY CRITERIA." Science and innovation 2.A12 (2023): 15-20.
2.
F Qodirov. Aholiga tibbiy xizmatlar ko'rsatishning rivojlanishini iqtisodiy-matematik
modellashtirish. Scienceweb academic papers collection . 2023/1/1.
3.
F Qodirov. Zamonaviy to'lov tizimlari tahlili va elektron pul birliklari. Scienceweb
academic papers collection. 2023/1/1.
4.
Farrux Qodirov. Zamonaviy trenajyor va simulyatsiya qiluvchi dasturlarning hozirgi
kundagi ahamiyati. Scienceweb academic papers collection. 2023/1/1
YOSH OLIMLAR
ILMIY-AMALIY KONFERENSIYASI
in-academy.uz/index.php/yo
34
5.
Farrux Qodirov. BUSINESS INNOVATION MODEL OF INCOME AND COSTS FROM THE
PROVISION OF MEDICAL SERVICES TO THE POPULATION. Scienceweb academic papers
collection. 2023/1/1
6.
Farrux Qodirov. ECONOMIC-MATHEMATICAL MODELING OF THE DEVELOPMENT OF
THE PROVISION OF MEDICAL SERVICES TO THE POPULATION. Scienceweb academic papers
collection. 2023/1/1
7.
Farrux Qodirov. THE PLACE OF ECONOMETRICAL MODELING OF HEALTHCARE
QUALITY IMPROVEMENT IN THE DIGITAL ECONOMY. Scienceweb academic papers
collection. 2023/1/1
8.
Farrux Qodirov. DEVELOPMENT OF SCIENTIFIC AND TECHNOLOGICAL SYSTEM OF
MANAGEMENT OF INDUSTRIAL ENTERPRISES. Scienceweb academic papers collection.
2023/1/1
9.
Ergash o’g’li, Qodirov Farrux. "CREATION OF ELECTRONIC MEDICAL BASE WITH THE
HELP OF SOFTWARE PACKAGES FOR MEDICAL SERVICES IN THE REGIONS." Conferencea
(2022): 128-130.
10.
Ergash o’g’li, Qodirov Farrux. "IMPORTANCE OF KASH-HEALTH WEB PORTAL IN THE
DEVELOPMENT OF MEDICAL SERVICES IN THE REGIONS." Conferencea (2022): 80-83.
