Профилактика и лечение инфекционного ларинготрахеита птиц

inLibrary
Google Scholar
Журнал:
Выпуск:
CC BY f
0
0
Поделиться
Муродов, Х., Элмуродов, Б., Шодиева, У., & Ахмедов, Б. (2024). Профилактика и лечение инфекционного ларинготрахеита птиц. in Library, 21(2). извлечено от https://inlibrary.uz/index.php/archive/article/view/29401
Х Муродов, Самаркандский институт ветеринарной медицины
докторант
Бозорбой Элмуродов, Ветеринарный научно-исследовательский институт
Директор Научно-исследовательского ветеринарного института, профессор, доктор ветеринарных наук
Б Ахмедов, Кашкадарьинская научно-экспериментальная станция
Директор Кашкадарьинской научно-экспериментальной станции, к.э.н.
Crossref
Сrossref
Scopus
Scopus

Аннотация

В статье представлена ​​информация о путях передачи, профилактике и лечении инфекционного ларинготрахеита домашней птицы.

Похожие статьи


background image

VETERINARIYA

MEDITSINASI

ЮЦУМЛИ КАСАЛЛИКЛАР

12

#04 (161) 2021

Х.Муродов,

ВИТИ докторанты,

Б.Элмуродов,

ВИТИ директоры, в.ф.н,

I».

Ахмедов,

ВИТИ Кршкадарё ылмыы-тажрыба станцияси директоры, в.ф.н,

У.Шодиева,

Самарканд ветеринария медицинаси институты талабасы

ПАРРАНДАЛАРНИНГ ЮҚУМЛИ ЛАРИНГОТРАХЕИТ КАСАЛЛИГИНИНГ

ОЛДИНИ ОЛИШ ВА ДАВОЛАШ

Аннотация

Мақолада паррандаларда учрайдиган юқумли ларинготрахеит

касаллигининг юқиш йўллари, олдини олиш ва даволаш усуллари
буйича маълумотлар келтирилган. Касаллик уткир, ярим уткир ва
сурункали кечиб, унинг ларинготрахеал ва конъюнктивал шакллари
мавжуд. Касалликнинг олдини олишда фермер хужаликларда
паррандаларни озикрантириш ва сацлашда оптимал (мақбул)
зоогигиеник шарт-шароитлар таьминланган бўлиши лозим.

Abstract

The article provides information on the ways of transmission,

prevention and treatment of infectious laryngotracheitis in
birds.Abstract: The article provides information on the ways of
transmission,

prevention

and

treatment

of

infectious

laryngotracheitis in birds.

Калит сузлар:

ларинготрахеит, инфекция, вирус, коньюктивал, инкубация,

вакцина, аэрозоль,

монохлорли йод.

Товуқларнинг

инфекцион

ларинготрахеита

(Jarungotracheitis infectiosa) тез тарқалиши, ҳиқилдоқ ва
трахеянинг шикастланиши билан ифодаланади. Асосан
120-180 кунлик товуқлар ҳамда 20-60 кунлик жужалар,
кам хрлатларда эса курка ва товуқлар касалланади.
Касалликни вирус чауириб, касалланган паррандаларнинг
улими 2-75% ни ташкил қилади. Инфекция ва сурункали
вирус ташувчилардан ҳаво орқали ҳамда хизмат
курсатувчи ходимнинг кийими орқали юқиши мумкин.

Касаллик уткир, ярим уткир ва сурункали кечиб,

унинг ларинготрахеал ва конъюнктивал шакллари
мавжуд. Касаллик паррандаларда

ларинготрахеал

шаклда

намоён булганда у уткир кечади ва унда умумий

маъюслик, ланжлик, анорексия (иштауа йуколиши), ҳам
ҳаракатлилик кузатилади. Тинч утирган касал паррандада
ҳар хил хуштакли, уау- уаули ва хириллаган товуш
эшитилади. Кекирдак ва уиуилдоунинг фибрин ва кончи
экссудат билан битиши нафас олишни уийинлаштиради,
парранда тумшууларини очиб нафас олади. Улар
экссудатни йутал билан чиуаришга уаракат килади.
Касалланган паррандалар тухум тугишни тухтатади.
Касалликнинг конъюнктивал шаклида дастлаб гурухдаги
10-15 жужа, кейин уаммаси касалланади. Уларда куз
шиллиу пардалари уизариши, уовоуларини шиши- ши,
ёругдан ууруиш, куздан ёш оуиш кузатилади.

А.И Кулигин маълумотига кура, совутгичда жой-

лашган гушт таркибидаги ИЛТ вируси -10° даража- да 13
ой, -18° даражада 30 ой ва -28° даражада 85 ой
яшовчанлигини саулайди. Инкубацион даври 3-12 кун.
Келиши буйича уткир (3-10), уткир ости (2-3 уафта) ва
сурункали шаклларга булинади. Касаллик жойлашган
жойига кура, трахеал ва коньюктивал шаклларга
булинади. Трахеал шакли нафас олишни цийинлашиши,
хириллашлар ва нафас олиш ваутида буйиннинг ичкарига
таркалиши билан келади. Коньюктивал шаклда эса куз
ёшланиши, куз уопининг шиши ва тумов билан кечиши
билан фаркланади. Улим курсаткичи 8-60%.

Касаллик купинча кафасда боуиладиган пар- ранд

ачилик хужаликларида кузатилади. Бунд ан ташуари,

хужаликларда зоогигиеник вентиляция тизими ва
паррандаларнинг озиуланиши (Авитаминоз А ва
бошуалар) бузилганда уамда паррандаларнинг жуда уам
зич жойлашиши касалликнинг таруалишига омил булади.

Ташхис аниу булганда, тирик вирус вакцинала- ри

билан эмлаш мумкин. Санитар-профилактик ва даволаш
ишлари билан касалликни бартараф этиб булмайди.

Юуумли ларинготрахеит касаллигини олдини олиш

учун ууйидагиларга ауамият бериш керак:

-

паррандалар сурувини инкубация тухумлари- дан

чиууан ва юкумли ларинготрахеит касаллиги- дан холи
булган хужаликлардан ташкил этиш керак;

-

турли ёшдаги паррандаларни географик жи- хатдан

алохида зонага (худудларга) жойлаштириш керак;

-

бир хил ёшдаги паррандаларни битта катакда

саулашга эътибор уаратиш керак;

-

биноларни яхшилаб тозалаш ва дезинфекция

уилиш билан цикллараро профилактик танаффус- ларга
риоя уилиш лозим;

-

олиб келинаётган наслли тухумларни, таралар- ни,

шунингдек, уларни ташиш учун фойдаланилган
транспорт воситаларни, жумладан, уайдовчи ва ку-
затувчиларнинг кийимлари ва уулларини дезинфекция
уилиш лозим;


background image

VETERINARIYA

MEDITSINASI

ЮКУМЛИ КАСАЛЛИКЛАР

#04 (161) 2021

13

-

янги олиб келинган наслли тухумларни ва

хужаликнинг тухумларини алохида инкубация килиш
лозим;

-

наслли тухумлардан ёриб чицкан кунлик жужалари

паррандачилик

ферма

хужаликларида

парваришланаётган паррандалардан алохида саклаш
лозим.

Даволаш усуллари.

Паррандалар гурух-гурух ёки

индивидуал холатда даволанади.

Rj; Streptomycin! 25 000000 ED
OleiJecorissterilisata 1000,0
M. f. suspension
D.S. 1 мл дан мушак орасига инфекция учун. Х,ар 5-7

кунда 2-3 марта килиш керак. Паррандалар- нинг 1 кг
вазнига 20 мг фуразалидонни овцат билан бирга бериш
керак.

Куйидаги рецептлар хам тавсия килинади.
Rp; Antiseptolichlorati 10000,0
D.S. Тун вактида катакларга майин пуркаш учун. Дар

1 -2 кунда 1 -4 махал такрорланади.

Антисептол тайёрланиши.
C.

И Кропинов ИЛТ билан касалланган парран-

даларни даволаш жараёнида, 1-2 мл товук оксил
гидролизини инъекция килишдан самара олган.

Касалликнинг конъюктивал шаклида антибио- тиклар

инъекцияси ёки уларни овкатига кушиб бе- ришдан
ташкари куйидаги дорини рецепт буйича 2-3 марта
кузатиш мумкин.

Rp; Streptomycin! 5000000 ED
Penicillini 5000000 ED
Streptocidialbi 5,0
Aguaedestillatae 50,0
M.f. emulsio
D.

S. Аралаштирилсин. Зарарланган кузга то-

мизилсин. Даволашни кейинги кунга 2-3 мартагача
такрорлаш керак.

А.И. Кулагин ИЛТ конъюктивал шаклида кузга

глециринли 0,5 % йод томизиб 91 % инкубатикларни ва
64,5 % касалларни даволашга муваффак булган.
А.И.Кулагин гурухли даволаш ва профилактика
максадида 1 та паррандага 3-5 мл йоднинг 0,5

%

ли сувли

эритмасини майин пуркашни тавсия килади.

Rp; Lodi puri 5,0
Kalijudati 10,0
Aguaedestillatae 5000
D.S. Кафасдаги 200 та паррандага пуркатишни

йуналтириб пуркаш. 3 кунлик даволаш боскичидан 1
кунлик интервал билан 3 марта утказилсин.

И.Н. Дорошко, Б. Бойдевлатов, В.В. Косова,

Крыночкин ва бошкалар 1 кием йодга 0,1 кием алюминий
нисбатида кристалл (кукунсимон) тоза йод ва алюминий
кукуни аралашмасидан олинган йоднинг тутунсимон
аэрозоли билан ингаляция килишни тавсия этадилар. 1 м

3

майдонга 0,3 йод ва 0,03 алюминий порошоги олинади.

Аралашма килинадиган идиш ердан 1 метр баландликда
ва бир-биридан 8-10 метр узокликда, шахмат катаклари
кетма-кет-

лигида

хонага

жойлаштирилади.

Алюминийнинг етарли дозаси солинган идишга йод
кукуни сепи- лади ва аралаштирилади. Реакция
бошланишидан сунг, бошка идишларга хам навбат билан
солинади.

Барча вентиляцион туйнуклар, ойналар, эшик- лар 25-

30 дакикага ёпилади, сунг хона шамоллати- лади. Бундай
аэрозол ингаляцион даво муолажаси бир неча марта
такрорланади. Агар тугун хосил булмаса, алюминий
кукуни куритилади ёки ара- лашмага ёкилган гугурт
тикилади. Хлорскипидар аралашмасининг пари билан
ингаляция килиш хам самара беради. Бунинг учун 1 м

3

майдонга 3,0 кием активланган хлорли охак олинади. Ва
0,3 мл скипидар солинади. Аралашма реакцияга кири-
шиб, узидан буг ажратиб чикаради. Ингаляция 7-15
дакика килинади. 2-3 кунлик интервал билан 3-5
мартагача утказиш мумкин.

А. Носков 1 м

3

майдонга 0,5 мл дозада моно- хлорли

йодни катакни пастки кисмига тукиш оркали
паррандаларни

даволашда

яхши

самара

олди.

А.А.Закомырдин ИЛТда 1 м

3

майдонга 0,2 йод хдеобидан

йоднинг 20% ли эритмасини, глице- риннинг 30-50% ли
эритмасига

сепиш

(пуркаш)ни

тавсия

килади.

Эритманинг муддати 45-60 дакика. Ишлов 3 кунда 1
марта килинади.

Rp; Lodi puri 20,0
Kaliijudati 30,0
Aguaedestillatae 70,0
M. f. suspension
D.S. 100

M

3

майдонга пуркаш.

Хулоса.

Агар эхтиёж булса, юкоридаги даволаш

тадбирларини хар 3 кунда такрорлаш мумкин.
Касалликнинг хаводан юкишини камайтириш учун
хонани паррандалар билан биргаликда хлор ва сут
кислотаси буглари билан дезинфекция килинади.

Х,ар бир фермер хужаликлари паррандаларни

озиклантириш ва саклаш тизими оптимал (макбул)
зоогигиеник шарт-шароитлар билан таъминлаган булиши
лозим.

Фойдаланилган адабиётлар:

1.

Хайвон ва паррандаларниг ута хавфли касалли-

кларини таркалиши ва олдини олишнинг мониторинги.
Самарканд -2011 й, 42-бет.

2.

В. Артёмич. Спровочник по болезни птиц. Москва -

1966 г.

3.

Б.А.Ахмеджанов. Основные микробиологии и ви-

русологии. Ташкент - “Медицина нашриёти”, 1964 г.

4.

Б.И. Антонова. Справочник Лабороторные иссле-

дования в ветеринарии. Москва. Агропромиздат, 1987 г.

5.

www.agroolam.uz

Библиографические ссылки

Хайвон ва паррандаларниг ута хавфли касалли- кларини таркалиши ва олдини олишнинг мониторинги. Самарканд -2011 й, 42-бет.

В. Артёмич. Спровочник по болезни птиц. Москва - 1966 г.

Б.А.Ахмеджанов. Основные микробиологии и вирусологии. Ташкент - “Медицина нашриёти”, 1964 г.

Б.И. Антонова. Справочник Лабороторные исследования в ветеринарии. Москва. Агропромиздат, 1987 г.

www.agroolam.uz

inLibrary — это научная электронная библиотека inConference - научно-практические конференции inScience - Журнал Общество и инновации UACD - Антикоррупционный дайджест Узбекистана UZDA - Ассоциации стоматологов Узбекистана АСТ - Архитектура, строительство, транспорт Open Journal System - Престиж вашего журнала в международных базах данных inDesigner - Разработка сайта - создание сайтов под ключ в веб студии Iqtisodiy taraqqiyot va tahlil - ilmiy elektron jurnali yuridik va jismoniy shaxslarning in-Academy - Innovative Academy RSC MENC LEGIS - Адвокатское бюро SPORT-SCIENCE - Актуальные проблемы спортивной науки GLOTEC - Внедрение цифровых технологий в организации MuviPoisk - Смотрите фильмы онлайн, большая коллекция, новинки кинопроката Megatorg - Доска объявлений Megatorg.net: сайт бесплатных частных объявлений Skinormil - Космецевтика активного действия Pils - Мультибрендовый онлайн шоп METAMED - Фармацевтическая компания с полным спектром услуг Dexaflu - от симптомов гриппа и простуды SMARTY - Увеличение продаж вашей компании ELECARS - Электромобили в Ташкенте, Узбекистане CHINA MOTORS - Купи автомобиль своей мечты! PROKAT24 - Прокат и аренда строительных инструментов