Профилактика и лечение болезней животных

inLibrary
Google Scholar
Журнал:
Выпуск:
CC BY f
14-15
7

Скачивания

Данные скачивания пока недоступны.
Поделиться
Элмуродов, Б., & Джаббаров, Ш. (2016). Профилактика и лечение болезней животных. in Library, 16(1), 14–15. извлечено от https://inlibrary.uz/index.php/archive/article/view/33000
Бозорбой Элмуродов, Ветеринарный научно-исследовательский институт

Директор Научно-исследовательского ветеринарного института, профессор, доктор ветеринарных наук

0
Цитаты
Crossref
Сrossref
Scopus
Scopus

Аннотация

В данной статье представлена ​​информация о профилактике и лечении заболеваний сельскохозяйственных животных.


background image

0‘ziiekiston qishloq xo'jaligi

№2. 2016

Тавсия

ЧОРВА ХАЙВОНЛАРИ КАСАЛЛИКЛАРИ ОЛДИНИ ОЛИШ ВА ДАВОЛАШ

Чорва ҳайвонлари орасида турли хил юцумли, юцумсиз ва бошқа касалликларнинг пайдо бўлиши оқибатида

маҳсулот миқдори ва сифати камайиши туфайли жиддий зарар келтириши билан бир қаторда инсон соғлигига ҳам
хавф туғилади. Шунинг учун қишлоқ хўжалик касалликларига қарши кураш ва унинг олдини олиш чорва маҳсулдорлиги
ва сифатини оширишининг асосий мезони ҳисобланади.

Мазкур муаммоларни бартараф

этиш борасида куйидагиларга эъти-

бор бериш зарур:

1.

Барча жамоа, фермер-деҳқон

хўжаликлари, ҳиссадорлик жами-

ятлари, аҳоли қўл остидаги чорва

молларини юқумли касалликларига

(бруцеллёз,

туберкулёз,

лейкоз)

қарши тўлиқ текшириш ва уларда

тайёрланадиган чорвачилик маҳсу-

лотларидан фойдаланишни ветери-

нария-санитария қоидалари асоси- да

ташкил қилиш. Айниқса, туберкулёз

касаллигига

қарши

диагностик

текширишларни режали ра- вишда

олиб бориш, касаллик бўйича

носоғлом хўжаликлар- ни ўз

вақтида

тез

ва

сифатли

соғломлаштиришни энг муҳим ва

кечиктириб бўлмайдиган вазифа

деб ҳисоблаб, тегишли чора-

тадбирларни амалга оши- риш

керак.

2.

Турли мулкчилик шакли-

даги

чорвачилик

хўжаликлари

фаолиятини ветеринария қону- ни

талабларига тўлиқ амал қилган

ҳолда ташкил қилини- шини

таъминлаш лозим.

3.

Айрим зооноз касалликлар

(қутуриш,

эхинококкоз)

кенг

тарқалиш хавфли бор касал-

ликларга қарши кураш чора-тад-

бирларини изчиллик билан амалга

ошириш, итларни эмлаш ишлар- ни

кечиктирмасдан утказиш. Шуни қайд

қилиш керакки, бу касаллик- ларга

қарши қўлланиладиган эмла- малар

институтда ишлаб чиқарила- ди.

Ветеринария препаратлари - биологик

препаратлар (вакцина, иммун зардоб,

диагностикумлар)

антибиотик,

антигелминтиклар,

дезинфекция

воситалари

ва

бошқа

дори-

дармонларга бўлган эҳгиёж- ни

аниқлаб, уларнинг таъминоти- ни ҳал

қилиш зарур.

4.

Ветеринария ташкилотлари —

вилоят ветеринария бошқармаси ва

Давлат ветеринария назорати, ту-

манлар

ветеринария

бўлимлари,

ветеринария участкалари, вилоят,

туман ветеринария лабораторияла- ри

фаолиятини

кучайтириш,

касал-

ликларга қарши кураш, эпизоотия-

ларга қарши режаларни ҳозирги давр

талаби асосида қайта кўриб чиқиш ва

унта ўзгартиришлар ки- ритиш, барча

ветеринария тадбир- ларини фан

ютуқлари ва илғор таж- рибалар

асосида ташкил қилиш керак.

5.

Оддий дориворлар, даволовчи

озиқа гранул алари ҳамда озиқага

қўшимча (витамин, макро-микро-

элементлар) ва аралашмалар ишлаб

чиқарадиган

кичик

корхоналар,

цехлар ташкил қилиш мақсадга

мувофиқ.

6.

Ветеринария пунктлари, даво-

лаш ва диагностик марказлар кенг

тармоғини ташкил этиб, уларни

шундай

жойлаштириш

керакки,

уларнинг барчаси катта-кичик ша-

ҳарлар, туман марказлари, қўрғон ва

қишлоқлар, чўл ва тоғ олди да-

лаларда боқилаётган чорва ҳайвон-

лари ва паррандаларига ветеринария

хизмати кўрсатилишини тўлиқ қамраб

олган бўлиши шарт.

7.

Чорвачиликнинг келажаги соғ-

лом ва сермаҳсул бузоқ олишга

боғлиқлигини х,исобга олиб, бу ишни

тўғри

ташкил

қилиш,

бузоқ

касалликлари олдини олиш ва ўз

вақгида даволашга эътиборни ку-

чайтириш зарур.

8.

Ветеринария илмий-тадқиқот

института (ВИТИ)да ишлаб чиқа-

риладиган дори-дармонлардан вилоят

ветеринария

хизматида

кенг

фойдаланиш, барча ветеринария чора-

тадбирларини ўтказишда илм- фан

ютуқларидан, мутахассис- олимлар

тавсияларидан самарали фойдаланиш,

фан билан ишлаб чиқаришнинг

ҳамкорлигини мус- таҳкамлаш лозим.

9.

Амалиётга илмий ечимларни

татбиқ этишни янада яхшилаш,

СОРЛОМ

пода яратишда таргибот

ишларини кучайтириш мақсадқда,

вилоятлараро илмий-амалий ўқиш ва

семинарларни ташкил этиш.

10.

Чорвачилик фермаларида вете-

ринария-санитария ҳолатини назорат

қилиш, биноларда санитария-гигиена

талабларига

жавоб

берадиган

(ҳарорат, намлик, заҳарли газлар)

шароит яратиш борасида ташкилий

ишларни амалга ошириш керак.

Чорва ҳайвонлари касалликлари

олдини. олиш ва даволашда ветери-

нария мутахассислари куйидагиларга

эътибор беришлари талаб этилади:

-

бўғоз сигир ва қуйлар ко-

либактериоз,

сальмонеллёз

ва

пастереллёз касалликларига қарши

туғишига

1,5—2

ой қол- ганда

тегишли

вакциналар

билан

йўриқномага асосан 3 мл дан

қўйлар, 5 мл дан қорамол- лар

(14 кун оралиғи билан так-

роран) тери остига эмлаш;

-

хавфли брадзот ва

энтеротоксемия касалликлари

олдини олиш учун қўйларни 1

мл дан мускул орасига вакцина

билан эмлаш;

-

қутуриш касаллигига

қарши

итларни

суюқ

фаолсизлантирилган

вакцина

билан 3 мл дан мускул орасига

эмлаш;

-

молхона, қўйхона,

чўчқахона ва паррандалар турадиган

жойлар- ни эктопаразитларга (бит,

бурга, кана) карши инсектоакарицид

препаратлар (жумладан, маҳаллий

Циперметриннинг 0,015—0,02 фо-

изли эритмаси) билан дезинсекция ва

дератизация қилиш, улар билан

зарарланган чорва моллари ушбу

препаратнинг 1 фоизли дустини

пуркаш йўли билан даволаш;

-

қорамол ва майда шохли ҳай-

вонларнинг фасциолёз ва дикроце-

лиоз касалликлари олдини олиш ва

даволаш учун альбендазол, альбен

каби

антигельминтиклар

билан

йўриқномага асосан ишлов бериш;

-

қорамол ва куйларни эхино-

коккоз, ценуроз касалликлари нинг

олдини олиш учун итларни махсус

дегельминтизация қилиш;

-

бўғоз қорамол ва қўйларни

музлаган ва чириган хашакларни


background image

№2. 2016

П‘zbekiston qishloq xo‘jaligi

15

истеъмол қилишга, совуқ сув ичи-

шига йўл қўймаслик лозим;

-

қиш фаслининг иссиқ келиши

натижасида ўт-ўланларнинг эрта- роқ

кўкариши

гельминтоз

касал-

ликларнинг кўпайишига, касаллик

чақирувчи кана ва ҳашаротларнинг

эртароқ уйғонишига олиб келади. Шу

сабабли чорва ҳайвонлари гельминтоз

касалликларига

қарши

ан-

тигельминтиклар (альбен, альбен-

дазол препаратлари билан, қон

паразитар касалликларига қарши

тейлериоз вакцинаси билан эмлаш,

диамидин,

беренил,

полиамидин

препаратлари билан химиопрофи-

лактик тадбирларни кечиктирмас- дан

(февралнинг охири — март ой-

ларидан) амалга ошириш;

-

деҳқон ва фермер хўжаликла-

ридаги бузоқ, қўзилар, чўчқа бо-

лаларини пастереллёз касаллиги- нинг

олдини олиш учун ҳайвонлар- нинг

орқа сон ички томон тери остига 14

кун оралиқ билан икки марта, 10—15

кунлик қўзиларга 1 - марта 1 мл,

иккинчи марта 2 мл, 4—5 ойлик

қўзиларга 1 - марта 2 мл, иккинчи

марта 3 мл, катта ёшдаги қўйларга 1

марта 3 мл, иккинчи марта 5 мл, ёш

бузоқлар- га 1 - марта 2 мл, иккинчи

марта 3 мл, катта ёшдаги бузоқларга 3

мл, иккинчи марта 5 мл юборилиши

керак.

Сальмонеллёз ва колибактериоз

касалликларига

қарши

ассоциа-

цияланган радиовакцинадан тери

остига бўғоз қўйлар туғишидан 1,0—

1,5 ой олдин 2 мл дозада, ту- ғилган

қўзилар эса 5 кунлигида 1 мл дан

эмланади. Диплококкоз ка- саллигига

қарши вакцина билан қўзилар 8—10

кунлигидан бошлаб биринчи марта 2

мл, икккинчи марта 3 мл, она қўйлар

биринчи марта 3 мл, иккинчи марта 3

мл миқдорида йўриқномага асосан

эмланиши зарур.

Бир ёшдан катта қорамоллар 1

йилда бир марта; сут билан бола- лар

боғчаси, санаторий ва даволаш

муассасаларини

таъминлайдиган

фермаларда эса ҳар Йили 2 марта 6 ой

оралиқ билан туберкулёзга аллергик

усул

ёрдамида

диагностик

текширишлар ўтказиш зарур.

Бунда қорамолларда гиподерма-

тозга қарши ивомек ва унинг ана-

логлари ҳисобланган ивер, ивер-

мектин каби препаратларнинг бири

билан 50 кг тирик вазнга 1 мл

миқдорда тери остига инъекция

қилинади.

Қишлоқ хўжалик ҳайвонлари- нинг

қутуриш касаллигига қарши суюқ

фаолсизлантирилган вакцина билан

қорамол, от, эшак ва кичик туялар - 5

мл дан, катга туялар 10 мл, қўй, эчки

ва катта итлар 3 мл, майда итлар,

мушуклар 1 мл мускул орасига

эмланади ва шунда бир йилга

иммунитет ҳосил бўлади.

Қўйлар брадзот ва энтеротоксемия

касалликлари олдини олиш учун

биринчи марта 2 мл.дан ва 14 кундан

сўнг иккинчи марта 3 мл.дан мускул

орасига мазкур касаллик- ларга қарши

вакцина билан эмланади.

Юқоридаги тадбирларни жойлар-

да вақтида ва сифатли ўтказилиши

чорва ҳайвонларининг соғлом бўли-

шини таъминлаб, маҳсулдорлигини

оширишга хизмат қилади.

Ш.ДЖАББАРОВ,

Б.ЭЛМУРОДОВ,

Ветеринария илмий-тадқиқот

института.

Реклама

ЭЦВ, Д, К, НК, ГрУ, АД2000-21, А50ГО, АЗОГЦ, А40ГЦ,

СНЭ200/5, УПП200/5 насослари ишлаб чиқарамиз.