Структурно-семантический и дискурсивный анализ интернет-текстов на английском и узбекском языках

inLibrary
Google Scholar
Журнал:
Выпуск:
CC BY f
60-68
0

Скачивания

Данные скачивания пока недоступны.
Поделиться
Ахмедов, О., & Акрамова, Х. (2024). Структурно-семантический и дискурсивный анализ интернет-текстов на английском и узбекском языках . in Library, 1(1), 60–68. извлечено от https://inlibrary.uz/index.php/archive/article/view/53863
Ойбек Ахмедов, Узбекский государственный университет мировых языков
Научный руководитель: профессор, доктор технических наук
0
Цитаты
Crossref
Сrossref
Scopus
Scopus

Аннотация

Данная научная статья основана на структурном и семантическом анализе интернет-текстов на английском и узбекском языках, а также изучены теоретические взгляды, связанные с интернет-текстами и дискурсом. Проанализировано, что сложный ландшафт интернет-текстов и речи на английском и узбекском языках выражается посредством сложного структурно-семантического и дискурсивного анализа, который в настоящее время является одним из основных источников новых лексических единиц и словосочетаний посредством интернет-коммуникации. Учитывая возрастающее влияние Интернета на различные сферы жизни современного человека, а также проявление в Интернете лингвокультурных аспектов, задача изучения интернет-текстов и интернет-лексики становится все более актуальной, а интернет-тексты необходимы.


background image

FILOLOGIYA

Al-Buxoriy

1-son, 2024-yil

- 60 -

INGLIZ VA OʻZBEK TILLARIDA INTERNET MATNLARINING

STRUKTUR-SEMANTIK VA DISKURS TAHLILI

STRUCTURAL-SEMANTIC AND DISCOURSE ANALYSIS OF INTERNET

TEXTS IN ENGLISH AND UZBEK LANGUAGES

СТРУКТУРНО-СЕМАНТИЧЕСКИЙ И ДИСКУРСИВНЫЙ АНАЛИЗ

ИНТЕРНЕТ-ТЕКСТОВ НА АНГЛИЙСКОМ И УЗБЕКСКОМ ЯЗЫКАХ

Ilmiy rahbar:

Ahmedov Oybek Saparboyevich

O‘zbekiston davlat jahon tillari universiteti

professori, DSc;

Akramova Xurshida Artikbayevna

Oriental universiteti magistranti

Tel: +998 97 715-10-84

Xurshida_uz@mail.ru

Annotatsiya

. Ushbu ilmiy maqola ingliz va o‘zbek tillarida internet matnlarining

struktur va semantik tahliliga asoslangan bo‘lib, unda internet matnlari va diskurs
tahlili bilan bog‘liq nazariy qarashlar o‘rganilgan. Ingliz va o‘zbek tillaridagi internet
matnlari va nutqining murakkab manzarasi har tomonlama strukturaviy-semantik va
diskurs tahlili orqali ifodalanishi o‘rganib chiqiladiki, u hozirgi kunda internet aloqasi
orqali yangi leksik birliklar va iboralarning asosiy manbalaridan biri hisoblanadi.
Internetning zamonaviy inson hayotining turli sohalariga ta’siri kuchayishi,
shuningdek, Internetda lingvomadaniy jihatlarning namoyon bo‘lishini hisobga olgan
holda, Internet matnlari, Internet lug‘atini o‘rganish vazifasi yanada dolzarb bo‘lib
borayotganini ta’kidlash lozim.

Kalit so‘zlar:

internet matni, diskurs, lug‘at, internet nutqi, falsafa, tilshunoslik,

muloqot, diskurs-dialog.

Annotation

. This scientific article is based on the structural and semantic analysis

of Internet texts in English and Uzbek languages, and theoretical views related to
Internet texts and discourse were studied. It is analyzed that the complex landscape of
Internet texts and speech in English and Uzbek languages are expressed through
comprehensive structural-semantic and discourse analysis, which is currently one of
the main sources of new lexical units and phrases through Internet communication.
Taking into account the increasing influence of the Internet on various areas of modern
human life, as well as the manifestation of linguistic and cultural aspects on the
Internet, the task of studying Internet texts and Internet vocabulary is becoming more
urgent, and Internet texts are necessary for its study.


background image

FILOLOGIYA

Al-Buxoriy

1-son, 2024-yil

- 61 -

Key words:

internet text, discourse, dictionary, internet speech, philosophy,

linguistics, communication, discourse-dialogue.

Аннотация

. Данная научная статья основана на структурном и

семантическом анализе интернет-текстов на английском и узбекском языках, а
также изучены теоретические взгляды, связанные с интернет-текстами и
дискурсом. Проанализировано, что сложный ландшафт интернет-текстов и речи
на английском и узбекском языках выражается посредством сложного
структурно-семантического и дискурсивного анализа, который в настоящее
время является одним из основных источников новых лексических единиц и
словосочетаний посредством интернет-коммуникации. Учитывая возрастающее
влияние Интернета на различные сферы жизни современного человека, а также
проявление в Интернете лингвокультурных аспектов, задача изучения интернет-
текстов и интернет-лексики становится все более актуальной, а интернет-тексты
необходимы.

Ключевые слова:

интернет-текст, дискурс, словарь, интернет-речь,

философия, лингвистика, коммуникация, дискурс-диалог

.

KIRISH

Axborot texnologiyalari va internetning paydo bo‘lib jadal rivojlanishi til

muhitida o‘zgarishlarga olib keldi. Internet nafaqat axborot manbai, balki odamlar
hayotining barcha sohalari bilan chambarchas bog‘liq bo‘lgan dominant aloqa
vositasiga aylandi. Elektron inqilob lingvistik inqilobni keltirib chiqardi. Bu esa, o‘z
navbatida, yangi tarmoq – elektron tilning paydo bo‘lishiga olib keldi. Zamonaviy
tilshunoslikda Internetdagi muloqotni va kompyuter tarmog‘idagi lingvistik
muloqotning xususiyatlarini o‘rganishga zarurat tug‘ildi. Tadqiqotning innovatsion
sohasi yangi atama – Internet nutqining paydo bo‘lishiga olib keldi, ammo bu hali aniq
talqinga ega emas.

Mavzuga daxldor bo‘lgan “Internet-diskurs” birikmasini tushunish uchun

tarkibdagi “diskurs” va “Internet” so‘zlarining alohida holdagi ma’nolarini tushunib
olish lozim bo‘ladi.

Diskurs tushunchasi fanda yangilik emas, u turli tadqiqotchilarning e’tiborini

tortib kelmoqda. Shu tufayli zamonaviy ilmiy paradigmada uning yangi talqinlari
paydo bo‘laveradi. Ma’lumki, diskurs (nutq) atamasi turli xil ilmiy sohalarda, u yoki
bu darajada antropologik yo‘nalishga ega (falsafa, sotsiologiya, psixologiya,
tilshunoslik). Turli xil diskursiv tadqiqotlarda konsepsiyaning o‘ziga xos
xususiyatlarini to‘liq aks ettiradigan yagona ta’rif hali ham mavjud emasligiga
atamaning mashhurligini sabab qilib ko‘rsatish mumkin. Ta’riflarning xilma-xilligiga


background image

FILOLOGIYA

Al-Buxoriy

1-son, 2024-yil

- 62 -

qaramay, ular atamaning tarjimasida aks ettirilgan asl ma’nosi – “suhbat”, “muloqot”
bilan bog‘liqligini aniq ko‘rsatadi.

Tilshunoslikda koʻpchilik tadqiqotchilar nutqni “muloqot uchun tuzilgan matn”

deb tushunadilar. Ushbu atamaning ko‘plab ta’riflari orasida eng mashhurlaridan
bo‘lgan va eng ko‘p keltiriladigan bir nechtasini taqdim etamiz: T.A. Van Deykning
fikricha, nutq “kommunikativ hodisa” tushunchasiga mos keladigan lingvistik shakl,
ma’no va harakatning murakkab birligidir.

Diskurs haqidagi eng mashhur bayonotlardan biri N.D. Arutyunovaning majoziy

ta’rifidir: “Diskurs – hayotga singib ketgan nutq” (Arutyunova N., 2021: 30). James Paul
Geening so‘zlariga ko‘ra, diskurs – ijtimoiy tan olinadigan o‘ziga xoslikning ma’lum
bir turini amalga oshirish uchun zarur bo‘lgan til, harakatlar, o‘zaro ta’sirlar, fikrlash
usullari, ishonch va baholashning integratsiyasi natijasidir. (James P., 2005: 21).

ADABIYOTLAR TAHLILI

Internet matnlarining struktur-semantik va diskurs tahliliga oid materiallarni D.

Crystal, O. Gildea, N. Baron, G. Chouliaraki, J. Tetreault, B. Plank, D. Hovy, M.
Chodorowski, mahalliy olimlardan D. Kholmurodov hamda boshqa tadqiqotchilarning
ilmiy ishlarida o‘rganib chiqildi. Mazkur maqolada T. Birina, A. Sokolov, V. Krasnix
va E. Rusanov kabi olimlarning fikrlarini keltirgan holda mavzuni yoritishga harakat
qildik. T.I. Birina dialog va diskurs tushunchalarini tahlil qilib, qiyoslab, ijtimoiy
kontekstdagi diskurs “muloqot holatiga joylashtirilgan nutq yoki matn, go‘yo hayotga
qaytarilgandek” degan xulosaga keladi. (Birina T., 2021:170) Agar diskurs individual
darajada tushunilsa, u dialog uchun qutblidir. Chunki u o‘zi bilan muloqotning boshqa
ishtirokchilarini qarama-qarshilikka olib keladi. Mazkur fikrlarni umumlashtirib
aytadigan bo‘lsak, diskurs – nutq, matn, uslub, dialog bilan bir xil bo‘lmagan, lekin
ularning ayrim xususiyatlarini o‘z ichiga olgan maxsus mustaqil lingvistik shakldir.

Mana endi Internet tushunchasiga kelsak, A.V. Sokolovning ta’rifiga ko‘ra,

“Internet – bu telekommunikatsiya texnologiyalaridan foydalangan holda shaxsiy va
kommunikativ ehtiyojlarni qondirish uchun mo‘ljallangan global ijtimoiy
kommunikatsion kompyuter tarmog‘idir” (Sokolov A., 2002: 108). Boshqacha qilib
aytganda, Internet “og‘zaki nutq va aqliy faoliyat” amalga oshiriladigan kommunikativ
platformadir. Internet diskursining alohida nutq turi sifatida aniqlanishi barcha
tadqiqotchilar tomonidan tan olinmaydi. Shunday qilib, V.V. Krasnix “milliy diskurs”
atamasining, masalan, rus tilining mavjudligi haqida gapiradi. Lekin uning doirasida
umumiy diskursning turlicha ekanligini, xususan, Internet diskursini ajratishni
noto‘g‘ri deb hisoblaydi. Chunki ular milliy diskursning o‘ziga xos ko‘rinishidir:
“Bular diskursning alohida turlari (ko‘rinishlari) emas, balki ular faoliyat ko‘rsatadigan
sohaga muvofiq ma’lum bir tarzda moslashtirilgan va modifikatsiyalariga ega
turlaridir. (Krasnix V., 2023: 202).


background image

FILOLOGIYA

Al-Buxoriy

1-son, 2024-yil

- 63 -

Biroq, umuman olganda, tilshunoslar Internet-diskursining mavjudligini inkor

etmaydilar, balki global tarmoqdagi aloqani o‘rganishga katta ilmiy qiziqish
bildiradilar.

Internet aloqasi tabiatan vositaga muhtojdir. Chunki u texnik vositalar yordamida

amalga oshiriladi. Internet-diskurs atamasi bilan bog‘liq nutqning Internet va
kompyuterga tegishli ekani allaqachon isbotlangan. Boshqacha qilib aytganda, ushbu
turdagi aloqa uchta ishtirokchini o‘z ichiga oladi: foydalanuvchi, kompyuter va
Internet.

Internet diskursining kompyuterdagi vositachiligini ta’kidlab, E.K. Rusanov E.

Galichkinadan so‘ng, uni “Sun’iy ravishda yaratilgan kommunikativ makonda amalga
oshirilgan, virtual kommunikantlarning masofaviy interaktiv aloqasini taklif qiluvchi
matnlar to‘plami”, deb ta’riflaydi. (Rusanov E., 2020: 215)

TADQIQOT METODOLOGIYASI

Maqolani tayyorlash davomida diskurs tahlil, kontent tahlil, tanqidiy diskurs

tahlil, hamda qiyosiy tahlil metodlaridan foydalanildi. Ushbu tahlillarni amalga
oshirishda, hamda internet manbalari ichidan mavzu uchun zaruriy adabiyotlarni
topishda ilmiy rahbarim O. Ahmedov yaqindan yordam berdi. Tadqiqotni amalga
oshirish davomida shaxsiy kompyuterdan foydalanilgan holda, Alisher Navoiy
nomidagi O‘zbekiston milliy kutubxonasi xodimlari tavsiyasi asosida Natlib.uz va
ProQuest.com saytlaridagi kerakli ma’lumotlar bazasi bilan tanishib chiqildi. Mazkur
ma’lumotlardan internet matnlari va internet nutqiga oid kerakli materiallar to‘plandi.

Tilshunoslikda internet matnlari va nutqlarini tadqiq etish Internetdagi muloqotda

mavjud bo‘lgan lingvistik xususiyatlar va namunalarni tushunishga yordam beradi. Bu
onlayn yozma ifodaning turli shakllarini o‘z ichiga oladi. Internet matnlari onlayn
platformalar, jumladan, ijtimoiy media, forumlar, bloglar va boshqa raqamli aloqa
kanallari orqali yaratilgan va tarqatiladigan yozma tarkibga ishora qiladi. Internet
matnlarining diqqatga sazovor xususiyatlaridan biri ularning norasmiy va dinamik
tabiati bo‘lib, ko‘pincha qisqartmalar, hissiyotlar va nostandart imlo va grammatikadan
foydalanish bilan tavsiflanadi. Ingliz va o‘zbek tillaridagi internet matnlarining
strukturaviy-semantik jihatlarini tahlil qilish ham lingvistik tuzilmalarni, ham
mazmunda berilgan ma’noni o‘rganishni o‘z ichiga oladi.

Ingliz va o‘zbek tillaridagi internet matnlarining strukturaviy va semantik

jihatlarini solishtirish juda qiziqarli bo‘lishi mumkin. Chunki har bir til o‘ziga xos
madaniy va lingvistik ta’sirga ega. Internet matnlarini tuzishda tafsilotlarga e’tibor
berish, tajriba va texnik amaliyotlar orqali amalga oshirilgan lug‘at, iboralar, idiomalar,
vizual identifikatsiyalar, fonetika va grammatikani kiritish imkonini beradi.
Foydalanuvchilar o‘rganish uchun yordamchi sifatida matnlarga murojaat qilganda,


background image

FILOLOGIYA

Al-Buxoriy

1-son, 2024-yil

- 64 -

ularning tarkibi qo‘shimcha tushunchalar bilan yaxshilanishi va ma’lumotlar
mustahkamlanishi mumkin.

Bunday taqdimotda internet matnlaridagi eng mos shakllar va ketma-ketliklarni

takrorlash bilimning mustahkamlanishiga xizmat qiladi va farqlashga imkon beruvchi
atributlarni o‘z ichiga olishi mumkin. Ushbu asosiy jihat har bir shaxsga o‘z fazilatlari
va o‘ziga xos talablarini ifodalash imkonini beradi. Bu esa foydalanuvchilarni ilmiy
ishga jalb qilishi mumkin.

Bu kuzatishlar umumlashma ekanligini tan olish juda muhim va internetda

ishlatiladigan til juda dinamik va kontekstga bog‘liq hisoblanadi. Ingliz va o‘zbek
tilidagi internet matnlari raqamli davrda tilning rivojlanib borayotgan tabiatini aks
ettiradi.

TAHLIL VA NATIJALAR

Til va aloqa kontekstida semantika – so‘zlarning ma’nosi va u ma’lumotni qanday

yetkazishiga doir masalalar tadqiqot davomida o‘rganib chiqildi. Semantika
so‘zlarning ma’nosi va ularning munosabatlarini anglatadi. Semantika o‘ziga xos
ma’noga ega bo‘lgan yoki ma’lumotni kontekstga mos keladigan tarzda yetkazib
beradigan iboralar yoki jumlalarni o‘z ichiga olgan tarkibni hosil qiladi.

Internetdagi iboralar: bular Internetda paydo bo‘lgan yoki ommalashgan har

qanday so‘zlashuv yoki tez-tez ishlatiladigan iboralar, memlar yoki iboralarga tegishli
sanaladi.

Ushbu tushunchalarni birlashtirgan holda, semantik jihatdan yaratilgan Internet

iboralari algoritmik yoki tabiiy tilni qayta ishlash texnikasi orqali yaratilgan iboralar
yoki iboralar tasviri sifatida onlayn muloqot kontekstida aniq ma’nolarni yetkazish
uchun mo‘ljallangan, deb xulosa qildik. Masalan, chatbotlar yoki til modellari
kontekstga mos va mashhur Internet til tendensiyalariga mos javoblarni yaratishi
mumkin. Memlar va virusli iboralarni ma’lum bir onlayn hamjamiyat bilan semantik
rezonansi tufayli tez tarqaladigan Internet iboralariga misol sifatida ko‘rish mumkin.
(Crystal D., 2011: 17)

Semantik tahlil so‘z va iboralarning ma’nosi va talqinini tekshirishni o‘z ichiga

oladi. Internet aloqasi kontekstida ma’lum iboralar o‘ziga xos ma’nolarni anglatuvchi
semantik nuanslarning ishlab chiqilishiga olib keldi. Ingliz tilidagi semantik usullar
bilan tuzilgan internet iboralariga ko‘p holatlarda neologizmlarni eslash o‘rinlidir.
Masalan, tadqiqotimiz davomida topilgan ba’zi so‘z va iboralarni quyida keltirib
o‘tamiz:

Anglo-klaxon – bu ingliz tilida baland ovozda gapiradigan odamlarga, odatda

amerikaliklarga berilgan ism;

Bicurean – Internetda go‘sht yeyuvchilar va vegetarianlar o‘rtasidagi

munosabatlar shunday nomlanadi;


background image

FILOLOGIYA

Al-Buxoriy

1-son, 2024-yil

- 65 -

Birth vegan – go‘sht yemagan odamni shunday deyishadi. Tug‘ilganidan beri

vegetarian;

Car sandwich – bu bitta polosali yo‘llarda avtomobilning ikkita katta yuk

mashinasi, tirkama va hokazolar orasiga tiqilib qolishi holatining nomi. Bu ko‘pincha
sanoat hududlarida va qurilish zonalarida sodir bo‘ladi.

Closet psycho – birov bilan uchrashishni boshlaganingizda, u odam sizga

oddiydek tuyuladi, lekin vaqt o‘tishi bilan uning yashirishga uringan barcha
kamchiliklari qanday oshkor bo‘lganini sezasiz.

Columbusing – kimdir bir necha yillar, o‘nlab yillar va hatto asrlar davomida

mavjud bo‘lgan narsani yangi kashf qildim deb da’vo qilganda aytiladi;

Comfort zone – odam tomonidan yaratilgan zona, undan tashqariga chiqishdan

qo‘rqadi, yangi va g‘ayrioddiy narsalarni sinab ko‘rishdan qo‘rqadi. Ular aytganidek,
“muvaffaqiyat bizning komfort zonamizdan tashqarida”;

Contact sad – media foydalanuvchisining johilona sharhlaridan buzilgan kayfiyat;
Crub shame – svetoforning yashil chirog‘ini boshqa mashinalar kutib turganda,

chorrahada mashina yo‘qligi sababli yo‘lni qizil rangda kesib o‘tgan odam boshdan
kechirgan tuyg‘u;

Defensive eating – oziq-ovqatni boshqalar yeb qo‘ymasligi uchun oxirigacha yeb

tugatish;

Digital detox – odam tomonidan virtual dunyoga emas, balki real hayotga

ajratilgan vaqt, shuningdek, telefon yoki kompyuter kabi turli xil gadjetlardan
foydalanishdan qochish.

Aksariyat professional bo‘lmagan foydalanuvchilar ingliz tilini yetarli darajada

bilishmaydi. Bu ham kompyuterlar va Internet tilining natijasidir. Ammo, qandaydir
tarzda, ular hali ham yangi terminologiyadan foydalanishlari kerak. Shuning uchun ular
ushbu sohada malakali bo‘lishlari va Internet matnlarida taqdim etilgan katta
miqdordagi ma’lumotlarda qiynalmasliklari uchun Internet jargonlarini tushunishlari
kerak.

Internetda muloqot qilishda biz tez-tez veb-muloqot tiliga duch kelamiz. U

so‘zlashuv tiliga, undosh tovushlar tiliga, piktogramma va qisqartmalarga asoslanadi.
Asosan, bu til turli forumlarda, chatlarda, elektron pochta orqali yozishmalar uchun
qo‘llaniladi. Bugungi kunda, aslida, yangi lingvistik shakl – yozma so‘zlashuv nutqi
paydo bo‘ldi.

Tarmoqda paydo bo‘lgan yana bir nutq unsuri bu jargonlardir. Jargonning paydo

bo‘lishi aniq maqsad ortidan kelib chiqqan. Ya’ni, imkon qadar ko‘proq gapirishga
vaqt topish uchun klaviaturada terilishi kerak bo‘lgan matn miqdorini kamaytirish
orqali vaqtni tejash nazarda tutilgan. Shu sababli, Internet jargonlarini yaratishning
asosiy vositasi turli xil ifodalarning qisqartmalari, piktogrammalar va eng ko‘p


background image

FILOLOGIYA

Al-Buxoriy

1-son, 2024-yil

- 66 -

ishlatiladigan so‘zlarning qisqartmalari edi. Bu tizim keyinchalik SMS xabarlarga
o‘tdi. To‘g‘ri, tarmoq tilining shunday turlari ham bor edi, ularning maqsadi shunchaki
vaqtni tejash emas, balki ma’noni shifrlash edi. Bularga leet (inglizcha “elita” so‘zidan)
kabi Internet dialekti kiradi. Bu belgilar lotin alifbosida ma’lumot almashish uchun
Amerika standart kodeksidan olingan turli xil o‘zgarishlar bilan almashtirildi.

XULOSA VA TAKLIFLAR

Ingliz tilidagi internet matnlarini o‘zbek tiliga tarjima qilish bilan bog‘liq o‘ziga

xos qiyinchiliklar mavjud ekanligi ayon bo‘ldi. Bu jarayon tarjimonlar uchun o‘ziga
xos noqulayliklar tug‘diradi. Xulosa o‘rnida quyidagi muammolar mavjud degan
fikrga keldik. Ingliz tilidagi Internet matnlarini o‘zbek tiliga tarjima qilishning o‘ziga
xos muammolari:

– Idiomatik iboralar va jargon: Asosiy muammolardan biri inglizcha internet

matnlarda mavjud idiomatik iboralar va jargonlar bilan ishlashdir. Bu iboralarning
oʻzbek tilida toʻgʻridan-toʻgʻri ekvivalentlari boʻlmasligi mumkin. Bu tarjimondan
madaniy jihatdan mos muqobillarni topishni talab qiladi. Bunday ma’lumotlarga ko‘ra,
idiomatik iboralar o‘zining madaniy va lingvistik murakkabligi tufayli tarjimada jiddiy
muammo tug‘diradi.

– Madaniy ma’lumotnomalar: Ingliz tilidagi internet matnlarida ko‘pincha o‘zbek

tilida so‘zlashuvchilarga tanish bo‘lmagan madaniy havolalar mavjud. Tarjimonlar
matnning nazarda tutilgan ma’nosini saqlab qolish uchun ushbu havolalar to‘g‘ri
tarjima qilinishini ta’minlashi kerak. Tillar va madaniyatlar oʻrtasida samarali
muloqotni taʼminlash uchun tarjimada madaniy ekvivalentlikning muhimligini anglash
lozim.

– Texnik terminologiya va qisqartmalar: Internet-kontent ko‘pincha ingliz tilida

so‘zlashuvchi kontekstlarga xos bo‘lishi mumkin bo‘lgan texnik atamalar va
qisqartmalarni o‘z ichiga oladi. Ushbu atamalarni to‘g‘ri yetkazish uchun tarjimonlar
ikkala tilning texnik lug‘atini yaxshi bilishlari kerak. Larson ta’kidlaganidek,
ixtisoslashtirilgan terminologiya tarjimada muammo tug‘diradi va mavzu bo‘yicha
chuqur bilim talab qiladi. (Crystal D., 2011: 13)

– Mahalliy kontekstga moslashish: Ingliz tilidagi internet matnlarini oʻzbek tiliga

tarjima qilish kontentni mahalliy oʻzbek kontekstiga moslashtirishni talab qiladi. Bu
nafaqat lingvistik tarjimani, balki oʻzbek auditoriyasida rezonans yaratish uchun
madaniy moslashuvni ham oʻz ichiga oladi. Schäffner va Adab matnning maqsadli
auditoriyaga mos kelishini ta’minlash uchun tarjimada ijtimoiy-madaniy kontekstni
hisobga olish muhimligini ta’kidlaydi. (Tetreault J., 2009: 47)

Ingliz tilidagi internet matnlarini oʻzbek tiliga tarjima qilish idiomatik iboralar,

madaniy murojaatlar, texnik terminologiya va mahalliy kontekstga moslashish bilan
bogʻliq oʻziga xos muammolarni keltirib chiqaradi. Bu qiyinchiliklarni yengish uchun


background image

FILOLOGIYA

Al-Buxoriy

1-son, 2024-yil

- 67 -

lingvistik bilim, madaniy xabardorlik va madaniy jihatdan mos tarjimani taʼminlash
uchun har ikki tilning nozik jihatlarini chuqur anglash talab etiladi.

FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR RO‘YXATI:

1. Crystal, D. (2011) Internet linguistics: A student guide. – Routledge
2. Gildea, O. (2013) Internet linguistics and new English varieties. – Edinburgh

University Press.

3. Kholmurodov, D. (2021) Linguistic and stylistic features of Uzbek language

internet texts. International Journal of Research in Humanities and Social Sciences,
9(8).

4. Baron, N. S. (2008) Always on: Language in an online and mobile world. –

Oxford University Press.

5. Chouliaraki, G. (2013) Theorised media: An introduction. – Routledge.
6. Wodak, R., & Meyer, M. (2015) Methods for critical discourse analysis (2nd

ed.) – Sage.

7. Tetreault, J. R. (2009) A morphological and syntactic analysis of online chat

transcripts. Applied Corpus Linguistics, 1(3).

8. Plank, B., & Hovy, D. (2011) Linguistic characteristics of web-based text.

Computers and the Humanities, 45(1), 1-20.

9. Chodorowski, M. (2011) Towards a syntax for internet relay chat. Journal of

Pragmatics, 43(12).

10. Birina, T. (2021) Онтологизация диалога в постструктурализме.
11. Sokolov, A. (2002) The general theory of social communication. – St.

Petersburg.

12. Krasnix, V. (2023) Этнопсиксолингвистика и лингвокультурология: курс

лексий.

13. Rusanov, E. (2020) Algorithms for monitoring the functioning of

nonequilibrium information processing systems.

REFERENCES:

1. Crystal, D. (2011) Internet linguistics: A student guide. – Routledge
2. Gildea, O. (2013) Internet linguistics and new English varieties. – Edinburgh

University Press.

3. Kholmurodov, D. (2021) Linguistic and stylistic features of Uzbek language

internet texts. International Journal of Research in Humanities and Social Sciences,
9(8).

4. Baron, N. S. (2008) Always on: Language in an online and mobile world. –

Oxford University Press.

5. Chouliaraki, G. (2013) Theorised media: An introduction. – Routledge.


background image

FILOLOGIYA

Al-Buxoriy

1-son, 2024-yil

- 68 -

6. Wodak, R., & Meyer, M. (2015) Methods for critical discourse analysis (2nd

ed.) – Sage.

7. Tetreault, J. R. (2009) A morphological and syntactic analysis of online chat

transcripts. Applied Corpus Linguistics, 1(3).

8. Plank, B., & Hovy, D. (2011) Linguistic characteristics of web-based text.

Computers and the Humanities, 45(1), 1-20.

9. Chodorowski, M. (2011) Towards a syntax for internet relay chat. Journal of

Pragmatics, 43(12).

10. Birina, T. (2021) Ontologizatsiya dialoga v poststrukturalizme. (In Russian)
11. Sokolov, A. (2002) The general theory of social communication. – St.

Petersburg.

12. Krasnix, V. (2023) Etnopsiksolingvistika i lingvokulturologiya: kurs leksiy.

(In Russian)

13. Rusanov, E. (2020) Algorithms for monitoring the functioning of

nonequilibrium information processing systems.

Библиографические ссылки

Crystal, D. (2011) Internet linguistics: A student guide. - Routledge

Gildea, O. (2013) Internet linguistics and new English varieties. - Edinburgh University Press.

Kholmurodov, D. (2021) Linguistic and stylistic features of Uzbek language internet texts. International Journal of Research in Humanities and Social Sciences, 9(8).

Baron, N. S. (2008) Always on: Language in an online and mobile world. -Oxford University Press.

Chouliaraki, G. (2013) Theorised media: An introduction. - Routledge.

Wodak, R., & Meyer, M. (2015) Methods for critical discourse analysis (2nd cd.) - Sage.

Tetreault, J. R. (2009) A morphological and syntactic analysis of online chat transcripts. Applied Corpus Linguistics, 1(3).

Plank, B., & Hovy, D. (2011) Linguistic characteristics of web-based text. Computers and the Humanities, 45(1), 1-20.

Chodorowski, M. (2011) Towards a syntax for internet relay chat. Journal of Pragmatics, 43(12).

Birina, T. (2021) Онтологизация диалога в постструктурализме.

Sokolov, А. (2002) The general theory of social communication. - St. Petersburg.

Krasnix, V. (2023) Этнопсиксолингвистика и лингвокультурология: курс лексий.

Rusanov, Е. (2020) Algorithms for monitoring the functioning of nonequilibrium information processing systems.

Crystal, D. (2011) Internet linguistics: A student guide. - Routledge

Gildea, O. (2013) Internet linguistics and new English varieties. - Edinburgh University Press.

Kholmurodov, D. (2021) Linguistic and stylistic features of Uzbek language internet texts. International Journal of Research in Humanities and Social Sciences, 9(8).

Baron, N. S. (2008) Always on: Language in an online and mobile world. -Oxford University Press.

Chouliaraki, G. (2013) Theorised media: An introduction. - Routledge.

Wodak, R., & Meyer, M. (2015) Methods for critical discourse analysis (2nd ed.) - Sage.

Tetreault, J. R. (2009) A morphological and syntactic analysis of online chat transcripts. Applied Corpus Linguistics, 1(3).

Plank, B., & Hovy, D. (2011) Linguistic characteristics of web-based text. Computers and the Humanities, 45(1), 1-20.

Chodorowski, M. (2011) Towards a syntax for internet relay chat. Journal of Pragmatics, 43(12).

Birina, T. (2021) Ontologizatsiya dialoga v poststrukturalizme. (In Russian)

Sokolov, A. (2002) The general theory of social communication. - St. Petersburg.

Krasnix, V. (2023) Etnopsiksolingvistika i lingvokulturologiya: kurs leksiy. (In Russian)

Rusanov, E. (2020) Algorithms for monitoring the functioning of nonequilibrium information processing systems.