Иқтисодиёт ва таълим / 2020 №
4
148
Саноат ривожланишини тартибга солиш-
нинг иқтисодий усулларидан устун даража-
да фойдаланиш саноат корхоналари эркин-
лигини таъминлашга, инвестиция дастурида
кўзда тутилган йирик инвестиция лойиҳала-
рини амалга оширишга, ҳудудларда иқтисо-
дий ислоҳотларни чуқурлаштириш ҳамда
тадбиркорлик шакллари ривожланишига
кенг йўл очиб беради, ҳудудий тузилмаларда
саноатнинг тармоқ тузилишини яхшилаш
ҳамда соҳа ишлаб чиқаришини ҳудудий таш-
кил этишнинг илғор шаклларини жадал ри-
вожлантириш имкониятини яратади. Саноат
ривожланишини таъминлашда иқтисодий
механизмлардан самарали фойдаланиш мин-
тақалар миқёсида саноат ишлаб чиқарувчи-
лари учун қулай макроиқтисодий муҳит
шаклланишига олиб келади.
Манба ва фойдаланилган адабиётлар:
1. Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2017 йил 7 февралдаги “Ўзбекистон Республикасини янада
ривожлантириш бўйича Ҳаракатлар стратегияси тўғрисида”ги ПФ-4947-сон Фармонининг 1-иловаси “2017-2021
йилларда Ўзбекистон Республикасини ривожлантиришнинг бешта устувор йўналиши бўйича Ҳаракатлар
стратегияси”. Lex.uz.
2. Ўзбекистон Республикаси Президенти
Шавкат Мирзиёевнинг
Олий Мажлисга Мурожаатномаси
.
Халқ сўзи
23 декабрь 2017 й. № 258 (6952).
3.
Ўзбекистон Республикасининг Конституцияси. - Т.: Ўзбекистон, 2010
.
4. Социально-экономическое положение Республики Узбекистон за 2017 год. Ташкент. 2018 г. стр. 17
5. А.Ортиқов. Саноат иқтисоди. Дарслик. Тошкент, ТДИУ, 2009. 236 б.
6. Стратегия дальнейшего повышения конкурентоспособности национальной экономики: материалы 1У-го
Форума экономистов //отв.ред. М.П. Нарзикулов. Ташкент. Вак1паРгез, 2012. С. 8.
7. Э.Х. Махмудов, А. Ортиков, Ф. Каримов. Корхона - иқтисодиётнинг асосий бўғини. //Ҳамкор. 2010 йил 7
февраль.
АВТОСАНОАТ КОРХОНАЛАРИ БОШҚАРУВ СТРАТЕГИЯСИНИ
ОПТИМАЛЛАШТИРИШ
Султонов Мухиддин Маматюсуфович -
Давлат хизматлари агентлиги масъул ходими
Аннотация:
Мақолада саноат корхоналари бошқарув стратегиясини шакллантириш ва уни
оптималлаштиришнинг назарий-услубий жиҳатлари тадқиқ этилган.
Шунингдек, автосаноат корхоналари
бошқарув стратегиясини шакллантириш жараёнига таъсир кўрсатувчи омилларнинг комплекс тавсифи амалга
оширилган. Автосаноат корхоналари бошқарув стратегиясини шакллантиришга таъсир кўрсатувчи омилларни
ҳисобга олган ҳолда бошқарув стратегиясини оптималлаштиришга доир илмий таклиф ва амалий тавсиялар
шакллантирилган.
Kалит сўзлар:
бошқарув стратегияси, стратегик режалаштириш, бошқарув технологияcи, рақобат
муҳити, ахборот стратегияси, стратегик таҳлил, алтернатив қарорлар, бозор имкониятлари.
Аннотация:
В статье рассматриваются теоретико-методологические аспекты формирования стратегии
управления промышленными предприятиями и ее оптимизации. Также было проведено всестороннее описание
факторов, влияющих на процесс формирования стратегии управления автомобильной промышленностью.
Сформированы научные предложения и практические рекомендации по оптимизации стратегии управления с
учетом факторов, влияющих на формирование стратегии управления автомобилестроением.
Ключевые слова:
стратегия управления, стратегическое планирование, технологии управления,
конкурентная среда, информационная стратегия, стратегический анализ, альтернативные решения, рыночные
возможности.
Annotation:
The article examines the theoretical and methodological aspects of the formation and optimization of
management strategies of industrial enterprises. Also, a comprehensive description of the factors influencing the process of
shaping the management strategy of the automotive industry was carried out. Scientific proposals and practical
recommendations for optimizing the management strategy have been formed, taking into account the factors influencing the
formation of the management strategy of the automotive industry.
Key words:
management strategy, strategic planning, management technology, competitive environment, information
strategy, strategic analysis, alternative solutions, market opportunities.
Саноат корхоналари бошқарув страте-
гиясини оптималлаштиришнинг методоло-
гик асослари билан боғлиқ тадқиқот изла-
нишлари ХХ асрнинг 60-70-йилларидан бош-
ланган бўлиб, ушбу тадқиқот жараёнларини
амалга оширишда асосан иқтисодий жараён-
ларнинг тезлашуви, бозор омилларининг
ноаниқлиги ва илмий-техник тараққиётнинг
САНОАТ ИҚТИСОДИЁТИ
Иқтисодиёт ва таълим / 2020 №
4
149
анъанавий бозорлардаги беқарорлик каби
қатор омиллар таъсир кўрсатди. Тадқиқот
натижалари саноат корхоналарида узоқ муд-
датли стратегик режалаштириш жараёнла-
рининг такомиллашуви учун хизмат қилди.
ХХ аср иқтисодиёти саноат корхонала-
ри бошқарув стратегиясини шакллантириш-
да; бошқарув ваколатларидаги ўзгаришлар-
ни амалга ошириш, бозор шароитидаги ўзга-
ришларни қиёсий таҳлил қилиш орқали ра-
қобат муҳитини баҳолаш, корхонанинг бозор
ва нобозор омилларга қарши туриш чора-
тадбирларини белгилашда риск даражаси-
нинг минимал кўрсаткичларига асосланиш
ҳолатлари устуворлик касб этади.
И.Ансофф ўзининг “Стратегик менеж-
мент” номли дарслигида корхона фаолияти-
ни самарали ташкил этилиши, кўп тармоқли
фаолият йўналишининг стратегик таҳлили
ва усулларига асосланишини қайд этади[2].
Бунда албатта, корхонанинг географик бозор
кўлами, ташқи бозорлардаги рақобат муҳи-
ти, корхонанинг миллий ва халқаро бозор-
лардаги рақобатлаша олиш имкониятлари
сарҳисоб қилиниши талаб этилади.
А.Т.Зуб тадқиқотлари орқали корхона-
лар фаолиятини стратегик ривожлантириш-
да узоқ муддатли ривожланишни белгилай-
диган бошқарув технологиясига асосланиш
акс эттирилган бўлиб, бу борада корхона
бошқарувини ташкил этишга самарали таъ-
сир кўрсатувчи ташқи омилларнинг ўрни
алоҳида эътироф этилади[3].
Мамлакатимиз иқтисодчи олимлари
Х.С.Асатуллаев, Б.О.Турсунов, А.А.Маманаза-
ров ўз тадқиқотлари орқали саноат корхона-
лари бошқарув стратегиясини оптималлаш-
тиришда бошқарув жараёнларида қўллани-
ладиган самарали технологияларнинг ўрни
алоҳида қайд этилади. Корхона бошқаруви-
да ахборот-коммуникация жараёнларидаги
таркибий элементларни ҳисобга олган ҳол-
да, бошқарув жараёнидаги ахборот страте-
гиясини шакллантиришнинг ўрни асослана-
ди[4].
Бугуни кунда саноат корхоналари бош-
қарув фаолиятининг самарадорлиги корхо-
нанинг ташқи ва ички бозор имкониятлари-
ни мувофиқлаштириш даражасига боғлиқ
бўлиб, корхона ички бозор имкониятларида-
ги тескари вертикал интеграция, корхона
фаолият йўналишини ички имкониятлар ҳи-
собидан кенгайтириш ёки, таъминотчилар
устидан назорат функциясини кучайтириш
орқали ялпи фойданинг ўсишига тўғридан-
тўғри таъсир кўрсатади. Ташқи бозор имко-
ниятлари эса, корхона ва пироворд истеъ-
молчи ўртасидаги тузилмавий фаолиятни
такомиллаштириш орқали умумий фаолият-
ни такомиллаштиради.
Бу каби қатор ҳолатларнинг мажмуа-
вий жиҳатлари автосаноат корхоналари
бошқарув стратегиясини оптималлаштириш
жараёнида муҳим ўрин тутади.
Юқоридаги тадқиқот натижаларига
асосланган фикр ва мулоҳазалар қуйидаги
хулосаларни умумлаштиришга асос яратади:
-
саноат корхоналари бошқарув страте-
гияси тизимли, таҳлилий ва жараёнли ёнда-
шувларни амалга ошириш билан боғлиқ ме-
тодологик хусусият касб этади;
-
бошқарув стратегияси: ретроспектив,
тизим-тузилмавий таҳлил, аналогия, сцена-
рий, моделлаштириш (шу жумладан страте-
гик таҳлилнинг матрицали моделлари), со-
циологик усуллар, башорат қилиш, шунинг-
дек тахмин қилиш усулларининг коплекс
натижаси ҳисобланади;
-
cаноат корхоналарида бошқарув стра-
тегиясини ишлаб чиқишда ягона моделни
шакллантириш имконияти мавжуд эмас. Шу-
нингдек, саноат ишлаб чиқаришга нисбатан
харидлар ва эҳтиёжлар даражаси, қизиқиш-
лар кўламини ҳисобга олиб ҳар бир турдаги
саноат корхонаси учун бошқарув стратегия-
сини оптимал тузулмасини шакллантириш
талаб этилади. Ушбу ҳолат барча турдаги
корхоналар қатори автосаноат корхоналари
учун ҳам умумий хусусият касб этади.
Сўнги йилларда мамлакатимизда авто-
саноат корхоналари ташқи ва ички бозор
фаолиятини таҳлил қилиш, истеъмол бозори
учун мақсадли сегментни танлаш, асосий
халқаро стратегик маркетинг талабларига
мувофиқ маҳаллийлаштириш орқали фао-
лият концентрациясини стандартлаштириш
жараёнларига юқори устуворлик берилмоқ-
да. Аммо, жаҳон амалиётида саноат корхона-
лари фаолиятини инновацион фаоллашуви
билан боғлиқ жараёнларнинг юзага келиши
корхоналар ҳамда миллий соҳа ва тармоқлар
тизими субъектлари ҳаракатини бир томон-
дан мувофиқлаштиришни, иккинчи томон-
дан, инновацион фаолиятни амалга ошириш-
да инвестицияларни жалб этиш, инновация
жараённи ривожлантириш учун тегишли
шароит яратишда манфаатдор бўлган тар-
киблар интеграциясини талаб этмоқда. Шу
сабабдан, автомобиль саноатини жадал ри-
вожлантириш ва унинг инвестициявий жо-
САНОАТ ИҚТИСОДИЁТИ
Иқтисодиёт ва таълим / 2020 №
4
150
зибадорлигини оширишни таъминлаш, ил-
ғор халқаро тажриба асосида замонавий бо-
зор механизмлари ва бошқарув усулларини
жорий қилиш, шунингдек, ички ва ташқи
бозорларда рақобатбардош ишлаб чиқариш-
нинг устувор мақсад сифатида белгилани-
ши[1] автосаноат корхоналарининг бошқа-
рув стратегиясини оптималлаштиришга йў-
налтирилган илмий тадқиқот изланишлари-
ни долзарб аҳамият касб этишидан далолат
беради.
Автосаноат корхоналари бошқарув ст-
ратегиясини оптималлаштириш жараёни қу-
йидаги устуворликларни таъминлаш имко-
ниятини беради:
-
корхонанинг мавжуд имкониятларни
инвентаризация қилиш орқали қийматини
ошириш;
-
корхонанинг инновацион фаолияти-
ни ташкил этиш ва молиялаштириш жараё-
нида лойиҳалаштириш объектининг муқо-
билини танлаш;
-
инновацион лойиҳани режалаштириш;
-
инновацион лойиҳанинг мақсадини
инновациянинг эҳтимолий натижасига қиёс-
лаш;
-
инновациядан кутилаётган самарани
харажатлар ва таваккалчилик хавфи билан
мутаносиблигини баҳолаш;
-
белгиланган мақсад ва танланган
ривожланиш стратегия чегарасида лойиҳани
бошқариш циклининг тўлиқлигига эришиш;
-
инновацион лойиҳани босқичма-бос-
қич амалга ошириш ва назоратни уюшти-
риш, қўшимча самарали эътибор бериш;
-
инновацион лойиҳани босқичлари бў-
йича молиялаш ва хавфларнинг тақсимла-
ниш динамикасини ўрганиш;
-
инновацион лойиҳа устида ишлаш
даврида инновацион жамоани юмшоқ, беза-
рар реструктуризация қилиш.
-
мақсадли миссияни шакллантиришда
ташқи муҳитни таҳлил қилиш;
-
янги бозор сегментларига мувофиқ
стратегик муаммоларни бартараф этишга
йўналтирилган стратегик ҳаракатлар дасту-
рини шакллантириш.
Автосаноат корхоналари бошқарув ст-
ратегиясида муқобил қарорларнинг юзага
келиши мақсадли параметрларга мос ке-
ладиган битта (ёки бир нечта) стратегияни
танлаш имконини беради. Бошқарувнинг
классик моделига мувофиқ бошқарув страте-
гиясини шакллантиришда мақсадли дастур-
лар, истиқболли лойиҳалар, молиявий ва
ташкилий назорат, технологик чора-тадбир-
лардан иборат стратегик режа тузилади. Шу-
нингдек, автосаноат корхонасининг бошқа-
рув стратегиясида ташқи бозор фаолияти
билан боғлиқ жараёнлар таҳлилида экспорт
фаолиятини ривожлантиришга таъсир кўр-
сатувчи бозор сегментини танлаш алоҳида
аҳамиятга эга. Бу борада қабул қилиниши
лозим бўлган Мураккаб рақобат шароитида
экспорт фаолиятини мувофиқлаштиришга
хизмат кўрсатувчи бозор сегментида нарх-
сиз рақобат имкониятларини яратувчи ин-
новацияларга интилиш жараёни ортиб бо-
ради.
Автосаноат корхоналари бошқарув ст-
ратегиясини оптималлаштиришда стратегик
қарорлар: тадбиркорлик фаолиятида мав-
жуд ҳамкорлар ўртасида аниқ мувофиқлик-
ни таъминлаш, иш тизимида катта ўзгариш
ғоясини киритиш, бошқарувда комплекс ён-
дашувни ташкил қилишга самарали таъсир
кўрсатади.
1-расм. Автосаноат корхоналари бошқарув стратегиясини оптималлаштириш
Автосаноат корхонаси бошқарув стратегияси
Ахборот ресурс таъминоти
Ташкилий-иқтисодий таъминот
Маълумотлардан
фойдаланиш
самарадор-
лигини
баҳолаш
Корхона
фаолиятини
техник ва
технологик
ҳолати
Корхонани
узоқ муддатли
ривожлани-
шининг
стратегик
мақсадлари
Корхонанинг
инвестицион ва
инновацион
жозибадор-
лигини баҳолаш
Бозор
маълумот-
ларини
тўплаш
усуллари
Бозорга оид
маълумот-
ларни қайта
ишлаш ва
таҳлил қилиш
САНОАТ ИҚТИСОДИЁТИ
Иқтисодиёт ва таълим / 2020 №
4
151
Фикримизча, юқорида автосаноат кор-
хоналари бошқарув стратегиясини оптимал-
лаштириш доирасидаги мақсад ва вазифа-
лар, белгиланган чора-тадбирларни комлекс
ифодасини таҳлилига асосланган уни қуйи-
даги кўринишда ифодалаш мақсадга муво-
фиқ (1-расм).
Мамлакатимизда автосаноат корхона-
лари бозор фаолиятини мувофиқлаштириш-
да давлат механизми алоҳида устуворликка
эга. Хусусан, бу борада автотранспорт воси-
талари, тиркамали ва осма техникалар,
автотранспорт воситаларининг бутловчи ва
эҳтиёт қисмларини ишлаб чиқариш учун
техник ҳужжатлар, саноат компьютерлари,
периферия ускуналари ва дастурий таъми-
нотни мувофиқлаштиришнинг инвестицион
дастурлари муҳим ўрин эгаллайди. Бу бо-
рада
"Ўзавтосаноат" АЖнинг 2019-2022
йилларда амалга ошириладиган инвести-
ция лойиҳалари алоҳида аҳамиятга эга.
1-жадвал
"Ўзавтосаноат" АЖнинг 2019-2022 йилларда
амалга ошириладиган
инвестиция лойиҳалари рўйхати
Т/р
Лойиҳа номи
Лойиҳа қуввати,
камида
Амалга ошириш
муддати
1.
Хром қисмларини ишлаб чиқаришни ташкиллаштириш
600 минг тўплам
2020-2021 йй.
2.
Электр моторчаларни ишлаб чиқаришни ташкиллаштириш
250 мингдона
2020-2021 йй.
3.
Автомобилларнинг янги моделларини ишлаб чиқаришни ташкил-
лаштириш
190 мингдона
2021-2022 йй.
4.
Двигателнинг янги турини ўзлаштириш
190 минг дона
2021-2022 йй.
5.
Янги автомобиль моделлари учун пластик ёқилғи бакларини ишлаб
чиқаришни ўзлаштириш
190 минг тўплам
2021-2022 йй.
6.
Янги автомобиль моделлари учун амортизатор қисмларини ишлаб
чиқаришни ўзлаштириш
190 минг тўплам
2021-2022 йй.
7.
Янги автомобиль моделлари учун яримўқларни ишлаб чиқаришни
ўзлаштириш
190 минг тўплам
2021-2022 йй.
8.
Янги автомобиль моделлари учун рул ғилдиракларини ишлаб
чиқаришни ўзлаштириш
190 минг тўплам
2021-2022 йй.
9.
Янги автомобиль моделлари учун орқани кўриш ойнасини (зеркала)
ишлаб чиқаришни ўзлаштириш
190 минг тўплам
2021-2022 йй.
10. Янги автомобиль моделлари учун тормоз ва ёқилғи тизимлари
трубкаларини ишлаб чиқаришни ўзлаштириш
190 минг тўплам
2021-2022 йй.
11. Янги автомобиль моделлари учун ҳаво каналларини (воздуховод)
ишлаб чиқаришни ўзлаштириш
190 минг тўплам
2021-2022 йй.
12. Янги автомобиль моделлари учун магнитофонлар ишлаб чиқаришни
ўзлаштириш
190 минг тўплам
2021-2022 йй.
13. Янги автомобиль моделлари учун ойна тозалагич (стеклоочис-
титель) ишлаб чиқаришни ўзлаштириш
190 минг тўплам
2021-2022 йй.
14. Янги автомобиль моделлари учун ойна ювгич ишлаб чиқаришни
ўзлаштириш
190 минг тўплам
2021-2022 йй.
15. Янги автомобиль моделлари учун каучук тутқичларни ишлаб
чиқаришни ўзлаштириш
190 минг тўплам
2021-2022 йй.
16. Янги автомобиль моделлари учун машиналар тўхташ тормозларини
ишлаб чиқаришни ўзлаштириш
190 минг тўплам
2021-2022 йй.
Ушбу инвестицион дастур доирасида
Ўзбекистон Республикасида ишлаб чиқарил-
майдиган ва маҳаллий автомобиль саноати
корхоналарининг фаолиятини амалга оши-
риш учун зарур бўлган сотувдан кейинги
хизмат кўрсатиш эҳтиёт қисмлари, сарфлаш,
қўшимча ва реклама материаллари билан
боғлиқ сарф харажатлар кўзда тутилган. Уш-
бу чора-тадбирларнинг муҳим натижаси ав-
тосаноат корхоналари бошқарув стратегия-
сини шакллантиришнинг ташкилий-иқтисо-
дий механизмини такомиллаштиришга са-
марали таъсир кўрсатади.
Фикримизча, мамлакатимизда авто-
саноат корхоналари бошқарув стратегияси-
ни оптималлаштиришда қуйидаги вазифа-
ларни амалга ошириш мақсадга мувофиқ:
1. Автосаноат корхоналарининг экс-
порт салоҳиятидан самарали фойдаланишда
бозор конъюктурасига юқори даражада
эътибор қаратиш мақсадга мувофиқ, лозим
бўлса корхоналарда янги инновацияларни
жорий этишга мўлжалланган кичик бўлим-
ларни ташкил этиш лозим;
2.Экспортга йўналтирилган стратегия-
ни шакллантириш мақсадида маҳсулотнинг
САНОАТ ИҚТИСОДИЁТИ
Иқтисодиёт ва таълим / 2020 №
4
152
рақобатбардошлик даражасини ошириш ва
қайта ишлаш харажатларини қисқартириш;
3.Корхонада маҳсулот ассортиментини
кўпайтириш, минимал харажатлар асосида
юқори сифатли экспортга йўналтирилган
маҳсулотлар ишлаб чиқаришга қодир бўлган
«ишлаб чиқарувчи-қайта ишловчи-сотувчи»
интеграцион тизимни такомиллаштиришни
талаб этади, шу сабаб ушбу тизим фаолияти-
ни такомиллаштириш;
4.Маҳсулот
рақобатбардошлигини
оширишда қуйидаги инновацияларни жорий
этиш зарур:
- янги техника, технологияни жорий
этиш ;
- бошқарув усулларини ўзига хослиги-
ни таъминлаш;
- автоматлаштириш орқали ҳаражат-
ларни қисқартириш ва бошқалар.
Манба ва фойдаланилган адабиётлар рўйхати:
1.
Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2019 йил 18 июлдаги “Ўзбекистон Республикаси автомобиль
саноатини жадал ривожлантиришга оид қўшимча чора-тадбирлар тўғрисида” ПҚ-4397-сонли Қарори.
2.
Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2019 йил 18 июлдаги “Ўзбекистон Республикаси автомобиль
саноатини жадал ривожлантиришга оид қўшимча чора-тадбирлар тўғрисида” ПҚ-4397-сонли Қарорига 5-илова.
3.
Ансофф И.М. Стратегическое управление. Пер.с англ. М.: Экономика, 1989.– 241 с.
4.
Зуб А.Т. Стратегический менеджмент. Теория и практика. М.: Аспект Пресс. 2002. 213 с.
5.
Asatullayev X.S., Tursunov B.O., Mamanazarov A.A. Korxonalarni rivojlantirish strategiyasi. Darslik.-T.: “Iqtisod-
moliya”, 2019.-524 bet.
ТРАНСПОРТ ХИЗМАТЛАРИГА МАВЖУД ТАЛАБНИ БОШҚАРИШДА
МАРКЕТИНГ ТАДҚИҚОТЛАРИНИНГ АҲАМИЯТИ
Акбаров Машхур Исмоналиевич -
Тошкент давлат транспорт университети, и.ф.н., доцент
Аннотация.
Ушбу мақолада мамалакатнинг иқтисодий ижтимоий ривожланишида йўловчи ташиш
хизматларининг тутган ўрни, йўловчилар томонидан билдирилаётган талабни бошқаришда маркетинг
тадқиқотларини аҳамияти ўрганилган. Шунингдек “Ўзтемирйўлйўловчи” АЖ
қатнов йўналишларида маркетинг
элементларини бошқариш механизми ишлаб чиқилган.
Калит сўзлар:
транспорт хизматлари, йўловчи ташиш, маркетинг тадқиқотлари, йўловчилар оқими,
комплекс маркетинг.
Аннотация.
В этом статье рассматривался роль пассажирских транспортных услуг в экономическом и
социальном развитии страны, важность маркетинговых исследований в управлении пассажирсками спросамы.
Также был разработан механизм управления маркетинговыми элементами маршрутов АО «Узтемирйулйуловчи».
Ключевые слова:
транспортные услуги, пассажирские перевозки, маркетинговые исследования,
пассажиропоток, комплекс маркетинг.
Abstract.
This article examined the role of passenger transport services in the economic and social development of the
country, the importance of marketing research in the management of passenger demand. A mechanism for managing
marketing elements of routes of “Uztemiryulyuulovchi” JSC was also developed.
Key words:
transport services, passenger transportation, marketing research, passenger flow, marketing mix.
Йўловчиларни ташиш хизматларига
тобора ортиб бораётган талабни қондира
оладиган бошқарув қарорларини ишлаб
чиқиш учун, йўловчилар оқимининг ҳажми
ва таркиби тўғрисида аниқ маълумотларга
эга бўлиш керак. Бироқ, мавжуд статистик
маълумотлар бир қатор сабабларга кўра,
мавжуд бўлган йўловчилар оқими тўғрисида
батафсил маълумотга эга бўлиш имконини
бермайди. Ушбу йўловчилар оқими ҳақида
аниқ маълумотга эга бўлиш учун албатта
маркетинг тадқиқотларини ўтказиш зарур.
Транспорт инфратузилмасини, тизими-
нинг барқарор фаолиятини, янги самарали
транспорт технологияларини ривожланти-
ришсиз барча истеъмолчилар учун транс-
порт хизматларидан фойдаланиш имкония-
тини кафолатлаб бўлмайди. Транспорт тизи-
ми мамлакатнинг ижтимоий-иқтисодий ри-
вожланишида ўз ўрнига ва сезиларли таъсир
кучига эга. 2019 йилда барча транспорт во-
ситалари орқали 6109,4 млн. йўловчи ташил-
ган бўлиб, бу кўрсаткич 2018 йилга нисбатан
102,7 %ни ташкил этди. Шу билан бирга,
йўловчи айланмаси 140,9 млд. йўловчи-км.
ни ёки 2018 йилга нисбатан 104,1 % ни таш-
кил этди. Шундан, темир йўл транспортида –
4,4 млрд. йўловчи-км ни ташкил этди[7].
САНОАТ ИҚТИСОДИЁТИ
