Перспективы внедрения института частного исполнительного производства в Узбекистане: зарубежный опыт и предложения

CC BY f
43-46
58
4
Поделиться
Авезов, К. (2019). Перспективы внедрения института частного исполнительного производства в Узбекистане: зарубежный опыт и предложения. Обзор законодательства Узбекистана, (2), 43–46. извлечено от https://inlibrary.uz/index.php/uzbek_law_review/article/view/12624
К Авезов, Зангиатинский межрайонный хозяйственный суд

Судья 

Crossref
Сrossref
Scopus
Scopus

Аннотация

В данной статье рассмотрены возникающие проблемы в процессе исполнения актов экономических судов Республики Узбекистан, изучаются подходы зарубежных стран к вопросам исполнения судебных актов и анализируется мнение ведуших ученых в этой сфере. На основании вышеизложенного сформулированы научно-обоснованные предложения и рекомендации в сфере исполнение судебных актов.

Похожие статьи


background image

ЎЗБЕКИСТОН

ҚОНУНЧИЛИГИ

ТАҲЛИЛИ

UZBEK LAW REVIEW

ОБЗОР

ЗАКОНОДАТЕЛЬСТВА

УЗБЕКИСТАНА


2019

2

ЎЗБЕКИСТОН

ҚОНУНЧИЛИГИ

ТАҲЛИЛИ

UZBEK LAW REVIEW

ОБЗОР

ЗАКОНОДАТЕЛЬСТВА

УЗБЕКИСТАНА

43

22.

Бормотов

А

.

В

.

Структура

страхового

случая

//

Юрист

. 2009. –

4. –

С

. 19–25.

23.

Фогельсон

Ю

.

Б

.

Комментарий

к

страховому

законодательству

. –

М

.:

Юрист

, 1999. – 44

с

.

24.

Абрамов

В

.

Ю

.

Страхование

:

теория

и

практика

М

.:

Волтерс

Клувер

, 2007. – 358

с

.

Қ

.

Авезов

,

Зангиота

туманлараро

иқтисодий

суди

судьяси


ЎЗБЕКИСТОНДА

ХУСУСИЙ

ИЖРОЧИЛАР

ИНСТИТУТИНИ

ЖОРИЙ

ЭТИШ

ИСТИҚБОЛЛАРИ

:

ХОРИЖИЙ

ТАЖРИБА

ВА

ТАКЛИФЛАР

Аннотация

:

ушбу

мақолада

Ўзбекистон

Республикаси

иқтисодий

судлари

ҳужжатларининг

ижро

этилиши

жараёнида

юзага

келаётган

муаммоларни

таҳлил

этиш

,

ушбу

соҳадаги

хорижий

давлатлар

тажрибасини

ўрганиш

ва

олимлар

томонидан

илгари

сурилган

фикр

-

мулоҳазаларни

тадқиқ

қилиш

асосида

ижро

иши

юритувига

оид

илмий

жиҳатдан

асосланган

таклиф

ва

тавсиялар

берилган

.

Калит

сўзлар

:

суд

ижрочиси

,

хусусий

ижрочи

,

коллектор

,

суд

қарорлари

ижроси

,

мажбурий

ижро

.

Аннотация

:

в

данной

статье

рассмотрены

возни

-

кающие

проблемы

в

процессе

исполнения

актов

эко

-

номических

судов

Республики

Узбекистан

,

изучаются

подходы

зарубежных

стран

к

вопросам

исполнения

судебных

актов

и

анализируется

мнение

ведуших

ученых

в

этой

сфере

.

На

основании

вышеизложенного

сформулированы

научно

-

обоснованные

предложения

и

рекомендации

в

сфере

исполнение

судебных

актов

.

Ключевые

слова

:

судебный

исполнитель

,

частный

исполнитель

,

коллектор

,

исполнение

судебных

актов

,

принудительное

исполнение

.

Annotation

this article discusses emerging issues in

the process of execution of acts of economic courts of the
Republic of Uzbekistan, studies the approaches of foreign
countries to the issues of enforcement of judicial acts and
analyzes the opinion of leading scientists in this field.
Based on the above, a scientifically-based proposal and
recommendations in the field of execution of judicial acts
are formulated.

Keywords:

bailiff, private bailiff, collector, execution of

judicial acts, compulsory execution of judicial acts.

Суд

қарорларининг

самарали

ижро

этилиши

ҳуқуқий

давлатни

шакллантиришнинг

асосий

шартларидан

бири

ҳисобланади

,

чунки

айнан

шу

орқали

ҳуқуқий

тартибот

ва

ҳуқуқий

хавфсизлик

кафолатланган

бўлади

[1, 3-7

бетлар

].

Ушбу

фикрга

қўшилмай

иложимиз

йўқ

,

албатта

.

Суд

қарорларининг

ўз

вақтида

ва

лозим

даражада

ижро

этилиши

ҳуқуқий

муносабатлар

барқарорлигининг

кафолати

бўлиб

хизмат

қилади

ҳамда

давлатнинг

инвестицион

жозибадорлигига

ижобий

таъсир

қилади

.

Зеро

,

мавжуд

қонунчилик

адолатни

таъминлаши

,

бузилган

ҳуқуқларни

самарали

ҳимоя

қилиши

зарур

.

Акс

ҳолда

Президентимиз

Шавкат

Мирзиёев

таъкидлаганидек

, “

Бу

ҳолат

мамлакатимиз

қонунчилик

тизимига

фуқароларимиз

,

тадбиркорлар

,

қолаверса

,

чет

эл

инвесторларининг

ишончсизлигини

келтириб

чиқариши

мумкинлигини

унутмаслигимиз

керак

” [2, 8-9

бетлар

].

Ижро

иш

юритуви

мантиқан

олганда

суд

иш

юритувининг

сўнгги

босқичи

бўлиб

,

суд

қарори

қонуний

кучга

кириши

билан

шахснинг

ҳуқуқлари

ва

қонуний

манфаатлари

тикланиши

лозим

.

Агар

мавжуд

қонунчилик

тизими

такомиллаштирилмаганлиги

сабабли

юридик

ёки

жисмоний

шахслар

ўзига

қонун

билан

тегишли

ҳуқуқларини

тиклай

олмаса

,

бу

фуқароларнинг

суд

тизими

ва

умуман

олганда


background image

ЎЗБЕКИСТОН

ҚОНУНЧИЛИГИ

ТАҲЛИЛИ

UZBEK LAW REVIEW

ОБЗОР

ЗАКОНОДАТЕЛЬСТВА

УЗБЕКИСТАНА

2019

2

ЎЗБЕКИСТОН

ҚОНУНЧИЛИГИ

ТАҲЛИЛИ

UZBEK LAW REVIEW

ОБЗОР

ЗАКОНОДАТЕЛЬСТВА

УЗБЕКИСТАНА

44

давлатга

бўлган

ишончининг

пасайишига

олиб

келади

.

Шундай

экан

,

суд

тизими

ва

давлат

органлари

фаолияти

самарасига

бўлган

ишонч

,

суд

ва

бошқа

органлар

қарорлари

ижросига

бевосита

боғлиқ

[3, 6-

бет

].

Иқтисодий

судлар

томонидан

берилган

ижро

ҳужжатларининг

ўз

вақтида

,

самарали

ижро

этилиши

иқтисодий

судлар

иш

юритуви

тарафлари

сифатида

тадбиркорлик

субъектларининг

моддий

манфаатига

ижобий

таъсир

кўрсатиб

,

иқтисодий

ва

ижтимоий

муносабатларнинг

ривожланишига

хизмат

қилади

.

Шу

муносабат

билан

сўнгги

йилларда

юртимизда

ижро

иш

юритуви

соҳасида

олиб

борилаётган

чуқур

ислоҳотлар

хўжалик

юритувчи

субъектлар

томонидан

ижобий

қабул

қилинмоқда

ва

қўллаб

-

қувватланмоқда

.

Бироқ

,

олинган

маълумотлар

суд

ҳужжатлари

ижроси

кўрсатгичи

нисбатан

пастлигича

қолаётганлигини

кўрсатмоқда

.

Хусусан

, 2017

йилда

иқтисодий

судларнинг

988489

та

ижро

ҳужжатидан

618951

таси

(62 %)

ижро

этилган

бўлиб

,

унга

кўра

ижро

ҳужжатларида

ундирилиши

белгиланган

23.7

трлн

сўмдан

17.7

трлн

сўм

пул

маблағи

қарздорлардан

ундирилган

[4].

Демак

,

ўтган

йилда

иқтисодий

суднинг

ҳар

10

та

ижро

ҳужжатидан

4

таси

ижро

этилмаганини

кўришимиз

мумкин

.

Бу

эса

иқтисодий

суд

ҳужжатларини

ижро

этиш

кўрсатгичини

янада

ошириш

бўйича

ишлар

амалга

оширилиши

лозимлигини

англатади

.

Авваламбор

,

муайян

муносабатларни

тартибга

солиш

учун

ушбу

соҳадаги

қонунчилик

базасини

кўриб

чиқиш

мақсадга

мувофиқ

.

Хусусан

, 2001

йил

29

августда

қабул

қилинган

Ўзбекистон

Республикасининг

Суд

ҳужжатлари

ва

бошқа

органлар

ҳужжатларини

ижро

этиш

тўғрисида

ги

Қонунига

шу

кунга

қадар

доимий

равишда

ўзгартириш

ва

қўшимчалар

киритиб

борилган

бўлсада

,

қонун

ҳали

ҳамон

мукаммал

даражага

етмаган

ҳамда

уни

давр

талаби

нуқтаи

назардан

танқидий

кўриб

чиқиш

ва

такомиллаштириш

лозим

.

Олдимизда

турган

асосий

вазифалардан

бири

давлат

ижрочиларининг

иш

ҳажмини

оптималлаштиришдан

иборат

.

Ҳозирги

кунда

давлат

ижрочиларининг

иш

ҳажми

ўта

юқорилиги

сабабли

,

унинг

самардорлиги

қувонарли

даража

эмас

.

Ўзбекистон

Республикаси

Бош

прокуратураси

ҳузуридаги

Мажбурий

ижро

бюроси

(

кейинги

ўринларда

МИБ

)

штат

бирлигини

кенгайтириш

билан

масала

тугал

ечимини

топиши

мушкул

вазифа

,

назаримизда

.

Шу

сабабли

ушбу

соҳа

учун

янгилик

ҳисобланган

,

хусусий

ижрочилар

институтини

амалиётга

жорий

этиш

мақсадга

мувофиқ

.

Масалан

,

МИБнинг

Тошкент

шаҳар

Юнусобод

туман

бўлими

давлат

ижрочилари

томонидан

2018

йил

биринчи

ярмидаги

жами

ундирувлар

бўйича

таҳлилини

кўрсак

,

бўлимда

35

та

давлат

ижрочиси

фаолият

юритиб

,

шундан

битта

давлат

ижрочисининг

иш

юритувида

ҳар

ойда

ўртача

1644

та

(100 %)

иш

мавжуд

бўлса

,

амалда

ижро

этилган

ижро

ҳужжатлари

сони

815

тани

(50%)

ташкил

этади

[5]

.

Ушбу

статистик

маълумотлар

қувонарли

эмас

,

албатта

.

Лекин

ишнинг

самарадорлиги

фақатгина

давлат

ижрочисининг

ёки

унинг

қўлида

ишларнинг

сонига

эмас

,

балки

бошқа

факторларга

ҳам

боғлиқ

.

Шу

сабабли

ишни

ташкил

этиш

бўйича

хорижий

давлатлар

тажрибасини

ўрганиш

мақсадга

мувофиқ

.

Қозоғистон

Республикаси

қонунчилигига

хусусий

суд

ижрочилари

институти

киритилганига

унчалик

кўп

вақт

бўлгани

йўқ

.

Хусусий

суд

ижрочиларига

оид

нормалар

Қозоғистон

Республикасининг

Ижро

иш

юритуви

ва

суд

ижрочисининг

мақоми

тўғрисида

ги

Қонунига

2010

йил

2

апрелда

киритилди

.

Унга

асосан

,

Қонунга

хусусий

суд

ижрочилари

фаолиятини

лицензиялаш

тартиби

,

хусусий

суд

ижрочисига

қўйилган

талаблар

,

унинг

ҳуқуқий

мақоми

,

ҳуқуқлари

,

мажбуриятлари

ва

жавобгарлиги

масалалари

,

уларни

аттестациядан

ўтказиш

тартиби

,

уларнинг

фаолиятини

назорат

қилиш

ва

тартибга

солишнинг

бошқа

ташкилий

-

ҳуқуқий

масалалари

киритилган

.

Шунингдек

,

хусусий

суд

ижрочисининг

ёрдамчиси

,

хусусий

суд

ижрочилари

Палатаси

,

хусусий

суд

ижрочилари

фаолиятини

молиялаштириш

,

унинг

фаолиятига

ҳақ

тўлаш

,

хусусий

суд

ижрочиси

маошини

белгилаш

қоидалари

,

хусусий

суд

ижрочиси

харажатларини

қоплаш

тартибига

оид

нормалар

киритилди

.

Бунинг

натижаси

ўлароқ

, 2013

йилда

хусусий

суд

ижрочилари

сони

400

нафарни

ташкил

этган

бўлса

,

2017

йилга

келиб

уларнинг

сони

1500

нафардан

ошиб

кетган

. 2013

йилда

хусусий

суд

ижрочилари

томонидан

умумий

ижро

ҳужжатларининг

6

фоизи

, 2017

йилда

17

фоизи

ижро

иш

юритувига

қабул

қилинган

.

Демак

,

йил

сайин

хусусий

суд

ижрочиларига

бўлган

талаб

ва

ишонч

ошиб

бормоқда

.

Ўз

навбатида

,

суд

ҳужжатлари

ижроси

самарадорлиги

ортиб

бораётганини

ҳам

кўришимиз

мумкин

. 2007

йил

суд

ҳужжатлари

ижроси

64

фоизни

,

2010

йилда

72

фоизни

ташкил

этган

бўлса

, 2017

йилга

келиб

ушбу

кўрсатгич

79

фоизни

ташкил

этмоқда

.

Демак

,

Қозоғистон

тажрибаси

ушбу

институтнинг

муваффақиятли

жорий

этилганини

кўрсатмоқда

.

Украинада

ижро

иш

юритуви

соҳаси

2015

йилда

жуда

оғир

аҳволга

келиб

қолган

.

Статистик

маълумотларга

кўра

2015

йилда

ижро

ҳужжатларининг

бор

-

йўғи

22

фоизи

ижро

этилган

.

Натижада

2016

йилдан

ижро

соҳаси

тубдан

ислоҳ

қилиш

жараёнлари

бошланган

ва

ижро

иш

юритуви

соҳаси

самарадорлигини

ошириш

мақсадида

қонунчиликка

хусусий

ижро

институти

жорий

этилган

.

Натижада

суд

қарорлари

ва

бошқа

органлар

қарорлари

ижроси

икки

йилда

16

фоизга

ошиб

, 2018

йил

биринчи

ярим

йиллигида

37,8

фоизни

ташкил

этган

.

Украинада

2016

йил

3

июнда

Суд

қарорлар

ва

бошқа

органлар

қарорларини

мажбурий

этиш

фаолиятини

амалга

оширувчи

органлар

ва

шахслар

тўғрисида

ги

Қонун

қабул

қилиниб

,

унда

мажбурий

ижро

фаолиятини

давлат

ижро

хизмати

органларидан

ташқари

хусусий

ижрочилар

томонидан

ҳам

амалга

оширилиши

мумкинлиги

белгиланди

.

Ушбу

қонун

билан

давлат

ижро

хизмати

органларидан

ташқари

хусусий

ижрочилар

фаолиятининг

ҳуқуқий

асоси

,

асосий

принциплари

,

вазифалари

,

улар

фаолиятининг

ҳуқуқий

ҳимояси

ва

кафолатлари

белгиланган

.

Бироқ

,

Украина

Ижро

иш

юритуви

тўғрисида

ги

Қонунининг

5-

моддасида

хусусий

ижрочи

томонидан

ижро

этилмайдиган

ҳужжатлар

алоҳида

белгиланган

:

1)

болани

олиб

қўйиш

ва

ота

-

онадан

бирига

бериш

,

бола

билан

учраштириш

;

2)

қарор

бўйича

давлат

органлари

,

Украина

Миллий

банки

,

маҳаллий

давлат

бошқаруви

органлари

,

уларнинг

мансабдор

шахслари

,

давлат

ташкилотлари

,

корхона

ва

муассасалари

,

устав


background image

ЎЗБЕКИСТОН

ҚОНУНЧИЛИГИ

ТАҲЛИЛИ

UZBEK LAW REVIEW

ОБЗОР

ЗАКОНОДАТЕЛЬСТВА

УЗБЕКИСТАНА


2019

2

ЎЗБЕКИСТОН

ҚОНУНЧИЛИГИ

ТАҲЛИЛИ

UZBEK LAW REVIEW

ОБЗОР

ЗАКОНОДАТЕЛЬСТВА

УЗБЕКИСТАНА

45

капиталида

давлат

улуши

25

фоиздан

юқори

бўлган

юридик

шахслар

қарздор

бўлса

;

3)

қарор

бўйича

давлат

органлари

ундирувчи

бўлса

;

4)

маъмурий

суд

қарорлари

ва

Инсон

ҳуқуқлари

бўйича

Европа

суди

қарорлари

;

5)

жисмоний

шахсларни

уйдан

кўчириш

ва

уйга

киритиш

тўғрисидаги

қарорлар

;

6)

мол

-

мулкни

мусодара

қилиш

тўғрисидаги

қарорлар

.

Шунингдек

,

жиноят

судларининг

қарорлари

ҳамда

қонун

билан

фақат

давлат

ижро

органларига

ижро

этиш

юклатилган

қарорлар

хусусий

ижрочилар

томонидан

ижро

этилмайди

.

Қонунда

хусусий

ижрочи

томонидан

ижро

ҳужжатини

ижро

этишни

рад

этиш

ҳуқуқи

белгиланган

бўлиб

,

унга

кўра

хусусий

ижрочи

ижро

этишни

рад

этганда

бу

ҳақда

ёзма

хат

орқали

ундирувчига

хабар

бериши

лозим

.

Умуман

олганда

,

Украина

қонунчилини

таҳлил

қиладиган

бўлсак

,

хусусий

ижрочиларнинг

ҳуқуқий

мақоми

давлат

ижрочилари

билан

тенг

эканлигини

кўришимиз

мумкин

.

Бу

эса

ўзининг

етарлича

самарасини

бермоқда

.

Германия

Федератив

Республикасида

ижрочилар

суд

ижрочиси

деб

юритилади

ва

у

давлат

хизматчиси

ҳисобланади

.

Унинг

фаолияти

процессуал

қонунчилик

билан

тартибга

солинган

бўлиб

,

суд

ва

бошқа

органлар

қарорларини

мажбурий

ижро

этиш

каби

давлат

функциясини

амалга

оширади

.

Германияда

суд

ижрочилари

кенг

ваколатларга

эга

ҳисобланади

.

Суд

ижрочиси

давлат

хизматчиси

ҳисоблансада

,

у

фаолиятини

мустақил

амалга

оширади

.

У

ёрдамчилар

ёллашга

,

фаолиятини

мустақил

равишда

ташкил

этиш

ҳуқуқига

эга

.

Германияда

суд

ижрочиларининг

фаолияти

қарзни

ундиришнинг

мажбурий

механизми

харажатларини

максимал

даражада

камайтиришга

қаратилган

бўлиб

,

қарздорнинг

ўз

қарзларини

ихтиёрий

равишда

тўлашни

рағбатлантиришга

қаратилган

.

Суд

ижрочиси

қарздорга

суд

ҳужжатининг

ихтиёрий

ва

тезроқ

ижро

этилишига

кўмаклашиши

лозим

.

Масалан

,

қарздор

ўз

қарзини

қисқа

муддатларда

тўлашга

имконияти

борлигини

исботлаб

бера

олса

ва

кредитор

бу

шартга

кўнса

,

суд

ижрочиси

қарзни

бўлиб

-

бўлиб

тўлашга

имконият

беради

.

Шунингдек

,

агар

қарздор

қарзни

ўз

вақтида

тўлашни

бўйнига

олса

,

суд

ижрочиси

қарздорнинг

илтимосига

биноан

банд

солинган

мол

-

мулкни

сотувга

қўйишни

бир

йилга

кечиктириши

мумкин

.

Энг

қизиғи

,

ижро

қонунчилигида

қарздорнинг

ўз

мажбуриятларини

виждонан

бажаришга

оид

кўплаб

ҳолатларни

кўриш

мумкин

.

Германияда

суд

ҳужжатлари

ижросига

оид

статистик

маълумотлар

ҳар

бир

федерал

ер

кесимида

солиштирилганда

ўртача

89 %

ни

ташкил

этади

ва

бу

дунёдаги

энг

яхши

кўрсаткичлардан

бири

ҳисобланади

.

Германия

ижро

иш

юритуви

давлат

назорати

остида

бўлсада

,

юқори

самарадорлиги

билан

таҳсинга

сазовор

.

АҚШда

суд

қарорларини

ижро

этиш

тизимида

хусусий

ижро

компаниялари

алоҳида

ўрин

эгаллайди

.

Коллекторлик

компаниялари

фаолиятининг

ҳуқуқий

жиҳатдан

аниқ

тартибга

солингани

,

қарзни

ундириш

билан

боғлиқ

муносабатларнинг

қатъийлиги

ва

маълум

маънода

шафқатсизлиги

суд

қарорларини

ижро

этиш

механизмига

давлатнинг

аралашувига

эҳтиёж

қолдирмайди

[6, 121-

бет

].

Ижро

иш

юритувининг

қайси

модели

афзалроқ

,

самаралироқ

:

ижро

иш

юритувининг

давлат

органлари

томонидан

амалга

оширилишими

ёки

хусусий

ижрочилар

томонидан

амалга

оширилишими

?

Бу

саволга

жавоб

топиш

мушкул

вазифа

.

Шундай

бўлсада

,

кўпчилик

тадқиқотчиларнинг

фикрича

,

хусусий

ижро

иш

юритуви

бозор

механизмларига

кўпроқ

мос

келади

,

хўжалик

юритувчи

субъектлар

манфаатларини

таъминлаб

,

суд

қарорларининг

ўз

вақтида

ижро

этилишини

кафолатлайди

.

Масалан

,

Литва

тажрибаси

бунга

яққол

мисол

бўла

олади

. 2003

йил

1

январдан

суд

қарорларини

ижро

этишнинг

хусусий

моделига

тўлиқ

ўтган

ушбу

давлатда

хусусий

суд

ижрочиларининг

сони

олдингига

нисбатан

икки

баробарга

камайган

,

шу

билан

бирга

,

ижро

иш

юритувининг

сифати

яхшиланиб

,

суд

ижрочиси

касбининг

обрў

-

эътибори

янада

ошган

[7, 39-

бет

].

Литвада

ҳар

бир

ижрочини

лавозимга

Адлия

вазирининг

шахсан

ўзи

тайинлайди

ва

у

ваколатлари

кенг

шахс

ҳисобланади

.

Ижрочининг

маоши

ижро

иш

юритуви

натижадорлигига

боғлиқ

бўлиб

,

қарздордан

ундирилган

сумманинг

4 %

дан

19 %

гача

ташкил

этиши

мумкин

.

Таъкидлаш

лозимки

,

кўпгина

Европа

давлатларида

суд

қарорлари

ва

бошқа

органлар

қарорларини

ижро

этиш

ваколати

хусусий

фирмаларга

берилган

.

Масалан

,

Франция

,

Италия

,

Белгия

ва

Европанинг

бошқа

давлатларида

мажбурий

ижро

фаолияти

лицензия

асосида

мустақил

ташкилотлар

томонидан

амалга

оширилади

.

Бироқ

,

улар

одатда

,

фақатгина

фуқаролик

судларининг

қарорларини

ижро

этиш

ваколатига

эга

[8].

Хулоса

сифатида

,

Ўзбекистон

Республикасида

хусусий

ижро

институтини

жорий

этишни

таклиф

этамиз

.

Синов

тариқасида

,

бошида

хусусий

ижрочиларга

фақатгина

иқтисодий

суд

қарорлари

ижросини

топшириш

мақсадга

мувофиқ

.

Бозор

иқтисодиёти

шароитида

хусусий

ижрочилар

фаолияти

тадбиркорлик

субъектлари

манфаатларига

мос

келади

.

Чунки

айнан

хўжалик

юритувчи

субъектлар

ўзларининг

фойдаларига

чиққан

суд

қарорлари

тезроқ

ижро

этилишидан

манфаатдор

бўлиш

билан

бирга

,

бунинг

учун

маълум

миқдордаги

маблағни

сарфлаш

имкониятига

эга

.

Шунинг

учун

,

даставвал

тажриба

сифатида

иқтисодий

суд

қарорлари

ижроси

соҳасида

хусусий

ижро

муассасаларига

рухсат

бериш

ижобий

натижа

бериши

мумкин

.

Бироқ

бундай

ҳолатда

хусусий

ижрочилар

фаолиятининг

қатьий

регламентини

белгилаш

лозим

.

Адабиётлар

рўйхати

:

1.

Захаров

В

.

В

.,

Сергеева

С

.

Л

.

Проблемы

предо

-

ставления

отсрочки

исполнения

решений

арбитражных

судов

//

Исполнительное

Право

. 2014. –

1. –

С

. 3–7.

2.

Мирзиёев

Ш

.

М

.

Қонун

устуворлиги

ва

инсон

манфаатларини

таъминлаш

юрт

тараққиёти

ва

халқ

фаровонлигининг

гарови

. –

Тошкент

:

Ўзбекистон

НМИУ

, 2017. –

Б

.8-9.

3.

Вставская

И

.

М

.,

Савченко

С

.

А

.

Исполнительное

производство

. 2-

е

изд

.,

перераб

.

и

доп

. –

М

., 2010. –

С

.6.

4.

Ўзбекистон

Республикаси

Бош

прокуратураси

ҳузуридаги

Мажбурий

ижро

бюросининг

2018

йил

26

июндаги

7-1/13-182-2018-759-

сон

хат

орқали

юборилган

материаллардан

.

5.

Ўзбекистон

Республикаси

Бош

прокуратураси

МИБ

Тошкент

шаҳар

Бошқармасига

юборилган

2018


background image

ЎЗБЕКИСТОН

ҚОНУНЧИЛИГИ

ТАҲЛИЛИ

UZBEK LAW REVIEW

ОБЗОР

ЗАКОНОДАТЕЛЬСТВА

УЗБЕКИСТАНА

2019

2

ЎЗБЕКИСТОН

ҚОНУНЧИЛИГИ

ТАҲЛИЛИ

UZBEK LAW REVIEW

ОБЗОР

ЗАКОНОДАТЕЛЬСТВА

УЗБЕКИСТАНА

46

йил

2

июлдаги

09/1343-38-

сонли

хатга

асосан

олинган

маълумотлардан

.

6.

Артемьева

Ю

.

А

.

Исполнительное

производство

в

США

//

Вопросы

российского

и

международного

пра

-

ва

. 2011. –

3. –

С

. 121.

7.

Улетова

Г

.

Д

.,

Малиновский

О

.

Н

.

Проблема

ис

-

полнения

судебных

актов

и

перспективы

альтернатив

-

ной

модели

исполнительного

производства

в

России

//

Государство

и

право

. 2007. –

3. –

С

. 39.

8.

Авакьян

А

.

В

.

Общая

характеристика

исполни

-

тельного

производства

в

зарубежных

странах

. URL:

http://www.concourt.am/hr/ccl/vestnik/4.22-
2003/A.V.%20Avakyan.htm

(

дата

обращения

:

15.01.2014).

К

.

Батирова

,

Преподаватель

кафедры

«

Бизнес

право

»

ТГЮУ


ФОНДОВЫЙ

РЫНОК

КАК

ПРАВОВАЯ

КАТЕГОРИЯ

Аннотация

:

в

статье

изучается

правовая

природа

рынка

ценных

бумаг

,

рассматриваются

классификация

,

а

также

правовые

основы

и

требования

выхода

корпо

-

раций

на

фондовую

биржу

в

Республике

Узбекистан

.

Дана

характеристика

правовым

отношениям

,

возника

-

ющим

на

фондовом

рынке

.

Ключевые

слова

:

ценные

бумаги

,

рынок

ценных

бумаг

,

фондовый

рынок

,

фондовая

биржа

,

биржевые

и

внебиржевые

торги

,

акционерные

общества

,

листинг

,

котировальный

лист

Аннотация

:

мақолада

фонд

бозорининг

ҳуқуқий

табиати

,

унинг

классификацияси

,

ҳамда

фонд

биржаси

котировка

рўйҳатига

корпорацияларнинг

киритилиш

ҳуқуқий

асослари

ва

талаблари

ўрганилган

.

Шу

билан

бирга

,

фонд

бозорида

вужудга

келувчи

ҳуқуқий

мунособатлар

таҳлил

этилган

.

Калит

сўзлар

:

қимматли

қоғозлар

,

қимматли

қоғозлар

бозори

,

фонд

бозори

,

фонд

биржаси

,

биржа

ва

биржадан

ташыари

савдолар

,

акциядорлик

жамиятлари

,

листинг

,

котировка

рўйҳати

.


Annotation:

article researchs the legal nature of stock

market, its classification, legal bases and requirements for
the inclusion of corporations in the stock exchange quota-
tion list. Additionally, it is given the characteristic of legal
relations in the stock market.

Key words:

securities, stock market, stocks and bonds

market, stock exchange, Joint-Stock Companies, listing,
quotation list.

Фондовый

рынок

является

неотъемлемой

частью

рыночной

экономики

государства

.

От

уровня

и

эффек

-

тивности

функционирования

этого

рынка

во

многом

зависит

поступательное

развитие

рыночных

реформ

в

экономике

страны

.

В

этой

связи

,

государственное

уча

-

стие

в

развитии

данного

института

трудно

переоце

-

нить

.

Этот

рынок

нуждается

в

поддержке

и

эффектив

-

ной

системе

регулирования

,

так

как

сбои

в

его

работе

могут

привести

к

нарушению

равновесия

всей

макро

-

и

микроэкономической

системы

.

В

Стратегии

действий

по

дальнейшему

развитию

Республики

Узбекистан

в

качестве

одного

из

задач

приоритетного

направления

развития

и

либерализации

экономики

указывается

развитие

фондового

рынка

как

альтернативного

ис

-

точника

привлечения

капиталов

и

размещения

сво

-

бодных

ресурсов

предприятий

,

финансовых

институ

-

тов

и

населения

[

1

]

.

Фондовый

рынок

является

одним

из

видов

финан

-

сового

рынка

,

который

включает

в

себя

рынок

банков

-

ских

кредитов

,

валютный

рынок

.

Зачастую

к

финансо

-

вому

рынку

относят

и

рынок

страховых

услуг

[

2

]

.

От

-

дельные

ученые

выделяют

также

отдельно

рынок

про

-

изводных

финансовых

инструментов

(

фьючерсы

,

оп

-

ционы

).

Стоит

отметить

,

что

существуют

два

термина

:

фондовый

рынок

и

рынок

ценных

бумаг

.

По

мнению

многих

ученых

,

эти

понятия

равнозначны

,

и

их

можно

использовать

в

качестве

синонимов

.

Однако

суще

-

ствует

и

иная

точка

зрения

о

значении

данных

терми

-

нов

.

К

примеру

,

украинский

ученый

-

экономист

Переса

-

да

А

.

А

.

считает

,

что

рынок

ценных

бумаг

состоит

из

Библиографические ссылки

Захаров В.В., Сергеева С.Л. Проблемы предоставления отсрочки исполнения решений арбитражных судов // Исполнительное Право. 2014. -№ 1. -С. 3-7.

Мирзиёев Ш.М. Цонун устуворлиги ва инсон манфаатларини таъминлаш - юрт таракциёти ва хал^ фаровонлигининг гарови. - Тошкент: Узбекистон НМИУ, 2017.-Б.8-9.

Вставская И.М., Савченко С.А. Исполнительное производство. 2-е изд., перераб. и доп. -М., 2010. -С.6.

Узбекистон Республикаси Бош прокуратураси хузуридаги Мажбурий ижро бюросининг 2018 йил 26 июндаги №7-1/13-182-2018-759-сон хат оркали юборилган материаллардан.

Узбекистон Республикаси Бош прокуратураси МИБ Тошкент шахар Бошкармасига юборилган 2018 йил 2 июлдаги №09/1343-38-сонли хатга асосан олинган маълумотлардан.

Артемьева Ю.А. Исполнительное производство в США // Вопросы российского и международного права. 2011. -№3.- С. 121.

Улетова Г.Д., Малиновский О.Н. Проблема исполнения судебных актов и перспективы альтернативной модели исполнительного производства в России // Государство и право. 2007. - № 3. - С. 39.

Авакьян А.В. Общая характеристика исполнительного производства в зарубежных странах. URL: http://www.CQncQurt.am/hr/ccl/vestnikZ4.22-2003/A.V.%20Avakyan.htm (дата обращения: 15.01.2014).

inLibrary — это научная электронная библиотека inConference - научно-практические конференции inScience - Журнал Общество и инновации UACD - Антикоррупционный дайджест Узбекистана UZDA - Ассоциации стоматологов Узбекистана АСТ - Архитектура, строительство, транспорт Open Journal System - Престиж вашего журнала в международных базах данных inDesigner - Разработка сайта - создание сайтов под ключ в веб студии Iqtisodiy taraqqiyot va tahlil - ilmiy elektron jurnali yuridik va jismoniy shaxslarning in-Academy - Innovative Academy RSC MENC LEGIS - Адвокатское бюро SPORT-SCIENCE - Актуальные проблемы спортивной науки GLOTEC - Внедрение цифровых технологий в организации MuviPoisk - Смотрите фильмы онлайн, большая коллекция, новинки кинопроката Megatorg - Доска объявлений Megatorg.net: сайт бесплатных частных объявлений Skinormil - Космецевтика активного действия Pils - Мультибрендовый онлайн шоп METAMED - Фармацевтическая компания с полным спектром услуг Dexaflu - от симптомов гриппа и простуды SMARTY - Увеличение продаж вашей компании ELECARS - Электромобили в Ташкенте, Узбекистане CHINA MOTORS - Купи автомобиль своей мечты! PROKAT24 - Прокат и аренда строительных инструментов