ЎЗБЕКИСТОН
ҚОНУНЧИЛИГИ
ТАҲЛИЛИ
♦
UZBEK LAW REVIEW
♦
ОБЗОР
ЗАКОНОДАТЕЛЬСТВА
УЗБЕКИСТАНА
2012
№
1
♦
ЎЗБЕКИСТОН
ҚОНУНЧИЛИГИ
ТАҲЛИЛИ
♦
UZBEK LAW REVIEW
♦
ОБЗОР
ЗАКОНОДАТЕЛЬСТВА
УЗБЕКИСТАНА
76
А
.
Асқаров
Ўзбекистон
Республикаси
Бош
прокуратурасининг
Олий
ўқув
курслари
тингловчиси
ЎЗБЕКИСТОН
РЕСПУБЛИКАСИНИНГ
ХАЛҚАРО
-
ҲУҚУҚИЙ
СОҲАДАГИ
ФАОЛИЯТИНИ
АМАЛГА
ОШИРИШНИНГ
ТАШКИЛИЙ
-
ҲУҚУҚИЙ
МЕХАНИЗМИ
ВА
ПРОКУРАТУРА
ФАОЛИЯТИ
Мустақиллик
шарофати
ила
,
Ўзбекистон
Республикаси
халқаро
ҳуқуқнинг
универсал
субъектига
айланди
.
Бу
эса
,
ўз
навбатида
,
давлатимизга
халқаро
муносабатларда
ўзининг
қонуний
ҳуқуқларини
эркин
амалга
ошириш
,
бошқа
давлатлар
билан
тенг
ҳуқуқлик
,
ўз
ҳудуди
устидан
ва
ушбу
ҳудудда
мавжуд
бўлган
шахслар
устидан
(
халқаро
ҳуқуқда
тан
олинган
иммунитетлар
бундан
мустасно
)
каби
ҳуқуқларга
эга
бўлиши
билан
бирга
,
халқаро
ҳамжамият
олдида
инсон
ҳуқуқларини
ҳурмат
қилиш
,
халқаро
муносабатларда
халқаро
ҳуқуқнинг
принципларига
риоя
қилиш
,
халқаро
ҳамжамиятига
нисбатан
хавф
туғдирмайдиган
шароитларни
яратиш
сингари
мажбуриятларни
юклайди
1
.
Ўзбекистон
Республикаси
мустақил
суверен
давлат
экан
2
,
унинг
ҳудудида
давлат
ҳокимияти
устувор
бўлиб
,
Республикамиз
ўз
ташқи
сиёсатини
ўзи
белгилайди
.
3
Давлатимиз
ташқи
сиёсатни
юритишда
қуйидаги
асосий
устуворликлардан
келиб
чиқади
:
–
ўз
миллий
давлат
манфаатлари
устуворлигида
ўзаро
манфаатларни
ҳар
томонлама
ҳисобга
олиш
;
–
инсон
ва
давлат
ўртасидаги
ўзаро
муносабатларда
умуминсоний
қадриятларга
устуворлик
бериб
,
Ўзбекистон
халқаро
майдонда
тинчлик
ва
хавфсизликни
мустаҳкамлаш
,
можароларни
тинч
йўллари
билан
ҳал
қилишни
ёқлайди
;
–
Ўзбекистон
ташқи
сиёсати
тенг
ҳуқуқлик
ва
ўзаро
манфаатдорлик
тамойилларига
,
ички
ишларига
аралашмаслик
,
мустақил
ва
суверенитетни
чеклаш
мумкин
бўлган
имкониятларни
бартараф
қиладиган
тамойилларга
давлатлараро
муносабатларни
мафкурадан
ҳоли
қилиш
тамойили
асосида
қурилади
;
–
Ўзбекистон
давлати
ички
ҳуқуқ
олдида
халқаро
ҳуқуқ
меъёрларнинг
устуворлигини
тан
олади
,
халқаро
-
ҳуқуқий
стандартларга
риоя
қилади
;
–
Ўзбекистон
ўзаро
ишонч
тамойили
бўйича
икки
томонлама
ташқи
алоқаларни
ўрнатиш
ва
ривожлантириш
,
халқаро
ташкилотлар
доирасида
ҳамкорликни
ривожлантиришни
ёқлайди
.
4
Ўзбекистон
Республикасининг
ўз
давлат
мустақиллигини
қўлга
киритиши
халқаро
муносабатларга
иштирок
этиш
,
жаҳон
ҳамжамиятига
интеграция
қилиш
имкониятини
берди
.
Бугунги
кунда
халқнинг
ўз
тақдирини
ўзи
белгилаш
ҳуқуқи
рўёбга
чиқиб
,
Ўзбекистон
Республикаси
дунё
ҳамжамиятига
ўз
объру
-
мавқеини
мустаҳкамлаш
сари
интилиб
бормоқда
.
Истиқлол
йилларининг
тарихан
қисқа
,
1
Саидов
А
.
Х
.
Халаро
ҳуқуқ
.
Дарслик
. –
Тошкент
.:
Ўзбекистон
Ёзувчилар
уюшмаси
Адабиёт
жамғармаси
,2001.62
бет
.
2
Ўзбекистон
Республикаси
Конституцияси
биринчи
моддаси
.
3
Международное
публичное
право
.-
Москва
.:
Проспект
,1999.
С
101.
4
Саидов
А
.
Х
.
Халқаро
ҳуқуқ
.-
Тошкент
.:
Адабиёт
жамғармаси
,1997.24
бет
.
аммо
ғоятда
сермазмун
йиллари
давомида
юртимизда
улкан
ғалабалар
кўлга
киритилди
Ҳозир
Ўзбекистон
дунёдаги
125
зиёд
давлат
расмий
дипломатик
муносабатлар
ўрнатган
, 170
давлат
Ўзбекистонни
тан
олган
,
Тошкентда
35
мамлакатнинг
расмий
дипломати
элчихоналари
фаолият
кўрсатиб
турибди
.
Шунингдек
,
Ўзбекистон
тўла
ҳуқуқли
асосда
энг
обрўли
ва
нуфузли
халқаро
ташкилотлар
таркибига
кирган
бўлиб
,
барча
қитъалардаги
ўнлаб
мамлакатлар
билан
дўстона
алоқаларни
ривожлантириб
бормоқда
.
Энг
йирик
банк
ва
молия
органлари
,
нодавлат
ва
нохукумат
ташкилотлар
билан
яқиндан
ҳамкорлик
қилмоқда
.
Республикада
88
та
чет
эл
давлат
ваколатхоналари
рўйхатдан
ўтган
24
та
ҳукуматлараро
ташкилотлар
ишлаб
турибди
.
Ўтган
йиллар
мобайнида
республикамиз
кўплаб
жуда
муҳим
халқаро
ҳужжатларга
қўшилди
.
Дарҳақиқат
,
Ўзбекистон
Республикаси
Президенти
И
.
А
.
Каримов
таъкидлаганидек
: “
Биз
мустақиллик
тараққиёт
йўлида
ўн
тўрт
йилдан
буён
кенг
кўламли
ислоҳотларни
изчиллик
билан
олиб
бормоқдамиз
.
Бу
борада
биз
танланган
модел
,
жамият
ҳаётини
эркинлаштириш
жараёнлари
амалда
ўзини
оқлаганлиги
кўп
-
кўп
мисолларда
кўришимиз
қийин
эмас
.
Бу
–
ҳаётимиз
деярли
барча
жабҳаларда
ўз
тасдиғини
ва
исботини
топган
,
кўпчилик
томонидан
тан
олинган
ҳақиқатдир
”
1
.
Ўзбекистон
Республикасининг
халқаро
-
ҳуқуқий
соҳадаги
фаолиятини
амалга
ошишнинг
ташкилий
-
ҳуқуқий
механизми
Конституция
ва
қонунлар
асосида
тегишли
давлат
бошқарув
органларининг
ўз
ваколатларини
қўллашлари
билан
боғлиқдир
.
Мазкур
масала
мамлакатларнинг
конституцияларига
асосан
давлат
қурилиши
,
сиёсий
тузум
,
давлат
ҳокимиятини
бошқариш
ва
ташкил
этиш
шаклларининг
хусусиятларидан
келиб
чиқилган
ҳолда
турлича
тартибга
солинади
.
Ўзбекистон
Республикаси
Конституциясида
Ўзбекистон
Республикасининг
Президенти
,
Олий
Мажлис
ва
унинг
палаталари
,
Олий
Мажлис
Қонунчилик
палатаси
Спикери
,
Олий
Мажлис
Сенати
Раиси
ва
Ўзбекистон
Республикаси
Бош
вазирининг
ташқи
сиёсат
соҳасидаги
асосий
вазифалари
,
ҳуқуқлари
ҳамда
ваколатлари
бевосита
тартибга
солинади
.
Жумладан
,
Конституциянинг
78-
моддасида
Ўзбекистон
Республикаси
Олий
Мажлисининг
Қонунчилик
палатаси
халқаро
ҳуқуқий
муносабатларни
белгилашга
оид
ва
Сенатининг
биргаликдаги
ваколатларига
қуйидагилар
киритилган
:
Ўзбекистон
Республикаси
ташқи
сиёсатининг
асосий
йўналишларини
белгилаш
(4-
банд
);
Ўзбекистон
Республикаси
таркибига
янги
давлат
тузилмаларини
қабул
қилиш
ва
уларнинг
Ўзбекистон
Республикаси
таркибидан
чиқиши
тўғрисидаги
қарорларни
тасдиқлаш
(6-
банд
);
Ўзбекистон
Республикасининг
чегараларини
ўзгартириш
(10-
банд
);
халқаро
шартномаларни
ратификация
ва
денонсация
қилиш
(21-
банд
).
Ўзбекистон
Республикаси
Олий
Мажлисининг
Қонунчилик
палатаси
давлатнинг
ташқи
сиёсати
масалалари
юзасидан
қарорлар
қабул
қилишга
оид
мутлақ
ваколатга
эга
(79-
модданинг
4-
банди
).
Конституцияда
Ўзбекистон
Республикаси
Олий
Мажлисининг
Сенатига
ташқи
сиёсат
соҳасида
янада
1
Каримов
И
.
А
.
Янги
ҳаётни
эскича
қараш
ва
ёндашувлар
билан
қуриб
бўлмайди
./
Халқ
сўзи
.17
феврал
2005
йил
ЎЗБЕКИСТОН
ҚОНУНЧИЛИГИ
ТАҲЛИЛИ
♦
UZBEK LAW REVIEW
♦
ОБЗОР
ЗАКОНОДАТЕЛЬСТВА
УЗБЕКИСТАНА
2012
№
1
♦
ЎЗБЕКИСТОН
ҚОНУНЧИЛИГИ
ТАҲЛИЛИ
♦
UZBEK LAW REVIEW
♦
ОБЗОР
ЗАКОНОДАТЕЛЬСТВА
УЗБЕКИСТАНА
77
кенгроқ
мутлақ
ваколатлар
берилган
.
Сенат
давлатнинг
ташқи
сиёсати
масалалари
бўйича
қарорлар
қабул
қилиш
ваколатига
эга
бўлиш
билан
бир
қаторда
(80-
модданинг
14-
банди
)
Ўзбекистон
Республикаси
Президентининг
тақдимига
биноан
Ўзбекистон
Республикасининг
чет
давлатлардаги
дипломатик
ва
бошқа
вакилларини
тайинлайди
ҳамда
лавозимидан
озод
этади
(8-
банд
).
Аввалроқ
фаолият
кўрсатган
бир
палатали
парламентда
бундай
ваколат
йўқ
эди
.
Бу
давлат
ва
жамият
қурилишини
либераллаштириш
жараёнининг
натижасидир
.
Ўзбекистон
Республикаси
Олий
Мажлисининг
Қонунчилик
палатаси
Спикери
(85-
модданинг
5-
ва
6-
бандлари
)
ҳамда
Сенати
Раиси
(86-
модданинг
5
ва
6-
бандлари
)
палаталарнинг
халқаро
парламент
ташкилотлари
билан
иш
олиб
борадиган
гуруҳининг
фаолияти
ва
уларнинг
парламентлараро
алоқаларни
амалга
ошириш
бўйича
олиб
борадиган
ишларига
раҳбарлик
қиладилар
,
хорижий
давлатлар
,
халқаро
ташкилотлар
билан
ўзаро
муносабатларда
палаталар
номидан
иш
кўрадилар
.
Ўзбекистон
Республикаси
Президенти
:
Ўзбекистон
Республикасининг
суверенитети
,
хавфсизлиги
ва
ҳудудий
яхлитлигини
муҳофаза
этиш
,
миллий
-
давлат
тузилиши
масалаларига
доир
қарорларни
амалга
ошириш
юзасидан
зарур
чора
-
тадбирлар
кўради
(
Ўзбекистон
Республикаси
Конституцияси
93-
моддасининг
2-
банди
);
халқаро
муносабатларда
Ўзбекистон
Республикаси
номидан
иш
кўради
(3-
банд
);
музокаралар
олиб
боради
ҳамда
Ўзбекистон
Республикасининг
шартнома
ва
битимларини
имзолайди
,
республика
томонидан
тузилган
шартномаларга
,
битимларга
ва
унинг
қабул
қилинган
мажбуриятларига
риоя
этилишини
таъминлайди
(4-
банд
);
ўз
ҳузурида
аккредитациядан
ўтган
дипломатик
ҳамда
бошқа
вакилларнинг
ишонч
ва
чақирув
ёрлиқларини
қабул
қилади
(5-
банд
);
Ўзбекистон
Республикасининг
чет
давлатлардаги
дипломатик
ва
бошқа
вакилларини
тайинлаш
учун
номзодларни
Ўзбекистон
Республикаси
Олий
Мажлисининг
Сенатига
тақдим
этади
(6-
банд
);
Ўзбекистон
Республикаси
Олий
Мажлисига
ҳар
йили
мамлакат
ижтимоий
-
иқтисодий
ҳаётининг
,
ички
ва
ташқи
сиёсатининг
энг
муҳим
масалалари
юзасидан
маърузалар
тақдим
этади
(7-
банд
);
Ўзбекистон
Республикасига
ҳужум
қилинганда
ёки
тажовуздан
бир
-
бирини
мудофаа
қилиш
юзасидан
тузилган
шартнома
мажбуриятларини
бажариш
зарурияти
туғилганда
уруш
ҳолати
эълон
қилади
ва
қабул
қилган
қарорини
уч
кун
ичида
Ўзбекистон
Республикаси
Олий
Мажлиси
палаталарининг
тасдиғига
киритади
(18-
банд
);
Ўзбекистон
Республикаси
Қуролли
Кучларининг
Олий
Бош
қўмондони
ҳисобланади
(20-
банд
);
Ўзбекистон
Республикасининг
фуқаролигига
ва
сиёсий
бошпана
беришга
оид
масалаларни
ҳал
этади
(22-
банд
).
Ўзбекистон
Республикаси
Бош
вазири
Ўзбекистон
Республикаси
Президентининг
топшириғига
биноан
халқаро
муносабатларда
Ўзбекистон
Республикаси
Вазирлар
Маҳкамаси
номидан
иш
кўради
(98-
модданинг
5-
қисми
).
Ўзбекистон
Республикасининг
халқаро
ҳуқуқий
соҳадаги
фаолиятини
амалга
оширишда
Ўзбекистон
Республикаси
ташқи
ишлар
вазирлиги
муҳим
ўрин
тутади
.
Ўзбекистон
Республикаси
ташқи
ишлар
вазирлиги
ўз
фаолиятини
1994
йил
16
мартдаги
140-
сонли
қарор
билан
тасдиқланган
Низом
асосида
амалга
оширади
.
Ўзбекистон
Республикаси
Ташқи
ишлар
вазирлиги
Ўзбекистон
Республикаси
Вазирлар
Маҳкамаси
тизимига
кирувчи
ва
Ўзбекистон
Республикасининг
Конституциясида
,
шунингдек
халқаро
-
ҳуқуқий
меъёрларда
белгиланган
принциплардан
келиб
чиққан
ҳолда
Ўзбекистон
Республикасининг
ташқи
сиёсатини
рўёбга
чиқаришни
амалга
оширувчи
давлат
бошқарув
органидир
.
Вазирлик
ўз
фаолиятини
Ўзбекистон
Республикаси
Президентининг
бевосита
раҳбарлигида
амалга
оширади
.
Вазирлик
ўз
фаолиятида
Ўзбекистон
Республикасининг
Конституцияси
ва
қонунларига
,
Ўзбекистон
Республикаси
Президентининг
фармонлари
,
қарорлари
ва
фармойишларига
ҳамда
юқорида
айтиб
ўтилган
Низомга
амал
қилади
.
Вазирлик
ўз
фаолиятини
халқаро
ҳуқуқ
меъёрларидан
келиб
чиққан
ҳолда
Ўзбекистон
Республикаси
хорижий
давлатлар
ва
халқаро
ташкилотлар
билан
тузган
шартномалар
ва
битимларга
мувофиқ
қуради
.
Ўзбекистон
Республикаси
давлат
суверенитети
принципларини
ҳаётга
татбиқ
этиш
,
Ўзбекистон
Республикаси
Президентининг
Ташқи
сиёсий
йўлини
амалда
рўёбга
чиқариш
,
хорижий
мамлакатлар
билан
муносабатларда
,
шунингдек
халқаро
ва
минтақавий
ташкилотларда
Ўзбекистоннинг
давлат
манфаатларини
ва
унинг
фуқаролари
ҳуқуқларини
ҳимоя
қилиш
ташқи
ишлар
вазирлиги
органларининг
асосий
вазифалари
ҳисобланади
.
Ташқи
ишлар
вазирлиги
ўзига
юклатилган
вазифалар
бўйича
қуйидаги
йўналишларда
ишларни
амалга
оширади
:
Ўзбекистон
Республикасининг
ташқи
сиёсати
стратегияси
,
унинг
ташқи
сиёсий
манфаатларини
ҳимоя
қилиш
ва
илгари
суриш
,
шунингдек
давлатнинг
халқаро
фаолияти
умумий
муаммоларга
доир
масалалар
бўйича
таклифлар
ишлаб
чиқади
;
Ўзбекистон
Республикаси
Президентини
халқаро
сиёсат
масалалари
бўйича
зарур
ахборот
билан
таъминлайди
;
ўз
ваколатлари
доирасида
вазирликлар
,
идоралар
,
муассасаларнинг
халқаро
алоқаларини
ривожлантириш
бўйича
ишини
мувофиқлаштиради
;
иқтисодиёт
,
маданият
,
фан
-
техникани
айирбошлаш
ва
савдо
соҳасида
Ўзбекистон
Республикасининг
вазирликлари
ва
идоралари
жамоат
бирлашмалари
ва
фуқароларнинг
халқаро
алоқалари
ривожланишига
кўмаклашади
ва
қонунда
белгиланган
бошқа
йўналишлар
доирасида
Ўзбекистонни
ривожланишида
халқаро
муносабатларни
такомиллаштириб
беради
;
Ўзбекистон
Миллий
ахборот
агентлиги
(
ЎзА
),
Давлат
матбуот
қўмитаси
билан
биргаликда
Ўзбекистоннинг
ижтимоий
-
сиёсий
ва
иқтисодий
ҳаёти
тўғрисидаги
ахборотнинг
Интернет
тармоғида
тарқатилишини
мувофиқлаштиради
;
Халқаро
-
ҳуқуқий
соҳада
қонунлар
ижроси
устидан
прокурор
назоратини
амалга
оширишда
ташқи
ишлар
вазирлигини
юқоридаги
фаолият
йўналишларидаги
тадбирларнинг
қонуний
ва
самарали
ўтказилишига
алоҳида
эътибор
бериш
лозим
.
Ўзбекистон
Республикаси
жаҳон
ҳамжамиятининг
тўла
ҳуқуқли
субъекти
бўлиб
,
БМТ
,
Европа
ҳавфсизлик
ва
ҳамкорлик
ташкилоти
,
МДҲ
каби
халқаро
ЎЗБЕКИСТОН
ҚОНУНЧИЛИГИ
ТАҲЛИЛИ
♦
UZBEK LAW REVIEW
♦
ОБЗОР
ЗАКОНОДАТЕЛЬСТВА
УЗБЕКИСТАНА
2012
№
1
♦
ЎЗБЕКИСТОН
ҚОНУНЧИЛИГИ
ТАҲЛИЛИ
♦
UZBEK LAW REVIEW
♦
ОБЗОР
ЗАКОНОДАТЕЛЬСТВА
УЗБЕКИСТАНА
78
ташкилотларнинг
аъзоси
.
Бугунги
кунда
халқаро
ҳамкорлик
соҳасида
мамлкатимиз
180
дан
ортиқ
икки
томонлама
ва
кўп
томонлама
конвенция
ва
шартномаларни
имзолаган
.
Жумладан
,
Бош
прокуратура
–
МДҲ
давлатлари
ўртасидаги
Фуқаролик
,
оилавий
ва
жиноят
ишлари
бўйича
ҳуқуқий
ёрдам
ва
ҳуқуқий
муносабатлар
тўғрисидаги
Конвенция
(
Минск
1993
йил
22
январь
), 2000
йил
15
декабрдаги
БМТнинг
“
Трансмиллий
уюшган
жиноятчилик
қарши
”
Нью
Йорк
конвенцияси
ва
бошқа
халқаро
ҳужжатларда
шартномалар
ижросига
масъул
марказий
орган
сифатида
белгиланган
.
Шуни
таъкидлаш
муҳимки
,
бугунги
кунда
Ўзбекистон
Республикаси
прокуратура
органлари
томонидан
халқаро
шарномалар
ижроси
юзасидан
муайян
ишлар
амалга
оширилмоқда
.
Албатта
халқаро
шартномалар
ижросининг
асосий
мақсади
инсон
ҳуқуқ
ва
эркинликларини
ҳимоя
қилиш
ҳисобланади
.
Бундан
ташқари
,
Бош
прокуратура
Ўзбекистонда
инсон
ҳуқуқлари
ҳимояси
масаласида
жаҳон
ҳамжамиятида
холисона
фикрни
шакллантиришда
фаол
иштирок
этиб
келмоқда
. 2009
йилда
,
Ташқи
ишлар
вазирлигига
БМТ
ва
бошқа
халқаро
ташкилотларга
тақдим
этиш
мақсадида
313
та
ахборот
тайёрлаб
берилиб
,
шунингдек
,
мутасадди
идораларга
52
та
кўп
томонлама
ва
икки
томонлама
халқаро
ҳужжатлар
,
шу
жумладан
,
БМТнинг
7
та
ҳужжатлар
лойиҳалари
,
ШҲТ
,
МДҲ
ва
Коллектив
Хавфсизлик
Шартномаси
Ташкилоти
каби
ҳудудий
ташкилотларнинг
27
та
ҳужжат
лойиҳалари
,
ҳуқуқий
ёрдам
кўрсатиш
,
хавфсизликни
таъминлаш
,
жиноятчиликка
қарши
курашда
ҳамкорликни
амалга
ошириш
ва
бошқа
соҳаларга
оид
18
та
икки
томонлама
(
Аргентина
,
Венгрия
,
Италия
,
Франция
,
Португалия
,
Корея
,
Туркманистон
,
Швеция
ва
бошқалар
)
шартномалар
лойиҳалари
бўйича
тегишли
фикрлар
тақдим
этилган
.
Хулоса
ўрнида
таъкидлаш
жоизки
,
давлатларнинг
халқаро
-
ҳуқуқий
соҳадаги
фаолияти
кўпинча
ташқи
сиёсат
билан
боғлиқ
бўлади
.
Ташқи
сиёсат
борасидаги
фаолиятни
тартибга
солувчи
ҳуқуқий
нормаларнинг
бутун
тизимини
шакллантириш
ташқи
сиёсат
соҳасининг
конституциявий
-
ҳуқуқий
институтидан
бошланади
.
Халқаро
ҳуқуқнинг
умумэътироф
этилган
нормалари
ва
принципларининг
миллий
ҳуқуққа
нисбатан
мақоми
,
шунингдек
давлатнинг
икки
томонлама
ва
кўп
томонлама
дипломатия
соҳасидаги
фаолияти
тегишли
конституциявий
қоидаларга
боғлиқдир
.
Ш
.
Матиев
Ўзбекистон
Республикаси
Бош
прокуратурасининг
Олий
ўқув
курслари
тингловчиси
“
ИСТИҚЛОЛ
ТАРИХИ
–
ХАЛҚ
ДАРДИ
БИЛАН
ЯШАШ
ТАРИХИДИР
”
Муҳтарам
юртбошимизнинг
“
Ўзбекистон
мустақилликка
эришиш
остонасида
”
номли
асарида
ўша
йилларда
ҳукмронлик
қилган
мураккаб
сиёсий
ўйинлар
ва
найрангбозликлар
натижасида
мамлакат
иқтисодиёти
таназзулга
тушиб
,
ушбу
заминда
яшаб
турган
халқ
ҳаётини
оғирлаштирганлиги
баён
қилиниб
,
режали
иқтисодиётдан
воз
кечиш
,
ерларни
ўз
эгаларига
бериш
,
аҳолининг
кенг
қатламларида
тадбиркорлик
туйғусини
шалклантириш
ва
бошқа
йўллар
билан
мамлакат
халқининг
муносиб
ҳаёт
даражасига
эга
бўлишлари
учун
зарур
шартлар
белгилаб
берилган
эди
.
Ўша
даврдаги
нутқ
ва
маърузаларни
ўқиб
чиққан
инсон
эса
мустақиллика
интилиш
1991
йилдан
анча
илгари
бошланганини
англаб
олади
.
Асарда
мустақилликнинг
халқ
тақдири
билан
бевосита
боғлиқлиги
,
бир
мамлакатда
яшаб
турган
турли
миллат
вакилларини
жипслаштириш
ва
ҳамжиҳатликдаги
ҳаёт
тарзини
таъминламасдан
туриб
,
мустақилликни
сақлаб
қолиш
мумкин
эмаслиги
эътироф
этилган
.
1991
йил
27
март
сонида
аграр
ҳодимлар
қурултойида
Президент
И
.
А
.
Каримов
1991
йил
бошида
мамлакатдаги
сиёсий
-
иқтисодий
ва
маънавий
аҳволга
ҳолисона
баҳо
бериб
:
“
Сизларни
ишонтириб
айтаманки
,
улуғ
ўзбек
халқининг
қаддини
албатта
ростлаб
оламиз
,
руҳини
кўтарамиз
,
ғурурини
тиклаб
,
олдимизга
қўйилган
мақсадга
эришамиз
,
албатта
1
”, –
дея
мурожаат
қилган
.
Шўролар
таркибидаги
республика
минбаридан
туриб
бундай
нутқ
сўзлаш
учун
албатта
жўшқин
юрак
ва
шижоат
керак
эди
!
1989-90
йилларда
Собиқ
Иттифоқда
давом
этаётган
таназзул
кучайиб
, “
Қизил
империя
”
ни
сақлаб
қолиш
илинжида
бўлган
сиёсий
кучлар
томонидан
амалга
оширилаётган
сиёсий
тарафкашлик
ва
гуруҳбозликлар
янада
ривожлантирилиб
,
турли
иттифоқдош
республикаларда
ўз
халқи
фаровонлигини
таъминлаш
борасида
амалга
оширилаётган
ҳар
қандай
ҳаракатлар
Марказ
томонидан
қораланиб
,
махсус
хизматлар
томонидан
тегишли
ҳудудларда
“
консерваланган
”
миллат
ва
элатлараро
зиддиятлар
уйғотила
бошланган
.
Марказнинг
бундай
иш
услубини
аниқ
сезган
юртбошимиз
ўз
чиқишларида
“
турли
-
туман
ижтимоий
гуруҳларнинг
ўзбошимчалиги
,
қарама
-
қарши
адоват
уруғлари
жамият
барқарорлигини
ларзага
солаётганлигини
2
”,
саноат
ва
бошқа
соҳалардаги
ишлаб
чиқариш
муттасил
пасайиб
,
пулнинг
қадри
тушганлиги
ва
нарх
-
навонинг
ошаётганлиги
,
халқнинг
озиқ
-
овқат
ва
моддий
таъминоти
ёмонлашиб
,
унинг
тинчлиги
бузилаётганлигини
рўй
-
рост
кўрсатган
эди
.
1
И
.
А
.
Каримов
.
Ўзбекистон
мустақилликка
эришиш
остонасида
. –
Т
.: “
Ўзбекистон
”
НМИУ
, 2011. - 307-308-
бетлар
.
2
И
.
А
.
Каримов
.
Ўзбекистон
мустақилликка
эришиш
остонасида
. –
Т
.: “
Ўзбекистон
”
НМИУ
, 2011. - 306-
б
.
