Судьялар корпусини шакллантиришнинг ташкилий-ҳуқуқий асосларини такомиллаштириш масалалари

CC BY f
48-51
3
1
Поделиться
Абдурахмонхужаев , Ж. (2011). Судьялар корпусини шакллантиришнинг ташкилий-ҳуқуқий асосларини такомиллаштириш масалалари . Обзор законодательства Узбекистана, (4), 48–51. извлечено от https://inlibrary.uz/index.php/uzbek_law_review/article/view/14208
Ж Абдурахмонхужаев , Ташкентский государственный юридический университет

Исследователь

Crossref
Сrossref
Scopus
Scopus

Аннотация

Мустақиллик йилларида мамлакатимизда суд-ҳуқуқ ислоҳоталарини амалга ошириш жараёнида удьялар корпусини шакллантиришнинг ҳуқуқий асосларини такомиллаштириш, уларнинг роли ва таъсирини оширишга алоҳида эътибор берилиб, судьялар корпусини шакллантиришнинг қонунчилик асослари давр талаби асосида басқичма-босқич ислоҳ этилмоқда.

Похожие статьи


background image

ЎЗБЕКИСТОН

ҚОНУНЧИЛИГИ

ТАҲЛИЛИ

UZBEK LAW REVIEW

ОБЗОР

ЗАКОНОДАТЕЛЬСТВА

УЗБЕКИСТАНА


2011

4

ЎЗБЕКИСТОН

ҚОНУНЧИЛИГИ

ТАҲЛИЛИ

UZBEK LAW REVIEW

ОБЗОР

ЗАКОНОДАТЕЛЬСТВА

УЗБЕКИСТАНА

49

қўлланилганлик

ҳолатлари

учраб

туради

.

2009

йилда

апелляция

инстанциясида

125

нафар

шахсга

нисбатан

115

та

жиноят

ишлари

бўйича

чиқарилган

ҳукмлар

ўзгартирилган

ёки

бекор

қилинган

.

Судлар

томонидан

жами

судланганларнинг

1441

нафари

(23,2%)

га

ЖКнинг

57-

моддаси

қўлланилиб

,

қонунда

белгиланганидан

ҳам

енгилроқ

жазо

тайинланган

.

Бундан

ташқари

476

нафар

(7,6%)

судланувчига

ЖКнинг

72-

моддаси

қўлланилиб

,

улар

шартли

ҳукм

қилинган

.

Гиёҳвандлик

воситаларини

ўтказиш

мақсадида

содир

қилинадиган

жиноятларга

қарши

курашнинг

жиноят

ҳуқуқий

чораларини

амалга

татбиқ

этишда

ушбу

тоифадаги

ишлар

бўйича

суд

амалиётини

систематик

равишда

умумлаштириш

,

уларнинг

натижалари

билан

ҳуқуқни

муҳофаза

қилиш

органлари

ходимлари

ва

жамоатчиликни

таништириб

бориш

ижобий

аҳамиятга

эгадир

.

Ушбу

ишлар

бўйича

амалиётни

таҳлил

қилиш

:

бирничидан

,

терговчилар

ва

судьяларнинг

маҳоратини

оширишга

;

иккинчидан

,

барча

ҳуқуқни

муҳофаза

қилиш

органлари

учун

бир

хил

нуқтаи

назарни

ишлаб

чиқишга

;

учинчидан

,

криминоген

омилларга

қарша

кураш

ва

профилактика

субъектлари

фаолиятининг

умумий

йўналишларини

аниқлаш

имконини

беради

.

Бугунги

кунда

гиёҳвандлик

воситаларини

ўтказиш

мақсадида

содир

қилинаётган

жиноятларига

қарши

курашда

жиноят

қонунини

такомиллаштириш

ва

суд

амалиётини

яхшилаш

,

гиёҳвандлик

воситаларининг

мамлакатимиз

ҳудудига

кириб

келишини

олдини

олишда

халқаро

ҳамкорликни

кучайтириш

долзарб

аҳамият

касб

этади

.


































Ж

.

Абдураҳмонхўжаев

ТДЮИ

тадқиқотчиси

СУДЬЯЛАР

КОРПУСИНИ

ШАКЛЛАНТИРИШНИНГ

ТАШКИЛИЙ

-

ҲУҚУҚИЙ

АСОСЛАРИНИ

ТАКОМИЛЛАШТИРИШ

МАСАЛАЛАРИ

Мустақиллик

йилларида

мамлакатимизда

суд

-

ҳуқуқ

ислоҳоталарини

амалга

ошириш

жараёнида

судьялар

корпусини

шакллантиришнинг

ҳуқуқий

асосларини

такомиллаштириш

,

уларнинг

роли

ва

таъсирини

оширишга

алоҳида

эътибор

берилиб

,

судьялар

корпусини

шакллантиришнинг

қонунчилик

асослари

давр

талаби

асосида

басқичма

-

босқич

ислоҳ

этилмоқда

.

Судьялар

корпусини

шакллантириш

ҳуқуқий

тартибга

солиш

ва

улар

мустақиллигини

таъминлашнинг

қонунчилик

асосларини

назарий

ва

амалий

жиҳатдан

таҳлил

этиб

ўрганиш

,

ўз

навбатида

мустақил

суд

ҳокимияти

ҳуқуқий

асосларини

мустаҳкамлаш

билан

бир

қаторда

инсон

ҳуқуқлари

,

эркинликлари

ва

қонуний

манфаатларини

ҳимоя

қилиш

масалалари

билан

ҳам

бевосита

боғлиқдир

.

Ўзбекистон

Республикаси

Президенти

Ислом

Каримов

2010

йил

12

ноябрдги

Ўзбекистон

Республикаси

Олий

Мажлиси

Қонунчилик

палатаси

ва

Сенатининг

қўшма

мажлисидаги

Мамлакатимизда

демократик

ислоҳотларни

янада

чуқурлаштириш

ва

фуқаролик

жамиятини

ривожлантириш

консепсияси

1

номли

маърузаларида

“...

суд

органлари

фаолиятининг

ҳуқуқий

асосини

қадам

-

бақадам

такомиллаштириб

бориши

зарур

2

деб

таъкидлаганлари

ҳам

бежиз

эмас

.

Судьялар

корпусини

шакллантиришнинг

ташкилий

-

ҳуқуқий

масалалари

хусусида

,

М

.

Х

.

Рустамбаев

,

У

.

А

.

Тухташева

Ўзбекистон

Республикасида

суд

ҳокимияти

ва

суд

-

ҳуқуқ

ислоҳоти

номли

монографияларида

шундай

ёзадилар

:

судьялик

лавозимини

эгаллаган

давлат

хизматчиларининг

мажмуиси

судьялик

корпуси

деб

номланади

.

Ўзбекистон

Республикаси

суд

тизимида

,

яъни

Конституциявий

судида

,

умумий

юрисдикция

судларида

,

шу

жумладан

ҳарбий

судларда

,

шунингдек

хўжалик

судларида

судьялик

лавозимини

эгаллаган

барча

шахслар

судьялик

корпусига

киришлиги

3

қоида

тариқасида

, “

судьялик

корпуси

тушунчасига

фақат

профессионал

судьялар

киритилиши

4

ҳақидаги

фикрлари

А

.

П

.

Рыжаковнинг

Судьялар

корпуси

одил

судловни

амалга

ошириш

ваколатига

эга

бўлган

барча

судьяларни

қамраб

олади

5

деб

билдирилган

назарий

таърифларнинг

ўзаро

уйғунлиги

ва

боғлиқлигини

кузатишимиз

мумкин

.

1

Каримов

И

.

А

.

Мамлакатимизда

демократик

ислоҳотларни

янада

чуқурлаштириш

ва

фуқаролик

жамиятини

ривожлантириш

концепцияси

//

Ўзбекистон

Республикаси

Олий

Мажлиси

Қонунчилик

палатаси

ва

Сенатининг

қўшма

мажлисидаги

маърузаси

. –

Т

.:

Ўзбекистон

, 2010. –

Б

.41–42.

2

Каримов

И

.

А

.

Бунёдкорлик

-

фаровон

ҳаёт

асоси

//

Бунёдкорлик

йўлидан

.

Т

.4. –

Т

. 1996. –

Б

.186.

3

Рустамбаев

М

.

Ҳ

.,

Тухташева

У

.

А

.

Ўзбекистон

Республикасида

суд

ҳокимияти

ва

суд

-

ҳуқуқ

ислоҳоти

. –

Т

.:

ТДЮИ

, 2009. –

Б

.111.

4

Ўша

жойга

қаранг

: –

Б

.124.

5

Рыжаков

А

.

П

.

Правоохранительные

органы

:

Учебник

для

вузов

. –

М

.:

Инфра

М

, 2001. –

Б

.192.


background image

ЎЗБЕКИСТОН

ҚОНУНЧИЛИГИ

ТАҲЛИЛИ

UZBEK LAW REVIEW

ОБЗОР

ЗАКОНОДАТЕЛЬСТВА

УЗБЕКИСТАНА

2011

4

ЎЗБЕКИСТОН

ҚОНУНЧИЛИГИ

ТАҲЛИЛИ

UZBEK LAW REVIEW

ОБЗОР

ЗАКОНОДАТЕЛЬСТВА

УЗБЕКИСТАНА

50

Ўзбекистонда

судьялар

корпусини

шакллантириш

қонунчилик

асосларига

Ўзбекистон

Республикаси

Конституцияси

, 1995

йил

30

августдаги

Ўзбекистон

Республикасининг

Конституциявий

суди

тўғрисида

1

ги

,

2000

йил

14

декабрдаги

Судлар

тўғрисида

2

ги

қонунларининг

янги

таҳрири

ва

махсус

суд

фаолиятига

оид

Ўзбекистон

Республикаси

Олий

Мажлиси

палаталари

қарорлари

,

Ўзбекистон

Республикаси

Президентининг

Фармон

ва

Қарорлари

,

Вазирлар

Маҳкамасининг

қарорлари

ва

бошқа

қонун

ҳужжатларини

киритиш

мумкин

.

Шу

ўринда

айтиш

жоизки

,

мазкур

норматив

-

ҳуқуқий

ҳужжатларнинг

айни

ўз

вақтида

қабул

қилинганлиги

давлатимизда

судьялар

корпусини

шакллантириш

масалаларига

,

одил

судловнинг

тезкорлиги

айниқса

,

унинг

сифати

ва

самарадорлигини

ошишига

мустаҳкам

ҳуқуқий

асос

бўлди

,

суд

ҳокимияти

ва

судьялар

мустақиллиги

таъминланишига

муносиб

замин

яратмоқда

.

Юридик

адабиётларни

ўрганиш

шуни

кўрсатадики

,

Ш

.

Шорахметов

3

,

Б

.

Мирбобоев

4

Ф

.

Муҳиддинов

5

каби

кўпгина

ҳуқуқшунос

олимлар

ва

амалиётчилар

томонидан

судьялар

корпусини

шакллантириш

билан

боғлиқ

бўлган

қонунчилик

асосаларини

ислоҳ

этиш

ва

янада

такомиллаштириш

масалаларига

алоҳида

эътибор

бериш

кераклигини

таъкидласалар

Ж

.

Хайдаров

Судьялик

лавозимига

киришнинг

мавжуд

тизими

ҳуқуқнинг

умумэътироф

этган

норма

ва

принципларига

мос

бўлиб

,

суд

ҳокимияти

мустақиллигини

янада

кучайтириш

,

кадрлар

билан

ишлашда

демократик

асосларни

мустаҳкамлаш

,

судьялар

корпуси

барқарорлигини

таъминлашга

хизмат

қилади

6

деб

таъкидлайди

.

C

удьялар

корпусини

шакллантиришнинг

қонунчилик

асосаларини

бевосита

таҳлил

этар

эканмиз

бу

борада

Ўзбекистон

Республикаси

Конституциясини

ўрни

ва

роли

беқиёсдир

.

Хусусан

,

Конституциянинг

107-

моддаси

ҳамда

Конституциявий

суди

тўғрисида

ги

қонуннинг

2-

моддаси

1-

қисмига

асосан

Конституциявий

суд

Ўзбекистон

Республикаси

Президентининг

тақдимига

биноан

Олий

Мажлиснинг

Сенати

томонидан

суд

Раиси

,

Раис

ўринбосари

ва

Қорақалпоғистон

Республикасидан

сайланадиган

судьяни

қўшган

ҳолда

Конституциявий

суднинг

беш

1

Ўзбекистон

Республикаси

Олий

Мажлисининг

Ахборотномаси

, 1995

й

., 9-

сон

, 178-

модда

; 2003

й

., 1-

сон

, 8-

модда

; 9-10-

сон

, 149-

м

.

2

Ўзбекистон

Республикаси

қонун

ҳужжатлари

тўплами

. 2000.

11-

сон

. 155-

модда

.

3

Шорахметов

Ш

.

Суд

ислоҳотларини

давр

талаби

асосида

янада

чуқурлаштириш

йўлида

//

Ўзбекистон

Республикаси

фуқаролик

процессуал

кодексининг

10

йиллиги

:

Ўтмиши

,

ҳозирги

куни

ва

истиқболи

мавзусидаги

илмий

-

амалий

конференция

материаллари

.

ТДЮИ

, 2008.- 6

б

.

4

Мирбобоев

Б

.

Конституциявий

ишларни

юритиш

муаммолари

ва

ислоҳотлар

.

Ўзбекистон

Республикаси

Коституциявий

судининг

Ахборотномаси

. 9-

сон

. 2004. –

Б

.34–

37.

5

Муҳиддинов

Ф

.

Суд

мустақиллигининг

долзарб

масалалари

.

Фалсафа

ва

ҳуқуқ

.

2, 2005. –

Б

.35–37.

6

Хайдаров

Ж

.

Суд

ҳокимияти

мустақиллигини

таъминлаш

миллий

давлатчиликни

ривожлантиришнинг

муҳим

жиҳати

//

Ўзбекистон

Республикаси

мустақиллигининг

20

йиллигига

бағишланиб

ўтказилган

Суд

-

ҳуқуқ

тизимидаги

ислоҳотлар

:

ютуқлар

ва

истиқболлари

мавзусидаги

илмий

-

амалий

конференция

материаллари

тўплами

.

Ўзбекистон

Республикаси

Олий

суди

ҳузуридаги

Тадқиқот

маркази

, 2011.

Б

.77.

аъзосидан

иборат

таркибда

сайланишининг

аниқ

тартиби

ва

ҳуқуқий

асослари

мустаҳкамланганлиги

судьялар

корпусини

шакллантиришнинг

муҳим

ҳуқуқий

кафолатидир

.

Конституция

ва

Конституциявий

суди

тўғрисида

ги

қонунга

мувофиқ

,

Конституциявий

суд

судьялари

фақат

сайланиш

асосидагина

ўз

лавозимларини

амлга

оширишга

киришадилар

.

Фикримизча

,

судьялар

корпусини

янада

самарали

шакллантириш

мақсадида

суд

тизимининг

юқори

бўғин

судлари

судьялигига

номзодларни

Ўзбекистон

Республикаси

Олий

Мажлиси

Сенатига

муқобиллик

асосида

тавсия

этиш

ва

сайлаш

тартиби

жорий

қилинса

мақсадга

мувофиқ

бўлар

эди

.

Конституциявий

суд

фаолиятига

оид

амалдаги

қонун

ҳужжатларини

таҳлил

этиш

натижалари

шуни

кўрсатадики

,

Конституциявий

судни

ташкилий

жиҳатдан

таъминлаш

яъни

судьяликка

номзодларни

тайёрлаш

,

заҳирасини

шакллантириш

,

танлаш

ва

сайлашга

тақдим

этиш

ишлари

билан

қайси

ваколатли

давлат

органи

фаолият

олиб

бориши

Конституция

ва

амалдаги

қонун

ҳужжатларида

белгиланмаганлиги

келажакда

мазкур

масала

юзасидан

аниқ

механизмларни

қонунчиликда

мустаҳкамлаш

зарур

.

Фикримизча

мазкур

масала

Ўзбекистон

Республикаси

Президенти

ҳузуридаги

Судьяларни

танлаш

ва

лавозимларга

тавсия

этиш

бўйича

олий

малака

комиссияси

ваколати

доирасида

амалга

оширилса

мақсадга

мувофиқ

бўлар

эди

.

Конституциявий

суд

фаолиятининг

ҳуқуқий

асослари

тўғрисида

Б

.

Жамолов

ўзининг

Суд

ҳокимияти

номли

монографиясида

шундай

ёзади

:

Конституциявий

судда

ишларни

кўриб

чиқиш

бўйича

алоҳида

прцессуал

қонунлар

мавжуд

эмас

...”

7

Дарҳақиқат

,

Ўзбекистон

Республикаси

Конституциявий

судининг

ҳуқуқий

мақоми

ва

конституциявий

ишларининг

юритилишини

такомиллаштириш

лозим

,

чунки

,

Конституциявий

суднинг

фаолияти

унинг

ўз

қарори

билан

тасдиқланган

яъни

Ўзбекистон

Республикаси

Конституциявий

судининг

Регламенти

8

асосида

фалият

олиб

борди

.

Мазкур

Регламентда

Конституциявий

суд

судьяларининг

суд

тартиботини

амалга

ошириш

тартиби

ва

одоби

қоидалари

,

иш

юритиш

хусусиятлари

,

ходимларга

нисбатан

қуйиладиган

талаблар

ва

Ўзбекистон

Республикаси

Конституциявий

суди

фаолиятини

ташкил

этиш

тартибига

дахлдор

масалаларни

рўёбга

чиқаришни

таъминлаш

билан

белгиланади

.

Аслида

эса

суднинг

иш

юритиш

тартибини

белгилайдиган

нормалар

қонун

даражасида

бўлиш

мақсадга

мувофиқдир

.

Шунинг

учун

ҳам

суд

-

ҳуқуқ

соҳасини

ислоҳ

этишнинг

ҳозирги

босқичида

Конституциявий

судда

ишларни

юритиш

тартибини

белгилаб

берадиган

алоҳида

қонун

қабул

қилинса

мақсадга

мувофиқ

бўлар

эди

.

Чунки

,

Ўзбекистон

Республикаси

Конституциясининг

109-

моддаси

6-

қисмига

кўра

, “

Конституциявий

судни

ташкил

этиш

ва

унинг

фаолият

кўрсатиш

тартиби

қонун

билан

белгиланади

деб

бежиз

мустаҳкамланган

.

7

Жамолов

Б

.

Суд

ҳокимияти

(

назария

ва

амалиёт

масалалари

):

монография

Т

.: Yurist-media markazi, 2011. –

Б

.69.

8

Конституциявий

суднинг

1996

йил

5

июл

1

сонли

қарори

билан

тасдиқланган

Ўзбекистон

Республикаси

Конституция

-

вий

суд

Регламенти

. –

Т

.:

Шарқ

, 1996.


background image

ЎЗБЕКИСТОН

ҚОНУНЧИЛИГИ

ТАҲЛИЛИ

UZBEK LAW REVIEW

ОБЗОР

ЗАКОНОДАТЕЛЬСТВА

УЗБЕКИСТАНА


2011

4

ЎЗБЕКИСТОН

ҚОНУНЧИЛИГИ

ТАҲЛИЛИ

UZBEK LAW REVIEW

ОБЗОР

ЗАКОНОДАТЕЛЬСТВА

УЗБЕКИСТАНА

51

Судьялар

корпусини

шакллантиришда

Ўзбекистон

Республикасининг

Судлар

тўғрисида

ги

1

ва

Ўзбекистон

Республикаси

Олий

Мажлисининг

2001

йил

7

декабрдаги

323-II-

сонли

Қарори

билан

тасдиқланган

Судьяларнинг

малака

Ҳайъатлари

тўғрисида

ги

Низом

муҳим

аҳамиятга

эга

.

Чунки

,

мазкур

қонун

ҳужжатларида

умумий

юрисдикция

ва

хўжалик

судлар

судьялар

корпусини

шакллантиришнинг

ҳуқуқий

тартиби

ва

асослари

мустаҳкамланган

.

Хусусан

,

Судлар

тўғрисида

ги

қонуннинг

11-

моддаси

1-

қисмига

кўра

,

Умумий

юрисдикция

судлари

ва

хўжалик

судлари

фаолиятини

ташкилий

жиҳатдан

таъминлаш

судьяларнинг

мустақиллиги

ва

уларнинг

фақат

қонунга

бўйсуниши

принципларига

қатъий

риоя

қилинган

ҳолда

Ўзбекистон

Республикаси

Президенти

ҳузуридаги

Судьяларни

танлаш

ва

лавозимларга

тавсия

этиш

бўйича

олий

малака

комиссияси

томонидан

амалга

оширилади

деб

мустаҳкамланган

.

Президент

И

.

А

.

Каримов

айтганларидек

, “...

судьялик

ловозимига

номзодларни

тақдим

этиш

,

судьяларни

ваколатини

тўхтатиш

ва

муддатидан

олдин

тугатиш

,

уларга

нисбатан

интизомий

иш

юритишни

қўзғатиш

вазифалари

Адлия

вазирлиги

ваколатидан

чиқарилгани

ҳам

бу

борадаги

муҳим

қадам

бўлди

2

.

Дарҳақиқат

,

Ўзбекистон

Республикаси

Президенти

ҳузуридаги

Судьяларни

танлаш

ва

лавозимларга

тавсия

этиш

бўйича

олий

малака

комиссияси

суд

ҳокимиятининг

чинакам

мустақиллигини

таъминлаш

сиёсатини

,

суд

кадрларини

танлаш

ва

жой

-

жойига

қўйиш

тамойилларини

янада

демократлаштиришни

амалга

оширадиган

Ўзбекистон

Республикаси

Президенти

ҳузуридаги

доимий

ишловчи

орган

ҳисобланади

.

Умумий

юрисдикция

судлари

ва

хўжалик

судлари

судьялар

корпусини

шакллантиришда

Ўзбекистон

Республикаси

Президенти

ҳузуридаги

Судьяларни

танлаш

ва

лавозимларга

тавсия

этиш

бўйича

олий

малака

комиссияси

,

умумий

юрисдикция

судлари

судьяларининг

олий

малака

ҳайъати

ва

тегишли

малака

ҳайъатлари

,

Хўжалик

судлари

судьяларининг

малака

ҳайъати

муҳим

рол

ўйнайди

.

Шунинг

учун

Судлар

тўғрисида

ги

қонунда

ва

Судьяларнинг

малака

ҳайъатлари

тўғрисида

ги

Низомда

судьялик

лавозимларига

тавсия

этиш

учун

номзодлар

захирасини

шакллантириш

қайси

юқори

малакали

юристлар

ёки

ҳуқуқни

муҳофаза

қилиш

органлар

,

муассасалар

ва

ташкилотлар

ходимларидан

шакллантиришнинг

қатъий

рўйхати

келтирилиши

лозим

деб

ўйлаймиз

.

Шунингдек

,

судьялар

корпусини

шакллантиришда

судьялик

номзодларига

қўйиладиган

талаблар

муҳим

аҳамиятга

эга

.

Фикримизча

, “

Судлар

тўғрисида

ги

қонуннинг

61-

моддаси

3-

қисмига

қуйидагича

таҳрирни

киритиб

қатъий

мустаҳкамлаш

лозим

Судланган

шахслар

судья

бўлишлари

мумкин

эмас

”.

Давлатимиз

раҳбари

И

.

А

.

Каримов

айтганларидек

,

Суд

соҳасида

кадрларни

танлаш

ва

тасдиқлашнинг

самарали

ва

демократик

ҳуқуқий

механизми

яратилди

1

Ўзбекистон

Республикаси

қонун

ҳужжатлари

тўплами

. 2000.

11-

сон

. 155-

модда

.

2

Каримов

И

.

А

.

Мамлакатимизда

демократик

ислоҳотларни

янада

чуқурлаштириш

ва

фуқаролик

жамиятини

ривожлантириш

концепцияси

Т

.:

Ўзбекистон

, 2010. –

Б

.16–

17.

...”

3

ва

бу

механизимни

амалга

оширишда

,

судьялар

корпусини

шакллантиришда

комиссиянинг

ижроия

аппарати

бўлган

Комиссия

котибияти

ва

суд

инспекциясининг

ўрни

ва

амалга

оширадиган

вазифаси

муҳим

аҳамиятга

эга

.

Кези

келганда

айтиш

лозимки

,

судьялар

корпусини

шакллантириш

,

судьялик

лавозимига

илк

бор

кўрсатилаётган

номзодларга

тааллуқли

материалларни

тегишли

органлар

билан

биргаликда

ўрганиш

,

янги

ваколат

муддатига

тақдим

этилаётган

судьялар

номзоди

бўйича

хулосалар

бериши

ҳамда

судьялар

корпуси

барқарорлигини

таъминлаш

,

судьяларни

лавозимга

сайлаш

,

тайинлаш

ва

озод

этиш

бўйича

қонунда

белгиланган

ташкилий

масалаларни

амалга

ошириш

,

судларни

ҳалол

ва

малакали

кадрлар

билан

таъминлаш

,

судьяларни

касб

бурчи

ва

хизмат

одоб

-

ахлоқ

меъёрларига

риоя

қилишларини

таъминлаш

мақсадида

Ўзбекистон

Республикаси

Президенти

ҳузуридаги

Судьяларни

танлаш

ва

лавозимларга

тавсия

этиш

бўйича

олий

малака

комиссия

ҳузурида

Суд

инспекцияси

фаолият

олиб

боради

.

Юқоридагилардан

келиб

чиқиб

айтганда

,

демократик

ҳуқуқий

давлат

ва

фуқаролик

жамиятини

ривожлантиришда

ҳал

этилиши

лозим

бўлган

қуйидаги

айрим

ташкилий

-

ҳуқуқий

масалаларни

янада

такомиллаштириш

лозим

:

Биринчидан

,

судьялар

корпусини

шакллантиришда

Судьялар

малака

ҳайъати

муҳим

рол

ўйнайди

.

Шунинг

учун

, “

Судлар

тўғрисида

ги

қонунга

Судьяларнинг

малака

ҳайъатлари

деб

номланган

янги

боб

киритилса

ва

унда

Малака

ҳайъатларини

ташкил

этиш

тартиби

,

Судьяларнинг

малака

ҳайъатлари

фаолиятини

ташкилий

-

техника

жиҳатидан

таъминлаш

,

Судьялар

олий

малака

ҳайъати

ва

хўжалик

судлари

судьяларининг

малака

ҳайъатининг

ваколатлари

ва

вазифалари

,

Судьялар

малака

ҳайъатларининг

мажлисларини

ўтказиш

тартиби

,

Судьялар

малака

ҳайъати

томонидан

қарорлар

ёки

хулосалар

қабул

қилиш

тартиби

,

Судьялар

малака

ҳайъатлари

қарорлари

ва

хулосалари

устидан

шикоят

қилиш

,

Судьялар

малака

ҳайъатлари

қарорлари

ёки

хулосалари

устидан

берилган

шикоятлар

ёки

тақдимномаларни

кўриб

чиқиш

,

м

алака

имтиҳонини

ўтказиш

,

Судьяларни

малака

аттестациясидан

ўтказиш

ва

уларга

малака

даражалари

бериш

тартиб

билан

боғлиқ

масалалар

ўрин

олса

мақсадга

мувофиқ

бўлар

эди

.

Иккинчидан

,

Судьялар

корпусини

шакллантиришда

Ўзбекистон

Республикаси

Президенти

ҳузуридаги

Судьяларни

танлаш

ва

лавозимларга

тавсия

этиш

бўйича

олий

малака

комиссия

ишини

ташкил

қилиш

муҳим

аҳамиятга

эга

бўлиб

комиссия

кадрларни

судьялик

лавозимларига

тайинлашга

тавсиянома

тайёрловчи

охирги

босқич

ҳисобланади

.

Шунинг

учун

Комиссия

фаолиятини

янада

такомиллаштириш

мақсадида

келажакда

ушбу

Комиссия

вазифа

ва

ваколатларини

махсус

қонун

билан

ҳуқуқий

тартибга

солиш

зарур

.

3

Каримов

И

.

А

.

Бизнинг

бош

мақсадимиз

жамиятни

демократлаштириш

ва

янгилаш

,

мамлакатни

модернизация

ва

ислоҳ

этишдир

//

Ўзбекистон

Республикаси

Олий

Мажлис

Қонунчилик

палатаси

ва

Сенатининг

қўшма

мажлисидаги

маърузаси

. –

Т

.13. –

Т

.:

Ўзбекистон

, 2005. –

Б

.184–185.


background image

ЎЗБЕКИСТОН

ҚОНУНЧИЛИГИ

ТАҲЛИЛИ

UZBEK LAW REVIEW

ОБЗОР

ЗАКОНОДАТЕЛЬСТВА

УЗБЕКИСТАНА

2011

4

ЎЗБЕКИСТОН

ҚОНУНЧИЛИГИ

ТАҲЛИЛИ

UZBEK LAW REVIEW

ОБЗОР

ЗАКОНОДАТЕЛЬСТВА

УЗБЕКИСТАНА

52

Учинчидан

,

судьялар

корпусини

шакллантиришнинг

ҳуқуқий

тартибга

солиш

ва

улар

мустақиллигини

таъминлашнинг

ҳуқуқий

асосларини

турли

ҳил

низомларда

эмас

балки

,

қонунларда

қатъий

мустаҳкамлаш

керак

.

Тўртинчидан

,

Ўзбекистонда

судьялар

корпусини

шакллантириш

ҳуқуқий

тартибга

солиш

ва

улар

мустақиллигини

таъминлашнинг

қонунчилик

асосларини

янада

такомиллаштириш

мақсадида

Ўзбекистон

Республикасининг

Судьялар

мақоми

тўғрисида

ги

,

Суд

тизими

тўғрисида

ги

,

Конституциявий

суд

фаолиятининг

ҳуқуқий

асосалари

тўғрисида

ги

, “

Ҳарбий

судлар

тўғрисида

ги

, “

Судьялар

,

ҳуқуқни

муҳофаза

қилувчи

ва

назорат

органлари

ходимларининг

ижтимоий

ҳимояси

тўғрисида

ги

,

Судларни

молиялаштириш

тўғрисида

ги

, “

Судьлар

ҳамжамияти

органлари

тўғрисида

ги

қонунлар

ва

соҳага

оид

бошқа

бир

қатор

қонунларнинг

келажакда

қабул

қилиниши

судьялар

корпусини

шакллантиришнинг

ташкилий

-

ҳуқуқий

асосларини

мустаҳкамланиши

баробарида

демократик

ислоҳотларни

чуқурлаштириш

ва

фуқаролик

жамиятини

янада

ривожлантиришнинг

муҳим

асоси

бўлиб

хизмат

қилади

.










































М

.

Б

.

Палванов

Стажер

-

исследователь

-

соискатель

ТГЮИ

ПРОБЛЕМЫ

КВАЛИФИКАЦИИ

НАРУШЕНИЯ

ПРАВИЛ

ПРОИЗВОДСТВА

ИЛИ

ОБРАЩЕНИЯ

С

НАРКОТИЧЕСКИМИ

СРЕДСТВАМИ

ИЛИ

ПСИХОТРОПНЫМИ

ВЕЩЕСТВАМИ

Уголовная

ответственность

за

нарушение

пра

-

вил

производства

или

обращения

с

наркотическими

средствами

или

психотропными

веществами

преду

-

смотрена

ст

. 275

Уголовного

кодекса

Республики

Узбекистан

(

далее

УК

РУз

).

Преступление

выражается

в

нарушении

уста

-

новленных

нормативно

правовыми

актами

правила

производства

,

хранения

,

учета

,

отпуска

,

провоза

или

пересылки

наркотических

средств

или

психотропных

веществ

,

если

это

деяние

совершенно

лицом

,

в

обя

-

занности

которого

входит

соблюдение

этих

правил

.

Соблюдение

указанных

правил

необходимо

для

обеспечения

их

безопасного

для

окружающих

людей

применения

.

Таким

образом

,

основным

непосредст

-

венным

объектом

этого

преступления

выступают

об

-

щественные

отношения

в

сфере

обеспечения

нор

-

мальной

деятельности

государственных

предприятий

,

организаций

,

учреждений

,

занимающихся

согласно

гл

.

III

Закона

Республики

Узбекистан

«

О

наркотических

средствах

и

психотропных

веществах

от

19

августа

1999

г

.»,

1

производством

,

распространением

наркоти

-

ческих

средств

,

психотропных

веществ

и

прекурсоров

.

Статья

275

УК

РУз

не

содержит

квалифици

-

рующих

признаков

,

вследствие

чего

,

отношение

ви

-

новного

к

наступившим

последствиям

может

иметь

вид

только

неосторожности

,

которая

возможна

в

фор

-

ме

преступной

самонадеянности

или

небрежности

.

В

случаях

наличия

умысла

по

отношению

к

наступившим

последствиям

,

деяния

виновного

подлежат

оценке

по

соответствующим

статьям

,

предусматривающим

от

-

ветственность

за

посягательства

на

личность

,

собст

-

венность

и

другие

объекты

уголовно

-

правовой

охраны

.

Таким

образом

,

существенным

недостатком

ис

-

следуемого

преступления

является

отсутствие

ответ

-

ственности

за

наступления

конкретных

последствий

.

Последствия

нарушения

правил

производства

или

обращения

с

наркотическими

средствами

или

психо

-

тропными

веществами

могут

быть

различными

.

Нару

-

шение

правил

могут

повлечь

за

собой

хищения

нарко

-

тических

средств

или

психотропных

веществ

или

их

выпуск

в

незаконный

оборот

,

заболевание

людей

,

причинение

вреда

здоровью

человека

,

животных

,

ос

-

тановки

предприятия

или

производства

,

загрязнения

окружающей

среды

,

а

также

таких

тяжких

последствий

как

причинение

человеку

тяжкого

вреда

здоровью

или

смерти

.

На

наш

взгляд

было

бы

целесообразным

для

дифференциации

ответственности

установить

квали

-

фицирующие

и

особо

квалифицирующие

признаки

в

зависимости

от

категории

тяжести

деяний

,

например

по

повторности

совершения

данного

преступления

,

по

размерам

наркотических

средств

или

психотропных

веществ

,

повлекшее

их

хищение

либо

по

иным

тяжким

наступившим

последствиям

.

1

Ведомости

Олий

Мажлиса

Республики

Узбекистан

, 1999

г

.,

9,

ст

. 210; 2001

г

.,

1-2,

ст

. 23; 2003

г

.,

1,

ст

. 8;

Собра

-

ние

законодательства

Республики

Узбекистан

, 2006

г

.,

41,

ст

. 405

Библиографические ссылки

Каримов И.А. Мамлакатимизда демократии ислохотларни янада чукурлаштириш ва фукаролик жамиятини ривожлантириш концепцияси И Узбекистон Республикаси Олий Мажлиси Конунчилик палатаси ва Сенатининг кушма мажлисидаги маърузаси. -Т.: Узбекистон. 2010. - Б.41-42.

Каримов И.А. Бунёдкорлик-фаровон хаёт асоси // Бунёдкорлик йулидан. Т.4. -Т. 1996. -Б. 186.

Рустамбаев М.., Тухташева У.А. Узбекистон Республикасида суд хокимияти ва суд-хукук ислохоти. -Т.: ТДЮИ. 2009. -Б.111.

Уша жойга каранг: -Б. 124.

Рыжаков А.П. Правоохранительные органы: Учебник для вузов. - М.: Инфра М. 2001. -Б.192.

Узбекистон Республикаси Опий Мажлисининг Ахборотномаси, 1995 й.. 9-сон, 178-модда; 2003 й„ 1-сон, 8-модда; 9-10-сон. 149-м.

Узбекистон Республикаси конун хужжатлари туплами. 2000. 11-сон. 155-модда.

Шорахметов Ш. Суд ислохотларини давр талаби асосида янада чукурлаштириш йулида И Узбекистон Республикаси фукаролик процессуал кодексининг 10 йиллиги: Утмиши, хозирги куни ва истикболи мавзусидаги илмий-амалий конференция материаллари. ТДЮИ. 2008.- 6 б.

Мирбобоев Б. Конституциявий ишларни юритиш муаммолари ва ислохотлар. Узбекистон Республикаси Коституциявий судининг Ахборотномаси. 9-сон. 2004. - Б.34-37.

Мухиддинов Ф. Суд мустациллигининг долзарб масалалари. Фапсафа ва хукук. №2. 2005. -Б.35-37.

Хайдаров Ж. Суд хокимияти мустакиллигини таъминлаш миллий давлатчиликни ривожлантиришнинг мухим жихати // Узбекистон Республикаси мустакиллигининг 20 йиллигига багишланиб утказилган ’Суд-хукук тизимидаги ислохотлар: ютуклар ва истикболлари" мавзусидаги илмий-амалий конференция материаллари туплами. Узбекистон Республикаси Опий суди хузуридаги Тадкикот маркази, 2011. -Б.77.

Жамолое Б. Суд хокимияти (назария ва амалиёт масалалари): монография -Т.: Yunst-media markazi. 2011. -Б.69.

Конституциявий суднинг 1996 йил 5 июл №1 сон ли карори билан тасдикланган Узбекистон Республикаси Конституциявий суд Регламенти. -Т.: Шарк. 1996.

Узбекистон Республикаси конун хужжатлари туплами 2000. 11-сон. 155-модда.

Каримов И.А. Мамлакатимизда деыократик ислохотларни янада чухурлаштириш ва фукаролик жамиятини ривожлантириш концелцияси - Т.: Узбекистон. 2010. -Б.16-17.

Каримов ИА. Бизнинг Бош максадимиз - жамиятни демократлаштириш ва янгилаш, мамлакатни модернизация ва ислох этишдир // Узбекистон Республикаси Олий Мажлис Конунчилик палатаси ва Сенатининг кушма мажписидаги маърузаси. -Т.13. -Т.: Узбекистон. 2005. - Б.184-185.

inLibrary — это научная электронная библиотека inConference - научно-практические конференции inScience - Журнал Общество и инновации UACD - Антикоррупционный дайджест Узбекистана UZDA - Ассоциации стоматологов Узбекистана АСТ - Архитектура, строительство, транспорт Open Journal System - Престиж вашего журнала в международных базах данных inDesigner - Разработка сайта - создание сайтов под ключ в веб студии Iqtisodiy taraqqiyot va tahlil - ilmiy elektron jurnali yuridik va jismoniy shaxslarning in-Academy - Innovative Academy RSC MENC LEGIS - Адвокатское бюро SPORT-SCIENCE - Актуальные проблемы спортивной науки GLOTEC - Внедрение цифровых технологий в организации MuviPoisk - Смотрите фильмы онлайн, большая коллекция, новинки кинопроката Megatorg - Доска объявлений Megatorg.net: сайт бесплатных частных объявлений Skinormil - Космецевтика активного действия Pils - Мультибрендовый онлайн шоп METAMED - Фармацевтическая компания с полным спектром услуг Dexaflu - от симптомов гриппа и простуды SMARTY - Увеличение продаж вашей компании ELECARS - Электромобили в Ташкенте, Узбекистане CHINA MOTORS - Купи автомобиль своей мечты! PROKAT24 - Прокат и аренда строительных инструментов