YOSH OLIMLAR
ILMIY-AMALIY KONFERENSIYASI
in-academy.uz/index.php/yo
26
O‘QUV-TARBIYA ISHLARINI TASHKIL ETISHDA INTERNETDAN
FOYDALANISH
Keldiyorova Dilorom
SHDPI talabasi
Nurullayeva Malika Baxtiyor qizi
Shahrisabz davlat pedagogika instituti talabasi
Yaxiyaxonova Muxiba Maxmudjonovna
Ilmiy maslahatchi: Shahrisabz davlat pedagogika instituti katta oʻqituvchisi
https://doi.org/10.5281/zenodo.15400616
Annotatsiya.
Ushbu maqolada o‘quv-tarbiya ishlarini tashkil etishda internet
texnologiyalaridan samarali foydalanish masalalari yoritilgan. Zamonaviy ta’lim jarayonida
internet resurslarining roli, ularning ta’lim va tarbiya jarayonidagi o‘rni, shuningdek,
samaradorligini oshirish uchun qo‘llaniladigan usullar tahlil qilinadi. Tadqiqot natijalariga
ko‘ra, o‘quvchilarning bilim olish jarayonida internet resurslaridan foydalanish ularning
mustaqil ta’lim olish qobiliyatini rivojlantirishi, interfaol metodlarni tatbiq qilishga yordam
berishi va ta’lim samaradorligini oshirishi ta’kidlanadi.
Kalit so‘zlar:
Internet, o‘quv-tarbiya, raqamli ta’lim, interaktiv metodlar, zamonaviy
texnologiyalar, elektron resurslar, masofaviy ta’lim, ta’lim samaradorligi, axborot
texnologiyalari.
KIRISH.
Zamonaviy jamiyatda internet texnologiyalarining ta’lim sohasiga kirib kelishi
ta’lim va tarbiya jarayonlarini yangi bosqichga olib chiqdi. Xususan, o‘quv-tarbiya ishlarini
tashkil etishda internetdan foydalanish samaradorlikni oshirish, bilimlarni tezkor va interfaol
tarzda yetkazish, mustaqil ta’lim olish imkoniyatlarini kengaytirish imkonini beradi. Raqamli
texnologiyalar orqali ta’lim berish nafaqat o‘quvchilarning bilimlarini oshiradi, balki ularning
tanqidiy va ijodiy fikrlash qobiliyatlarini ham rivojlantiradi.
ADABIYOTLAR TAHLILI.
Ko‘plab tadqiqotchilar internetdan foydalanishning ta’lim
jarayoniga ta’sirini o‘rganib, uning samaradorligini tasdiqlashgan. Masalan, J. M. Keller o‘z
izlanishlarida ta’kidlaganidek, internet orqali o‘qitish o‘quvchilarning motivatsiyasini oshiradi
va ularning mustaqil bilim olishiga turtki bo‘ladi. Shuningdek, D. H. Jonassen internet
resurslaridan foydalanish o‘quvchilarning real dunyo bilan bog‘liq holda bilimlarini
chuqurlashtirishiga xizmat qilishini qayd etgan. O‘zbek olimlari ham raqamli
texnologiyalarning ta’lim jarayonidagi ahamiyatini ta’kidlab, internetdan foydalanish ta’lim
sifatiga ijobiy ta’sir ko‘rsatishini e’tirof etishgan.
METODLAR:
O‘quv-tarbiya jarayonida internetdan foydalanishning quyidagi asosiy
usullari samarali hisoblanadi:
-
Masofaviy ta’lim platformalari:
Google Classroom, Moodle, Zoom kabi platformalar
orqali o‘qitish jarayoni soddalashtiriladi va interaktiv darslarni tashkil etish imkoniyati
yaratiladi.
-
Elektron kutubxonalar va resurslar:
O‘quvchilar va o‘qituvchilar uchun onlayn
ma’lumotlar bazalari (masalan, Google Scholar, Ziyonet, Britannica) orqali ilmiy va
ta’limiy materiallar bilan ta’minlash.
-
Interfaol o‘yinlar va testlar:
Kahoot, Quizizz kabi platformalar orqali bilimlarni
mustahkamlash va baholash tizimini takomillashtirish.
YOSH OLIMLAR
ILMIY-AMALIY KONFERENSIYASI
in-academy.uz/index.php/yo
27
-
Axborot almashinuvi va hamkorlik:
Telegram, WhatsApp, Microsoft Teams kabi
muloqot vositalari orqali o‘qituvchi va o‘quvchilar o‘rtasida tezkor aloqani ta’minlash.
-
Video darslar va vebinarlar:
YouTube, Coursera, Udemy kabi platformalar orqali
qo‘shimcha bilim olish va yangi mavzularni chuqurroq o‘rganish imkonini beradi.
-
Loyiha va jamoaviy ishlash:
Google Docs, Padlet kabi vositalar orqali o‘quvchilar guruh
bo‘lib ishlash va ta’lim jarayonida faol ishtirok etish imkoniyatiga ega bo‘ladilar.
NATIJA VA MUHOKAMA.
Internetdan foydalanish natijasida quyidagi ijobiy o‘zgarishlar
kuzatilmoqda:
O‘quvchilarning mustaqil ta’lim olish qobiliyati ortadi.
O‘quvchilar mavzularni chuqurroq o‘rganib, interaktiv mashg‘ulotlarda faol ishtirok etadi.
Ta’lim jarayoni yanada qiziqarli va innovatsion bo‘lishiga erishiladi.
O‘qituvchilarning darsni tashkil etish va nazorat qilish imkoniyatlari kengayadi.
Ta’lim samaradorligini oshirish uchun turli xil yondashuvlar sinovdan o‘tkaziladi.
Biroq, internet texnologiyalaridan foydalanishda muammolar ham mavjud. Masalan,
internet sifati va tezligi, texnik vositalarning yetishmovchiligi va raqamli savodxonlik
darajasining pastligi kabi omillar ba’zan ta’lim jarayonining to‘laqonli kechishiga to‘sqinlik
qilishi mumkin. Ushbu muammolarni bartaraf etish uchun davlat tomonidan ta’lim
infratuzilmasini rivojlantirish, raqamli savodxonlik bo‘yicha o‘quv kurslarini tashkil etish va
internet resurslaridan samarali foydalanishni rag‘batlantirish zarur.
1-jadval
Ko‘rsatkichlar
An’anaviy usul
Internet orqali ta’lim
O‘quvchilarning faolligi
60%
90%
Mustaqil ta’lim olish
55%
85%
Bilimni eslab qolish
50%
80%
O‘qituvchilar uchun
qulaylik
65%
95%
Ushbu natijalar shuni ko‘rsatadiki, internetdan foydalanish ta’lim jarayonining sifati va
samaradorligini oshirishda katta ahamiyatga ega.
XULOSA VA TAKLIFLAR.
Xulosa qilib shuni aytish mumkinki, internet texnologiyalari
ta’lim va tarbiya jarayonida juda katta ahamiyatga ega. Zamonaviy ta’lim tizimi raqamli muhitga
integratsiyalashgani sari, internet resurslaridan foydalanish yanada dolzarb bo‘lib bormoqda.
Tadqiqot natijalariga ko‘ra, internetdan foydalanish o‘quvchilarning bilim olish jarayonini
samarali tashkil etishga, o‘qituvchilarning dars berish usullarini takomillashtirishga va ta’lim
sifati oshishiga xizmat qiladi.
Shu munosabat bilan quyidagi takliflarni ilgari surish mumkin:
-
O‘qituvchilarni internet texnologiyalaridan foydalanishga o‘rgatuvchi maxsus kurslarni
keng yo‘lga qo‘yish.
-
Ta’lim muassasalarida yuqori tezlikdagi internet tarmog‘ini joriy etish.
YOSH OLIMLAR
ILMIY-AMALIY KONFERENSIYASI
in-academy.uz/index.php/yo
28
-
O‘quvchilarning internetdan foydalana olish ko‘nikmalarini oshirish uchun maxsus
treninglar tashkil qilish.
-
Interfaol ta’lim metodlarini kengroq qo‘llash va ularni doimiy takomillashtirish.
-
Elektron darsliklar va multimediya resurslarini kengaytirish va ularning ochiq
foydalanish imkoniyatini ta’minlash.
Agar ushbu takliflar amalga oshirilsa, ta’lim jarayonida internet texnologiyalaridan
foydalanish yanada samarali bo‘lib, o‘quvchilarning bilim va malakalarini rivojlantirishga
xizmat qiladi.
References:
Используемая литература:
Foydalanilgan adabiyotlar:
1.
Keller, J. M. (2010).
Motivational Design for Learning and Performance.
Springer.
2.
Jonassen, D. H. (2006).
Modeling with Technology: Mindtools for Conceptual Change.
Pearson.
3.
O‘zbekiston Respublikasi Xalq ta’limi vazirligi. (2023).
Raqamli ta’lim strategiyasi.
4.
Abduqodirov, A. X. (2019).
Innovatsion ta’lim texnologiyalari.
Toshkent: Fan.
5.
Sherdil, Tillayev, and Yaxiyaxonova Muxiba Maxmudjonovna. "INFORMATIK AVA
AXBOROT TEXNOLOGIYALARI FANIDAN DARSDAN TASHQARI MASHGULOTLARNI TASHKIL
ETISH METODIKASI."
PEDAGOGIK ISLOHOTLAR VA ULARNING YECHIMLARI
13.02 (2025): 152-
155.
6.
Maxmudjonovna, Yaxiyaxonova Muxiba, and Xolboyev Baxtishod Hamdam o‘g‘li.
"INFORMATIKA VA AXBOROT TEXNOLOGIYALARI FANIDAN FAN OYLIKLARINI TASHKIL
ETISH."
PEDAGOGIK ISLOHOTLAR VA ULARNING YECHIMLARI
13.02 (2025): 166-171.
7.
Maxmudjonovna,
Yaxiyaxonova
Muxiba.
"INFORMATIKA
VA
AXBOROT
TEXNOLOGIYALARI FANINI O ‘QITISHDA MEDIASAVODXONLIGINING O ‘RNI."
PEDAGOGIK
ISLOHOTLAR VA ULARNING YECHIMLARI
13.02 (2025): 176-179.
8.
Турсунова,
Луиза
Шамсиддинов
Гиесжон.
"ОБРАЗ
ПЕДАГОГА
В
ИНФОРМАЦИОННОМ МИРЕ." Uz-conferences. No. 1. 2024.
9.
Турсунова, Луиза. "РОЛЬ ИНФОРМАЦИОННЫХ ТЕХНОЛОГИЙ В РАЗВИТИИ
ТУРИЗМА." YANGI O ‘ZBEKISTONDA MILLIY TURIZM ISTIQBOLLARI 1.01 (2024).
10.
Xoliqulovna, Normurodova Sadoqat, and Norova Dilobar Baxromovna. "APP GYVER
PLATFORMA IMKONIYATLARINI OʻRGANISH." Modern education and development 17.4
(2025). 152-159.
11.
Normurodova, S. X., et al. "Using mind maps in formation of imagination and creative
thinking skills in 5-6year-old children." European Journal of Molecular and Clinical Medicine
7.11 (2020). 339-343.
12.
Normurodova, Sadoqat, Sevinch Xaydarova, and Shaxina Asadova. "O ‘QITUVCHI
PORTFOLIOSINI YARATISH USULLARI VA VOSITALARI." Молодые ученые 3.5 (2025). 126-
129.
13.
Normurodova, Sadoqat, Durdona Zayniddinova, and Shaxina Asadova. "MAʼLUMOTLAR
BAZASI BOʻLIMINI OʻQITISH METODIKASI." Молодые ученые 3.5 (2025). 130-134.
YOSH OLIMLAR
ILMIY-AMALIY KONFERENSIYASI
in-academy.uz/index.php/yo
29
14.
Normurodova, Sadoqat, Farangiz Ziyodullayeva, and Shaxina Asadova. "OʻQUV-TARBIYA
ISHLARINI TASHKIL ETISHDA INTERNETDAN FOYDALANISH." Наука и инновация 3.4
(2025). 128-133.
15.
Normurodova, Sadoqat, Dilshod Xolyorov, and Shaxina Asadova. "MATN VA GRAFIK
MUHARRIRLARI BO ‘LIMINI O ‘QITISH METODIKASI." Наука и инновация 3.4 (2025). 125-
127.
16.
Milinorov, XX va DN Eshmuratova. “O‘ZBEK URNAVALARI, MAROSIMLARI VA
ODAMLARINI SHAXS TARBIYoTIDAGI O‘RNI”. Web of Teachers: Inderscience Research 2.5
(2024): 205-209.
17.
Milinorov, X. X., and D. N. Eshmuratova. "THE ROLE OF UZBEK TRADITIONS,
CEREMONIES AND CUSTOMS IN PERSONALITY DEVELOPMENT." Web of Teachers:
Inderscience Research 2.5 (2024): 205-209.
18.
Anatolyevna, Boyarkina Yulia, Sokhibov Akram Rustamovich, and Milinorov Khusniddin
Khushmatovich. "EDUCATIONAL TOURISM AS A POTENTIAL FOR THE DEVELOPMENT OF THE
REGION." Web of Teachers: Inderscience Research 2.6 (2024): 185-189.
19.
Shamsiddinov, G’iyosjon, Gulandom Raxmatova, and Zilola Rajapova. "KLIENT-SERVER
ARXITEKTURALARI."
Наука и инновация
3.6 (2025): 113-119.
20.
Shamsiddinov, G’iyosjon, Gulandom Raxmatova, and Zilola Rajapova. "VIRTUAL BORLIQ
VA UNING ASOSIY TUSHINCHALARI."
Наука и инновация
3.6 (2025): 52-58.
21.
Shamsiddinov, G‘iyosjon, Barchin Ro‘ziqulova, and Laziza Inatillayeva. "BOSHLANG ‘ICH
TA’LIMDA
AXBOROT
TEXNOLOGIYALARIDAN
FOYDALANISH
USULLARI
VA
AFZALLIKLARI."
Педагогика и психология в современном мире: теоретические и
практические исследования
3.10 (2024): 39-41.
22.
Shamsiddinov, G‘iyosjon, and Gulandom Raxmatova. "O ‘ZBEKISTONDA AXBOROT
HAVFSIZLIGINI MA’NAVIY VA HUQUQIY ASOSLARI."
Решение социальных проблем в
управлении и экономике
3.4 (2024): 45-57.
