№ 7 (2025) Прикладные науки в современном мире: проблемы и решения

Mazkur maqolada ehtimollar nazariyasi va topologik dinamik tizimlar doirasida qaytish vaqti tushunchasi hamda unga oid fundamental teoremalar yoritilgan. Ayniqsa, Poincare qaytish teoremasi va Kac teoremasi asosida tasodifiy va deterministik tizimlarda obyektlarning o‘z boshlang‘ich holatiga qaytish ehtimoli, vaqti va shartlari matematik jihatdan izohlanadi. Ushbu natijalar ergodik nazariya, Markov jarayonlari, fizik modellar va kompyuter simulyatsiyalarida keng qo‘llaniladi. Maqolada ushbu teoremalar formulalari, izohli misollar va ularning qo‘llanilishi bo‘yicha tahlillar keltirilgan.

Ushbu maqolada raqamli transformatsiya sharoitida loyiha boshqaruvida risk-menejment tizimlarining evolyutsiyasi va samaradorlik ko'rsatkichlari tadqiq etilgan. Maqolada risk-menejment tizimlarining rivojlanish jarayoni, ularning loyiha boshqaruvidagi o'rni va ahamiyati, shuningdek raqamli texnologiyalar ta'sirida risk-menejment kontseptsiyalarining o'zgarishi masalalari tahlil qilingan. Maqolada raqamli transformatsiya sharoitida loyiha boshqaruvi samaradorligini baholash usullari hamda mezonlari ham ko'rib chiqilgan. Tadqiqot natijasida risk-menejment tizimlarining evolyutsiyasi raqamli texnologiyalardan foydalanish, ma'lumotlar analitikasi va sun'iy intellekt vositalarini qo'llash orqali samaradorlikni oshirish imkoniyatlari aniqlangan.

Bozor iqtisodiyoti sharoitida tijorat banklarining moliyaviy barqarorligini ta’minlashda pul oqimlarini tahlil qilish muhim ahamiyat kasb etadi. An’anaviy moliyaviy tahlil asosan foyda va zarar ko‘rsatkichlariga asoslanadi, biroq bu usul ba'zida tashkilotning real moliyaviy holatini to‘liq aks ettira olmaydi. Pul oqimlarini baholash esa bank faoliyatidagi naqd mablag‘lar harakatining haqiqiy manzarasini ochib beradi va moliyaviy qarorlar qabul qilishda yanada ishonchli asos bo‘lib xizmat qiladi. Pul oqimlari bank faoliyatining uchta asosiy yo‘nalishini — operatsion, investitsion va moliyaviy faoliyatni qamrab oladi.

Ushbu ishda tekislikdagi to‘g‘ri chiziq va uning analitik tenglamalari o‘rganiladi. Asosiy e’tibor to‘g‘ri chiziqning umumiy, nishab-koordinata va kesmalar orqali ifodalanadigan tenglamalariga, ularning grafigi va geometrik mazmuniga qaratilgan. Shuningdek, ikki to‘g‘ri chiziq orasidagi burchak, ular orasidagi masofa va parallel yoki perpendikulyar holatdagi chiziqlarni aniqlash usullari ko‘rib chiqilgan. Mavzu nazariy va amaliy jihatdan chuqur tahlil qilinadi va real hayotdagi masalalarda qo‘llanilishi yoritiladi..

O‘zbekistonda yashil iqtisodiyotga o‘tish jarayoni ekologik barqarorlikni ta’minlash va iqtisodiy o‘sishni samarali boshqarishning muhim vositasidir. Bu jarayon, nafaqat atrof-muhitni saqlash, balki mamlakatimizning iqtisodiy tizimiga ham ijobiy ta’sir ko‘rsatishi kutilmoqda. Yashil iqtisodiyotga o‘tishning qonuniy asoslari, xalqaro tajriba, mamlakatimizda amalga oshirilayotgan tashabbuslar va ekologik muammolarni hal etishning samarali usullari haqida batafsil fikr yuritamiz.

Islom moliyaviy tizimi bugungi kunda global moliya sektorida barqaror va adolatli alternativ sifatida tez sur’atlar bilan rivojlanmoqda. Islom banklari, o‘z faoliyatini shariat tamoyillari asosida olib borib, foizli moliyaviy operatsiyalarni rad etadi va real iqtisodiy faoliyatni qo‘llab-quvvatlashni maqsad qiladi. 2023-yil yakunlariga ko‘ra, dunyodagi islomiy moliyaviy xizmatlar bozori hajmi 4,5 trillion AQSh dollaridan oshdi va so‘nggi o‘n yilda har yili o‘rtacha 10% o‘sish sur’atini ko‘rsatmoqda. Islom banklari tomonidan loyihalarni moliyalashtirish mexanizmlari ayniqsa rivojlanayotgan davlatlar uchun muhim ahamiyat kasb etmoqda. Ular moliyalashtirish jarayonida real aktivlarga asoslanadi, foyda va zararlarni adolatli taqsimlaydi, spekulyativ faoliyatlardan chetlashadi va moliyaviy barqarorlikni ta’minlashga xizmat qiladi.

Reading comprehension is a complex skill that extends beyond basic decoding of text. For B2-level ESL learners, achieving higher levels of comprehension requires engaging with texts at various cognitive depths. This article explores the practical use of Bloom’s Taxonomy as a scaffold to develop these skills, focusing on how each cognitive level supports learners in progressing from surface understanding to critical engagement with texts. Practical strategies, examples, and implications for classroom practice are discussed, aiming to enhance both teaching and learning outcomes in second language reading instruction.

Syntactic analysis plays a pivotal role in the translation process, serving as a tool for translators to dissect and comprehend the grammatical structures of both the source language and the target language. In this thesis, we will explore the intricacies of syntactic analysis, its application in translation, and provide practical examples to illustrate its significance.

Ушбу мақолада энг кичик квадратлар усулиниг  моҳити, математик ва геометрик мазмуни ва иқтисодий масъалаларни ечишда қўлланишига мисоллар кўриб чиқилган.

Современные условия глобализации и устойчивого развития предъявляют новые требования к корпоративной культуре, где обеспечение гендерного равенства становится неотъемлемой частью эффективного и социально-ответственного бизнеса. Гендерное равенство в корпоративной среде предполагает создание таких условий, при которых женщины и мужчины имеют равные возможности в трудоустройстве, карьерном росте, профессиональном развитии и принятии решений.

Zamonaviy bozor iqtisodiyoti sharoitida har bir biznes subyekti uchun moliyaviy barqarorlikni ta’minlash, raqobatbardoshlikni oshirish va foydalilik darajasini saqlab qolish ustuvor vazifalardan biridir. Bu maqsadlarga erishishda aylanma kapitalni samarali boshqarish muhim o‘rin tutadi. Aylanma kapital – bu korxonaning qisqa muddatli aktivlari va majburiyatlari o‘rtasidagi farq bo‘lib, ishlab chiqarish jarayonining uzluksizligini, moliyaviy oqimlarning barqarorligini va operatsion samaradorlikni ta’minlaydi. Aynan shu sababli, aylanma kapitalni boshqarish strategik moliyaviy boshqaruvning ajralmas tarkibiy qismi sifatida ko‘riladi.

This thesis presents a comparative analysis of persuasive rhetorical strategies employed in lawyer’s speech in English and Uzbek languages. Based on Aristotle’s concepts of logos, ethos, and pathos, the study investigates the differences and similarities within the juridical discourse of both languages. While English juridical speech prioritizes a formal, logical, and evidence-based approach, Uzbek juridical rhetoric tends to emphasize emotional influence, traditional forms of address, and cultural values. The research provides a practical basis for improving juridical rhetorical competence and enhancing effective cross-linguistic juridical communication.

Настоящее исследование направлено на изучение генетических механизмов устойчивости Mycobacterium tuberculosis к новым и перепрофилированным противотуберкулезным препаратам: бедаквилину, деламаниду, линезолиду и другим. Проанализировано 500 клинических изолятов, собранных от пациентов с лекарственно-устойчивым туберкулезом в различных регионах Узбекистана. Полногеномное секвенирование позволило выявить частоту мутаций в ключевых генах (Rv0678, ddn, rplC и др.) и установить их связь с фенотипической резистентностью. Выявленные мутационные профили легли в основу предложенного алгоритма персонализированного лечения. Полученные данные подчеркивают важность молекулярно-генетического подхода для быстрой диагностики и контроля за распространением устойчивых форм туберкулеза.

Настоящее исследование посвящено изучению популяционно-генетических характеристик штаммов Mycobacterium tuberculosis, резистентных к новым и перепрофилированным противотуберкулезным препаратам, таким как бедаквилин, деламанид, линезолид. Проанализированы 500 клинических изолятов, собранных в различных регионах Узбекистана. С использованием методов полногеномного секвенирования выявлены ключевые мутации в генах Rv0678, ddn, rplC и других, ассоциированных с устойчивостью. Установлена структура циркулирующих генотипов, включая преобладание Пекинского семейства. Разработана модель распространения резистентных штаммов и предложен алгоритм лечения, основанный на молекулярно-генетических данных. Работа подтверждает важность применения современных геномных технологий в эпиднадзоре и терапии туберкулеза.

Mazkur maqolada moddiy ta’minot bo‘limlari, xususan oziq-ovqat va kiyim-kechak sohalari uchun mutaxassislarni tayyorlashning dolzarb vazifalari tahlil qilingan. Xorijiy davlatlarning ilg‘or tajribalari o‘rganilib, ularni O‘zbekiston sharoitida tatbiq etish imkoniyatlari ko‘rib chiqilgan. Shuningdek, kadrlar tayyorlash jarayonida zamonaviy yondashuvlar, axborot-kommunikatsiya texnologiyalari va amaliy mashg‘ulotlarning o‘rni alohida yoritilgan. Tadqiqot natijalari asosida ta’lim jarayonini modernizatsiya qilish va xalqaro tajribalarni integratsiyalash bo‘yicha amaliy tavsiyalar ishlab chiqilgan.