108
DASTURLASH TILLARI TURLARI VA QO’LLANILISHI
Qodirov Farrux Ergash o’g’li
Shahrisabz davlat pedagogika instituti “Matematika va ta’limda axborot texnologiyasi
kafedrasi mudiri, Ilmiy rahbar
Boytemirova Dilso’z Tolib qizi
Shahrisabz davlat pedagogika instituti matematika va Informatika yo'nalishi 1-23
guruh talabasi
https://doi.org/10.5281/zenodo.15117862
Annotatsiya:
Ushbu maqolada zamonaviy dasturlash tillarining turlari va ularning
qo'llanilish sohalari tahlil qilinadi. Dasturlash tillari quyi darajali va yuqori darajali turlarga
bo'linib, har birining xususiyatlari ko'rib chiqiladi. Shuningdek, Python, Java, C++, JavaScript
kabi mashhur dasturlash tillarining afzalliklari va ularning qo'llanilish sohalari yoritiladi.
Kalit so’zlar:
Dasturlash tillarining afzalliklari, Dasturlash tillarining kamchiliklari,
Dasturlash tillari tarixi, Dasturlash tillarining qo'llanilish sohalari, C, C++, Python, JavaScrip,
Ruby.
Maqolada har bir tilning o'ziga xos jihatlari, jumladan, sintaksis soddaligi, platformaga
mustaqillik, yuqori samaradorlik va keng kutubxonalar qo'llanilishi tahlil qilinadi. Ushbu tahlil
dasturchilar va o'quvchilar uchun dasturlash tillarini tanlashda qo'llanma bo'lib xizmat qiladi.
Dasturlash tili – maʼlumotlar (axborotlar)ni va ularni elektron mashinalarda
ishlash algoritmlari (dasturlari)ni bayon qilish uchun moʻljallangan rasmiy til; odamning
elektron mashina bilan bogʻlanishi uchun ishlatiladigan shartli belgilar tizimi. Dasturlash tili
tabiiy til bilan shartli mashina tili orasidagi oʻrinni egallaydi. Dasturlash tilining asosiy vazifasi
dasturlar tuzish (dasturlash) vositasi boʻlishi, yaʼni maʼlumotlarni ifodalash va ularni EHM
(kompyuter) da ishlashda qoʻllanishidan iborat
. Dasturlash tillari sintaksisi (shakl) va
semantikasi (maʼnosi) nuqtai nazaridan tavsiflanadi, odatda rasmiy til bilan belgilanadi. Tillar
odatda tip tizimi, oʻzgaruvchilar va xatolarni qayta ishlash mexanizmlari kabi xususiyatlarni
taqdim etadi. Dasturlarni bajarish uchun dasturlash tilini, yaʼni tarjimon yoki kompilyatorni
amalga oshirish talab qilinadi. Tarjimon toʻgʻridan-toʻgʻri manba kodini bajaradi, kompilyator
esa bajariladigan dasturni ishlab chiqaradi.
Kompyuter arxitekturasi dasturlash tillarining dizayniga kuchli taʼsir koʻrsatdi, eng keng
tarqalgan turi (maʼlum bir tartibda operatsiyalarni amalga oshiradigan imperativ tillar)
mashhur fon Neyman arxitekturasida yaxshi ishlash uchun ishlab chiqilgan . Dastlabki
dasturlash tillari apparat bilan chambarchas bogʻlangan boʻlsa-da, vaqt oʻtishi bilan ular
yanada soddalik uchun amalga oshirish tafsilotlarini yashirish uchun koʻproq mavhumlikni
ishlab chiqdilar. Koʻpincha imperativ, funktsional, mantiqiyyoki ob’ektga yoʻnaltirilgan deb
tasniflangan minglab dasturlash tillari turli xil foydalanish uchun ishlab chiqilgan. Dasturlash
tilini loyihalashning koʻp jihatlari oʻzaro kelishuvlarni oʻz ichiga oladi – masalan, istisnolarni
qayta ishlash xatolarni boshqarishni osonlashtiradi, lekin ishlash xarajati. Dasturlash tili
nazariyasi – bu dasturlash tillarini loyihalash, amalga oshirish, tahlil qilish, tavsiflash va
tasniflashni oʻrganadigan kompyuter fanining kichik sohasi .Quyidagi dasturlash tillari bor:
1.
C tili
C dasturlash tili 1972-yilda Dennis Ritchie tomonidan Bell Labs kompaniyasida ishlab
chiqilgan. U asosan UNIX operatsion tizimini yozish uchun yaratilgan va tez orada kuchli va
samarali dasturlash tili sifatida mashhur bo‘ldi.
C dasturlash tili qayerda ishlatiladi?
109
Operatsion tizimlar – UNIX, Linux, Windows va macOS operatsion tizimlarining asosiy
qismlari C tilida yozilgan.
Tizim dasturlari – Drayverlar, kompilyatorlar va tarmoq dasturlari yaratishda qo‘llanadi.
Vazifaviy dasturlar – Ilovalar va dasturlarni ishlab chiqishda foydalaniladi.
O‘rnatilgan tizimlar (Embedded Systems) – Smartfonlar, mikrokontrollerlar va IoT
qurilmalarida ishlatiladi.
O‘yin dasturlash – O‘yin mexanikasini yaratish va grafik dvigatellarni ishlashiga ta’sir
qilish uchun qo‘llanadi (masalan, Unreal Engine C bilan bog‘liq).
Ma’lumotlar bazasi tizimlari – MySQL kabi mashhur ma’lumotlar bazalari C tilida
yozilgan.
Tarmoq dasturlash – Internet protokollari, server dasturlari va tarmoq
simulyatsiyalarida foydalaniladi.
C dasturlash tilining afzalliklari
Tezkor va samarali – Past darajadagi tilda yozilgani sababli tez ishlaydi.
Ko‘p platformali – Har xil operatsion tizimlarda ishlaydi.
Moslashuvchan – Apparaturaga yaqin ishlash imkonini beradi.
Keng qo‘llaniladi – IT sohasining turli yo‘nalishlarida qo‘llaniladi.
2.
C++ tili
C++ dasturlash tili 1983-yilda Bjarne Stroustrup tomonidan yaratilgan. U C tilining
kengaytirilgan va ob’ektga yo‘naltirilgan (OOP – Object-Oriented Programming) versiyasidir.
C++ dasturlash tili C ning tezligi va samaradorligini saqlab qolgan holda, katta va murakkab
dasturlarni ishlab chiqish uchun qulay bo‘lgan xususiyatlarni qo‘shgan.
C++ dasturlash tili qayerda ishlatiladi?
C++ ko‘p maqsadli dasturlash tili bo‘lib, quyidagi yo‘nalishlarda keng qo‘llaniladi:
O‘yin dasturlash – Unreal Engine, Unity kabi o‘yin dvigatellari C++ tilida ishlaydi. Dastur
tezligi muhim bo‘lgan 3D grafik va real vaqt rejimidagi o‘yinlar uchun C++ ideal tanlovdir.
Operatsion tizimlar – Windows, Linux kabi tizimlarning ba’zi komponentlari C++ tilida
yozilgan.
Dasturiy ta’minot yaratish – Chrome, Photoshop, Visual Studio kabi dasturlar C++ da
yozilgan.
O‘rnatilgan tizimlar (Embedded Systems) – Avtomobil boshqaruv tizimlari, smartfonlar,
IoT qurilmalarida ishlatiladi.
Moliyaviy tizimlar – Bank dasturiy ta’minotlari va yuqori tezlikdagi tranzaktsiyalarni
amalga oshiruvchi tizimlar uchun qo‘llaniladi.
Ma’lumotlar bazasi tizimlari – MySQL kabi mashhur ma’lumotlar bazalari C++ tilida
yozilgan.
Tarmoq va xavfsizlik – Server dasturlarini yaratishda, internet protokollari va xavfsizlik
tizimlarida ishlatiladi.
Sun’iy intellekt va ilmiy hisob-kitoblar – AI, mashinaviy o‘rganish va fizik
modellashtirishda qo‘llanadi.
C++ dasturlash tilining afzalliklari
Tezkor va samarali – Yuqori tezlik talab qilinadigan tizimlar uchun juda mos keladi.
110
Ob’ektga yo‘naltirilgan dasturlash (OOP) – Katta dasturlarni samarali boshqarish
imkonini beradi.
Moslashuvchan va ko‘p platformali – Windows, macOS, Linux va boshqa tizimlarda
ishlaydi.
Katta kod bazalari bilan ishlash uchun qulay – Dasturiy ta’minotni yirik loyihalar uchun
ishlab chiqishda yordam beradi.
3.
Python
Python – yuqori darajadagi, sodda va qulay sintaksisga ega dasturlash tili bo‘lib, u 1991-yilda
Guido van Rossum tomonidan yaratilgan. Pythonning asosiy maqsadi – kodni o‘qilishi oson,
tushunarli va qisqa qilish.
Python dasturlash tili qayerda ishlatiladi?
Python juda universal til bo‘lib, quyidagi yo‘nalishlarda keng qo‘llaniladi:
Sun’iy intellekt (AI) va Mashinaviy o‘rganish (ML)
Veb dasturlash
Ma’lumotlar tahlili va vizualizatsiya
O‘yin dasturlash
Avtomatlashtirish va Skript dasturlash
Kiberxavfsizlik va Etik Xakkerlik
Blokcheyn va Kriptografiya
Mobil ilovalar
Tizim dasturlari va avtomatlashtirish
Python dasturlash tilining afzalliklari
Soddaligi – O‘rganish oson, kod tushunarli.
Ko‘p platformali – Windows, macOS, Linux va boshqa tizimlarda ishlaydi.
Kuchli kutubxonalar – AI, ML, veb dasturlash va boshqa sohalar uchun boy kutubxona
ekotizimiga ega.
Jamoatchilik tomonidan qo‘llab-quvvatlanadi – Katta va faol dasturchilar jamoasi
mavjud.
Tez prototiplash – Startaplar va loyihalar uchun tezkor prototip ishlab chiqish imkonini
beradi.
4.
JavaScript
JavaScript (JS) – dunyodagi eng mashhur dasturlash tillaridan biri bo‘lib, 1995-yilda
Brendan Eich tomonidan yaratilgan. U dastlab Netscape Navigator brauzeri uchun ishlab
chiqilgan, lekin bugungi kunda frontend va backend dasturlash hamda turli ilovalar
yaratishda keng qo‘llaniladi.
JavaScript dasturlash tili qayerda ishlatiladi?
JavaScript juda ko‘p yo‘nalishlarda qo‘llanadi, chunki u dinamik va ko‘p platformali til
hisoblanadi:
Veb-dasturlash (Frontend)
Server tomonida dasturlash (Backend)
Mobil ilovalar yaratish
O‘yin dasturlash
Desktop ilovalar ishlab chiqish
111
Sun’iy intellekt va Ma’lumotlar tahlili
IoT (Internet of Things)
Brauzerda ishlaydi – Foydalanuvchilarning kompyuteriga qo‘shimcha dastur
o‘rnatmasdan, kod bevosita brauzerda bajariladi.
Ko‘p platformali – Veb, mobil, server, desktop va hatto IoT qurilmalarda ishlaydi.
Interaktivlik va tezkor dasturlar – UI uchun kuchli vositalarga ega.
Boy kutubxona ekotizimi – npm (Node Package Manager) orqali yuz minglab tayyor
modullardan foydalanish mumkin.
5.
Ruby
Ruby – dinamik, obyektga yo‘naltirilgan va yuqori darajadagi dasturlash tili bo‘lib, 1995-yilda
Yukihiro "Matz" Matsumoto tomonidan yaratilgan. Ruby soddaligi va o‘qilishi oson sintaksisi
bilan mashhur bo‘lib, u dasturchilarga qulaylik yaratish uchun ishlab chiqilgan.
Ruby dasturlash tili qayerda ishlatiladi?
Ruby dasturlash tili turli sohalarda qo‘llaniladi, ayniqsa, veb-dasturlash va
avtomatlashtirishda mashhur:
Veb dasturlash (Backend)
Skript dasturlash va avtomatlashtirish
Ma’lumotlar tahlili va hisob-kitoblar
DevOps va IT infratuzilmasini boshqarish
Ruby dasturlash tilining afzalliklari
Soddaligi va tushunarli sintaksis – O‘qilishi va o‘rganilishi oson.
Obyektga yo‘naltirilgan dasturlash (OOP) – Har bir narsa obyekt sifatida ishlaydi.
Ruby on Rails – Kuchli veb-dasturlash frameworki bilan mashhur.
Moslashuvchan va ko‘p platformali – Linux, macOS, Windows va boshqa tizimlarda
ishlaydi.
6.
PHP
PHP (Hypertext Preprocessor) – server tomonida ishlaydigan skript dasturlash tili bo‘lib,
1994-yilda Rasmus Lerdorf tomonidan yaratilgan. PHP asosan dinamik veb-saytlar va veb-
ilovalarni ishlab chiqish uchun ishlatiladi. U ochiq kodli bo‘lib, bugungi kunda millionlab veb-
saytlarda qo‘llaniladi.
PHP asosan veb-dasturlash va server ilovalarida keng qo‘llaniladi:
Veb-saytlar va dinamik veb-ilovalar
Backend dasturlash
Ma’lumotlar bazasi bilan ishlash
API va veb-xizmatlar
Elektron tijorat (E-commerce)
Avtomatlashtirish va skriptlar
PHP dasturlash tilining afzalliklari
O‘rganish oson va sodda sintaksis – Boshlovchilar uchun juda mos keladi.
Bepul va ochiq kodli – Har qanday dasturchi foydalanishi va o‘z loyihalarida ishlatishi
mumkin.
Keng tarqalgan va kuchli jamoatchilik – PHP dunyodagi eng ko‘p qo‘llaniladigan backend
tillaridan biri hisoblanadi.
112
Ma’lumotlar bazalari bilan oson integratsiya – MySQL, PostgreSQL, va boshqa DBMS lar
bilan yaxshi ishlaydi.
Tez ishlash va optimizatsiya – So‘nggi PHP versiyalari (PHP 7 va 8) avvalgilariga
nisbatan ancha tez va samarali.
7.
Kotlin
Kotlin – zamonaviy, xavfsiz va samarali dasturlash tili bo‘lib, 2011-yilda JetBrains
kompaniyasi tomonidan ishlab chiqilgan. U 2017-yilda Google tomonidan Android dasturlash
uchun rasmiy til sifatida e’lon qilingan. Kotlin Java bilan to‘liq mos keluvchi va undan
qulayroq bo‘lishi uchun yaratilgan.
Kotlin dasturlash tili qayerda ishlatiladi?
Kotlin ko‘p platformali va universal til bo‘lib, quyidagi yo‘nalishlarda keng qo‘llaniladi:
Mobil dasturlash (Android ilovalar)
Veb-dasturlash (Backend)
Ko‘p platformali dasturlash (Kotlin Multiplatform)
Ma’lumotlar tahlili va ilmiy dasturlash
Kotlin dasturlash tilining afzalliklari
Java bilan to‘liq moslik – Java kodlari bilan ishlay oladi, shuning uchun mavjud Java
loyihalariga Kotlin qo‘shish mumkin.
Soddaligi va qisqaroq sintaksis – Java kodiga qaraganda ancha ixcham va tushunarli.
Xavfsizlik – NullPointerException (NPE) muammolarini oldini olish uchun kuchli
xavfsizlik mexanizmlari mavjud.
Ko‘p platformali dasturlash – Bir xil kodni bir nechta platformalarda ishlatish imkonini
beradi.
Tez ishlaydi – Java Virtual Machine (JVM) ustida ishlaydi va samaradorlik jihatidan Java
bilan deyarli teng.
Rasmiy Android dasturlash tili – Google tomonidan tavsiya etiladi va Android ilovalar
yaratishda asosiy til sifatida ishlatiladi.
Kotlinning kamchiliklari
❌
Yangi texnologiya – Java yoki Python kabi uzoq tarixga ega emas, shuning uchun ba’zi
kutubxonalar
va
hujjatlar
yetarli
darajada
rivojlanmagan
bo‘lishi
mumkin.
❌
O‘rganish uchun vaqt talab qiladi – Java dasturchilari uchun oson bo‘lsa-da, yangi
boshlovchilar uchun biroz qiyinroq bo‘lishi mumkin.
❌
Kotlin Multiplatform hali rivojlanmoqda – Ko‘p platformali dasturlash uchun hali to‘liq
yetuk emas.
8.
Go (Golang)
Go (Golang) – yuqori samarali va ko‘p oqimli dasturlash tili bo‘lib, 2009-yilda Google
tomonidan ishlab chiqilgan. Uni Robert Griesemer, Rob Pike va Ken Thompson yaratgan. Go
tez ishlashi, oddiy sintaksis va kuchli ko‘p oqimli (concurrent) dasturlash imkoniyatlari bilan
mashhur.
Go dasturlash tili qayerda ishlatiladi?
Go tili katta hajmli server dasturlar va tarmoq ilovalari uchun juda mos keladi. Quyidagi
yo‘nalishlarda keng qo‘llanadi:
Server va backend dasturlash
113
Bulut texnologiyalari va mikroxizmatlar
Tarmoq dasturlari va tizim dasturlari
Ma’lumotlar tahlili va sun’iy intellekt
Go dasturlash tilining afzalliklari
Tez ishlaydi – C va C++ ga yaqin tezlikda ishlaydi, chunki kompilyatsiya qilingan til.
Oddiy sintaksis – Yangi boshlovchilar uchun qulay va soddaligi bilan ajralib turadi.
Ko‘p oqimli dasturlash (Concurrency) – Goroutines yordamida ko‘p vazifalarni parallel
bajara oladi.
Kuchli standart kutubxona – HTTP server, ma’lumotlar bazasi va kriptografiya
kutubxonalari bilan boy.
Ko‘p platformali – Windows, Linux, macOS va boshqa tizimlarda ishlaydi.
Katta jamoa va Google tomonidan qo‘llab-quvvatlanadi – Doimiy ravishda rivojlanib
boradi.
Shu kabi dasturlash tillari mavjud.
Foydalanilgan adabiyotlar/Используемая литература/References:
1.
Ergash o’g’li, Qodirov Farrux, and Berdiyev Sardor Sobir o’g’li. "DEVELOPMENT OF
MATHEMATICAL APPLICATIONS IN THE PROGRAM OF EXISTING SCRIPT LANGUAGE."
2.
Qodirov, F. E., S. S. Jo'rayev, and V. N. Qalandarov. "INFORMATION ARCHITECTURE IN
SITE
DESIGN."
НАУКА
И
НАУЧНЫЙ
ПОТЕНЦИАЛ-ОСНОВА
УСТОЙЧИВОГО
ИННОВАЦИОННОГО РАЗВИТИЯ ОБЩЕСТВА
. 2019.
3.
Qodirov, F. E., et al. "FEATURES OF INTEL CORE i9 X-SERIES PROCESSORS AND ITS
ADVANTAGE FROM OTHER PROCESSORS."
ПУТИ ПОВЫШЕНИЯ РЕЗУЛЬТАТИВНОСТИ
СОВРЕМЕННЫХ НАУЧНЫХ ИССЛЕДОВАНИЙ
. 2019.
4.
Ergash o’g’li, Qodirov Farrux, and Bozorova Irina Jumanazarovna. "METHODS OF
DISPLAYING MAIN MEMORY ON CACHE."
Ответственный редактор
(2020): 6.
5.
Qodirov, F. E. "Methodological aspects and importance of development of medical
services through econometric modeling and forecasting options."
academy. uz/index. php/yo
.
6.
Ergash o’g’li, Qodirov Farrux. "Hududlarni ijtimoiy-iqtisodiy rivojlantirishda har bir
hududning о ‘ziga xos xususiyatlari."
Scientific Journal of Actuarial Finance and
Accounting
4.09 (2024): 178-183.
7.
Qodirov, F. E., O. D. Doniyorov, and H. Shokirov Sh. "Basic concepts of information
security in information systems. Wide threats and their consequences."
концепции
устойчивого развития науки в современных условиях
(2021): 153-155.
8.
Қодиров, Ф. "ЗАМОНАВИЙ КОМПЬЮ ТЕР УЙИНЛАРИ ВА УЛАРНИНГ
СИНФЛАНИШИ."
МУХАММАД
АЛ-ХОРАЗМИЙ
НОМИДАГИ
ТОШКЕНТ
АХБОРОТ
ТЕХНОЛОГИЯЛАРИ УНИВЕРСИТЕТИ КАРШИ ФИЛИАЛИ
(2019).
9.
Qodirov, F. "YOSHLAR MA’NAVIYATINI YUKSALTIRISHDA MILLIY ONLAYN KITOB
DO’KONINI ISHLAB CHIQISH VA TADBIQ ETISH."
МУХАММАД АЛ-ХОРАЗМИЙ НОМИДАГИ
ТОШКЕНТ АХБОРОТ ТЕХНОЛОГИЯЛАРИ УНИВЕРСИТЕТИ КАРШИ ФИЛИАЛИ
(2019).
10.
Qodirov,
F.
"MASOFAVIY
TA’LIMDA
O’QISHNING
QULAYLIKLARI
VA
KAMCHILIKLARI."
МУҲАММАД
АЛ-ХОРАЗМИЙ
НОМИДАГИ
ТОШКЕНТ
АХБОРОТ
114
ТЕХНОЛОГИЯЛАРИ УНИВЕРСИТЕТИ ҚАРШИ ФИЛИАЛИ
(2020).
11.
Ergash o’g’li, Qodirov Farrux. "ECONOMETRIC MODELING OF THE DEVELOPMENT OF
MEDICAL SERVICES TO THE POPULATION OF THE REGION."
Berlin Studies Transnational
Journal of Science and Humanities
2.1.1 Economical sciences (2022).
12.
Кодиров, Ф. "АНАЛИЗ БИОСИГНАЛОВ В ЭЛЕКТРОКАРДИОГРАФИИ И МЕТОДЫ ИХ
ОБРАБОТКИ."
МУҲАММАД
АЛ-ХОРАЗМИЙ
НОМИДАГИ
ТОШКЕНТ
АХБОРОТ
ТЕХНОЛОГИЯЛАРИ УНИВЕРСИТЕТИ ҚАРШИ ФИЛИАЛИ
(2020).
13.
Қодиров, Ф. "СОЗДАНИЕ ПРОГРАММНОГО ОБЕСПЕЧЕНИЯ И АППАРАТА
ЭЛЕКТРОННОЙ
БИБЛИОТЕЧНОЙ
СИСТЕМЫ
НА
ОСНОВЕ
QR-КОДОВОЙ
ТЕХНОЛОГИИ."
Kokand University
(2020).
14.
Bozorova, Irina Jumanazarovna, and Dilfuzaxon Mamasharipovna Karayeva. "Modern
programming technologies and their role."
интеллектуальный капитал xxi века
. 2020.
15.
Qodirov, F. "Aholiga tibbiy xizmat ko ‘rsatish sohasining kelgusi holatini
bashoratlash."
Samarqand iqtisodiѐt va servis instituti
(2022).
16.
Qodirov, F. "QR-kod texnologiyasi asosida elektron kutubxona tizimini dasturiy va
apparat taminotini yaratish."
Muhammad al-Xorazmiy nomidagi Toshkent axborot
texnologiyalari universiteti Qarshi filiali
(2021).
17.
Қодиров, Фаррух, and X. Мухитдинов. "АҲОЛИГА ТИББИЙ ХИЗМАТ КЎРСАТИШДАН
ОЛИНГАН ДАРОМАД ВА ХАРАЖАТЛАРНИ БИЗНЕС ИННОВАЦИОН МОДЕЛИ."
Raqamli
iqtisodiyot va axborot texnologiyalari
2.3 (2022): 136-141.
18.
Qodirov, F. "Optimum solutions for the development of medical services in private
clinics."
Muhammad al-Xorazmiy nomidagi Toshkent axborot texnologiyalari universiteti Qarshi
filiali
(2022).
19.
Qodirov, F. "Қашқадарё ҳудуди аҳолисига хизмат кўрсатиш тармоқлари ва уларга
таъсир этувчи омиллар."
O ‘zbekiston Qishloq Va Suv xo ‘jaligi” Jurnali
(2022).
20.
Қодиров, Ф. "Вилоят аҳолисига соғлиқни сақлаш хизматлари кўрсатиш
тармоқлари ривожланиш механизмининг статистик таҳлили."
Andijon Mashinasozlik
Instituti
(2022).
21.
Қодиров, Ф. "Аҳолига тиббий хизмат кўрсатиш соҳасининг келгуси ҳолатини
башоратлаш."
Самарқанд иқтисодиѐт ва сервис институти
(2022).
22.
Қодиров, Фаррух, and X. Мухитдинов. "АҲОЛИГА ТИББИЙ ХИЗМАТ КЎРСАТИШДАН
ОЛИНГАН ДАРОМАД ВА ХАРАЖАТЛАРНИ БИЗНЕС ИННОВАЦИОН МОДЕЛИ."
Raqamli
iqtisodiyot va axborot texnologiyalari
2.3 (2022): 136-141.
23.
Қодиров, Ф. "Қашқадарё вилояти аҳолисига тиббий хизмат кўрсатиш
тармоқларини ривожлантиришнинг истиқболлари."
o ‘zbekiston qishloq va suv xo ‘jaligi»
âà «Agro ilm
(2022).
24.
Бозорова, Ирина Жуманазаровна. "Создание программного обеспечения
электронной библиотечной системы на основе QR-кодовой технологии."
Теория и
практика современной науки
. 2020.
25.
Zoxidov, J. B., F. E. Qodirov, and I. J. Bozorova. "QUARTUS II PROJECT CONCEPT AND ITS
OPPORTUNITIES AND PROBLEMS."
АКТУАЛЬНЫЕ ПРОБЛЕМЫ ТЕХНИЧЕСКОГО И
ТЕХНОЛОГИЧЕСКОГО ОБЕСПЕЧЕНИЯ ИННОВАЦИОННОГО РАЗВИТИЯ
. 2019.
115
26.
Маматмурадова, М. У., И. Ж. Бозорова, and Ф. Э. Кодиров. "СОЗДАНИЕ И
ЭФФЕКТИВНОЕ ИСПОЛЬЗОВАНИЕ ИННОВАЦИОННЫХ ТЕХНОЛОГИЙ И РЕСУРСОВ
ЭЛЕКТРОННОГО ОБУЧЕНИЯ В НЕПРЕРЫВНОМ ОБРАЗОВАНИИ."
Инновации в
технологиях и образовании
. 2019.
27.
Ergash o’g’li, Qodirov Farrux, and Bozorova Irina Jumanazarovna. "METHODS OF
DISPLAYING MAIN MEMORY ON CACHE."
Ответственный редактор
(2020): 6.
