27
Clement Lepidis’in ‘Büyükada’nın Gülü’ Romanında Osmanlı ve Türk İmgesi
Ahmet GÖGERCİN
Selçuk University
Göç olgusu bütün çağların kaçınılmaz gerçeğidir; hemen her yüzyılda, çeşitli siyasi, ekonomik veya
coğrafi nedenlerden dolayı insanlar, bireysel ya da kitlesel olarak, doğup büyüdükleri toprakları terk
ederek kendilerine yeni yurtlar edinmişlerdir. Bunlardan bazıları, zaman içinde, özlemlerini, duygu ve
düşüncelerini roman, sinema, müzik ve resim gibi görsel, işitsel veya yazılı sanatlar aracılığıyla dile
getirmişler, alışılmışın dışında yeni anlatılar oluşturmuşlardır. Bu çalışmalar, bu birey ve toplulukların
sosyo-psikolojik yapılarının ve geldikleri coğrafyalara bakışlarının anlaşılmasında büyük önem arz
etmektedir. Gerçek adı Cléantis Çelebides/Çelebioğlu olan Yunan asıllı Fransız yazar Clément Lépidis
(1920-1997) de bu göç gerçeğini yaşayan yazarlardan biridir; ailesi, Türk-Yunan savaşı döneminde
Anadolu’yu terk ederek Fransa’ya yerleşmiştir. Yirmiden fazla kitaba imza atan ve birçok yazın
ödülünün sahibi olan Lépidis, Fransa’da ‘Deux Magots’ ödülünü alan 'Büyükada’nın Gülü' (La Rose de
Büyükada) adlı romanında geldiği coğrafyaya uzaktan bakmış, Osmanlı coğrafyasına ve insanına bazen
özlemle, bazen kinle yaklaşarak dikkat çekici bir roman ortaya koymuştur. Osmanlı toplum yapısının,
Türk-Yunan ilişkilerinin ve Fransız yazınındaki göçmen edebiyatının daha iyi anlaşılması bağlamında
bu tür yapıtların araştırılması büyük önem arz etmektedir. Bu bağlamda, çalışmamızda, Lépidis’in söz
konusu yapıtında oryantalist bir bakış açısıyla yeniden kurguladığı Osmanlı ve Türk imgeleri ele
alınarak oluşturmaya çalıştığı yeni Osmanlı-Türk portresi gösterilmeye ve analiz edilmeye
çalışılacaktır.
Anahtar Kelimeler: Fransız Edebiyatı, Göçmen Edebiyatı, Türk İmgesi, Clément Lépidis.
Dil Modelsel Modellemede Ayarın Rolü
Tairova GULİ
Buhara Devlet Üniversitesi
Zaripova AZİZA
Buhara Eyalet Üniversitesi
Dilin internet ve bilgisayar teknolojilerine dönüşmesi, devam etmekte olan bilgisayar dilbiliminin
gelişmesine ve şekillenmesine bağlıdır. Özellikle yapay dilin yapay zekâ modellemesi için bilgisayar
dilbiliminin ana görevi olarak kabul edilmektedir. Bu yazıda kolordu dilbiliminin önemi ve ortamın
modellenmesinde rolü ele alınmaktadır. Bu ayarın dilsel ve dilbilimsel özel etiketlerin metinlere ve
bileşen parçalarına göre seçildiği açıktır. Konuşmanın her bir bölümünün ayarlanması için özel dilsel
model biçimleri üretilecektir.
Anahtar Kelimeler: Kolordu, ayar türleri (dilbilimsel analiz), morfolojik ayar, anlamsal ayar, sözdizimsel ayar,
anapforik ayar, prosodik ayar, söylemsel ayar, sözcük formu, lemma ve etiketler.
