Xamraeva Lola Salimovna. Toshkent pediatriya tibbiyot instituti oftalmologiya,
bolalar oftalmologiyasi kafedrasi dotsenti, tibbiyot fanlari nomzodi. Nomzodlik
dissertatsiyasi 1999 yilda "Qestozli ko‘p va birinchi marta tuqqan ayollarda bulbar
kon‘yunktivaninq mikrotsirkulyatsiyasi, ko‘z tubi va funksiyalar holati" mavzusida
14.00.08 - ko‘z kassalliklari shifriqa binoan himoya qilinqan. Xamraeva L.S.
"Rossiya pediatriya oftalmologiyasi" jurnali xalqaro tahrir hay‘ati a‘zosi,
turkiyzabon mamlakatlarninq oftalmologlar jamiyati a‘zosi. 200 tadan ortiq ilmiy
ishlar, shu jumladan 6 ta o‘quv-uslubiy qo‘llanma, uslubiy tavsiyalar, 3 ixtiro, 3 ta
o‘quv qo‘llanma, ko‘z patologiyasi bo‘lgan bolalarni tashxislash va davolash
bo‘yicha 4 kompyuter dasturlari, yetakchi xorijiy va mahalliy nashrlarda chop
etilgan 57 ta jurnal maqolalari muallifi. Uning rahbarligida 1 ta nomzodlik va 38 ta
magistrlik dissertatsiyalari himoya qilindi.
Ishning maqsadi - chaqaloq glaukomasining turli bosqichlarida ko'zning biomexanik va biometrik parametrlari o'rtasidagi bog'liqlikni o'rganish. Materiallar va usullar. Birlamchi infantil operatsiyasiz glaukoma bilan og'rigan 3 yoshdan 10 yoshgacha bo'lgan 19 bemor (37 ko'z) tekshirildi. Ulardan 1-guruh (boshlang'ich bosqich) 6 (9 ko'z), 2-chi (ilg'or bosqich) - 7 (9 ko'z), 3-chi (ilg'or bosqich) - 6 (9 ko'z), 4-chi (terminal bosqich) - 7 tani o'z ichiga olgan. (10 ko'z) bemorlar, mos ravishda. Kasallikning turli bosqichlarining kombinatsiyasi 11 bolada, kasallikning bir xil bosqichi 8 bolada topilgan. Tadqiqot usullariga visometriya, oftalmoskopiya, optik diskni qazib olishni aniqlash, ko'zning anteroposterior o'lchamini (APR) ro'yxatga olish bilan A-skanerlash, Filatov-Kalf usuli bo'yicha 5, 10, 15 g og'irlikdagi elastotonometriya kiradi. Elastocurve (elastolift) ko'tarilish gradienti barcha guruhlarda qayd etilgan, ammo eng yuqori ko'rsatkich terminal bosqichi bo'lgan bolalar guruhida bo'lgan, PZR ko'zi esa kasallikning og'irligiga qarab oshgan. PZR va elastolift o'rtasidagi bog'liqlik glaukomaning rivojlangan va terminal bosqichlarida aniqlandi. Xulosa. Infantil glaukoma bilan og'rigan bolalarda ko'zning tolali membranasining biomexanik xususiyatlarining o'zgarishi kasallikning og'irligiga bog'liq bo'lib, u ko'zning biometrik parametrlari o'zgarishida namoyon bo'ladi. Infantil glaukomaning ilg'or va terminal bosqichlarida skleraning qattiqligi pasayadi, bu ko'z ichi bosimining haqiqiy darajasini etarlicha baholamaslik va bolalarda glaukoma jarayonini rivojlanish xavfini keltirib chiqarishi mumkin.
Иомдина Е.Н. Механические свойства тканей глаза человека. Совре¬менные проблемы биомеханики. 2006; 11: 183—200.
Котляр К.Е., КошицИ.Н. Ригидность глаза. Биомеханические и клини¬ческие аспекты. В кн.: Материалы научно-практической конференции «Биомеханика глаза». Москва; 2009: 121-6.
Абрамов В.Г., Акпатров А.И. Коэффициент ригидности глаза в свете повторных измерений. Вестник офтальмологии. 1983; 1: 14—7.
Акпатров А.И., Кустов В.Н. О зависимости между коэффициентом ригидности и объемом глаза. Вестник офтальмологии.1978; 6: 15—7.
Иомдина Е.Н., Бауэр С.М., Котляр К.Е. Биомеханика глаза: теоретиче¬ские аспекты и клинические приложения. Москва: Реал Тайм; 2015.
Кошиц И.Н., Светлова О.В., Засева М.В.. Макаров Ф.Н. Ригидность и эластичность фиброзной оболочки глаза. Биомеханические и клини¬ческие аспекты. В кн.: Материалы научно-практической конференции «Биомеханика глаза». Москва; 2009: 126—30.
Нестеров А.П., Бунин А.Я., Кацнельсон Л.А. Внутриглазное давление. Физиология и патология. Москва: Наука; 1974.
Акопян А.И., Еричев В.П.. Иомдина Е.Н. Ценность биомеханических параметров глаза в трактовке развития глаукомы, миопии сочетанной патологии. Глаукома. 2008; I: 9-14.
lomdina E.N. Mechanical properties of human eye tissues. Modem problems of biomechanics. 2006; 11: 183—200 (in Russian).
KotliarK.E., KoshitsI.N. Ocular rigidity. Biomechanical and clinical aspects. In: Materials ofthe scientific and practical conference “Eye Biomechanics”. Moscow; 2009: 121—6 (in Russian).
Abramov V.G., Akpatrov A.I. Eye rigidity coefficient in the light of repeated measurements. Vestnik oftal’mologii. 1983; 1: 14—7 (in Russian).
Akpatrov A.I., Kustov V.N. The relation between the coefficient of rigidity and volume of the eye. Vestnik oftal’mologii. 1978; 6: 15-7 (in Russian).
lomdina E. N., Bauer S.M., Kotliar К. E. Eye biomechanics: theoretical aspectsand clinical applications. Moscow: Real Time; 2015 (in Russian).
Koshits LN. Svetlova О. V., Zaseva M.V., Makarov F.N. Rigidity and elastic¬ity of the corneoscleral eye shell. Biomechanical and clinical aspects. In: Materials of the scientific and practical conference "Eye Biomechanics". 2009: 126—30 (in Russian).
Nesterov A.P., Bunin A. Ya., Katsnelson L.A. Intraocular pressure. Physiology and pathology. Moscow: Nauka; 1974 (in Russian).
Akopyan A.I., Erichev V.P., lomdina E.N. Importance of fibrous capsule's biome¬chanical properties in interpretation of development of the glaucoma, myopia and their combination pathology. Glaucoma. 2008; 1:9-14 (in Russian).