Eш - юрак-кон томир касалликлари (ЮКТК) учун хафли омил. Инсон каришининг асосий омилларидан бири бу инсон томирларнинг биологик еши еки инсонинг кон томир еши. Кон томирларнинг асосий механизмлари куйдагилардир: оксидловчи стресс, сурункали ялигланиш, эндотелиал дисфункция, эндотелиал хужайралари апоптоз, ЕРСs хужайраларинг эндотелиал прогенитор хужайраларига зарар, эндотелиал хужайраларининг репликатив кариши, циркад тизимининг бузилиши, артериал каттиклик. Кон томирларида ещга боглик патофизиологик узгаришларининг асосини тушуниш мухимдир ва патогенетик даволашнинг янги усулларини ишлаб чикиш учун зарурдир
Табакокурение является одним из факторов риска развития сердечно-сосудистых, дыхательных и онкологических заболеваний, и одним из весомых причин смертности в мире. Нужно отметить на фоне различных хронических заболеваний показатель смертности населения еще больше увеличиваться. В связи с этим, научное осмысление вопросов образа жизни человека и взаимосвязи с состоянием здоровья, является актуальной. В Узбекистане последовательно принимаются меры по предупреждению, лечению и контролю неинфекционных заболеваний и факторов их риска, снижению преждевременной смертности и заболеваемости населения. Об этом свидетельствует Постановление Президента Республики Узбекистан «О мерах по профилактике неинфекционных заболеваний, поддержке здорового образа жизни и повышению уровня физической активности населения» от 18 декабря 2018 года.
Ushbu maqolada zamonaviy axborot texnologiyalari vositalaridan foydalangan holda inklyuziv ta’limni tashkil etish masalalari muhokama qilinadi. Inklyuziv ta’lim tamoyillari berilgan. Shaxsiy rivojlanishning dastlabki darajasini aniqlash masalalari aniqlangan.
Камқонлик бўлмаган ва камқонлиги бор оналардан туғилган 55 та етук ва кам вазнли чақалоқлар, ҳамда уларнинг оналари текширилди. Оналардаги антиоксидант ва заҳарли микроэлементларининг кўрсаткичларидаги ўзаро нисбати чақалоқларда микроэлементларнинг алмашинуви ҳусусиятларига ва эрта чиллалик давридаги мослашувга таъсири ўрганилди. Аниқланган заҳарли микроэлементларнинг кўрсаткичлари хомиладорликда камқон бўлган оналардан туғилган чақалоқларда ҳомила ичи ривожланишидаги ортишига, хомиланинг ва чақалоқларнинг организмида биохимик константаларнинг бузилишига олиб келувчи омил ҳисобланади.
Тадқиқот объектлари: ахборот технологиялари ривожланиши жараёнида инглиз тилидаги грамматик нормативларнинг пайдо бўлиш ва шаклланиш принциплари.
Ишнинг мақсади: ахборот технологиялар ривожланиши жараёнида грамматик нормативлардаги ўзгаришларни тахдил этиш, юқори технологиялардаги кашфиётларнинг грамматик нормативларга таъсирини аниклаш, анъанавий нормативларга киёслаш орқали имкониятларини кўрсатиб бериш.
Тадқиқот методлари: баён килиш методи, киёслаш методи, эксперт-аналитик метод, кузатув методи.
Олинган натижалар ва уларинг янгилиги: грамматик нормативларни ахборот технологиялари соҳасидаги кашфиётлар нуқтаи назаридан ўрганиш умумий ва татбиқий тилшунослик, тилшунослик тарихи, матн тилшунослиги, тил ўқитиш методикаси соҳаларидаги эришган ютуқларни янгича тахдил қилишга олиб келди, электрон грамматик норматив табиати очиб берилди, янги турдаги грамматик нормативларни яратишга назарий асос солинди.
Амалий ахам пяти: тадкиқот натижалари интерактив электрон дарсликларни яратишда, татбиқий тилшунослик, тилшунослик тарихи, матн тилшунослиги ва умумий тилшунослик фанларидан маъруза ўқишда ишлатилиши мумкин.
Татбиқ этиш даражаси ва иқтисодий самарадорлиги: тадқиқотнинг асосий натижалари ва ғоялари диссертант томонидан чоп этилган илмий мақолаларда, илмий анжуманлардаги чикишларда ўз аксини топтан. Бундан ташқари Узбекистан Республикаси Президента ҳузуридаги Давлат ва жамият қурилиши академияси ва Олий бизнес мактабида инглиз тили фанини ўқитишда фойдаланилмокда.
Қўлланиш сохаси: янги турдаги грамматик нормативларни яратишда олиб борилаётган изланишлар интерактив электрон дарслик яратишда, тадқикот натижалари умумий тилшунослик, тилшунослик тарихи, тил назарияси, инглиз тили амалиёти курсларида асосий манбаа сифатида қўлланилиши мумкин.
"Психомотор" ривожланиш эмбрионал ва неонатал даврларда, чақалоқлик, болалик ва ўсмирлик даврида боланинг когнитив, ҳиссий, ҳаракат ва ижтимоий қобилиятларининг ўзгаришини англатади. Бу турли жараёнда содир бўлади. Одатда болаларнинг ривожланиши ва улар билан боғлиқ бўлган тегишли назариялар ва моделлар ҳақида билиш клиник амалиёт учун жуда фойдали бўлиб, ривожланишдаги касалликларини аниқлашда ва уларни даволашда аҳамиятли. Тўлиқ, мақсадга йўналтирилган анамнез ва неврологик текширув ҳар қандай ёшда неврологик ташхиснинг энг муҳим бошланғич элементлари ҳисобланади.
Zamon jadallik bilan rivojlanayotgan bir paytda, insoniyatga o’z ta’sirini ko’rsatmay qolmayapti. Ma’lumotlarni ko’pligi, shovqin-suron, internet rivojlanishi va boshqalar inson psixikasiga o’z ta’sirini ko’rsatmoqda. Bugungi kunda antidepressant preparatlariga talab kuchaymoqda. Albatta preparatning nojoyi ta’siri kamligi, qabul qilish intervali uzoqligi va tabiiyligi ko’p taraflama qulayliklarga olib keladi. Ushbu ilmiy maqolada Supurgi oilasiga mansub Cistanche o'simliklarining toksik- farmakologik xususiyatlari keltirilgan. Hozirgi vaqtda mahalliy o'simliklardan samarali dorivor moddalarni topish juda muhim. Cistanche an'anaviy Xitoy tabobatida keng qo'llaniladi. Chet elda Cistanche tubulosa osteoporoz (OP), Altsgeymer kasalligi (AD) va erkaklar jinsiy disfunktsiyasini (MSD) davolashda keng qo'llaniladi. Cistanches Herba - buyrak etishmovchiligi, ayollarning bepushtligi, patologik ajralmalar va qarilikdagi qabziyatni davolash uchun qo’llaniladi. Yuqoridagilarni hisobga olgan holda, biz Oʻzbekiston Respublikasining Fargʻona viloyatida oʻsadigan Cistanche mongolica turidan tayyorlangan ekstraktning ba'zi farmakologik xususiyatlarini va o'tkir toksikligini, undan tashqari antideprassant xususiyatini tahlil qildik. Ushbu tadqiqot haqida ma'lumot quyida keltirilgan.
Мақолада Қўқон адабий муҳитида яратилган достон ва айрим лирик манзумаларда тарихий воқеа-ҳодисаларнинг акс этиши масаласи ҳақида тўхталинган. Достонлардан “Умарнома”,“Воқеоти Муҳаммадалихон”, “Шаҳномаи девона Мутриб”, “Шаҳномаи девона Андалиб”, “Зафарномаи Худоёрхон”, “Жангномаи Худоёрхон”, “Мактубчаи Хон” кабилар, лирик шеърлардан эса Акмал, Нодира, Муқимий, Насимий каби шоирларнинг асарларига мурожаат қилинган. Тарих ҳодисалари шеъриятда қай тариқа ёритилгани ҳақида мисоллар ёрдамида фикр билдирилган.
Ҳар қандай давлатнинг иқтисодий ва ижтимоий ривожланишининг асосий йўналишлари аҳоли саломатлигини сақлаш ва мустаҳкамлашга қаратилган чора-тадбирлари ҳисобланади, лекин гигиена соҳасидаги аёллар саломатлигига экологик омилларнинг таъсирини ўрганиш ҳамда уларнинг саломатлигини муҳофазалаш ва мустаҳкамлаш тавсияларини ишлаб чиқишга қаратилган илмий текширувлар долзарб ҳисобланади ҳамда ижтимоий-иқтисодий ва тиббий-гигиеник аҳамиятга эга
Юрак ишемик касаллиги ва артериал гипертонияси бор бўлган беморларнинг хавф омиллари ва клиник гемодинамик кўрсаткичларини тахлил килиш. Текшурувга олинган ЮИК+AГ беморларда учрайдиган хавф омиллардан чекиш+семизлик+алкогол биргаликда келиши 50% ни, семизлик+гиподинамия 23,6%, алкогол+чекиш 17%, ирсият+алкогол+чекиш 9,44% ташкил қилди. Беморлар 75% ҳолатда бош оғриғига, 64% қулоқдаги шовқинга, 59% ҳолсизликга, 45% тахикардия ва 41 % бош айланиши кузатилди. ВЭМ синамаси иккала гуруҳ беморларда олиб борилди, ЮИК+АГ ли беморларда зўриқиш кучи (пороговая мощность (99,8±2,3) Wt, АГ сиз ЮИК ли беморларда эса (109±3,8) Wt 10,9% га тенг бўлди. Шу билан биргаликда (нагрузка) зўриқиш давомийлиги дастлабки кўрсатгичи ЮИК+АГ ли гуруҳда (8,3±1,8) га тенг бўлган бўлса, АГ сиз ЮИК ли беморларда эса 9,2±2,3 ни 10,8% ташкил этди.
Кўплаб неврологик касалликларда когнитив бузилишлар асосий касалликни асорати бўлиб келиши аниқланган. Шунингдек, когнитив бузилишлар беморларда эрта иш қобилятини юқотилишига ва ҳаёт сифатига салбий таъсир кўрсатишига олиб келади. Шундай экан беморларда когнитив функцияларни стимулловчи машқлар орқали деменция ривожланиб кетишини олдини олиш мумкун
Возрастная макулярная дегенерация (ВМД) – прогрессирующее заболевание, характеризующееся поражением центральной зоны сетчатки, приводящее к слепоте и инвалидности, являющееся медико-социальной проблемой. Цель исследования - совершенствование организации медицинской помощи при ВМД путем создания электронной программы по диспансеризации пациента с ВМД.