Мақолада Америка Қўшма Штатлар (АҚШ)да замонавий неоконсерватизм сиёсий мафкурасининг шаклланиши ва ғоявий асослари илмий адабиётлар таҳлили асосида ёритилиб берилган. XX аср охири ва XXI аср бошларига келиб неоконсерватизм мафкурасининг АҚШ сиёсий ҳаётида ўзига хос ўринга эга бўлди. Муайян даврларда давлат бошқаруви ва сиёсий қарорлар қабул қилишга сезиларли таъсир кўрсатиб келди. Хусусан, АҚШда Республикачилар партияси ҳукумати бошқаруви даврларида неоконсерватизм ички ва ташқи сиёсий концепциялар шаклланишида устуворликка эга бўлиб келмоқда. АҚШ неоконсерватизм мафкураси глобал мафкуравий жараёнлар тизимида дунёда демократияни тарғиб қилиш, турли минтақалардаги сиёсий жараёнларга аралашиш, ҳарбий воситалардан кенг фойдаланиш каби хусусиятлари билан ажралиб туради. Хусусан, охирги ўн йилликларда АҚШнинг турли минтақалардаги ташқи сиёсати кўпроқ неоконсерватив мазмунга эга бўлди. Терроризмга қарши кураш ва авторитар режимга эга давлатларда демократик қадриятларни қарор топтиришга қаратилган ташқи сиёсий ёндашувлар шаклланишига неоконсерватизм мафкурачиларининг таъсири кучли бўлиб, Яқин Шарқ минтақасидаги мафкуравий-сиёсий жараёнлар, геомафкуравий кураш дискурсида ҳам неокон-серватизм ўз таъсирига эга эканлигини намоён қилди. Неоконсерватизм борасидаги тадқиқотлар асосан хорижий тадқиқот марказлари, илмий муассасалар ҳамда “ақлий марказлар” томонидан амалга оширилиб келинмоқда. Асосий эътибор неоконсерватизмнинг ташқи сиёсий мафкураси ривожи эволюциясига қаратилади. Мақолада АҚШ неоконсерватизм мафкурасининг шаклланиши эволюцияси, сиёсий мафкура сифатида ички ва ташқи сиёсий жараёнларга таъсири, неоконсерватизм асосчилари қарашларининг ривожланиш тенденциялари, неоконсерватив тузилмаларнинг шаклланиши ҳамда институтционаллашуви ривожи масалалари хорижий тадқиқотлар, илмий адабиётлар, интернет манбалари асосида таҳлил қилинган. Мақолада АҚШ неоконсерватизм мафкураси ғоявий-назарий асослари шаклланишининг интегратив хусусиятлари ҳам ёритилади.
Ўзбек халқи этногенези ва этник тарихи масаласини ўрганиш XIX аср сўнгги чорагидан бошланди. XX асрда масалага оид кўплаб илмий изланишлар олиб борилди. Ўзбекистон мустақилликка эришгандан сўнг, ушбу мавзуни ўрганиш долзарб масала сифатида кўтарилди. Этнографик, археологик, антропологик, лингвистик тадқиқотлар билан бир қаторда манбашунослик соҳасида ҳам муаммо тадқиқ этилди. Мустақиллик дастлабки йилларида ўзбек халқи этногенези ва этник тарихи масаласини ўрганишда турли хил илмий ёндашувлар вужудга келди. Тадқиқотчилар совет даврида ҳукм сурган мафкуравий қолипларидан воз кечиб илмий изланишлар олиб бордилар. Тарихий асарлар ёзиш назарий-методологик жиҳатдан ўзгариб, халқ тарихини холис ёзиш бошланди. Совет даврида пайдо бўлган назарий-услубий ёндашув ва нашр этилган адабиётлардан фойдаланиш ҳам давом этди. Манбашунослик тадқиқотларда туркий халқлар тарихи, уларнинг тарихий шаклланиши, географик жойлашуви, этник жараёнлар, давлат бошқарувида туркий халқларнинг ўрни, ўрта асрларда туркий халқларнинг идтимоий-иқтисодий муносабатлари каби масалалар ўрганилди. Туркий халқларнинг тарихда тутган ўрнини ёритишга кўпроқ эътибор берилди. Араб-форс тилли қадимги манбаларда Марказий Осиё минтақасидаги этник ва этносиёсий жараёнлар тадқиқ этилди. Мустақиллик йилларида қадимги хитой манбаларини ўрганиш ривожланди. Қадимги хитой манбаларида Марказий Осиё халқларига оид маълумотлар тўпланди. Номаълум бўлган туркий уруғлар номлари, жойлашуви
масалаларига аниқлик киритилди. Манбашунос олим Аблат Хўжаев томонидан нашр этилган адабиётлар қадимги хитой манбаларида Марказий Осиё халқлари тарихига оид янги маълумотларни тақдим этди. Тадқиқотчи Х.М.Мамадалиев араб тили манбалари асосида Ўрта Осиё ҳудудида IX – XII асрларда содир бўлган минтақа халқлари, этник жараёнлар, хусусан ўзбек халқи этногенезининг шаклланиши, давлатчилик қуриш жараёнлари тадқиқ этди. Кейинги йилларда Шамсиддин Камолиддин томонидан
қадимги араб-форс тилли манбаларда “ўзбек”, “Ўзбекистон” атамаларини шарҳлаб берилди. Ўзбек уруғлари ҳақида ҳам мақолалар чиқди.
Мустақиллик йилларида манбашунослик изланишлар натижасида, ўзбек халқи
этногенези ва этник тарихи масаласини ўрганишга доир бир қатор илмий асарлар, кам
сонли диссертациялар, кўплаб мақолалар чоп этилди. Мавзуга оид қатор масалалар очиқ
қолди. Мақолада ушбу муаммонинг манбашунослик тадқиқотларда ўрганилиши тизимли таҳлил қилинган. Ўзбек халқи этногенези ва этник тарихига доир манбашунос олимларнинг қарашлари, илмий ёндашувлари ёритилган.
O’zbekiston xalqaro iqtisodiy munosabatlarida tashqi savdo jarayonlari muhim ahamiyat kasb etadi. Tashqi savdoni rivojlantirish bevosita eksport salohiyatini oshirish, miqdor va sifat jihatdan yangi mahsulot va xizmatlarni jahon bozoriga yetkaziob berish bilan amalga oshadi. Bugungi kunda qishloq xo’jaligi sohasida ulkan eksport potensial borligi ko’plab tadqiqotlarda ta’kidlanib kelinadi. Biroq qishloq xo’jaligi ishlab chiqaruvchilari, mahsulotni qayta ishlovchilar orasida duch kelinayotgan muammolardan biri tashqi bozor haqida zaruriy ma’lumotlarga ega bo’lish, innovatsion va texnologik o’zgarishlar moslashish, xalqaro bozor talablarini o’rganish bilan tavsiflash mumkin.
Mazkur maqola O’zbekiston qishloq xo’jaligi mahsulotlarini eksport salohiyatini oshirishda marketing tadqiqotlarining o’rni va ahamiyati, mahsulotlar sotuvida qiymat zanjirini shakllanish jarayonalari, xalqaro bozordagi raqobatbardoshlikni oshirish usullari hamda mavjud muammolarni tahlil qilish maqsad qiladi.
Омонимия масаласи нафақат тилнинг асосий бирлиги бўлмиш сўзнинг чегараларини белгилаш билан боғлиқ муҳим назарий масала, балки амалий лексикографиянинг энг мураккаб масалаларидан бири. Хитой тилидаги сўз ясовчи жараёнлар умуман олганда омонимиянинг тўлдирилишига хизмат қилади. Сўз ясовчи жараёнлар қаторига сўз қўшиш, аффиксация, конверсия ва қисқартириш жараёни киритилади. Хитой тилидаги омонимиянинг манбалари ва пайдо бўлиши сабаблари ҳақида айтиш керакки, хитой тилида омонимиянинг асосий ва туб манбаси сифатида тилнинг фонетик тузилиши ва фонетик жараёнлар хизмат қилади. Мазкур мақолада ана шу масалалар ўз ифодасини топган.
Мақолада сиёсийлашган исломнинг араб давлатларидаги модернизация жараёнларига, ижтимоий-сиёсий ва геосиёсий жараёнларга таъсир даражаси аниқланди. Беқарорлик ўчоғига айланаётган Африка араб давлатларида рўй бераётган сиёсий воқеликларни, диний муносабатларни тартибга солишнинг илмий асосларини яратиш заруратини ўрганади. Шу нуқтаи назардан Шимолий Африка ва Яқин Шарқдаги сиёсий жараёнларни тадқиқ этилган. Ижтимоий-сиёсий трансформация жараёни минтақадаги Тунис, Миср, Ливия ва Форс кўрфазидаги бошқа мамлакатларга ўз таъсирини кўрсатди. Ижтимоий-сиёсий трансформация тўлқини 2010 йил декабрь ойида Тунис ва Жазоир давлатларида бошланиб, “Араб баҳори” воқеалари мураккаб ички вазиятга қаршилик ҳаракати эканлиги, бу ҳодисаларни ҳаракатга келтирувчи ички ва ташқи сабаблар мавжудлигини исботлаш мазкур мақоланинг мақсади ҳисобланади. Шунингдек, бу ижтимоий ва диний ҳаракатлар натижаси бўлиб Тунис, Миср, Ливиядаги амалдаги режимлар қулаши, Ямандаги ҳокимият элитасидаги ўзгаришлар ва бугунги кунга қадар давом этаётган Суриядаги расмий ҳокимият ва мухолифат ўртасидаги курашни номаълум муддатгача давом этаётганини келтириш мумкин. Агар Тунис, Миср ва Яманда амалдаги режимга қарши намойишлар ички омиллар ижтимоий-иқтисодий инқироз, ҳукмрон элитанинг коррупцияга ботиб кетгани, ҳақиқий демократик эркинликларнинг йўқлиги, этноконфессионал қарама-қаршиликларга асосланган бўлса, Ливия ва Сурияда эса ҳал қилувчи омилни мухолиф кучларнинг ташқаридан қўллаб-қувватланиши ташкил этди. Бу воқеалар Сомали, Мавритания ва Қомор оролларидан ташқари барча араб дунёсини қамраб олиб, давлатларнинг кейинги сиёсий тақдирини ўзгартириш билан бирга уларнинг сиёсий тизимлари ва тузимларида янгиланишлар олиб келди. Араб баҳорининг Шимолий Африка ва Яқин Шарқ мамлакатларига таъсир даражаси турлича бўлди. Шартли равишда Араб баҳори ижтимоий-сиёсий ларзалари давлатлар сиёсий жараёнлари характерида чуқур из қолдирган Тунис, Миср, Яман, Баҳрайн, Ливия, Сурияни ва бу ҳодисалар фақатгина юзаки таъсир кўрсатган Марокаш, Иордания, Ливан, Жазоир, Қувайт, Саудия Арабистони, Уммон каби давлатларни келтириш мумкин. Бунда минтақадаги ҳар бир давлат ичидаги ижтимоий-сиёсий вазиятнинг ўзгариши қўшни давлатларга тўғридан-тўғри таъсир этади. Яқин Шарқ ва Шимолий Африкада сўнгги йилларда содир бўлган ўзгаришлар янада қийин ва ўзаро боғлиқ вазиятни вужудга келтириб, нафақат қўшни минтақалар, балки жаҳонда хавфсизлик ва барқарорлик нисбатини ўзгаришига олиб келади.
Ko'p jihatdan opioid peptidlarining ta'sirini tartibga solish jarayonlari noaniq bo'lib qolmoqda, ammo opiat retseptorlarining faollashishi tufayli tartibga soluvchi hujayra reaktsiyalari, shuningdek adenilat siklazasini inhibe qilish va hosil bo'lishi ko'rsatilgan. adenozin monofosfat. Natijada kaliy ionlari bilan ta'minlanishning ortishi va boshqa ba'zi jarayonlar kuzatiladi. Dalargin, birinchi navbatda, delta va mu retseptorlari bilan o'zaro ta'sir qiladi, og'riqni yo'qotish va ovqatlanish xatti-harakatlarini nazorat qiladi. Dalargin oshqozon shilliq qavatida ham, miyokardda ham uning ta'sirida vositachilik qiladi. Preparat nuqsonli hududda qon oqimi va limfa oqimini barqarorlashtiradi, shilimshiq va bir qator prostaglandinlar ishlab chiqarishni ko'paytirishni rag'batlantiradi, bu omillar shilliq qavatning yangilanishiga yordam beradi. Miyokarddagi retseptorlar bilan o'zaro ta'sirlashganda, kardiomiotsitlarda siklik adenozin monofosfat va o'ziga xos proteazlar darajasi pasayadi, glikogenez jarayoni kuchayadi, umumiy qon oqimida katexolaminlar kontsentratsiyasi normallashadi, bu gemodinamikani va yurak tezligini yaxshilaydi. Shunday qilib, bu omillar tezlashishiga olib keladi chandiqni davolash.
Бугунги кунда, турли давлатлар ўз имижини шакллантиришда маданий дипломатиясига алоҳида эътибор қаратмоқда ва ундан самарали фойдаланишга интилмоқда. Маданий дипломатиянинг мақсади – хорижий давлатлар билан халқаро алоқаларни мустаҳкамлаш ва халқаро муносабатлар тизимига таъсир кўрсатишдир. Шунингдек, у жаҳон ҳамжамиятида ўз имижини шакллантиришда ва мавқеини оширишида муҳим аҳамият касб этади. Маданият омили халқаро сиёсатдаги "юмшоқ куч" сифатида жаҳондаги ижтимоий-иқтисодий жараёнларга ва халқаро муносабатларга жиддий таъсир кўрсатади. "Юмшоқ куч" концепцияси остида муайян давлат томонидан олиб бориладиган маданий дипломатияси тушунилади. Дунёда ривожланган мамлакатлар қаторидан ўрин олган Япониянинг ташқи сиёсатида ҳам "юмшоқ куч" омилига катта эътибор қаратилмоқда. Маълумки, Япония ўз тараққиёти давомида Ғарб цивилизацияси ютуқларидан баҳраманд бўлиш билан бирга, миллий маданияти қадриятларини ҳам сақлаб қолишга муваффақ бўлган. Замонавий япон маданияти унда анъана ва замонавийликнинг ўзаро уйғунлашиб кетганлиги билан характерланади. Айнан шу миллий хусусият ҳозирги ахборотлашган жамиятни яратиш шароитида Япониянинг ахборот инқилоби ва компьютор ахборот тизимининг жаҳондаги етакчисига айланишига сабаб бўлди. Маданий дипломатия Японияга сиёсий ва иқтисодий характердаги кўплаб масалаларни ҳал этишга хизмат қилибгина қолмай, уни халқаро ҳамжамиятга янада чуқурроқ интегратциялашувига ва халқаро майдонда ўз имижини оширишига ёрдам бермоқда. Шундай қилиб, Япония глобаллашув жараёнларидан унумли фойдаланган ҳолда, "юмшоқ куч" воситасидан маданий дипломатиясини ривожлантириш орқали ўз маданиятини жаҳонда тан олинишига эришди. Шунинг учун ҳам, Япониянинг ушбу соҳадаги илғор тажрибасини ўрганиш биз учун муҳим аҳамиятга эга.
Ushbu ilmiy maqola o‘zbek va ingliz tillaridagi reklama matnlarining lingvistik va madaniy elementlarini o‘rganish va o‘zaro taqqoslashga harakat qiladi. Ushbu tadqiqot reklamalar tarkibiga kiritilgan turli lingvistik va madaniy xususiyatlarni chuqur o‘rganadi va tahlil qiladi, ularning alohida madaniy kontekstlarda maqsadli auditoriyaga ta'siriga alohida e'tibor beradi. Puxta o‘rganish va talqin qilish orqali ushbu tadqiqot til, madaniyat va reklama strategiyalari o‘rtasidagi murakkab o‘zaro bog‘liqlikni yoritadi va natijada madaniyatlararo reklama aloqasini yaxshilash uchun qimmatli tushunchalarni taqdim etadi. Tizimli tadqiqot yondashuvidan foydalangan holda, tadqiqot oʻzbek va ingliz tillarida reklama tilining koʻp qirrali jihatlarini oʻrganadi. U o‘z auditoriyalariga xabarlarni samarali etkazish uchun til tanlash, ritorik vositalar va ishontirish usullari ushbu ikki tilda qanday moslashtirilganligi va turlicha qo‘llanilishini o‘rganadi. Bundan tashqari, tadqiqot ushbu reklamalarda namoyon bo‘ladigan madaniy jihatlarni, masalan, qadriyatlar, ramzlar va ijtimoiy me’yorlarni o‘rganadi, bu ularning maqsadli madaniyatlari doirasida reklamalarning samaradorligi va qabul qilinishiga katta ta'sir qiladi.
Ushbu ilmiy maqola o‘zbek va ingliz tillaridagi reklama matnlarining lingvistik va madaniy elementlarini o‘rganish va o‘zaro taqqoslashga harakat qiladi. Ushbu tadqiqot reklamalar tarkibiga kiritilgan turli lingvistik va madaniy xususiyatlarni chuqur o‘rganadi va tahlil qiladi, ularning alohida madaniy kontekstlarda maqsadli auditoriyaga ta'siriga alohida e'tibor beradi. Puxta o‘rganish va talqin qilish orqali ushbu tadqiqot til, madaniyat va reklama strategiyalari o‘rtasidagi murakkab o‘zaro bog‘liqlikni yoritadi va natijada madaniyatlararo reklama aloqasini yaxshilash uchun qimmatli tushunchalarni taqdim etadi. Tizimli tadqiqot yondashuvidan foydalangan holda, tadqiqot oʻzbek va ingliz tillarida reklama tilining koʻp qirrali jihatlarini oʻrganadi. U o‘z auditoriyalariga xabarlarni samarali etkazish uchun til tanlash, ritorik vositalar va ishontirish usullari ushbu ikki tilda qanday moslashtirilganligi va turlicha qo‘llanilishini o‘rganadi. Bundan tashqari, tadqiqot ushbu reklamalarda namoyon bo‘ladigan madaniy jihatlarni, masalan, qadriyatlar, ramzlar va ijtimoiy me’yorlarni o‘rganadi, bu ularning maqsadli madaniyatlari doirasida reklamalarning samaradorligi va qabul qilinishiga katta ta'sir qiladi.
Сўнгги 30 йил мобайнида араб мамлакатларидаги кўп партияли режимлар бир партияли режимлар ўрнини эгаллади. Бу жараён 1976 йилда Мисрда Араб Сотсиалистик Иттифоқининг уч гуруҳга бўлиниши билан бошланди. Кейинчалик, 1990 -йилларнинг охирида, Мисрда сайлов қонунчилиги қоидаларига мувофиқ, ҳукмрон партия номзодининг манфаатларига хизмат қиладиган сайлов тизими ўрнатилди. Бу давлат раҳбарининг ваколатлари доимий равишда конституцияга ўзгартиришлар киритганидан кейин содир бўлди. Гарчи Миср расман республика бўлса -да, уни парламент монархиясининг замонавий версияси деб ҳисоблаш мумкин. Чунки сиёсий раҳбарнинг чексиз кучи бир шахс тимсолида партия раҳбари ва давлат бошлиғининг вазифаларини бирлаштиради. Ғарбда демократлаштириш жараёнлари рўй берар экан, араб дунёсидаги мўътадил ва радикал кучлар ва ҳаракатлар ўртасида зиддият кучаяди. Умуман олганда, Мисрда демократик ва фуқаролик жамиятини ривожлантириш жараёнлари ўзига хосдир, бу ғарблик бу муаммоларни тушунишдан жуда фарқ қилади. Ҳозирги вақтда Миср раҳбариятининг олдида жамиятда сиёсий ва ижтимоий модернизатсияга қандай эришиш мумкинлиги борасида катта муаммо турибди.
Илмий мақолада замонавий бозорда автоматлаштирилган ахборот тизимларини жорий этишни ўрганиш ва ундан самарали фойдаланиш йўлларини ҳамда унга таъсир этувчи омилларни тадқиқ этиш, автоматлаштирилган ахборот тизимлари
ва маъмурий механизмлари кўрсатиб ўтилган. Шунингдек, электроэнергия компанияларида ахборотларни тўплаш, қайта ишлаш, электр тармоқларида электр энергиясини йўқотилиши ҳамда электр энергия сарфини ҳисобга олишни назорат қилиш ахборот тизимини жорий этишнинг иқтисодий самараси асослаб берилган.
На протяжении первого года жизни ребенка происходят активные процессы созревания всех органов и систем, в т. ч. минерализация костной ткани, развитие мышечной массы. Быстрое морфологическое и функциональное развитие нервной системы обеспечивает высокие темпы моторного, психического и когнитивного развития ребенка. На процессы роста и развития ребенка влияет обеспеченность его белком, минералами (кальций, фосфор, магний, цинк и др.), витаминами (A, D, Е, С, группы В и др.), биологически активными веществами, энергией. Потребность в макро - и микронутриентах различается в разные периоды детства и зависит от состояния здоровья ребенка. Учитывая высокие темпы роста ребенка первого года жизни, а также наличие различных факторов риска развития дефицитных состояний, необходимо обоснованно проводить их профилактику/коррекцию в разные периоды детского возраста.
Sotsiologiya fanining muhim tarmoq yo‘nalishlaridan hisoblangan etnosotsiologiya turli etnik muhitdagi ijtimoiy jarayon va hodisalarni, shuningdek, u bilan bog‘liq etnik madaniyat, anʼanalar hamda millatlararo munosabatlarni o‘rganadi. Ushbu soha sotsiologiya bilan etnologiya, etnografiya fanlari o‘rtasidagi vosita va chegaralarni belgilaydi yoki aniqlaydi. Sotsiologiyaning boshqa tarmoq yo‘nalishlariga nisbatan ancha kech paydo bo‘lgan etnosotsiologiya nazariy jihatdan etnik guruhlarning rivojlanishi va faoliyatining ijtimoiy jihatlari, ularning o‘ziga xosligi, manfaatlari va o‘zini o‘zi tashkil qilish shakllari, undagi jamoaviy xulq-atvorning xususiyatlari, etnik guruhlardagi o‘zaro aloqaga kirishish vositalari, tarkibi kabi munosabatlarni o‘rganadi. Metodologik va empirik jihatdan etnosotsial jarayonlarni o‘rganishda miqdoriy sotsiologik tadqiqotlar muhim ahamiyat kasb etsa-da, ammo anʼanaviy jamiyatlarda sifatli sotsiologik tadqiqotlar bilan muammoni o‘rganish samarali natijalar berib kelgan. Аyniqsa, etnografiya sohasida dala tadqiqotlarining o‘rni muhim.