Роль врача общей практики в организации гериатрической службы в условиях первичного звена медицинской помощи

CC BY f
67-70
49
4
Поделиться
Лапасов, С., Абдурасулов, Ф., Юлдашев, Б., Хакимова, Л., & Валиева, М. (2015). Роль врача общей практики в организации гериатрической службы в условиях первичного звена медицинской помощи. Журнал проблемы биологии и медицины, (4,1 (85), 67–70. извлечено от https://inlibrary.uz/index.php/problems_biology/article/view/4224
Crossref
Сrossref
Scopus
Scopus

Аннотация

Целью проведенного исследования явилось изучение физического состояния, данных заболеваемости и разработка подходов к улучшению состояния здоровья пожилых людей в сельской местности Узбекистана. Методом скрининга обследовано 172 человека в возрасте старше 65 лет: 92,3% пожилых людей проживают со своими семьями, 7% - с родственниками и только 7% - одни; среди пожилых людей 67 женщин (38,9%) и 105 мужчин (61,1%). В возрасте старше 80 лет выявлено 14 человек (8,1%). При оценке функционального состояния по шкале Бартеля в 89% случаев было обследовано 80 и более баллов, т.е. они могли себя обслуживать. В целом в 47,8% случаев наблюдались различные виды заболеваний, такие как артериальная гипертензия, ишемическая болезнь сердца, остеохондроз и остеоартроз.

Похожие статьи


background image

66 Проблемы биологии и медицины, 2015, №4.1 (85)

УДК: 616-073.582-616-005.4

БИРЛАМЧИ ТИББИЙ БУҒИНИ ШАРОИТИДА ГЕРИАТРИЯ ҲИЗМАТИНИ ЙЎЛГА ҚЎЙИШДА
УМУМИЙ АМАЛИЁТ ШИФОКОРИНИНГ РОЛИ

С.Х. ЛАПАСОВ, Ф.П. АБДУРАСУЛОВ, Б.А. ЮЛДАШЕВ, Л.Р. ХАКИМОВА, М.Х. ВАЛИЕВА
Самарқанд Давлат тиббиёт институти, Ўзбекистон Республикаси, Самарқанд

РОЛЬ ВРАЧА ОБЩЕЙ ПРАКТИКИ В ОРГАНИЗАЦИИ ГЕРИАТРИЧЕСКОЙ СЛУЖБЫ В УСЛОВИЯХ
ПЕРВИЧНОГО ЗВЕНА МЕДИЦИНСКОЙ ПОМОЩИ

С.Х. ЛАПАСОВ, Ф.П. АБДУРАСУЛОВ, Б.А. ЮЛДАШЕВ, Л.Р. ХАКИМОВА, М.Х. ВАЛИЕВА
Самаркандский Государственный медицинский институт, Республика Узбекистан, г. Самарканд

THE ROLE OF GENERAL PRACTITIONER IN THE ORGANIZATION OF GERIATRIC SERVICE IN THE
PRIMARY HEALTH CARE SYSTEM

S.KH. LAPASOV, F.P. ABDURASULOV, B.A. YULDASHEV, L.R. KHAKIMOVA, M.KH. VALIEVA
Samarkand State Medical Institute, Republic of Uzbekistan, Samarkand

Ўтказилган тадқиқотнинг асосий мақсади Ўзбекистон қишлоқ жойларида кекса ахолининг жисмоний

ахволини, касалланиш кўрсаткичини ўрганиш ва кексалар саломатлигини яхшилашга доир чора-тадбирларни
ишлаб чиқиш. Тадқиқот давомида 172 нафар 65 ёшдан ўтган қариялар махсус текшириш картаси бўйича
скрининг текширишдан ўтказилди:

қарияларнинг 92,3% ўз оиласи даврасида, яна 7% и қариндошлари билан,

фақат 1,7% ёлгиз яшайди; қариялар орасида аёллар 67 кишини (38,9%), эркаклар эса 105 киши (61,1%) ташкил
этади. 80 ёшдан ўтган қариялар 14 (8,1%) ташкил қилади. Бартель шкаласи буйича функционал холати
бахоланганда, уларнинг 89 фоизи 80 ва ундан юқори баллга бахоланди, яъни ўз-ўзига хизмат қила оладиган
ахволда эканлиги маълум бўлди. Жами қарияларнинг 47,8% турли хил касалликлар аниқланди (артериал
гипертония, юрак ишемик касаллиги, остеохондроз ва остеоартрозлар купчиликни ташкил этади).

Калит сўзлар:

қариялар, скрининг, Бартель шкаласи, касалланиш кўрсаткичи.

The

aim of the performed investigation was the study of physical status, data of morbidity and elaborates

approaches to improve health status of elderly people in the rural places of Uzbekistan. 172 people at the age more than
65 years old have been examined with the use of screening method: 92,3% of elderly people live with thieir families,
7% of them live with relatives and only 7% live alone; among elderly people 67 were women (38,9%) and 105 were
men (61,1%). There have been 14 people (8,1%) at the age more than 80 years old. During the assessing of functional
status with the use of Bartel’s scale in 89% of cases it has been examined 80 and more points, i.e. they could service
themselves. In general in 47,8% of cases different types of diseases, such as arterial hypertension, ischemic heart
disease, osteokhondrosis and osteoarthrosis have been observed.

Key words:

elderly people, screening, Bartel’s scale, index of morbidity.

Кириш.

Жахон Соғлиқни Сақлаш Ташкилоти

маълумотларига кўра максимал умр кўриш бугунги
кунда 110-120 йилни ташкил этмоқда. Аммо айрим
генонтологлар фикрига кўра инсоннинг энг узоқ умр
кўриши 185 йилга тенг [5]. Ҳаёт давомийлиги
кўрсаткичи (ҲДК) хар бир мамлакат ижтимоий-
иқтисодий ахволи ва тиббиёт хизматини сифатини
кўрсатувчи

муҳим

кўрсаткичлардан

биридир.

Истиқлолнинг дастлабки қийинчилик йилларида ҲДК
барча хамдўстлик мамлакатлари қатори Ўзбекистонда
ҳам бирмунча камайди. Аммо 2005 йилдан бошлаб,
республика иқтисодиётида стабилизация қарор
топгач, ҲДК аста-секин ўса бошлади. Бугунги кунда
Ўзбекистонда ҲДК нафақат Марказий Осиёда, балки
барча ҳамдўстлик мамалакатлари орасида энг юқори
кўрсаткичга эга бўлиб, ўртача 68,7 йилга тенг.
Аёлларда бу кўрсаткич 71,2 бўлса, эркакларда
бирмунча пастроқ – 66,1 йилга тенгдир [10].

Албатта Европа региони билан таққосланганда

бу кўрсаткич бироз камроқ, Европада ўртача ҲДК
73,3 га тенг. Шунга қарамасдан Ўзбекистонда ҲДК
хамон ўсиш тенденциясига эга [10]. Ахолининг кекса
аъзолари сони аста-секинлик билан ўсиб бормоқда.
Масалан 2010 йилда 64 ёшдан катта ахоли 4%ни
ташкил этган бўлса, 2015 йилда 4,2%ни ташкил
қилди. Бошқача айтганда ҳозир Ўзбекистонда
1008000 киши 64 ёшдан ўтган қариялардир. Европада

айни шу кўрсаткич 13,6% га, АҚШда 12% га тенг.
АҚШда шифохона койкаларининг 40% и кексалар
хиссасига туғри келади. Жами сотилган дориларнинг
30% и кексаларга сотилади. АҚШнинг соғлиқни
сақлаш учун ажратадиган маблағиннг 50% - 600 000
000 000 $ фақатгина 65 ёшдан ўтган қариялар учун
ишлатилмоқда. Кексалар муаммоси нақадар катта
муаммо эканлиги келтирилган рақамлардан яққол
кўриниб турибди [1, 5].

Шундай қилиб, бир миллиондан зиёд қарияси

бўлган юртимизда гериатрия ҳизмати чинакам
эътиборга лойиқ муаммодир. Республикамизда бу
борада катта ишлар амалга оширилмоқда. 2015
йилнинг «Кексаларни эъзозлаш йили» деб эълон
қилинишининг ўзи бу масалага Республикамизда
нақадар катта ахамият берилаётганидан далолат
бериб турибди. Қарияларни ижтимоий қўллаб-
қувватлаш борасида, уларни дори-дармонлар билан
таъминлаш борасида анчагина ишлар амалга
оширилди.

Шу

мулохазаларни

эътиборга

олиб,

Ўзбекистон қишлоқ шароитида, умумий амалиётда
кекса кишиларнинг жисмоний холатини бахолаш ва
тиббий муаммоларини бартараф этиш муаммосига
доир тадқиқот ўтказишни режалаштирдик. Бу
текширишлар ва олиб борилган ишлар қишлоқ


background image

С.Х. Лапасов, Ф.П. Абдурасулов, Б.А. Юлдашев, Л.Р. Хакимова, М.Х. Валиева

Биология ва тиббиёт муаммолари, 2015, №4.1 (85) 67

жойларида гериатрия хизматини йўлга қўйишда яна
бир қадам бўлишига ишонамиз.

Мақсад.

Ўзбекистон қишлоқ жойларида кекса

ахолининг

жисмоний

ахволини,

касалланиш

кўрсаткичини ўрганиш ва кексалар саломатлигини
яхшилашга доир чора-тадбирларни ишлаб чиқиш.

Материал

ва

текшириш

усуллари.

Текширишлар Навоий вилояти Зарафшон шахри,
Янги Зарафшон қишлоқ врачлик пункти (ҚВП)
худудида олиб борилди. Тиббий худудда истиқомат
қилувчи жами 4375 ахоли бор. Шулардан 172 нафари
65 ёшдан ўтган қариялардир. Мазкур қарияларнинг
хаммаси махсус текшириш картаси бўйича скрининг
текширишдан ўтказилди. Унда Бартель шкаласи
бўйича қариянинг жисмоний функционал холати,
кўриш ўткирлиги ва эшитиш қобилияти, қон босими,
умумий қон ва сийдик анализлари ўтказиш кўзда
тутилган эди.

Скрининг

ўтказишдан

мақсад,

қарияларимизнинг фукционал холатни аниқлаш ва
турли касалликларни ўз вақтида диагностика қилиш
хамда тегишли чора-тадбирлар белгилашдан иборат
бўлгани учун, қарияларнигн хаммаси чуқур клиник
текширишдан

ўтказилди.

Заруратларга

қараб,

қарияларнинг 41 нафарида электрокардиография
(ЭКГ) текшириши ҳам қилинди. Мутахассислар
маслахати 12 холатда зарур деб топилди ва
бажарилди. Скрининг ўтказиш учун қарияларнинг
114 нафари уйига бориб кўрилди. Уйи яқин бўлган ва
ҚВП га кўп келиб турадиган 58 қария ҚВП нинг
ўзида скрининг текширувидан ўтказилди. Текшириш
юқорида айтилган махсус карта бўйича утказилди.
Айни пайтда уларнинг яшаш шароити, уларга
қилинаётган парвариш қай даражада эканлиги ҳам
ўрганилди. Қариялар ким билан – турмуш ўртоғи,
ўғли ёки қизи, шунингдек якка ўзи яшаётгани ҳам
аниқланди. Олинган маълумотлар статистик тахлил
қилиб, тегишли хулосалар чиқарилди. Қарияларга
тиббий ва ярим тиббий (маънавий қўллаб-қўвватлаш,
парваришни яхшилаш буйича айрим ташкилий
ишлар) ёрдам кўрсатилди ва бу борада самарали
чора-тадбирлар комплекси ишлаб чиқилди.

Тадқиқот натижалари.

Тиббий худудда

истиқомат қилаётган 172 нафари қария тиббий
кўрикдан ўтказилганда, энг аввало уларнинг
ижтимоий шароитлари – ким билан яшаши ва яшаш
шароитига

ахамият

берилди.

Бу

тўғридаги

маълумотлар қуйидаги диаграммада келтирилган.

Қарияларнинг 24,5% и турмуш ўртоғи билан,

асосий кўпчилиги эса (55,8%) турмуш ўртоғи вафот
этганлиги сабабли ўғли билан яшайди. Қарияларнинг
9,9% қизи билан, 7% и фарзандсиз бўлганлиги ёки
фарзанди нобуд бўлганлиги учун қариндошлари
билан, фақатгина 1,7% қария ёлғиз ўзи яшайди.
Қарияларнинг жинсий таркиби қуйидаги диаграммада
акс этган.

Диаграммадан кўриниб турганидек, эркаклар

жами 67 кишини, яъни барча қарияларнинг 38,9% ни
ташкил этади. Аёллар эса жами 105 киши бўлиб,
текширилган қарияларниг 61,5% ни ташкил этади. 70
ёшгача бўлган қариялар 71 киши (41,3%), 71-75
ёшдаги қариялар 54 киши (31,4%), 76-80 ёшдагилар

33 (19,2%) ва 80 ёшдан катталар 14 (8,1%) ни ташкил
этишган. Кексаларнинг функционал ҳолати Бартель
шкаласи буйича ўрганилганда қарияларнинг катта
қисми анча юқори баллга эга эканлиги аниқланди, бу
борадаги натижалар қуйидаги жадвалда баён этилган.

Қарияларимизнинг функционал активлиги анча

юқори эканлиги кўриниб турибди. Қуйидаги
гистограммада Бартель шкаласи бўйича олинган
баллар кишилар сонига нисбатан тасдиқ этилган.

Қарияларнинг 95 нафари (55,7%) Бартель

шкаласи буйича 95-100 баллга бахоланган, яъни яхши
функционал холатда. 58 нафари (33,7%) 80-90 баллга
бахоланди, бу хам ёмон эмас. Уларнинг кўпчилиги
зинадан мустақил тушиб-чиқа олмаслик (ёки
тепаликдан), 50 метргача мустақил юра олмаслик,
баъзан сийдик ёки ахлатни қисман тута олмасликдан
шикоят қилишган. Фақат 4 нафар қария оғир аҳволда
ва доимий парваришга мухтож. Қарияларда мавжуд
касалликлар структураси ўрганилганда, уларнинг
ярмидан кўпида турли хил касалликлар борлиги
аниқланди. Бу маълумотлар қуйидаги жадвалда
келтирилган.

Қариялар орасида аниқланган касалликлар

орасида энг кўп тарқалгани артериал гипертония (АГ)
бўлиб чиқди. Хар 4 қариядан биттасида АГ
аниқланган (25%). Иккинчи ўринда юрак ишемик
касаллиги (ЮИК) туради, у 18% кишида аниқланди.
Остеохондроз ва остеоартозлар 13,4% қарияда,
ошқозон-ичак тракти касалликлари 12,2%, қандли
диабет 5,8% қарияларда учраган. Қарилик ёши учун
специфик деб хисобланадиган касалликлардан
депрессия ва енгил деменция 12 беморда (6,9%),
простата бези аденомаси 7 (4,1%) беморда кузатилди.
Шундай қилиб, қарияларнинг деярли ярмида (47,8%)
турли хил касалликлар аниқланди.

Албатта уларнинг кўпчилигида бир неча

касаллик

қўшилиб

келган.

Аниқланган

касалликларнинг анчагина қисми фақатгина мазкур
скрининг вақтида биринчи марта аниқланди ва
тегишли даво чоралари белгиланди. Бу тўғридаги
маълумотлар қуйидаги гистограммада кўрсатилган.

Шундай қилиб мазкур скрининг давомида

жами 38 қарияда 55 та касаллик биринчи марта
аниқланди. Айниқса рухий бузилишлар – депрессия
ва енгил деменция илгари бирон марта аниқланмаган.
Шунингдек бошқа кўпгина касалликлар хам
қарияларнинг, баъзан шифокорларнинг бепарволиги
сабабли илгари эътибор қилинмаган.

Олинган

натижалар

мухокамаси.

Қарияларнинг ижтимоий холати тахлил қилинганда,
адабиёт маълумотларига мутлақо ўхшамайдиган
маълумотлар олинди. Адабиёт маълумотларига кўра
Ғарб мамлакатлари, хусусан АҚШда, қарияларнинг
кўпчилиги кексалик чоғида ёлғиз қолишади. Масалан
АҚШда 65 ёшдан ўтган кишиларнинг 40% ўз хаётини
қариялар уйида якунлайди. 80 ёшдан ўтган
кишилирда эса бу кўрсаткич 50% ташкил этади. Биз
олиб борилган текширишлар натижасига кўра эса,
Ўзбекистонда жами қарияларнинг атиги 1,7% (172
қариядан 3 нафари) ёлғиз яшайди. Биз текширган
худудда қариялар уйига олиб борилган қария умуман
йўқ. Қарияларнинг 25% ўз турмуш ўртоқлари билан,


background image

Бирламчи тиббий буғини шароитида гериатрия ҳизматини йўлга қўйишда умумий…

68 Проблемы биологии и медицины, 2015, №4.1 (85)

кўпчилиги эса турмуш ўртоғи вафот этганлиги
сабабли ўғли билан яшайди (55,8%). Қарияларнинг
9,9% қизи билан, 7% фарзандсиз бўлганлиги ёки

фарзанди нобуд бўлганлиги учун қариндошлари
даврасида умргузаронлик қилмоқда.

Жадвал 1.

Қариялар фукционал холатини Бартель шкаласи бўйича бахолаш

Шкала мезони

Максимал балл

Ўртача балл

1.

Овқатланиш

10

9,54±1,62

2.

Каравотга мустақил ўта олиш.

15

13,1±1,13

3.

Шахсий гигиенага риоя қилиш.

5

4,87±0,51

4.

Туалетдан фойдалана олиш.

10

9,54+1,62

5.

Чўмилиш.

5

4,21±0,45

6.

Текис йўлда юра олиш.

15

12,23±1,05

7.

Зинадан чиқиш ва тушиш

10

7,24±0,96

8.

Кийиниш ва ечиниш.

10

9,42±1,34

9.

Тўғри ичакнинг бўшанишини назорати.

10

9,75±0,89

10.

Сийдик пуфаги бушанишини назорати.

10

9,75±1,25

Жами суммар балл

100

89,65±3,65

Жадвал 2.

Қарияларда аниқланган касалликлар структураси

Қарияларда аниқланган касалликлар

Беморлар сони

%

1.

Артериал гипертония

43

25,0

2.

Юрак ишемик касаллиги

31

18,9

3.

Остеохондроз ва остеоартроз

23

13,4

4.

Қандли диабет

10

5,8

5.

Депрессия ва енгил деменция (хотира пасайиши)

12

6,9

6.

Ошқозон-ичак тракти касалликлари

21

12,2

7.

Простата бези аденомаси

7

4,1

8.

Урогенитал инфекция

12

6,9

9.

Бошқа касалликлар

13

7,5

Жами бемор қариялар

82

47,8


background image

С.Х. Лапасов, Ф.П. Абдурасулов, Б.А. Юлдашев, Л.Р. Хакимова, М.Х. Валиева

Биология ва тиббиёт муаммолари, 2015, №4.1 (85) 69

Бу маълумотлар халқимизда юксак маънавий

қадриятлар сақланиб қолганлигидан, бу борада биз
Ғарб мамлакатларига, керак бўлса бутун дунёга
намуна

бўлишимиз

мумкинлиги

кўрсатади.

Қарияларнинг жинси ва ёши тахлил қилинганда,
аёллар эркакларга нисбатан анча кўплиги маълум
бўлди. Эркаклар жами 67 кишини, яъни барча
қарияларнинг 38,9% ташкил этади. Аёллар эса жами
105 киши бўлиб, текширилган қарияларниг 61,1%
ташкил этади. 70 ёшгача бўлган қариялар 71 киши
(41,3%), 71-75 ёшдаги қариялар 54 киши (31,4%), 76-
80 ёшдагилар 33 (19,2%) ва 80 ёшдан катталар 14
(8,1%) ташкил этишган.

Бартель

шкаласи

бўйича

қарияларнинг

функционал ҳолати бахоланганда уларнинг асосий
кўпчилиги ўз-ўзига хизмат қила оладиган холатда,
хатто мехнатга лаёқатли холатда эканлиги аниқланди.
Ўзгалар ёрдамига мухтож кишилар, яъни Бартель
шкаласи буйича 75 ва ундан кам балл олган қариялар
фақатгина 11% (19 киши) ташкил этишди.

Қариялардаги

касалликлар

стртуктураси

ўрганилганда, энг кўп учрайдиган касалликла
артериал гипертония, юрак ишемик касаллиги,
остеохондроз ва остеоартрозлар эканлиги аниқланди.
Қариялар учун хос деб қаралиши мумкин бўлган
касалликлар – депрессия ва енгил деменция (6,9%),
простата бези аденомаси (4,1%) қарияда аниқланди.
Жами 172 қариянинг 82 нафарида 172 касаллик
топилди.

Аммо ачинарли факт шундаки, мазкур

касалликларинг анчагина қисми скринигн натижасида
биринчи марта диагностика қилинди. Жами 38 нафар
кекса хамюртларимизда 55 та касаллик биринчи
марта аниқланди. Бунга бир қатор сабаблар бор
албатта.

Қариялар

узларидаги

хасталикларни

купинча қарилик билан боглаган холда ахамият
бермайдилар.

Қарияларнинг

уйларига

қилинадиган

паторнажларлар вақтида улардаги айрим нормал
бўлмаган

физиологик

кўрсаткичлар

эътиборга

олинмайди ва чуқурроқ текширишлар љилинмайди.

Шундай қилиб, ҚВП тиббий худудида олиб

борилган қариялар саломатлигини скрининг қилиш
натижалари кутилган самарани берди. Илгари
аниқланмаган

кўпгина

касалликлар,

қолаверса

муаммолар аниқланди. Бу шубхасиз, қариялар
саломатлигин яхшилаш, улар умрини узайтириш,
қолган умрларини дориломонликда ўтказиш йўлида
яна бир қадам бўлиб қолади.

Адабиётлар:

1.

Клинические Рекомендации для практикующих

врачей, основанные на доказательной медицине. 2-е
издание. Под. Ред. Денисов И.Н., Шевченко Ю.Л. и
др. «Геотар-Мед». 2002.
2.

Библиотека врача общей практики. /под ред.

Федосеева Г.Б. СПб.: Мед. Информ. Агентство, спец.
Литература, 1996.

3.

Диагностика и доврачебная помощь при

неотложных

состояниях.

Богоявленский

В.Ф.,

Богоявленский И.Ф. СПб.: Гиппократ, 1995.
4.

Общая врачебная практика (семейная медийина).

Симбирцев С.А., Гурин Н.Н. СПб.: Мапо и Лига,
1996.
5.

Руководство по медицине, диагностика и

терапия. Под.ред. Р. Берклоу и Э.Дж.Флетчер. Т 2.
689-694.
6.

Семейная медицина. /Краснов А.Ф., Галкин Р.А.,

Мовшович Б.Л. Руководство. Самара: Самарский дом
печати, 1994.
7.

Справочник врача общей практики (пер. с.

англ.). Мёрте Дж. М.: Практика, McGrow-Hill, 1998.
8.

Справочник практического врача. Ульяновск:

Книгочей, 1997.
9.

Pahor M., Applegate W.B. Recent advances in

geriatric medicine. British Medical Journel, 1997;
315:1071-4.
10.

Highlights on Health in Uzbekistan. Database of

WHO. //http://www.lonelyplanet.com
11.

Stuck A.E., Siu A.L., Wieland G.D., Adams G.,

Rubenstein L.Z. Comprehensive geriatric assessment: a
metaanalysis of controlled trials. Lanset 1993; 342:1032-
6
12.

The database of Abstracts of Reviews and

Effectiveness (Univercity of York). In: The Cochrane
Library, Issue 4, 1999/ Oxford: Update Software.

РОЛЬ ВРАЧА ОБЩЕЙ ПРАКТИКИ В

ОРГАНИЗАЦИИ ГЕРИАТРИЧЕСКОЙ СЛУЖБЫ

В УСЛОВИЯХ ПЕРВИЧНОГО ЗВЕНА

МЕДИЦИНСКОЙ ПОМОЩИ

С.Х. ЛАПАСОВ, Ф.П. АБДУРАСУЛОВ,

Б.А. ЮЛДАШЕВ, Л.Р. ХАКИМОВА,

М.Х. ВАЛИЕВА

Целью проведённого исследования было

изучение

физического

состояния,

показателя

заболеваемости и разработка мер по улучшению
здоровья пожилых людей. В процессе исследования
были обследованы 172 человека в возрасте старше 65
лет при помощи скрининга с использованием
специальной карты обследования: 92,3% пожилых
людей проживали в своих семьях, ещё 7% пожилых
жили со своими родственниками и только 1,7%
проживали одни; среди пожилых людей женщин
было 67 человек (38,9%), а мужчин было 105 человек
(61,1%). Пожилых людей старше 80 лет было 14
(8,1%). При оценке функционального состояния при
помощи шкалы Бартеля в 89% пожилых получили 80
баллов и выше, это означает, что они в состоянии
сами обслуживать себя. Всего в 47,8% случаев были
диагностированы различные заболевания, среди
которых преобладали артериальная гипертония,
ишемическая болезнь сердца, остеохондроз и
остеоартроз.

Ключевые слова:

пожилые люди, скрининг,

шкала Бартеля, показатель заболеваемости.

Библиографические ссылки

Клинические Рекомендации для практикующих врачей, основанные на доказательной медицине. 2-е издание. Под. Ред. Денисов И.Н., Шевченко К).Л. и др. «Геотар-Мед». 2002.

Библиотека врача общей практики, /под ред. Федосеева Г.Б. СПб.: Мед. Информ. Агентство, спец. Литература, 1996.

Диагностика и доврачебная помощь при неотложных состояниях. Богоявленский В.Ф., Богоявленский И.Ф. СПб.: Гиппократ, 1995.

Общая врачебная практика (семейная медийина). Симбирцев С.А., Гурин Н.Н. СПб.: Мало и Лига, 1996.

Руководство по медицине, диагностика и терапия. Под.ред. Р. Берклоу и Э.Дж.Флетчер. Т 2. 689-694.

Семейная медицина. /Краснов А.Ф., Галкин Р.А., Мовшович Б.Л. Руководство. Самара: Самарский дом печати, 1994.

Справочник врача общей практики (пер. с. англ.). Мёрте Дж. М.: Практика, McGrow-Hill, 1998.

Справочник практического врача. Ульяновск: Книгочей, 1997.

Pahor М., Applegate W.B. Recent advances in geriatric medicine. British Medical Joumel, 1997; 315:1071-4.

Highlights on Health in Uzbekistan. Database of WHO. //http://www.lonclyplanet.com

Stuck A.E., Siu A.L., Wieland G.D., Adams G., Rubenstein L.Z. Comprehensive geriatric assessment: a metaanalysis of controlled trials. Lanset 1993; 342:1032-6

The database of Abstracts of Reviews and Effectiveness (Univercity of York). In: The Cochrane Library, Issue 4, 1999/ Oxford: Update Software.

inLibrary — это научная электронная библиотека inConference - научно-практические конференции inScience - Журнал Общество и инновации UACD - Антикоррупционный дайджест Узбекистана UZDA - Ассоциации стоматологов Узбекистана АСТ - Архитектура, строительство, транспорт Open Journal System - Престиж вашего журнала в международных базах данных inDesigner - Разработка сайта - создание сайтов под ключ в веб студии Iqtisodiy taraqqiyot va tahlil - ilmiy elektron jurnali yuridik va jismoniy shaxslarning in-Academy - Innovative Academy RSC MENC LEGIS - Адвокатское бюро SPORT-SCIENCE - Актуальные проблемы спортивной науки GLOTEC - Внедрение цифровых технологий в организации MuviPoisk - Смотрите фильмы онлайн, большая коллекция, новинки кинопроката Megatorg - Доска объявлений Megatorg.net: сайт бесплатных частных объявлений Skinormil - Космецевтика активного действия Pils - Мультибрендовый онлайн шоп METAMED - Фармацевтическая компания с полным спектром услуг Dexaflu - от симптомов гриппа и простуды SMARTY - Увеличение продаж вашей компании ELECARS - Электромобили в Ташкенте, Узбекистане CHINA MOTORS - Купи автомобиль своей мечты! PROKAT24 - Прокат и аренда строительных инструментов