IMPROVING THE EFFICIENCY OF COMPETITION ACTIVITIES OF HIGHLY QUALIFIED JUDOKAS

HAC
Google Scholar
Branch of knowledge
To share
Aytmuratova, B. (2023). IMPROVING THE EFFICIENCY OF COMPETITION ACTIVITIES OF HIGHLY QUALIFIED JUDOKAS. Modern Science and Research, 2(8), 76–79. Retrieved from https://inlibrary.uz/index.php/science-research/article/view/22349
Crossref
Сrossref
Scopus
Scopus

Abstract

This scientific study summarizes information on the topic "Improving the effectiveness of competition activities of highly qualified judokas". The research work takes into account the competition activities of highly qualified judokas and the latency of improving its effectiveness. Research materials and resources are used to bring up-to-date statistics, changes and developments on the topic.


background image

ISSN:

2181-3906

2023

International scientific journal

«MODERN SCIENCE АND RESEARCH»

VOLUME 2 / ISSUE 8 / UIF:8.2 / MODERNSCIENCE.UZ

76

ЮҚОРИ МАЛАКАЛИ ДЗЮДОЧИЛАРНИ МУСОБАҚА ФАОЛИЯТИ

САМАРАДОРЛИГИНИ ОШИРИШ

Айтмуратова Бийбиназ Азатовна

Ўзбекистан Давлат жисмоний тарбия ва спорт университетининг

3-курс талабаси

https://doi.org/10.5281/zenodo.8217845

Aннотация.

Бу илмий тадқиқотда "Юқори малакали дзюдочилар мусобақа

фаолияти самарадорлигини ошириш" мавзусига оид маълумотлар жамланади. Тадқиқот
ишида, юқори малакали дзюдочиларнинг мусобақа фаолияти ва унинг самарадорлиги
оширишнинг кейинчалиги ҳисобга олинади. Мавзуга оид замонавий статистик
маълумотлар, ўзгаришлар ва ривожланишларни келтириш учун тадқиқот материаллари
ва манбаларидан фойдаланилади.

Калит сўзлар:

Дзюдо, Малака, Юқори малакали дзюдочилар, Мусобақа фаолияти,

Самарадорлик, Ўзгарувчанлик, Тадқиқот.

IMPROVING THE EFFICIENCY OF COMPETITION ACTIVITIES OF

HIGHLY QUALIFIED JUDOKAS

Abstract.

This scientific study summarizes information on the topic "Improving the

effectiveness of competition activities of highly qualified judokas". The research work takes into
account the competition activities of highly qualified judokas and the latency of improving its
effectiveness. Research materials and resources are used to bring up-to-date statistics, changes
and developments on the topic.

Key words:

Judo, qualification, highly qualified judokas, competition activities, efficiency,

volatility, Research.

ПОВЫШЕНИЕ ЭФФЕКТИВНОСТИ СОРЕВНОВАТЕЛЬНОЙ

ДЕЯТЕЛЬНОСТИ ВЫСОКОКВАЛИФИЦИРОВАННЫХ ДЗЮДОИСТОВ

Аннотация.

В данном научном исследовании обобщены данные по теме"

Повышение эффективности соревновательной деятельности высококвалифицированных
дзюдоистов". В исследовательской работе учитывается соревновательная деятельность
высококвалифицированных дзюдоистов и последующее повышение ее результативности.
Он использует исследовательские материалы и ресурсы для цитирования современных
статистических данных, изменений и разработок по этой теме.

Ключевые слова:

дзюдо, квалификация, высококвалифицированные дзюдоисты,

соревновательная активность, эффективность, вариативность, исследования.


Дзюдо - япон жанг санъати, фалсафаси ва қуролсиз жанг санъати бўлиб, 19-аср

охирида япон жанг санъати устаси Жигоро Кано (яп. чíнгāнг чíнгíн Кано: Жигоро: 1860 -
1938?) томонидан жужуцу асосида яратилган. У шунингдек, машғулот ва рақобатнинг
асосий қоидалари ва тамойилларини шакллантирган. Дзюдонинг туғилган куни 1882 йилда
Кано биринчи Кодокан дзюдо мактабига асос солган кун ҳисобланади (яп. лíнгíн кодо: кан?,
"Йўлни ўрганиш институти"). Японияда қабул қилинган таснифга кўра, дзюдо замонавий
жанг санъатлари (гендаи будо, анъанавий жанг санъатларидан фарқли ўлароқ - корю
бужуцу) деб номланади.


background image

ISSN:

2181-3906

2023

International scientific journal

«MODERN SCIENCE АND RESEARCH»

VOLUME 2 / ISSUE 8 / UIF:8.2 / MODERNSCIENCE.UZ

77

Бокс, карате ва бошқа жанг санъатларидан фарқли ўлароқ, дзюдо улоқтириш,

оғриқли ушлаб туриш, ушлаб туриш ва ерга бўғилишга асосланган. Иш ташлашлар ва баъзи
енг шикастли усуллар фақат ката шаклида ўрганилади. Дзюдо бошқа кураш турларидан
(юнон-рум кураши, еркин кураш) техникани бажаришда жисмоний кучдан камроқ
фойдаланиш ва рухсат етилган техник ҳаракатлар кўплиги билан ажралиб туради.

Муҳим фалсафий таркибий қисмга ега бўлган дзюдо учта асосий тамойилга

асосланади: катта тараққиётга еришиш учун ўзаро ёрдам ва тушуниш, тана ва руҳдан енг
яхши фойдаланиш ва ғалаба қозониш учун. Дзюдочилар анъанавий тарзда жисмоний
тарбия, қўл жангига тайёргарлик кўриш ва онгни такомиллаштириш мақсадларини
қўядилар, бу еса интизом, қатъиятлилик, ўзини тута билиш, одоб-ахлоқ қоидаларини,
муваффақият ва унга еришиш учун зарур бўлган ҳаракатлар ўртасидаги боғлиқликни
тушунишни талаб қилади.

Ҳозирги вақтда халқаро миқёсда ўтказиладиган ва Олимпия ўйинлари дастурига

киритилган анъанавий дзюдо (Кодокан дзюдо ва бошқа бир қатор дзюдо мактаблари
томонидан тақдим етилган) ва спорт дзюдоси параллел равишда ривожланмоқда. . Халқаро
дзюдо федерацияси (ИЖФ) томонидан ишлаб чиқилган спорт дзюдода рақобатбардош
компонентга кўпроқ еътибор қаратилади, анъанавий дзюдода еса ўз-ўзини ҳимоя қилиш ва
фалсафага қўшимча еътибор қаратилган бўлиб, бу мусобақа қоидалари ва рухсат етилган
усуллардаги фарқларга таъсир қилган.

Дзюдо техникаси жанг санъатининг кўплаб замонавий услублари, жумладан самбо,

бразилиялик жиу-жицу, Каwаиши Рю дзюдо, Косен дзюдосининг асоси бўлди. Морихей
Уешиба (айкидо яратувчиси), Мицуё Маеда (Бразилия жиу-жицу асосчиси), Василий
Ошчепков (самбо яратувчилардан бири) ва Гозо Шиода (айкидонинг Ёшинкан услуби
асосчиси) ёшликларида дзюдо билан шуғулланишган.

1887 йилда биринчи доимий чет еллик талабалар, ака-ука Еастлаке Кодоканда дзюдо

билан шуғулланишни бошладилар. 20-аср бошларида AҚСҲ, Франсия, Буюк Британияда
дзюдо клублари пайдо бўлди. 1903 йилда япониялик дзюдочи Ёшиаки Ямашита AҚШ
президенти Теодор Рузвелт учун дзюдо техникасини намойиш қилди ва кейин икки йил
давомида AҚШ денгиз академиясида дзюдодан дарс берди.

1904 йилда Кано ўз шогирдлари Цунежиро Томита ва Мицуё Маедани дзюдони

ривожлантириш учун AҚШга юборди. Улар Вест-Пойнт ва Оқ уйда бир қатор намойишлар
уюштирдилар. Кейин Мицуё Маеда Aмерика бўйлаб яккахон гастрол сафарига чиқди,
турли услубдаги курашчиларга қарши кураш олиб борди ва охир-оқибат Бразилияга
жойлашиб, Бразилия жиу-жицусининг асосчисига айланди.

1910 йилдан бери Гунжи Коизуми Лондонда доимий истиқомат қилади ва 1918 йил

26 январда у ерда жанг санъатларини ўрганиш бўйича "Будоквай" (Будоквай) ташкилотини
очади.

1929 йилда Кодоканга ташриф буюрган Рабиндранат Тагорнинг илтимосига биноан

Кано Ҳиндистоннинг Бомбей университетига дзюдо ўқитувчисини юборади.

1929 йилда Германияда Aнглиянинг Будоквай клуби дзюдочилари ва Франкфурт-

Майн ва Висбаден клублари спортчилари ўртасида дзюдо бўйича биринчи Йевропа халқаро
мусобақалари бўлиб ўтди. Бу учрашувлар клублар ўртасидаги турнир сифатида бошланган


background image

ISSN:

2181-3906

2023

International scientific journal

«MODERN SCIENCE АND RESEARCH»

VOLUME 2 / ISSUE 8 / UIF:8.2 / MODERNSCIENCE.UZ

78

бўлса-да, 1932 йилга келиб улар тўлиқ миқёсдаги халқаро мусобақалар даражасига
кўтарилди.

Мамлакатимизда спорт Тизимини такомиллаштириш, ватан килиб тарбиялаш

равнакини таъминлайдиган ёш авлодни тарбиялаб вояга етказиш, ўзбек спортчиларини
янада баркамол Ва соғлом масалаларига бугунги кунда катта эътибор берилмокда. Бу
борада мухим кадамлардан бири Ўзбекистонда илк бор "Кадрлар тайёрлаш бўйича миллий
дастур" хамда "Таълим тўғрисида"ги конуннинг кабул килиниши ва шу жумладан "Болалар
спорти жамғармаси"нинг ташкил этилиши катта аҳамиятга эга. Маълумки, спортчининг
спорт махоратини изчиллик билан ўсиши ва катта спортдаги ғалабасининг узок муддатга
сакланиб колиши ва Янада шаклланиши факатгина юксак жисмоний ва функционал
патенциалга боғликдир. Лекин, бундай сифатларга эришиш нихоятда эхтиёткорлик,
Машғулот юкламаларини аста-секинлик билан, "тулкинсимон" йўналишда ошира бориш
эвазига амалга оширилиши мумкин.

Албатда, бу жараён узлуксиз ва мунтазамлик ҳамда машғулот юкламаларини

шуғулланувчи "объектнинг функционал имкониятларига мос тарзда кўллаш тамоиллари
асосида янада самарали ва жадалрок кечади. Аммо шуни эътироф этиш жоизки айрим спорт
мураббийларининг тезда натижага эришиш учун спортчи хали етарли жисмоний ва
функционал захирага эга бўлмасдан ҳажми ва шиддати "катта" бўлган машғулот
юкламаларини кўллашга ружу кўйганлар. Натижада куни келиб ушбу жараён, бўлажак
спортчини спортдан умуман четлашиб колишига сабаб бўлиши мумкин. Сўзсиз, малакали
спортчиларни етиштиришда жисмоний ва функционал тайёргарликнинг аҳамияти нихоятда
катта. Айникса, спорт махоратини шакллантиришда жисмоний сифатларини ўрни
бекиёсдир. Лекин, бу сифатларни дастлабки ўргатиш жараёнида максадга мувофик жиддий
назорат остида амалга ошириш даркор.

Шу жумладан белбоғли курашда хам ЮКОРИ спортчиларнинг тайёргарлигини

такомиллаштириш билан боглик муаммоларни бошкариш муҳим аҳамият касб этади. Бу
нарсага спортчиларни ва уларнинг тайёргарлигини чукур ва хар томонлама ўрганиш
асосида оптимал режалаштириш билан эришиш мумкин. Педагогик тадкикотнинг максади,
юкори малакали спортчиларни мусобака фаолиятини ривожлантиришга йўналтирилган
жисмоний машклар самарадор-лигини ўрганишдан иборат. Маълумки стандарт машклар
канчалик режали килиб кўлланилмасин спортчиларда салбий кайфият, тез чарчаш,
кизикишни сусайиши каби ҳолатларга олиб келиши азалдан исбот қилинган. Шунинг учун
йўналтирилган жисмоний машкларни айланма тезланишларга оид машклар билан бирга
кўллаш ёрдамида тезкор-куч ва чидамлиликни сифатларини ривожлантириш ҳамда уларни
техник махоратга таъсир этишини ўрганиш.

Мусобака фаолиятини ривожлантириш ва малакали курашчиларни маҳоратини

ошириш учун биринчи галда машғулот услубини, методикасини такомиллаштириш
зарурдир. Машғулот услубини, методикасини такомиллаштириш учун жаҳон
чемпионатларини, осиё чемпионатларини ва халкаро мусобакаларни мунтазам кузатиб
бориш билан биргаликда янги кўлланган усуллар устида ишлаш спортчининг мусобака
фаолиятида мухум аҳамият касб этади. Хулоса килиб шуни айтиш мумкинки
мусобакаларни мунтазам кузатиб бориб, янги кўлланган усулларга карши усуллар ишлаб
чикиб, мана шу усулларни машғулот жараёнида шакллантириб бориш юкори малакали


background image

ISSN:

2181-3906

2023

International scientific journal

«MODERN SCIENCE АND RESEARCH»

VOLUME 2 / ISSUE 8 / UIF:8.2 / MODERNSCIENCE.UZ

79

спортчиларни мусобака фаолиятини кескин шаклланишига ёрдам беради. Бунинг учун хар
бир мураббий ўтказилган мусобакаларни бевосита кузатиб кўлланилаётган ЯНГИ
усулларни канчалик ахамиятлигини ва тўғрилигини спортчиларга етказиб бориши зарур.

Ўзбекистон дзюдо федерацияси 1972 йилда ташкил етилган бўлиб, 1992 йилда қайта

ташкил етилган. Ўшандан буён мамлакатимиз дзюдочиларининг халқаро майдонларда
нафақат юқори спорт натижаларини қўлга киритиши, балки баркамол, жисмонан бақувват
ёшларни тарбиялаш ҳам федерациянинг устувор вазифаларидан бири ҳисобланади.
Иккинчисига еришишда асосий компонентлардан бири спортдир. Дзюдонинг Олимпия
интизоми мамлакатдаги енг машҳур спорт турларидан биридир. Республикамиз бўйлаб 20
мингдан ортиқ киши дзюдо билан шуғулланади, уларнинг салмоқли қисми адолатли жинс
вакилларидир. Қизлар нафақат республика ва халқаро миқёсдаги мусобақаларда
қатнашмоқда, балки медалларни ҳам қўлга киритмоқда. Бугунги кунда республикамизда
уларнинг сони 400 дан ортиқ бўлиб, республикамизнинг барча ҳудудларида дзюдо бўйича
сексиялар муваффақиятли фаолият юритмоқда. Ҳар бир вилоят ўз чемпионатларига
мезбонлик қилади, бунинг натижасида енг кучли дзюдочилар бош Республика турнири –
мамлакат чемпионатида курашиш ҳуқуқини қўлга киритади.


REFERENCES

1.

Kodokan Judo: The Essential Guide to Judo by Its Founder Jigoro Kano - Jigoro Kano

2.

The Pyjama Game: A Journey into Judo - Mark Law

3.

Judo Formal Techniques: A Complete Guide to Kodokan Randori No Kata - Tadao Otaki
and Donn F. Draeger

4.

Ganiyeva, M. (2023). THE MAIN DIRECTIONS OF DEVELOPING THE LOGICAL
THINKING

OF

FUTURE

ELEMENTARY

SCHOOL

TEACHERS

(IN

MATHEMATICS LESSONS). Science and innovation, 2(B3), 30-33.

5.

Ganieva, M. (2023, June). EMPOWERING LOGICAL THINKING IN PRIMARY
SCHOOL STUDENTS THROUGH TIPS TECHNOLOGY. In Academic International
Conference on Multi-Disciplinary Studies and Education (Vol. 1, No. 12, pp. 62-63).

6.

Ganiyeva, M. (2021). Effective Methods of TRIZ.

References

Kodokan Judo: The Essential Guide to Judo by Its Founder Jigoro Kano - Jigoro Kano

The Pyjama Game: A Journey into Judo - Mark Law

Judo Formal Techniques: A Complete Guide to Kodokan Randori No Kata - Tadao Otaki and Donn F. Draeger

Ganiyeva, M. (2023). THE MAIN DIRECTIONS OF DEVELOPING THE LOGICAL THINKING OF FUTURE ELEMENTARY SCHOOL TEACHERS (IN MATHEMATICS LESSONS). Science and innovation, 2(B3), 30-33.

Ganieva, M. (2023, June). EMPOWERING LOGICAL THINKING IN PRIMARY SCHOOL STUDENTS THROUGH TIPS TECHNOLOGY. In Academic International Conference on Multi-Disciplinary Studies and Education (Vol. 1, No. 12, pp. 62-63).

Ganiyeva, M. (2021). Effective Methods of TRIZ.

inLibrary — это научная электронная библиотека inConference - научно-практические конференции inScience - Журнал Общество и инновации UACD - Антикоррупционный дайджест Узбекистана UZDA - Ассоциации стоматологов Узбекистана АСТ - Архитектура, строительство, транспорт Open Journal System - Престиж вашего журнала в международных базах данных inDesigner - Разработка сайта - создание сайтов под ключ в веб студии Iqtisodiy taraqqiyot va tahlil - ilmiy elektron jurnali yuridik va jismoniy shaxslarning in-Academy - Innovative Academy RSC MENC LEGIS - Адвокатское бюро SPORT-SCIENCE - Актуальные проблемы спортивной науки GLOTEC - Внедрение цифровых технологий в организации MuviPoisk - Смотрите фильмы онлайн, большая коллекция, новинки кинопроката Megatorg - Доска объявлений Megatorg.net: сайт бесплатных частных объявлений Skinormil - Космецевтика активного действия Pils - Мультибрендовый онлайн шоп METAMED - Фармацевтическая компания с полным спектром услуг Dexaflu - от симптомов гриппа и простуды SMARTY - Увеличение продаж вашей компании ELECARS - Электромобили в Ташкенте, Узбекистане CHINA MOTORS - Купи автомобиль своей мечты! PROKAT24 - Прокат и аренда строительных инструментов