ISSN:
2181-3906
2024
International scientific journal
«MODERN SCIENCE АND RESEARCH»
VOLUME 3 / ISSUE 4 / UIF:8.2 / MODERNSCIENCE.UZ
36
ZAMONAVIY FITNESS: JISMONIY TARBIYA MASHG’ULOTLARIGA FOYDASI VA
UNING MOTIVATSIYAVIY TA’SIRI
Valiyeva N.Y.
O‘zbekiston davlat jismoniy tarbiya va sport universiteti
Chirchiq shahri, O‘zbekiston
liliya_liliya91@mail.ru
https://doi.org/10.5281/zenodo.10925523
Annotatsiya.
Bugungi kunda har bir kishi kerakli faoliyat turini va yuklama darajasini
tanlashi mumkin. Axir, har qanday jismoniy faoliyat televizor tomosha qilib divanda o'tirishdan
yaxshiroqdir. Shunday ekan biz, zamonaviy fitness tushunchasiga alohida to’xtalishimiz darkor.
Bizga zamonaviy fitnes inson yondashuvlarining jismoniy rivojlanishiga ta'siri, shuningdek,
zamonaviy fitness xuddi-ki marafon kabi jismoniy tarbiya bilan shug'ullanish motivatsiyasiga
ta'sirini ilmiy-amaliy samaradorligi tahlil qilingan.
Kalit so‘zlar
: zamonaviy fitness, ichki motivatsiya, internet, sog'lom turmush tarzi,
innovatsiya.
MODERN FITNESS: THE BENEFITS OF PHYSICAL EDUCATION AND ITS
MOTIVATIONAL EFFECT
Abstract.
Today, everyone can choose the necessary type of activity and the level of
workload. After all, any physical activity is better than sitting on the couch and watching TV.
Therefore, we must focus on the modern concept of fitness. We analyzed the impact of modern
approaches to fitness on human physical development, as well as the scientific and practical
effectiveness of the influence of fitness on motivation to exercise, such as a marathon.
Key words:
modern fitness, intrinsic motivation, Internet, healthy lifestyle, innovation.
СОВРЕМЕННЫЙ ФИТНЕС: ПОЛЬЗА ФИЗИЧЕСКОГО ВОСПИТАНИЯ И ЕГО
МОТИВАЦИОННЫЙ ЭФФЕКТ
Аннотация.
Сегодня каждый может выбрать необходимый вид деятельности и
уровень нагрузки. В конце концов, любая физическая активность лучше, чем сидеть на
диване и смотреть телевизор. Поэтому мы должны остановиться на современном
понятии фитнеса. Мы проанализировали влияние современных подходов к фитнесу на
физическое развитие человека, а также научно-практическую эффективность влияния
фитнеса на мотивацию к занятиям физическими упражнениями, такими как марафон.
Ключевые слова:
современный фитнес, внутренняя мотивация, Интернет,
здоровый образ жизни, инновации.
KIRISH
Ma’lumki, innovatsion jarayonlar va innovatsion ong zamonaviy taraqqiyotning asosiy
tarkibiy qismlari hisoblanadi. Innovatsiyalar tobora kuchayib bormoqda. Zamonaviy ilmiy
tadqiqotlarda yangi terminologiyaning (“innovatsion jarayon”, “innovatsion faoliyat”,
“innovatsion xarakter”, “innovatsion salohiyat” va boshqalar) keng qo‘llanilib kelinmoqda.
Bugungi kunda salomatlikni mustahkamlashning hal qiluvchi omili - bu insonning o'zi, uning
ijtimoiy, psixologik va jismoniy salomatligiga munosabatidir. Zamonaviy jamiyatning asosiga
aylangan sog'lom turmush tarziga yo'naltirilgan shaxsning qadriyat-motivatsion munosabatlarini
shakllantirish kontseptsiyasining mohiyati kelib chiqadi. Sog'lomlashtiruvchi jismoniy tarbiyaning
innovatsion turlarining paydo bo'lishi jismoniy tarbiya va sog'lomlashtirish ishlarining jadal
ISSN:
2181-3906
2024
International scientific journal
«MODERN SCIENCE АND RESEARCH»
VOLUME 3 / ISSUE 4 / UIF:8.2 / MODERNSCIENCE.UZ
37
rivojlanishi bilan, birinchi navbatda, fitnesning paydo bo'lishi va o'sishi bilan bog'liq. Fitnesning
keng qo'llanilishi zamonaviy jamiyat vakilining jismoniy faoliyatga bo'lgan o'zgaruvchan
ehtiyojlarini, uning sog'lig'i va farovonligiga bo'lgan intilishlarini, shuningdek, insonning jismoniy
va psixologik fazilatlarini rivojlantirish darajasiga bo'lgan talablarini aks ettiradi. Hal qilinishi
kerak bo'lgan eng muhim muammolardan biri bu “fitness” atamasining o'zi haqida yagona
tushunchani shakllantirish bo'lib, u bugungi kunda uning ta'rifi aniq belgilangan chegaralariga ega
bo'lmagan ko’p ma’noli so’z hisoblanadi. Yuqorida aytilganlarning barchasi fitnes tushunchasini
va uning jismoniy madaniyat tizimidagi o'rnini aniqlash va asoslash zaruratini keltirib chiqaradi.
Hozirgi kunda internetning paydo bo'lishi va rivojlanishi bilan aholining turli mavzularda, shu
jumladan jismoniy tarbiya, sport, salomatlik va hokazolar haqida ma'lumot olish qobiliyati oshib
bormoqda. Bugungi kunga kelib, internetga kirish hech bir inson uchun qiyin jarayon emas.
Chunki hozirgi kunga kelib har qanday inson bemalol internet orqali o’zi uchun kerakli bo’lgan
ma'lumotlarni topishi hamda foydalanish huquqiga ega.
Ma'lumot qanchalik ko'p bo'lsa, uni baham ko'rish, bir-biri bilan almashish osonroq bo'ladi
va u yanada qulayliklarga olib keladi. Insonlar qanchalik sog'lomlashtirish to’g’risida ko'p
ma'lumotga ega bo'lishsa, ular shunchalik tez rivojlanadi, chunki odamlar ko'proq yangi usullarni
o'ylab topishadi va sinab ko'rishadi.
Tadqiqotning maqsadi
zamonaviy fitness tushunchasini jismoniy tarbiyada foydalanish
uchun asosiy sifat va xususiyatlarni aniqlash hamda kelajakda zamonaviy fitnesni rivojlantirish
bilan bog'liq innovatsion texnologiyalarni internet tarmog’i orqali tajribada asoslashdan iborat.
Tadqiqotning vazifalari
sog'lom va samarali ishlaydigan tanani yaratishda zamonaviy fitnes
texnologiyalarini saralash;
jismoniy imkoniyati cheklangan bolalarga fitnes mashg‘ulotlarining ta’sirini aniqlashga
qaratilgan.
Bizning fikrimizcha, fitnes - bu jismoniy faoliyatni ixtiyoriy tanlashga, sog'likni saqlash,
mustahkamlash va saqlash (jismoniy, ijtimoiy, ma'naviy), kasalliklar xavfini kamaytirish va
ularning oldini olish, sog'lom turmush tarzini joriy etishga asoslangan maqsadli davolash
jarayonidir. Fitnes o'z ichiga turli jismoniy mashqlar, zamonaviy jismoniy faoliyat turlari,
sog'lomlashtiruvchi o'ziga xos texnika va dasturlar, innovatsion texnologiyalarni o'z ichiga oladi,
ularning maqsadi salomatlikni yaxshilash va asosiy tamoyili "salomatlik uchun harakat qilish"
hisoblanadi.
Inson hayoti faqatgina jismoniy dunyo bilan chegaralanib qolmaydi. Chunki har
birimizning o'zimizda sodir bo'ladigan o'ziga xos voqea va hodisalar mavjud. Hodisalar bizni keng
his-tuyg'ularni boshdan kechirishga olib keladi va tanaga ijobiy va salbiy stressni keltirib
chiqaradi. Psixika samarali ishlashda qiyinchiliklarga duch kelishi mumkin. Shuning uchun
“salomatlik” ning yana bir ta'rifini berishga arziydi. Amerika vrachi G.Sigerist shunday degan edi:
“Barkamol rivojlanishi bilan ajralib turadigan, tevarak-atrofdagi jismoniy va ijtimoiy muhitga
yaxshi moslashgan shaxsni sog’lom deb hisoblash mumkin. Salomatlik shunchaki kasallikning
yo’qligini anglatmaydi: balki bu ijobiy narsa, hayot inson zimmasiga yuklagan mas’uliyatni
xotirjamlik va xursandchilik bilan bajarishdir”. Shunday qilib, sog’lom holatni ya’ni salomatlikni
baxt va tinchlik holati bilan aniqlash mumkin.
ISSN:
2181-3906
2024
International scientific journal
«MODERN SCIENCE АND RESEARCH»
VOLUME 3 / ISSUE 4 / UIF:8.2 / MODERNSCIENCE.UZ
38
Aristotelning so'zlariga ko'ra, jamiyat insonning individual shaxsiga, shu jumladan uning
sog'lig'iga keng ta'sir ko'rsatadi. Zamonaviy dunyoda sport fizikasi, sog'lom turmush tarzi va
ma'naviy rivojlanish modasi tobora faol rivojlanmoqda. Sport madaniyati bilan tanishish,
shuningdek, zamonaviy yoshlarni jismoniy rivojlanishiga imkon beradigan barcha manbalardan
foydalanishga undaydi.
Zamonaviy yoshlarning shubhasiz sevimli mashg’uloti - bu fitnes. Bu insonning har
tomonlama va uyg'un jismoniy va ma'naviy rivojlanishiga qaratilgan fitnesdir.
Bu nafaqat go'zallikning zamonaviy standartlariga mos keladigan vizual estetik tanani
shakllantirishga, balki tananing kuch, egiluvchanlik, chidamlilik kabi jismoniy imkoniyatlarini
rivojlantirishga yordam beradi. O'tgan asrning 80-yillarida moda bo'lgan aerobikadan farqli
o'laroq, fitnes mushak-skelet tizimiga, yurak-qon tomir tizimiga va nafas olish organlariga
keraksiz stressni keltirib chiqaradigan o'tkir va tez harakatlarni anglatmaydi.
Aksincha, fitnes birinchi navbatda sog'lom va samarali ishlaydigan tanani yaratishga
qaratilgan. Zamonaviy dunyoda fitnesning mashhurligi uni qo'llash manbalarining xilma-xilligi
bilan belgilanadi. Professionallar bilan to'g'ridan-to'g'ri fitnes bilan shug'ullanishingiz mumkin
bo'lgan turli xil sport zallari, barcha yoshdagi erkak va ayollar uchun zallardan tashqari, bugungi
kunda onlayn trening modeli keng tarqalgan. Bir qator taniqli trenerlar va sportchilar tomonidan
elektron resurslar va ijtimoiy tarmoqlar orqali: YouTube, Instagram, Telegram, VK orqali o‘z
bilim va tajribalarini o‘rtoqlashmoqda. Endi Internetda ma'lumotlar juda ko'p, hatto uy sharoitida
ham bemalol mashq qilish imkoniyati mavjud.
Biroq, fitnesning yuqoridagi barcha afzalliklariga qaramay, ko'p odamlar hali ham mashq
qilish uchun motivatsiyaga ega emaslar. Ichki motivatsiyadan mahrum bo'lganlar uchun fitnes
marafonida qatnashish paytida tashqi motivatsiya mavjud.
Fitness marafoni-bu bloggerlar tomonidan ijtimoiy tarmoqlarda o'tkaziladigan sport kvestining bir
turi. Bunday marafonning maqsadi tanani yaxshilash yoki qisqa vaqt ichida orzu qilgan qomatiga
erishishdir.
Ishtirokchilar uchun parhez va mashg'ulotlar tuziladi. Bundan tashqari, marafonchilar
maxsus suhbatlarga taklif qilinadi, u yerda ular boshqa ishtirokchilar bilan suhbatlashishlari,
shuningdek psixologlar, ovqatlanish bo’yicha mutaxasslar va murabbiylarga savol berishlari
mumkin. Shunday qilib, odamlar bitta maqsad bilan birlashadilar, bir-birlaridan o'rnak oladilar va
qo'llab-quvvatlaydilar. Marafonda bir qator sovrinlar o’ynaladi. Agar marafonda qatnashadigan
odamlar sovrinni yutib olishga intilishsa, aynan shu mukofot motivatsiyaning asosiy vositasi bo'lib
xizmat qilishi mumkin. Biroq, ko'pincha marafonlar o'z tanasini yoki hayotini o'zgartirishni,
yaxshi odatlarni joriy qilishni yoki shunchaki yangi faoliyat bilan vaqt o'tkazishni orzu qiladigan
odamlar tomonidan o'tkaziladi. Menyu har kuni tayyorlanadi va siz haftasiga uch-to'rt marta mashq
qilishingiz kerak. Shuningdek, marafonchilar maxsus suhbatlarga taklif qilinadi, u yerda ular bir
qator mutaxassilar va murabbiylarga savol berishlari mumkin.
Bugungi kunda shubhasiz tendentsiya — bu o'z-o'zini sevish. Shuning uchun zamonaviy
fitness marafonlari ko'plab yoshlar uchun kuchli ma'naviy qo'llab-quvvatlash bo'lgan dunyoga va
o'ziga nisbatan sof, so'zsiz sevgini talab qiladigan shiorlar ostida o'tkaziladi.
ISSN:
2181-3906
2024
International scientific journal
«MODERN SCIENCE АND RESEARCH»
VOLUME 3 / ISSUE 4 / UIF:8.2 / MODERNSCIENCE.UZ
39
Bunday sport ichki taranglikni bartaraf etishga, ortiqcha energiyani tashlashga, boshingizni salbiy
fikrlardan xalos qilishga va his-tuyg'ularga yo'l ochishga yordam beradi. Buni qilmasdan, odam
o'z tanasida ko'plab kuchlanish va qisqichlarni to'plash xavfini tug'diradi, ulardan qutulish qiyin.
Natijada, odam tinch va uyg'un holat o'rniga, ongsiz bo'lsa ham, bir qator kasalliklarni keltirib
chiqaradigan doimiy stress holatida bo'ladi.
Shunday qilib, fitnes-marafon modeli mashhurdir, chunki u insonning jismoniy mashqlar qilish va
sog'lom turmush tarzini olib borish uchun motivatsiyasini oshiradi, nafaqat shaxsning ichki
motivatsiyasiga, balki mukofotlar kabi tashqi motivatsiyaga ham e'tibor beradi.
Shunday qilib, biz ishonch bilan aytishimiz mumkinki, zamonaviy dunyoda fitnesning mashhurligi
uning inson tanasi uchun foydalari bilan belgilanadi.
Qolaversa, barcha murabbiylar aholini sport bilan shug‘ullanishga undash, yoshlar o‘rtasida
sog‘lom turmush tarzini keng targ‘ib etishning yangi usullarini izlamoqda.
Xulosa qilib, biz ishonch bilan aytishimiz mumkinki, zamonaviy dunyoda fitnesning
mashhurligi uning inson tanasi uchun foydalari bilan belgilanadi.
Qolaversa, barcha murabbiylar aholini sport bilan shug‘ullanishga undash, yoshlar o‘rtasida
sog‘lom turmush tarzini keng targ‘ib etishning yangi usullarini izlamoqda.
Jamiyat ongida butun jamiyatning va har bir shaxsning jismoniy madaniyati sog'lom turmush
tarzini shakllantirish va amalga oshirishning asosiy sharti ekanligi haqidagi fikr mustahkam o'rin
egallaydi, bu esa, o'z navbatida, nafaqat yaxshi salomatlik va kuchli kayfiyat uchun asos, balki
millatni yaxshilash, ularning ijtimoiy muammolarini hal qilish yo'li hisoblanadi. Muntazam
jismoniy mashqlar ta'sirida odamning mushaklari hajmi oshadi, kuchayadi va ularning elastikligi
oshadi. Bu ma'lumotlarning barchasi fitnesning inson tanasiga sog'lom ta'sirini ko'rsatadi.
Tadqiqotlarimiz natijalari zamonaviy fitnesdan foydalanish jarayonida inson rivojlanishining
yuqori samaradorligini ko‘rsatdi.
REFERENCES
1.
Светличная Н.К. Методические аспекты программы адаптивной физической
рекреации на основе фитнес-технологий / Н.К. Светличная // Адаптивная физическая
культура. – 2023. – Т. 93, № 1. – С. 52-54.
2.
Миржамолов М. Х., Валиева Н. Ю. Дифференцированная программа занятий
физической культуры для учащикся с ограниченными физическими возможностями
//Актуальные проблемы физической культуры и спорта. – 2020. – С. 14-19.
3.
Наиля
Камилевна
Светличная
ОПТИМИЗАЦИЯ
ФУНКЦИОНАЛЬНОЙ
ПОДГОТОВЛЕННОСТИ
СПЕЦИАЛЬНЫХ
АТЛЕТОВ
СРЕДСТВАМИ
АДАПТИВНОГО ФИТНЕСА // Scientific progress. 2022. №10. URL:
https://cyberleninka.ru/article/n/optimizatsiya-funktsionalnoy-podgotovlennosti-
spetsialnyh-atletov-sredstvami-adaptivnogo-fitnesa (дата обращения: 27.02.2024).
4.
Валиева Н. Ю., Одилов Р. Ф. методы развития эффекта тонусных рефлексов при
детском церебральном параличе с помощью фитбольной гимнастики //Academic
research in educational sciences. – 2021. – Т. 2. – №. 11. – С. 966-972.
5.
Собирова Л. Б. Эффективность использования специальных упражнений в
профилактике нарушений роста у младших школьников //Academic research in
educational sciences. – 2021. – Т. 2. – №. 5. – С. 834-840.
ISSN:
2181-3906
2024
International scientific journal
«MODERN SCIENCE АND RESEARCH»
VOLUME 3 / ISSUE 4 / UIF:8.2 / MODERNSCIENCE.UZ
40
6.
Mirjamolov, M. X., Odilov, R. F., Valiyeva, N. Y., NUQSONI, D. B. K. R. Q., &
RIVOJLANTIRISH, B. L. T. H. K. (2021). USLUBIYATI.
Academic research in
educational sciences
,
12
.
7.
Н. Ю. Валиева АДАПТИВНАЯ ФИЗИЧЕСКАЯ КУЛЬТУРА КАК УЧЕБНАЯ
ДИСЦИПЛИНА И КАК ОБЛАСТЬ СОЦИАЛЬНОЙ ПРАКТИКИ // Scientific progress.
2022. №4. URL: https://cyberleninka.ru/article/n/adaptivnaya-fizicheskaya-kultura-kak-
uchebnaya-distsiplina-i-kak-oblast-sotsialnoy-praktiki (дата обращения: 26.03.2024).
8.
М. Х. Миржамолов, Р. Ф. Одилов, Н. Ю. Валиева, Д. Б. Бахтиёров МЕТОДИКА
РАЗВИТИЯ КООРДИНАЦИИ ДВИЖЕНИЙ У СТУДЕНТОВ С НАРУШЕНИЯМИ
ЗРЕНИЯ // Scientific progress. 2022. №1. URL: https://cyberleninka.ru/article/n/metodika-
razvitiya-koordinatsii-dvizheniy-u-studentov-s-narusheniyami-zreniya (дата обращения:
26.03.2024).
9.
С.А. Юнусов Физическое воспитание школьников в инклюзивном образовании"
SCIENTIFIC PROGRESS //Scientific Journal ISSN. – 2021. – С. 2181-1601.
10.
Шерали Хошимович Ғофуров, Баҳодир Хошимович Ғофуров ЎЗБЕКИСТОНДА 5X5
ФУТБОЛ
СПОРТ
ТУРИНИ
ОММАЛАШТИРИШ
ОРҚАЛИ
КЎРИШ
ҚОБИЛИЯТИДА НУҚСОНИ БОР ШАХСЛАР ҲАРАКАТ ФАОЛЛИГИНИ
РИВОЖЛАНТИРИШ
//
Scientific
progress.
2022.
№6.
URL:
https://cyberleninka.ru/article/n/zbekistonda-5x5-futbol-sport-turini-ommalashtirish-or-
ali-k-rish-obiliyatida-nu-soni-bor-shahslar-arakat-faolligini-rivozhlantirish
(дата
обращения: 15.11.2022)
11.
Sherali Xoshimovich G’Ofurov, Baxodir Xoshimovich G’Ofurov NOGIRONLAR
ARAVACHASIDAN
FOYDALANADIGAN
UMURTQA
POG’ONASI
SHIKASTLANGAN YOSHLARNING ADAPTIV JISMONIY TARBIYASI // Scientific
progress. 2022. №6. URL: https://cyberleninka.ru/article/n/nogironlar-aravachasidan-
foydalanadigan-umurtqa-pog-onasi-shikastlangan-yoshlarning-adaptiv-jismoniy-tarbiyasi
(дата обращения: 15.11.2022).
12.
Sherali Hoshimovich G’Ofurov MALAKALI SPRINTERCHILARNING SPORT
MASHG’ULOTLARINI RIVOJLANTIRISHNING USULLARI // Academic research in
educational sciences. 2021. №4. URL: https://cyberleninka.ru/article/n/malakali-
sprinterchilarning-sport-mashg-ulotlarini-rivojlantirishning-usullari (дата обращения:
13.12.2022).
13.
Еофуров Ш. Jismoniy tarbiya vositalari orqali sportchilarni o'z-o'zini rivojlantirish
qobiliyatlarini shakllantirish. – 2020.
14.
Sherali Hoshimovich G’Ofurov, Dilshod Baxtiyor O’G’Li Baxtiyorov, Umid
Abdugaforovich Saidov MAKTABGACHA YOSHDAGI BOLALARNI YENGIL
ATLETIKA MASHQLARI ORQALI MASHG’ULOTLARINI TASHKIL ETISH //
Scientific progress. 2022. №1. URL: https://cyberleninka.ru/article/n/maktabgacha-
yoshdagi-bolalarni-yengil-atletika-mashqlari-orqali-mashg-ulotlarini-tashkil-etish
(дата
обращения: 13.12.2022).
15.
Sherali Hoshimovich G. Ofurov Qisqa masofaga yuguruvchi sportchilarni mashg'ulotlarini
rivojlantirishning usullari //Scientific progress. – 2021. – №. 8.
16.
ЖИСМОНИЙ Л., НАЗАРИЙ Т., РИВОЖЛАНТИРИШ С. Academic research in
educational sciences. 2021. № Special Issue 1 //URL: https://cyberleninka.
ru/article/n/bolalar-tserebral-falazhida-zhismoniy-tayyorgarlikni-mash-ulot-zharayonida-
va-ilmiy-nazariy-so-ada-rivozhlantirish (дата обращения: 12.01. 2022).
ISSN:
2181-3906
2024
International scientific journal
«MODERN SCIENCE АND RESEARCH»
VOLUME 3 / ISSUE 4 / UIF:8.2 / MODERNSCIENCE.UZ
41
17.
BOLALAR
V.
A.
O'smirlar
SPOR
MAKTABLARIDA
SPORCHILAR
TAYYORLANISHINI
TAKILISH
BOSHLANGAN
MASHG'ULOT
GURUHI
GofurovSh //X. Fan-Sportga. – 2020. – №. 5. – С. 38-40.
18.
Еофуров Ш. NOGIRONLAR ARAVACHASIDAN FOYDALANADIGAN UMURTQA
POG'ONASI SHIKASTLANGAN YOSHLARNING ADAPTIV JISMONIY TARBIYASI
//МЕЖДУНАРОДНАЯ НАУЧНО-ПРАКТИЧЕСКАЯ ОНЛАЙН КОНФЕРЕНЦИЯ. –
2021. – Т. 4. – С. 24.
19.
ЕОФУРОВ Ш. МАКТАБЛАРИДА БОШЛАНЕИЧ ТАЙЁРЛОВ ГУРУ^ ИДА
ШУЕУЛЛАНУВЧИ
ЕНГИЛ
АТЛЕТИКАЧИЛАР
МАШЕУЛОТЛАРИНИ
ТАКОМИЛЛАШТИРИШ. – 2020.
20.
Sherali Hoshimovich G. O. MALAKALI SPRINTERCHILARNING SPORT
MASHG'ULOTLARINI RIVOJLANTIRISHNING USULLARI //Academic research in
educational sciences. – 2021. – №. 4.
21.
Gofurov S. X. et al. A STRATIFIED APPROACH IN IMPROVING THE PHYSICAL
QUALITIES OF GIRLS WITH DISABILITIES //ASIA PACIFIC JOURNAL OF
MARKETING & MANAGEMENT REVIEW ISSN: 2319-2836 Impact Factor: 7.603. –
2022. – Т. 11. – №. 12. – С. 179-189.
22.
Sherali Hoshimovich G. O. et al. Scientific progress. 2022. № 1 //URL:
https://cyberleninka.
ru/article/n/maktabgacha-yoshdagi-bolalarni-yengil-atletika-
mashqlari-orqali-mashg-ulotlarini-tashkil-etish (дата обращения: 04.02. 2022).
23.
Sherali Hoshimovich G’Ofurov, Dilshod Baxtiyor O’G’Li Baxtiyorov, Umid
Abdugaforovich Saidov MAKTABGACHA YOSHDAGI BOLALARNI YENGIL
ATLETIKA MASHQLARI ORQALI MASHG’ULOTLARINI TASHKIL ETISH //
Scientific progress. 2022. №1. URL: https://cyberleninka.ru/article/n/maktabgacha-
yoshdagi-bolalarni-yengil-atletika-mashqlari-orqali-mashg-ulotlarini-tashkil-etish
(дата
обращения: 16.12.2022).
24.
Sherali Hoshimovich G’Ofurov, Dilshod Baxtiyor O’G’Li Baxtiyorov, Umid
Abdugaforovich Saidov MAKTABGACHA YOSHDAGI BOLALARNI YENGIL
ATLETIKA MASHQLARI ORQALI MASHG’ULOTLARINI TASHKIL ETISH //
Scientific progress. 2022. №1. URL: https://cyberleninka.ru/article/n/maktabgacha-
yoshdagi-bolalarni-yengil-atletika-mashqlari-orqali-mashg-ulotlarini-tashkil-etish
(дата
обращения: 16.12.2022).
25.
Sherali Hoshimovich G. O., Dilshod Baxtiyor O. G., Li Baxtiyorov U. A. S. Maktabgacha
yoshdagi bolalarni yengil atletika mashqlari orqali mashg'ulotlarini tashkil etish //Scientific
progress. – 2022. – №. 1.
26.
Dilshod Baxtiyorovich Baxtiyorov AMPUNTANT FUTBOLCHILARNI JISMONIY
TARBIYA VOSITALARI VA USLUBIYATI // Scientific progress. 2022. №2. URL:
https://cyberleninka.ru/article/n/ampuntant-futbolchilarni-jismoniy-tarbiya-vositalari-va-
uslubiyati (дата обращения: 16.12.2022).
27.
Hoshimovich G. S., Duszhanov B. M., Abdumavlanovich T. U. IMPROVEMENT OF THE
TRAINING PROCESS OF FLIGHT AND ATHLETS IN THE INITIAL TRAINING
GROUP OF YOUTH //ASIA PACIFIC JOURNAL OF MARKETING &
MANAGEMENT REVIEW ISSN: 2319-2836 Impact Factor: 7.603. – 2022. – Т. 11. – №.
12. – С. 163-176
28.
ҒОФУРОВ Ш. Х. БОЛАЛАР ВА ЎСМИРЛАР СПОРТ МАКТАБЛАРИДА
БОШЛАНҒИЧ
ТАЙЁРЛОВ
ГУРУҲИДА
ШУҒУЛЛАНУВЧИ
ЕНГИЛ
АТЛЕТИКАЧИЛАР МАШҒУЛОТЛАРИНИ ТАКОМИЛЛАШТИРИШ //Фан-
Cпортга. – 2020. – №. 5. – С. 38-40.
ISSN:
2181-3906
2024
International scientific journal
«MODERN SCIENCE АND RESEARCH»
VOLUME 3 / ISSUE 4 / UIF:8.2 / MODERNSCIENCE.UZ
42
29.
Sherali Xoshimovich G’Ofurov, Baxodir Xoshimovich G’Ofurov NOGIRONLAR
ARAVACHASIDAN
FOYDALANADIGAN
UMURTQA
POG’ONASI
SHIKASTLANGAN YOSHLARNING ADAPTIV JISMONIY TARBIYASI // Scientific
progress. 2022. №6. URL: https://cyberleninka.ru/article/n/nogironlar-aravachasidan-
foydalanadigan-umurtqa-pog-onasi-shikastlangan-yoshlarning-adaptiv-jismoniy-tarbiyasi
(дата обращения: 09.01.2023).
30.
Gofurov, S. X., Berdiyeva, C. A., Berdiyev, S. D., & Atabayev, A. N. (2022). A
STRATIFIED APPROACH IN IMPROVING THE PHYSICAL QUALITIES OF GIRLS
WITH DISABILITIES.
ASIA PACIFIC JOURNAL OF MARKETING & MANAGEMENT
REVIEW ISSN: 2319-2836 Impact Factor: 7.603
,
11
(12), 179-189.
31.
Hoshimovich, G. S., Hoshimovich, G. B., & Ibragim o’g’li, K. S. (2022). Differentiated
Approach to Improving the Physical Qualities of Students With Disabilities.
Eurasian
Research Bulletin
,
15
, 213-223.
32.
Sherali
Hoshimovich
G’Ofurov
QISQA
MASOFAGA
YUGURUVCHI
SPORTCHILARNI MASHG’ULOTLARINI RIVOJLANTIRISHNING USULLARI //
Scientific progress. 2021. №8. URL: https://cyberleninka.ru/article/n/qisqa-masofaga-
yuguruvchi-sportchilarni-mashg-ulotlarini-rivojlantirishning-usullari (дата обращения:
09.01.2023).
33.
Sherali Hoshimovich G’Ofurov, Dilshod Baxtiyor O’G’Li Baxtiyorov, Umid
Abdugaforovich Saidov MAKTABGACHA YOSHDAGI BOLALARNI YENGIL
ATLETIKA MASHQLARI ORQALI MASHG’ULOTLARINI TASHKIL ETISH //
Scientific progress. 2022. №1. URL: https://cyberleninka.ru/article/n/maktabgacha-
yoshdagi-bolalarni-yengil-atletika-mashqlari-orqali-mashg-ulotlarini-tashkil-etish
(дата
обращения: 15.11.2022)
34.
G’ofurov, S. (2023). TEACHING STYLES FOR LIMITED PHYSICAL CAPABILITIES
IN PARA LIGHT ATHLETICS RUNNING AND LONG JUMPING. Modern Science and
Research, 2(12),
92–103.
Retrieved
from
https://inlibrary.uz/index.php/science-
In the article, the purpose of the physical development of
students with limited opportunities is to practically prove the improvement of physical
fitness by using the best means and methods of para-athletics.
