ЎЗБЕКИСТОН
ҚОНУНЧИЛИГИ
ТАҲЛИЛИ
♦
UZBEK LAW REVIEW
♦
ОБЗОР
ЗАКОНОДАТЕЛЬСТВА
УЗБЕКИСТАНА
2019
№
3
♦
ЎЗБЕКИСТОН
ҚОНУНЧИЛИГИ
ТАҲЛИЛИ
♦
UZBEK LAW REVIEW
♦
ОБЗОР
ЗАКОНОДАТЕЛЬСТВА
УЗБЕКИСТАНА
49
Адабиётлар
рўйхати
:
1.
Алексеев
С
.
С
.
Частное
право
:
Научно
-
публичистический
очерк
. – M., 1999. - 180
с
.
2.
Закон
Республики
Беларусии
“
Об
обязательном
страховании
гражданской
ответственности
перевозчика
перед
пассажирами
”.
№
88-
З
от
09.01.2002
г
.
3.
Закон
Республики
Молдавии
“
Об
обязательном
страховании
гражданской
ответственности
перевозчиков
перед
пассажирами
”.
№
553
от
25
февраля
1998
года
.
4.
Закон
Российская
Федерации
“
Об
обязательном
страховании
гражданской
ответсвенности
владельца
опасного
объекта
за
причинение
вреда
в
результате
аварии
на
опасном
объекте
”.
5.
Кузнецова
И
.
Юридическая
природа
норм
страхового
права
,
соотношение
частноправовых
и
публично
-
правовых
начал
6.
Омельченко
О
.
А
.
Римское
право
. –
М
., 2000. – 340
с
.
7.
Публичное
и
частное
право
.
Исследователи
утверждают
,
что
исторически
первым
в
праве
сложилось
именно
разграничение
на
публичное
и
частное
право
.
Портал
: Helpiks.org. https://helpiks.org.
8.
Савина
В
.
С
.
Соотношение
частных
и
публичных
начал
в
управлении
акционерными
обществами
по
законодательству
России
.
диссертация
на
соискание
ученой
степени
кандидата
юридических
наук
.
Ставрополь
- 2004. https:// Hozyaystvennoe-pravo-
rossii.html
9.
Сатонина
К
.
А
.
Публичное
и
частное
право
:
вопросы
теории
и
практики
:
Становление
и
развитие
в
условиях
правовой
системы
:
дис
. …
канд
.
юрид
.
наук
. –
Уфа
, 2005.
http://www.lib.ua-ru.net/diss/cont/218120.html
10.
Сплетухов
Ю
.
А
.,
Дюжиков
Е
.
Ф
.
Страхование
.
–
М
.: «
Инфра
», 2002
г
. – 468
с
.
11.
Тихомиров
Ю
.
А
.
Публичное
право
.
Учебник
.
–
М
.:
Издательство
БЕК
, 1995. – 128
с
.
12.
Ўзбекистон
Республикаси
давлат
статистика
қўмитасининг
2017
йил
11
май
ва
2018
йил
12
апрель
кунларидаги
чиқиш
рақами
№
01/3-13-16/2-63
ва
№
01/3-07-16/2-50
ҳамда
№
01/1-01-17-210-
сонли
«
Суғурта
ташкилотлари
фаолиятининг
асосий
кўрсаткичлари
»
номли
маълумотномалари
.
13.
Ўзбекистон
Республикаси
қонун
ҳужжатлари
маълумотлар
миллий
базаси
. Lex.uz.
14.
Ўзбекистон
Республикаси
Президентининг
2019
йил
2
августдаги
“
Ўзбекистон
Республикасининг
суғурта
бозорини
ислоҳ
қилиш
ва
уни
жадал
ривожланишини
таъминлаш
чора
тадбирлари
тўғрисида
”
ги
4412-
сонли
.
Қарори
//
Қонун
ҳужжатлари
маълумотлари
миллий
базаси
,
03.08.2019
й
.,
07/19/4412/3512-
сон
.
15.
Хутьп
М
.
Х
.
Римское
частное
право
.
Краснодар
,
1993. – 568
с
.
16. https://buxgalter.uz.
17. https://vuzlit.ru.obyazatelnoe.
strahovanie_rubezhom
18. https://www.linkedin.com/in/julia-kagan-4118147.
19. https://yandex.uz/images/search.
Э
.
Ахунджанов
,
ТДЮУ
катта
ўқитувчиси
ИННОВАЦИОН
ФАОЛИЯТНИ
ВЕНЧУР
МОЛИЯЛАШТИРИШНИНГ
ЎЗИГА
ХОС
ХУСУСИЯТЛАРИ
Аннотация
:
в
данной
статье
были
проанализиро
-
ваны
вопросы
правового
регулирования
венчурного
финансирования
инновационной
деятельности
,
были
даны
выводы
и
рекомендации
по
совершенствованию
законодательства
Республики
Узбекистан
.
Ключевые
слова
:
инновация
,
деятельность
,
вен
-
чурное
финансирование
,
государство
,
бизнес
.
Аннотация
:
мазкур
мақолада
инновацион
фаолиятнинг
венчур
молиялаштириш
масалалари
таҳлил
этилган
,
Ўзбекистон
Республикаси
қонунчилигини
такомиллаштириш
юзасидан
хулоса
ва
тавсиялар
берилган
.
Калит
сўзлар
:
инновация
,
фаолият
,
венчур
молиялаштириш
,
давлат
,
бизнес
.
Annotation
: this article analyzed the issues of legal
regulation of venture financing of innovative activity, gave
conclusions and recommendations for improving the legis-
lation of the Republic of Uzbekistan.
Keywords
: innovation, activity, venture financing, gov-
ernment, business.
Ўзбекистонда
сўнгги
йилларда
илмий
-
тадқиқот
фаолияти
самарадорлигини
оширишга
,
ижтимоий
ва
иқтисодий
ривожланишда
,
мамлакатни
демократик
янгилашда
фаннинг
ролини
кучайтиришга
қаратилган
кенг
кўламли
ишлар
амалга
оширилди
.
Замонавий
саноат
ишлаб
чиқариши
,
энергетика
,
қишлоқ
хўжалиги
ва
иқтисодиётнинг
бошқа
тармоқлари
,
фан
ва
техниканинг
ғоят
муҳим
илмий
ва
технологик
муаммоларини
ҳал
қилишга
қаратилган
фундаментал
,
амалий
тадқиқотлар
ва
инновация
ишлар
соҳасидаги
25
давлат
илмий
-
техника
дастури
бўйича
ишлар
олиб
борилмоқда
.
Юртбошимиз
мамлакатимизда
илм
-
фаннинг
ҳозирги
аҳволи
ҳақида
фикр
юритар
экан
,
“
Иқтисодиётимиз
барқарорлиги
,
ҳар
бир
соҳанинг
сифати
ва
самарадорлиги
,
аҳолига
қулайликлар
яратиш
ахборот
технологиялари
билан
боғлиқ
.
Шунинг
учун
бу
соҳага
янада
кенг
имконият
,
зарур
инфратузилма
яратиш
,
мутахассисларни
ҳар
томонлама
рағбатлантириш
,
қобилиятли
ёшларни
тарбиялаш
керак
.
Бугун
Ўзбекистон
барча
соҳаларда
ўзини
намоён
этмоқда
.
Ўз
вақтида
ахборот
технологияларига
эътибор
қаратганимиз
яхши
натижалар
бермоқда
.
Битта
дастурий
маҳсулот
давлатимизга
қанча
наф
келтиради
,
коррупция
,
бюрократияни
бартараф
этади
,
одамларга
қулайлик
яратади
.
Ҳар
доим
ёдда
тутингларки
,
сизларнинг
ишингиз
жудаям
муҳим
” [3], –
деб
таъкидлайди
.
Инновацион
фаолият
муайян
муваффақиятга
эришиши
ушбу
фаолиятни
яхши
ташкиллаштириш
ва
албатта
молиялаштириш
билан
боғлиқ
.
Ривожланган
мамлакатларда
инновацион
фаолият
нафақат
давлат
,
шу
билан
бирга
хусусий
шахсларнинг
маблағлари
ҳисобидан
ҳам
молиялаштирилади
.
Венчур
фондлари
ёки
алоҳида
шахсларнинг
маблағлари
ҳисобидан
венчур
молиялаштириш
инновацион
фаолиятни
ЎЗБЕКИСТОН
ҚОНУНЧИЛИГИ
ТАҲЛИЛИ
♦
UZBEK LAW REVIEW
♦
ОБЗОР
ЗАКОНОДАТЕЛЬСТВА
УЗБЕКИСТАНА
2019
№
3
♦
ЎЗБЕКИСТОН
ҚОНУНЧИЛИГИ
ТАҲЛИЛИ
♦
UZBEK LAW REVIEW
♦
ОБЗОР
ЗАКОНОДАТЕЛЬСТВА
УЗБЕКИСТАНА
50
молиялаштиришнинг
турларидан
бири
сифатида
кўринади
.
Венчур
тажриба
-
конструкторлик
фаолияти
ёки
катта
илмий
тажрибага
асосланган
ишларни
амалга
оширадиган
кичик
бизнес
корхонаси
ҳисобланади
.
Уларнинг
фаолияти
таваккалчилик
хавфига
асосланган
бўлади
.
Венчур
ички
ва
ташқи
венчур
турларига
бўлинади
.
Ички
венчур
инновацион
ташкилотнинг
муқобил
ва
мустақил
бўлими
сифатида
ташкил
қилинади
.
У
муайян
муддатга
тузилган
,
мустақил
бюджетига
эга
бўлган
ҳамда
аниқ
инновацион
дастур
бўйича
фаолият
юритадиган
бўлинма
сифатида
намоён
бўлади
.
Ташқи
венчур
эса
катта
корпорацияларнинг
мустақил
бўлмаган
ички
ёки
шўъба
корхоналари
ҳисобланади
.
Ташқи
венчур
ташкилотга
мустақил
ҳаракат
қилиш
,
инновацион
фаолият
йўналишини
ва
уни
ташкиллаштириш
методларини
белгилаш
имконияти
берилган
.
Катта
фирма
бўлишига
қарамасдан
ташқи
венчур
ташкилот
ўзида
ташкилий
егилувчанлик
,
қарорларни
қабул
қилишда
тезкорлик
ҳамда
ресурс
ва
персоналдан
фойдаланишда
ҳаракатчанлик
каби
ўзига
хос
хусусиятларни
сақлаб
қолган
.
Ўзининг
бу
даражада
мустақил
бўлишига
қарамасдан
ташқи
венчур
ташкилотлар
бош
ташкилотнинг
молиявий
,
илмий
-
техникавий
,
кадр
ва
бошқа
соҳага
алоқадор
ёрдамига
доимий
равишда
таянади
[4].
Венчур
сармоя
инновацион
имкониятларни
шакллантириш
,
тадбиркорларнинг
фаоллигини
ошириш
ва
катта
миқдорда
фойда
олишда
муҳим
аҳамият
касб
этади
.
Инновация
соҳасида
кичик
бизнеснинг
ривожи
жалб
қилинадиган
инвестициялар
ва
уларни
тўғри
сарфлаш
билан
боғлиқ
.
Венчур
сармояга
эга
бўлган
хусусий
инвесторларнинг
иқтисодий
аҳамияти
янги
ташкил
топган
ташкилотларни
дастлабки
босқичда
қўллаб
қувватлашда
кўринади
.
Хозирги
вақтда
давлатнинг
кичик
инновацион
компаниялар
инфратузилмасини
ривожлантириш
ва
қўллаб
-
қувватлаш
соҳасидаги
роли
ошиб
бормоқда
.
Давлатнинг
венчур
молиялаштиришни
қўллаб
қувватлашдан
асосий
мақсади
венчур
сармоя
бир
вақтнинг
ўзида
икки
хил
функцияни
бажаради
:
иқтисодиётнинг
инновацион
сектордаги
ривожини
қўллаб
қувватлайди
ва
инновацион
технологияларни
мамлакатнинг
ишлаб
чиқариш
тизимига
жорий
қилади
.
Интеллектуал
сармояни
ишлаб
чиқариш
эса
давлат
учун
энг
муҳим
соҳалардан
бири
ҳисобланади
.
Венчур
инвесторлар
пул
маблағларини
сармоя
сифатида
киритганларидан
5-7
йил
ўтгандан
сўнггина
фойда
олишлари
мумкин
бўлади
.
Шунинг
учун
улар
йиллик
дивидентларни
тақсимлашдан
манфаатдор
ҳисобланмайдилар
,
балки
олинган
барча
фойдани
тадбиркорлик
фаолиятини
ривожлантириш
учун
қайта
молиялаштиришни
афзал
кўрадилар
.
Бундай
қараш
инновацион
фаолиятни
венчур
молиялаштиришнинг
банк
кредитидан
фарқини
кўрсатиб
беради
.
Агарда
5-7
йил
ичида
венчур
молиялаштирилган
ташкилотлар
тижорат
ютуғига
эришса
ва
унинг
қиймати
биринчи
қийматга
нисбатан
бир
неча
маротабага
ошса
венчур
иштирокчиларнинг
қилган
таваккалчилиги
ўринли
(
асосли
)
ҳисобланади
.
Халқаро
патент
ва
технологиялар
бозорига
чиққанда
эса
уларнинг
олган
фойдаси
сарфланган
маблағлардан
бир
неча
маротаба
,
ҳатто
ўн
маротаба
кўп
бўлиши
мумкин
.
Бундан
келиб
чиқадики
,
венчур
сармоядорнинг
инновацион
соҳани
молиялаштириши
ҳамда
ташкилот
ва
ихтирочилар
билан
биргаликдаги
фаолияти
иккала
томонга
ҳам
катта
миқдорда
фойда
олиб
келиши
мумкин
.
Молиялаштирилган
компаниянинг
тегишли
ютуққа
эришмаслиги
ва
венчур
инвесторнинг
сарфланган
маблағларининг
қайтмаслиги
ёки
у
томонидан
ўз
маблағларини
қайтариб
олиши
холати
венчур
молиялаштиришнинг
муваффақиятга
эришмаганидан
далолат
беради
[1; 544-p].
Келиши
мумкин
бўлган
фойдани
бой
бермаслик
ва
таваккалчилик
хавфини
камайтириш
мақсадида
венчур
сармоядорлар
ва
уларнинг
ваколатли
вакиллари
Директорлар
кенгаши
таркибига
кирган
холда
ташкилотнинг
бошқарувида
бевосита
иштирок
этадилар
.
Таваккалчилик
хавфини
минималлаштириш
мақсадида
венчур
сармоядорлар
ўз
маблағларини
бир
неча
лойиҳаларга
тақсимлайдилар
ёки
бир
неча
инвесторлар
фақатгина
бир
катта
лойиҳани
молиялаштирадилар
.
Бундай
холларда
ҳар
бир
давр
катта
бўлмаган
траншлар
орқали
босқичма
-
босқич
молиялаштирилиб
борилади
.
Ташкилот
фаолиятининг
кейинги
босқичлари
фақатгина
олдинги
даврда
яхши
натижаларга
эришгилгандагина
молиялаштирилади
.
Банк
кредитидан
фарқли
ўлароқ
венчур
инвестиция
инновацион
лойиҳанинг
юқори
натижаларга
эришишига
етарли
имкониялар
мавжуд
бўлган
холдагина
ҳеч
қандай
гаровсиз
ва
кафолатларсиз
тақдим
қилинади
.
Венчур
молиялаштиришнинг
ўзига
хос
хусусияти
инвестор
ҳеч
қачон
инвестиция
киритилаётган
компаниянинг
назорат
пакетини
қўлга
киритишга
ҳаракат
қилмайди
.
Бу
эса
унинг
венчур
инвесторнинг
“
стратегик
инвестор
”
ёки
“
шерик
иштирокчи
”
дан
фарқини
кўрсатиб
беради
.
Янги
компанияни
ташкил
қилаётганда
венчур
инвесторлар
оддий
ва
имтиёзли
акцияларни
харид
қиладилар
.
Бу
эса
уларга
компаниянинг
танг
аҳволга
тушиб
қолганда
имтиёзли
акцияларни
оддий
акцияларга
алмаштириш
ва
компания
бошқарувини
назорат
қилиш
имкониятини
беради
.
Бундай
ҳаракатларни
амалга
ошириш
венчур
компанияни
таназзулдан
сақлаб
қолишга
ёки
унинг
таваккалчилик
хавфини
минималлаштиришга
ёрдам
беради
[2; 201-p].
Компания
назорат
пакетидан
кам
бўлган
акциялар
пакети
ёки
улушини
сотиб
олган
венчур
сармоядор
табиий
равишда
компаниянинг
шерик
мулкдорига
айланади
.
Венчур
сармоядор
томонидан
киритилган
пул
маблағлари
инновацион
ғояларни
қисқа
муддатларда
ишлаб
чиқилиши
ва
амалга
оширилиши
,
тадбиркорлик
фаолиятини
кенгайтириш
ва
унинг
бозор
қийматини
оширишга
сарфланади
.
Бундай
ҳолатларда
венчур
сармоядор
ва
унинг
вакиллари
фақатгина
молиявий
таваккалчилик
хавфи
учун
жавобгар
ҳисобланса
,
ижрочи
шериклар
эса
(
ташкилот
ходимлари
ва
ғоя
муаллифлари
)
бошқа
таваккалчилик
хавфлари
(
техник
,
бозор
,
бошқарув
ва
ҳ
.
к
.)
учун
жавобгар
ҳисобланади
.
Узоқ
муддат
биргаликдаги
фаолияти
даврида
венчур
сармоядор
ва
тадбиркор
ўртасидаги
биргаликдаги
таваккалчилик
хавфини
ажратиб
олиш
ва
иккала
томоннинг
ҳам
ўз
мақсадларини
очиқ
ва
ошкора
элон
қилиши
келажакда
инновацион
фаолиятда
муайян
ютуқларга
эришилишига
кўмаклашади
.
Сармоядорлар
5-7
йилдан
сўнг
ўз
сармояларининг
5-10
баробардан
кам
бўлмаган
миқдорда
ошишини
назарда
тутган
холда
венчур
компанияларга
пул
маблағларини
сарфлайдилар
.
Бу
даврда
компанияга
сарф
қилинган
венчур
капитал
қадрсиз
ҳисобланади
.
Фойданинг
миқдори
эса
фақатгина
компаниянинг
фонд
ЎЗБЕКИСТОН
ҚОНУНЧИЛИГИ
ТАҲЛИЛИ
♦
UZBEK LAW REVIEW
♦
ОБЗОР
ЗАКОНОДАТЕЛЬСТВА
УЗБЕКИСТАНА
2019
№
3
♦
ЎЗБЕКИСТОН
ҚОНУНЧИЛИГИ
ТАҲЛИЛИ
♦
UZBEK LAW REVIEW
♦
ОБЗОР
ЗАКОНОДАТЕЛЬСТВА
УЗБЕКИСТАНА
51
биржасига
чиққанда
аниқ
бўлади
.
Бундан
келиб
чиқадики
,
венчур
сармоядор
фақат
муайян
акциялар
пакетига
эга
бўлади
.
Фонд
биржасида
унинг
инновацион
ғоясига
бўлган
талаб
ошган
тақдирда
,
ўзига
тегишли
бўлган
акциялар
пакетини
биринчи
олинган
қийматга
нисбатан
сезиларли
миқдорда
қиммат
нархга
сотиш
имкониятига
эга
бўлади
.
Бундан
хулоса
қилиш
мумкинки
,
венчур
сармоядор
сармоя
киритилаётган
компания
билан
унинг
акциялари
фонд
биржасига
чиққан
давргача
ҳамкорлик
қилади
.
Венчур
сармоядорлар
компания
янги
маҳсулот
яратган
ва
унинг
сармоясини
оширган
холда
бозорга
олиб
чиққан
вақтдан
бошлаб
ўзларига
тегишли
бўлган
акцияларни
сотиб
юборадилар
ва
янги
фойда
келтириши
мумкин
бўлган
бошқа
ғояларга
ўз
эътиборларини
қаратадилар
.
Кутилаётган
фойдани
олиш
мақсадида
сармоядарнинг
венчур
компаниясиндан
чиқиши
уч
хил
усулда
амалга
оширилади
:
-
фонд
биржасида
акцияларни
сотиш
.
Бу
усулда
акциялар
олдин
фонд
биржасида
бирламчи
очиқ
обунага
қўйилади
;
-
автоматик
котировка
тизими
ставкалари
бўйича
акцияларни
сотиш
;
-
инвестор
режалаштирилган
миқдордаги
фойдани
таъминлаб
берадиган
баҳода
компанияни
тўғридан
-
тўғри
сотиш
[1; 203-p].
Юқорида
айтиб
ўтилган
фикрлардан
хулоса
қилган
холда
инновацион
фаолиятни
венчур
молиялаштиришнинг
қуйидаги
ўзига
хос
хусусиятларини
санаб
ўтиш
мумкин
бўлади
:
1.
Венчур
капитал
янги
инновацион
лойиҳаларни
ишлаб
чиқаришга
ихтисослаштирилган
мавжуд
бўлган
ёки
янги
юқоритехнологик
компанияларга
йўналтирилади
.
Лойиҳа
муваффақиятли
амалга
оширилганда
венчур
сармоядорлар
жуда
юқори
миқдорда
фойда
оладилар
.
Бироқ
бу
фаоляитда
юқори
таваккалчилик
хавфи
яширинган
бўлади
.
2.
Венчур
капитал
ўрта
ва
узоқ
муддатларга
тақдим
қилинади
ҳамда
компания
муайян
натижага
эришмагунча
қайтариб
олинмайди
.
3.
Венчур
капитал
акциялари
фонд
биржасига
қўйилмаган
компанияларга
тақдим
қилинади
.
4.
Венчур
сармоялар
юқори
фойда
келтириш
имкониятига
эга
бўлган
инновацион
компанияларга
5-7
йил
мудддатга
тақдим
қилинади
.
5.
Венчур
инвестициялар
лойиҳа
тугалланмагунча
компания
фаолиятидан
қайтариб
олиниши
мумкин
эмас
.
Шунингдек
у
қайтариш
кафолатлари
мавжуд
бўлмаган
узоқ
муддатли
,
гаровсиз
кредит
сифатида
тақдим
қилинади
.
6.
Венчур
молиялаштириш
фонд
биржасида
акциялари
баҳоси
белгиланмаган
ривожланаётган
компанияларга
пай
маблағлари
киритиш
фаолияти
билан
боғлиқ
.
Шунинг
учун
ҳам
банк
муассасалари
бундай
лойиҳаларни
молиялаштиришдан
ўзларини
тийиб
турадилар
.
7.
Венчур
капитал
бевосита
компаниянинг
ўзига
эмас
,
балки
унинг
акциядорлик
капиталига
киритилади
.
8.
Венчур
молиялаштириш
ноанъанавий
компанияларни
қўллаб
қувватлаш
мақсадида
амалга
оширилади
.
Бу
эса
ўз
навбатида
тавакалчилик
хавфини
ошириш
билан
бирга
келажакда
жуда
юқори
бўлган
фойда
олиш
имкониятини
беради
.
9.
Компания
таъсисчилари
билан
сармоядорларнинг
янги
бизнеснинг
муваффақияти
ва
динамик
ривожланиб
боришидаги
ўзаро
манфаатлари
нафақат
фойда
олиш
билан
,
балки
илмий
-
техник
ривожланишни
рағбатлантирадиган
илғор
янги
технологияни
яратишда
иштирокчи
бўлиш
имконияти
билан
ҳам
боғлиқ
ҳисобланади
.
10.
Венчур
компаниясининг
муваффақиятли
ривожланишида
инвесторнинг
аҳамияти
компаниянинг
фаолиятини
кенгайтирш
имкониятини
берадиган
ўзининг
тажрибаси
ва
ишчи
алоқаларини
тақдим
қилишда
кўринади
.
Бу
эса
венчур
молиялаштирилган
компания
учун
янги
алоқалар
,
шериклар
ва
савдо
бозорлари
вужудга
келишига
олиб
келади
.
11.
Инновацион
копманияларга
венчур
сармояларни
киритиш
жуда
юқори
даромад
олиш
ва
янги
савдо
бозорларини
яратиш
ҳамда
ушбу
бозорларда
устун
мавқени
эгаллашни
мақсад
қилган
холда
амалга
оширилади
.
12.
Венчур
сармоядор
янги
инновацион
компанияга
инвестициясини
киритиш
пайтида
инвестицияларни
акциялар
пакети
ёки
инновацион
компанияни
сотиш
орқали
олиб
чиқиб
кетиш
усулини
белгилаб
олиши
лозим
.
13.
Венчур
компания
ривожланишининг
муваффақиятга
эришганлигини
унинг
акциялари
қийматининг
ошишида
,
компанияни
катта
фойда
билан
сотишда
,
шунингдек
инновацион
компанияни
фонд
биржасида
рўйхатга
қўйиш
ва
акцияларини
сотиш
имкониятига
эга
бўлганлигида
ифодаланади
.
Адабиётлар
рўйхати
:
1. Cooke P., Morgan K. The network paradigm: new
departures in corporate and regional development // Envi-
ronment and Planning. 1993. - Vol. 11. - P. 543-564.
2. Ketels C. Clusters of Innovation in Europe // Struc-
tural Change in Europe 3 – Innovation City and Business
Regions. -Bollschweil: Hagbarth Publications, 2003. 280 p.
3. https://president.uz/uz/lists/view/3083
4. socialeconom.academic.ru
