ЎЗБЕКИСТОН
ҚОНУНЧИЛИГИ
ТАҲЛИЛИ
♦
UZBEK LAW REVIEW
♦
ОБЗОР
ЗАКОНОДАТЕЛЬСТВА
УЗБЕКИСТАНА
2018
№
2
♦
ЎЗБЕКИСТОН
ҚОНУНЧИЛИГИ
ТАҲЛИЛИ
♦
UZBEK LAW REVIEW
♦
ОБЗОР
ЗАКОНОДАТЕЛЬСТВА
УЗБЕКИСТАНА
69
М
.
М
.
Инагамова
,
Ўзбекистон
Республикаси
ИИВ
Академиясининг
Олий
ўқув
юртидан
кейинги
таълим
факультети
мустақил
изланувчиси
.
ИЧКИ
ИШЛАР
ОРГАНЛАРИ
ТИЗИМИДАГИ
ИСЛОҲОТЛАР
ВА
“
ОИЛА
–
МАҲАЛЛА
–
ТАЪЛИМ
МУАССАСАСИ
”
БИЛАН
ҲАМКОРЛИК
НАТИЖАЛАРИ
Аннотация
:
мақолада
ички
ишлар
органлари
тизимида
амалга
оширилаётган
ислоҳотлар
,
мазкур
тизимни
янада
такомиллаштириш
мақсадида
янги
қабул
қилинган
норматив
-
ҳуқуқий
ҳужжатлар
ва
уларнинг
ижроси
,
шунингдек
аёллар
,
вояга
етмаганлар
ва
ёшлар
билан
олиб
борилаётган
тизимли
ишлар
натижалари
ёритилган
.
Таянч
иборалар
:
ички
ишлар
органлари
,
ҳуқуқбузарликлар
профилактикаси
,
жиноятчиликка
қарши
кураш
,
аёл
,
вояга
етмаганлар
,
ёшлар
,
миллий
ва
диний
қадриятлар
,
дин
,
оила
,
бола
тарбияси
,
ҳуқуқ
,
таълим
,
тарбия
.
Аннотация
:
в
статье
отражены
результаты
реформ
в
системе
Органов
внутренних
дел
,
принятые
в
целях
усовершенствования
данной
системы
нормативно
-
правовых
документов
и
их
исполнения
,
а
также
проводимой
систематической
работы
с
женщинами
,
несовершеннолетними
и
молодежью
.
Ключевые
слова
:
органы
внутренних
дел
,
профилактика
правонарушений
,
борьба
с
преступностью
,
женщина
,
несовершеннолетние
,
молодёжь
,
национальные
и
религиозные
обычаи
,
религия
,
семья
,
воспитание
детей
,
право
,
образование
,
воспитания
.
Annotation:
the article deals with the results of re-
forms in system of organs of internal affairs, that with the
purpose for the improvement of given system of normative
legal documents and its implementation were accepted, as
well as carrying out of systematic work with women, non-
adults and youth.
Key words:
internal affairs bodies, prevention of
crime, woman, minors, youth, national and religious cus-
toms, religion, family, children upbringing, law, education,
upbringing.
Ўзбекистонда
амалга
оширилаётган
ижтимоий
-
иқтисодий
соҳадаги
ислоҳотлар
фуқаролик
жамиятини
барпо
этиш
,
дунё
ҳамжамияти
билан
уйғун
ривожланиш
тамойиллари
ички
ишлар
органлари
фаолиятида
ҳам
туб
ўзгаришларга
сабаб
бўлмоқда
.
Бугунги
кунда
Президентимизнинг
бевосита
раҳбарлиги
ва
ташаббуслари
асосида
фуқароларнинг
тинч
ва
фаровон
ҳаёт
кечиришини
таъминлаш
,
ҳуқуқбузарликларнинг
барвақт
олдини
олдини
олиш
,
жиноятчиликка
қарши
курашиш
бўйича
бир
қатор
янги
қонунлар
ва
бошқа
норматив
-
ҳуқуқий
ҳужжатлар
қабул
қилиниб
,
жойларда
уларнинг
ижроси
таъминланмоқда
.
Хусусан
,
“
Ҳуқуқбузарликлар
профилактикаси
тўғрисида
”
ги
(14
май
2014), “
Жисмоний
ва
юридик
шахсларнинг
мурожаатлари
тўғрисида
”
ги
(11
сентябрь
2017),
“
Ички
ишлар
органлари
тўғрисида
”
ги
(16
сентябрь
2016)
Қонунлари
ва
“
Ички
ишлар
органлари
фаолиятини
янада
такомиллаштириш
чора
-
тадбирлари
тўғрисида
”
ги
ПҚ
–
2883 (12
апрель
2017),
“
Ҳуқуқбузарликлар
профилактикаси
ва
жиноятчиликка
қарши
курашиш
тизимини
янада
такомиллаштириш
чора
-
тадбирлари
тўғрисида
”
ги
ПҚ
– 2833 (14
март
2017)
қарорлари
қабул
қилиниши
натижасида
2017
йилда
умумий
жиноятларнинг
таҳлили
2016
йилга
нисбатан
14
фоизга
,
булардан
,
ёшлар
жиноятчилигини
11,5
фоизга
,
жиноят
содир
этган
мактаб
ўқувчилари
5,2
фоизга
,
академик
лицей
ва
касб
-
ҳунар
коллежлари
ўқувчилари
18,6
фоизга
,
олий
ўқув
юртлари
талабалари
сони
8,6
фоизга
,
ўқимасдан
,
ишламасдан
юрган
уюшмаган
ёшлар
сони
24,6
фоизга
камайишига
эришилди
[1].
Ҳуқуқбузарликларнинг
профилактикаси
ва
жиноятчиликка
қарши
кураш
борасида
ишлар
ҳамда
уларнинг
самарали
профилактикасини
амалга
ошириш
давлат
органлари
,
шу
жумладан
ҳуқуқни
муҳофаза
қилувчи
,
маҳаллий
давлат
ҳокимияти
органлари
,
бошқа
давлат
ташкилотлари
,
шунингдек
хўжалик
бошқаруви
органларининг
устувор
вазифаси
этиб
белгиланган
бўлса
,
аёллар
ва
вояга
етмаганлар
ҳамда
ёшлар
ўртасида
ҳуқуқбузарликларнинг
олдини
олиш
ҳамда
уларга
чек
қўйиш
,
уларнинг
содир
этилиш
сабаблари
ва
шарт
-
шароитларини
аниқлаш
,
таҳлил
қилиш
ва
бартараф
этиш
бўйича
чора
-
тадбирларнинг
самарадорлигини
ошириш
давлат
идоралари
ва
ташкилотлари
фаолиятининг
асосий
йўналишлари
этиб
белгиланди
.
Кўҳна
Шарқда
эса
оилавий
муносабтларга
,
болалар
тарбияси
ҳамда
инсонларнинг
бир
-
бирлари
билан
меҳр
-
оқибат
ва
ўзаро
ҳурматда
яшаш
анъаналари
минг
йиллар
давомида
ўзининг
ижобий
натижаларини
бериб
келганлиги
маълум
.
Аммо
техника
жадал
тараққий
этган
бугунги
кунда
ўсиб
келаётган
ёш
авлод
онгига
миллий
ва
маданий
қадриятларимизни
сингдириш
,
четдан
кириб
келаётган
турли
ахборот
таъсирлари
остида
янада
долзарблик
касб
этмоқда
.
Шу
ўринда
таъкидлаш
жоизки
,
сўнгги
пайтларда
ёшлар
онгига
турли
ғаразли
кучлар
томонидан
«
оммавий
маданият
»
ниқоби
остида
хатарли
ғояларни
сингдиришга
урунишлар
кучаймоқда
.
Ўзбекистон
Республикасининг
2017
йилнинг
8
сентябрдаги
“
Болаларни
уларнинг
соғлиғига
зарар
етказувчи
ахборотдан
ҳимоя
қилиш
тўғрисида
”
ги
444-
сон
Қонуни
[2]
қабул
қилинганлиги
мамлакатимизда
ушбу
муаммога
жиддий
эътибор
қаратилаётганлигидан
далолатдир
.
Мамлакатимизда
аёллар
ва
ёшлар
ҳуқуқлари
ҳамда
оила
манфаатларини
ҳимоя
қилиш
,
маънавий
,
жисмоний
баркамол
ҳамда
комил
инсонни
вояга
етказиш
умуммиллий
ва
умумдавлат
миқёсидаги
вазифа
бўлиб
,
бу
эзгу
мақсад
йўлида
амалга
оширилаётган
ишларни
изчил
давом
эттириш
давлат
сиёсатининг
устувор
йўналиши
ҳисобланади
.
Шу
сабабли
бу
йўналишда
олдимизда
турган
энг
муҳим
ва
долзарб
масалалардан
бири
–
юксак
маънавиятли
,
замонавий
билим
ва
касб
-
ҳунарларга
,
ўз
мустақил
фикрига
эга
бўлган
ёшларни
миллий
қадриятлар
руҳида
тарбиялашдан
иборатдир
.
Аёллар
,
вояга
етмаганлар
ва
ёшларни
Ватанга
муҳаббат
,
ватанпарварлик
,
миллий
ва
умуминсоний
қадриятларни
ҳурмат
қилиш
руҳида
тарбиялаш
,
ўсиб
келаётган
авлодни
терроризм
,
диний
экстремизм
,
зўравонлик
ва
шафқатсизлик
“
оммавий
маданият
”
нинг
салбий
ғояларидан
ҳимоя
қилишга
қаратилган
тизимни
ривожлантириш
ички
ишлар
органлари
тизимини
ислоҳ
қилишнинг
энг
муҳим
йўналишларидан
биридир
.
Бу
йўналишдаги
ишларни
янада
такомиллаштириш
мақсадида
,
2017
йил
10
апрелда
“
Ички
ишлар
ЎЗБЕКИСТОН
ҚОНУНЧИЛИГИ
ТАҲЛИЛИ
♦
UZBEK LAW REVIEW
♦
ОБЗОР
ЗАКОНОДАТЕЛЬСТВА
УЗБЕКИСТАНА
2018
№
2
♦
ЎЗБЕКИСТОН
ҚОНУНЧИЛИГИ
ТАҲЛИЛИ
♦
UZBEK LAW REVIEW
♦
ОБЗОР
ЗАКОНОДАТЕЛЬСТВА
УЗБЕКИСТАНА
70
органларининг
фаолияти
самарадорлигини
тубдан
ошириш
,
жамоат
тартибини
,
фуқаролар
ҳуқуқлари
,
эркинликлари
ва
қонуний
манфаатларини
ишончли
ҳимоя
қилишни
таъминлашда
уларнинг
масъулиятини
кучайтириш
чора
-
тадбирлари
тўғрисида
”
ги
ПФ
– 5005-
сон
Фармон
[3]
қабул
қилинди
.
Мазкур
Фармон
ижросини
таъминлаш
мақсадида
туман
(
шаҳар
)
ички
ишлар
бошқармалари
(
бўлимлари
)
бошлиқларининг
ёшлар
масалалари
бўйича
ўринбосари
лавозимлари
жорий
этилиб
,
уларнинг
томонидан
вояга
етмаганлар
ва
ёшлар
ўртасида
ҳуқуқбузарликларнинг
олдини
олиш
бўйича
ишларни
самарали
ташкил
этиш
ва
мувофиқлаштириш
асосий
вазифа
сифатида
белгилаб
берилди
.
Ички
ишлар
органларида
ўтказилган
ижобий
ислоҳотлар
натижасида
аёллар
,
вояга
етмаганлар
ва
ёшлар
орасида
ҳуқуқбузарликларнинг
олдини
олиш
борасида
муайян
ишлар
амалга
оширилди
.
Хусусан
,
маҳаллалардаги
“
Яраштириш
комиссия
”
ларига
ички
ишлар
органлари
томонидан
оилавий
низолар
,
қўни
-
қўшнилар
ўртасидаги
жанжаллар
,
бола
тарбияси
билан
шуғулланмаётган
ота
-
оналар
ва
бошқа
оила
-
турмуш
доирасидаги
масалалар
юзасидан
30
мингдан
ортиқ
ҳужжатлар
юборилиб
,
ушбу
муаммоли
ҳолатлар
жамоатчилик
ташкилотлари
иштирокида
муҳокама
қилиниши
натижасида
16
мингдан
ортиқ
оилалардаги
нотинчликларга
барҳам
берилди
, 8
мингдан
ортиқ
оилаларнинг
ажралиб
кетишининг
олди
олинди
[4].
Бироқ
вояга
етмаганлар
томонидан
содир
этилган
умумий
жиноятлар
республика
миқёсида
камайишига
эришилганлигига
қарамасдан
айрим
вилоятларда
,
жумладан
,
Бухоро
вилоятида
4,3
фоизга
,
яъни
республика
миқёсида
жиноят
содир
этган
вояга
етмаганларнинг
жами
83
фоизини
академик
лицей
ва
касб
-
ҳунар
коллежлари
ўқувчилари
ташкил
этган
бўлса
,
бу
кўрсаткич
Бухоро
вилоятида
37,5
фоизга
ошганлиги
,
мазкур
ҳудудда
хизмат
олиб
бораётган
ҳуқуқбузарликлар
профилактикаси
инспекторлари
томонидан
вояга
етмаганлар
ва
ёшлар
таълим
-
тарбияси
билан
янада
жиддийроқ
ва
кўпроқ
шуғулланиш
лозимлигини
тақозо
этмоқда
.
Бундан
ташқари
,
республика
бўйича
жиноят
содир
этган
вояга
етмаганлар
ва
ёшларнинг
учдан
икки
қисми
69,7
фоизи
,
еттита
минтақа
(
Тошкент
шаҳар
,
Тошкент
,
Самарқанд
,
Фарғона
,
Андижон
,
Наманган
,
Қашқадарё
вилоятлари
)
ташкил
этмоқда
.
Бугунги
кунда
қаровсиз
,
назоратсиз
юрган
вояга
етмаганлар
асосан
ички
ишлар
органларининг
ташаббуси
билан
аниқланмоқда
.
Таълим
муассасаларида
,
маҳаллаларда
бу
каби
салбий
ҳолатлар
яширилиши
натижасида
тарбияси
оғир
,
ҳуқуқбузарлик
содир
этишга
мойил
вояга
ет
-
маганлар
тўғрисида
ички
ишлар
органларига
ўз
вақтида
расмий
хабар
берилмаяпти
.
Вояга
етмаганлар
,
айниқса
,
ўқувчилар
томонидан
содир
этилаётган
оғир
ва
ўта
оғир
жиноятларнинг
кескин
камайишига
эришилмаётганлиги
,
жойларда
мазкур
жиноятчилик
тўлиқ
таҳлил
қилинмаётганлигини
,
жиноятга
олиб
келган
сабаб
ва
шароитлар
ўрганилмаётганлигидан
далолат
бермоқда
.
Ички
ишлар
органлари
томонидан
ўтказилган
тадбирлар
натижасида
таълим
муассасаларида
ўқувчиларнинг
машғулотларга
қатнашишлари
давомати
таҳлилига
кўра
,
республика
бўйича
ўртача
3
минг
нафар
мактаб
ва
7
минг
нафар
коллеж
ўқувчиларининг
дарсларга
сабабсиз
қатнашмаётганлиги
аниқланган
.
Афсуски
,
тегишли
давлат
ва
жамоат
идорлари
томонидан
ўқувчиларнинг
дарсларга
қатнашмаслик
сабаблари
тўлиқ
ўрганилиб
,
бартараф
этишга
қаратилган
чоралар
кўрилмаётганлиги
сабабли
бу
кўрсаткич
юқорилигича
қолмоқда
.
Фикримизча
,
мазкур
камчиликларни
бартараф
этиш
ва
олдини
олиш
мақсадида
қуйидаги
ишларни
амалга
ошириш
мақсадга
мувофиқдир
:
биринчидан
,
ички
ишлар
органлари
,
ёшлар
иттифоқи
туман
бўлимлари
ҳамда
бошқа
тегишли
жамоатчилик
ташкилотлари
иштирокида
маҳаллаларда
уюшмаган
ёшлар
билан
ишлаш
тизимини
янада
такомиллаштириш
мақсадида
ёшларни
бандлигини
мониторинг
қилиш
бўйича
алоҳида
ишчи
гуруҳлари
тузиш
,
гуруҳлар
томонидан
ишсиз
ёшлар
тўғрисида
кунлик
янгиланиб
бориладиган
маълумотлар
базасини
шакллантириш
,
уларнинг
иш
билан
таъминланмаганлиги
сабабларини
ўрганиш
ҳамда
иш
билан
таъминлаш
юзасидан
зарурий
чора
-
тадбирлар
белгилаш
ва
таклифлар
ишлаб
чиқиш
;
иккинчидан
,
меҳнат
ва
аҳолини
ижтимоий
муҳофаза
қилиш
вазирлиги
,
солиқ
идоралари
ҳамда
фуқароларни
ўзини
ўзи
бошқариш
органлари
билан
ҳамкорликда
оилавий
бизнес
ва
хусусий
тадбиркорликни
ривожлантириш
мақсадида
маҳаллаларда
оилавий
бизнес
ёки
бошқа
иш
фаолияти
билан
машғул
бўлган
,
хусусан
,
фермерлик
,
ҳунармандлик
,
тикувчилик
ва
бошқа
фаолият
билан
банд
аёл
ва
қизларни
аниқлаш
,
уларга
меҳнат
дафтарчаси
юритилиши
бўйича
ишларни
ташкил
этиш
.
учинчидан
,
олий
ва
ўрта
-
махсус
таълим
вазирлиги
,
ички
ишлар
органлари
билан
ҳамкорликда
ота
-
оналарга
умумий
ўрта
,
ўрта
махсус
таълимининг
мажбурийлиги
қонун
билан
кўриқланиши
,
унга
амал
қилмаган
ота
-
оналар
маъмурий
жавобгарликка
тортилиши
тўғрисида
тарғибот
-
ташвиқот
тадбирларини
амалга
ошириш
;
тўртинчидан
,
маҳаллалардаги
“
Вояга
етмаганлар
,
ёшлар
ва
спорт
масалалари
бўйича
комиссиялар
”,
таълим
муассасаларидаги
“
Оила
–
маҳалла
-
таълим
муассасаси
ҳамкорлиги
”
жамоатчилик
кенгашларининг
фаолиятини
қайта
кўриб
чиқиб
,
улар
фаолиятини
яхшилашга
қаратилган
манзилли
–
амалий
методик
ёрдамлар
кўрсатиш
,
ёшлар
билан
ишлашдаги
масъулиятини
ошириш
,
улар
томонидан
маҳаллалардаги
ҳар
бир
оилани
,
у
ерда
тарбияланаётган
вояга
етмаганлар
ва
ёшларни
турмуш
тарзини
ўрганиш
;
бешинчидан
,
вояга
етмаганлар
ва
ёшлар
томонидан
содир
этилган
ҳар
бир
жиноятни
тўлиқ
таҳлил
этиш
,
жиноят
содир
этган
вояга
етмаганларнинг
хонадонига
бориб
турмуш
шароитларини
ўрганиш
,
жиноятнинг
келиб
чиқиш
сабаб
ва
шарт
-
шароитларини
аниқлаш
,
жиноят
содир
этган
вояга
етмаганларга
“
Нуроний
”
жамғармасидан
масъулларни
бириктириш
;
олтинчидан
,
вояга
етмаганлар
ва
ёшлар
иштирокида
содир
этилаётган
оғир
ва
ўта
оғир
турдаги
жиноятлар
юзасидан
суриштирув
ишлари
давомида
ёшлар
масаласига
масъул
бўлган
барча
идоралар
фаолиятига
холисона
баҳо
бериш
,
камчиликларга
йўл
қўйган
мутасадди
идора
ва
ташкилотлар
вакилларини
туман
(
шаҳар
)
хокимлари
ҳузуридаги
йиғилишларда
муҳокама
қилиб
борилишини
таъминлаш
;
еттинчидан
,
аёллар
,
вояга
етмаганлар
ва
ёшларни
иш
излаб
бошқа
чет
эл
давлатларига
чиқиб
кетишларининг
олдини
олиш
мақсадида
узоқ
муддатга
ЎЗБЕКИСТОН
ҚОНУНЧИЛИГИ
ТАҲЛИЛИ
♦
UZBEK LAW REVIEW
♦
ОБЗОР
ЗАКОНОДАТЕЛЬСТВА
УЗБЕКИСТАНА
2018
№
2
♦
ЎЗБЕКИСТОН
ҚОНУНЧИЛИГИ
ТАҲЛИЛИ
♦
UZBEK LAW REVIEW
♦
ОБЗОР
ЗАКОНОДАТЕЛЬСТВА
УЗБЕКИСТАНА
71
чет
эл
давлатларига
иш
излаб
чиқиб
кетган
фуқароларимизнинг
инсон
ҳаёти
ва
соғлиги
учун
хавфли
бўлган
шароитларда
,
шунингдек
турли
салбий
таъсирлар
чангалига
тушиб
қолаётганлигини
таъсирчан
мисоллар
,
видеофильмлар
орқали
тушунтириш
ишларини
олиб
бориш
;
саккизинчи
,
ижтимоий
муаммоларни
ҳал
этиш
,
биринчи
навбатда
,
аҳоли
бандлигини
таъминлаш
,
аёллар
ва
ёшларни
ижтимоий
–
фойдали
фаолиятга
жалб
этишни
фаоллаштириш
,
вояга
етмаганларнинг
бўш
вақтини
мазмунли
ташкил
этиш
бўйича
чора
-
тадбирларнинг
самарадорлигини
ошириш
.
Адабиётлар
рўйхати
:
1.
Ўзбекистон
Республикаси
ИИВ
Ҳуқуқбузарликлар
профилактика
бош
бошқармаси
Вояга
етмаганлар
ўртасида
ҳуқуқбузарликлар
профилактикасини
ташкил
этиш
бўлимининг
2017
йил
якуни
бўйича
ҳисоботи
.
2.
Ўзбекистон
Республикаси
қонун
ҳужжатлари
тўплами
. –
Т
., 2017.
№
37. – 976-
м
.
3.
Ўзбекистон
Республикаси
қонун
ҳужжатлари
тўплами
–
Т
., 2017.
№
15. – 243-
м
.,
№
37. – 982-
м
.
4.
Ўзбекистон
Республикаси
ИИВ
Ҳуқуқбузарликлар
профилактика
бош
бошқармаси
Вояга
етмаганлар
ўртасида
ҳуқуқбузарликлар
профилактикасини
ташкил
этиш
бўлимининг
2017
йил
якуни
бўйича
ҳисоботи
.
О
.
Пирматов
,
Фуқаролик
процессуал
ва
иқтисодий
процессуал
ҳуқуқи
кафедраси
ўқитувчиси
ЭЛЕКТРОН
ДАЛИЛЛАРГА
СУД
ЭКСПЕРТИЗАСИ
ТАЙИНЛАШНИНГ
ЎЗИГА
ХОС
ХУСУСИЯТЛАРИ
Аннотация
:
мазкур
мақола
электрон
далилларга
нисбатан
суд
экспертизаси
тайинлашнинг
процессуал
жиҳатлари
,
судгача
электрон
далилларни
таъминлаш
,
электрон
далилларни
таъминлаш
тўғрисидаги
ариза
ҳамда
электрон
далилларга
нисбатан
суд
-
техник
экспертизасини
тайинлаш
тўғрисидаги
суд
ажримининг
ўзига
хос
хусусиятлари
ёритилган
.
Калит
сўзлар
:
электрон
далиллар
,
суд
экспертизаси
,
электрон
почта
,
электрон
ёзишмалар
,
ижтимоий
тармоқлар
.
Аннотация
:
в
данной
статье
освещены
процессу
-
альные
аспекты
назначения
судебной
экспертизы
в
отношении
электронных
доказательств
,
обеспечения
до
суда
электронных
доказательств
,
а
также
особен
-
ности
заявления
об
обеспечении
электронных
доказа
-
тельств
и
определения
суда
о
назначении
судебно
-
технической
экспертизы
в
отношении
электронных
доказательств
.
Ключевые
слова
:
электронные
доказательства
,
судебная
экспертиза
,
электронная
почта
,
электронная
корреспонденция
,
социальная
сеть
.
Annotation:
in this article the procedural aspects of
the appointment of forensic examination, the provision of
electronic evidence before initiate case, as well as the
specific features of the application for the provision of
electronic evidence and the court's decision to appoint a
forensic expert examination of electronic evidence were
covered.
Key words:
electronic evidence, judicial examination,
e-mail, electronic correspondence, social network.
Электрон
далилларнинг
ўзига
хос
мураккаб
хусусияти
,
яъни
илмий
техник
билим
талаб
қилиши
ҳамда
суд
томонидан
баҳолаш
ҳамда
текширишда
алоҳида
билим
талаб
қилиши
туфайли
фуқаролик
ишлар
бўйича
судлар
ҳамда
иқтисодий
судлар
томонидан
электрон
далилларга
экспертиза
тайинланиши
мумкин
.
Юридик
луғатларда
“
экспертиза
”
тушунчасининг
луғавий
маъноси
берилган
бўлиб
,
унга
кўра
,
экспертиза
(
лот
.-rasponsa, rasponsio
жавоб
сўзидан
;
инглизча
expert, examination, expertise;
фр
.
е
xpertise) –
мутахассис
ёки
мутахассислар
гуруҳи
томонидан
у
ёки
у
соҳада
малакали
ечим
талаб
қилинадиган
масалаларни
ўрганиш
(
тиббий
экспертиза
,
суд
экспертизаси
,
санъат
экспертизаси
,
бухгалтерия
экспертизаси
,
экологик
экспертиза
ва
бошқалар
)
экспертизанинг
амалий
ёки
ҳужжат
тарзидаги
натижаси
экспертнинг
ёки
экспертлар
гуруҳининг
хулосаси
ҳисобланди
[1, 545-546
бетлар
].
Ҳуқуқшунос
олим
С
.
Отахўжаев
суд
экспертизаси
икки
хил
хусусиятга
эга
,
яъни
у
бир
томондан
илмий
(
техник
ёки
бошқа
турдаги
)
тадқиқот
,
иккинчи
томондан
эса
далилий
фактларни
аниқлашга
қаратилган
процессуал
ҳаракат
.
Суд
экспертизасининг
процессуал
принциплари
барча
турдаги
процессларда
амал
қилиб
,
уларга
қонунийлик
,
эксперт
тадқиқотининг
холислиги
,
тўлиқлиги
,
экспертнинг
ўз
касбига
лойиқлиги
,
процессуал
мустақиллик
,
ўз
хулосаларига
шахсан
