ЎЗБЕКИСТОН
ҚОНУНЧИЛИГИ
ТАҲЛИЛИ
♦
UZBEK LAW REVIEW
♦
ОБЗОР
ЗАКОНОДАТЕЛЬСТВА
УЗБЕКИСТАНА
2016
№
3
♦
ЎЗБЕКИСТОН
ҚОНУНЧИЛИГИ
ТАҲЛИЛИ
♦
UZBEK LAW REVIEW
♦
ОБЗОР
ЗАКОНОДАТЕЛЬСТВА
УЗБЕКИСТАНА
89
А
.
Эргашев
,
“
Халқаро
тижорат
(
хусусий
)
ҳуқуқи
”
кафедраси
ўқитувчиси
ТРАНСЧЕГАРАВИЙ
БАНКРОТЛИК
ИНСТИТУТИНИНГ
ҲУҚУҚИЙ
ТАБИАТИ
Аннотация
:
мазкур
мақолада
юридик
фанлар
тизимида
трансчегаравий
банкротлик
институтининг
ҳуқуқий
табиатига
тўхталиб
ўтилади
.
Калит
сўзлар
:
трансчегаравий
банкротлик
,
ҳуқуқий
табиат
,
халқаро
хусусий
ҳуқуқ
,
халқаро
фуқаролик
процесси
,
моддий
ва
коллизион
нормалар
,
кредитор
,
қарздор
,
банкротликни
тан
олиш
.
Аннотация
:
в
данной
статье
рассматриваются
во
-
просы
правовой
природой
института
трансграничного
банкротства
в
системе
юридических
наук
.
Ключевые
слова
:
трансграничное
банкротство
,
правовая
природа
,
международное
частное
право
,
международный
гражданский
процесс
,
материальный
и
коллизионный
нормы
,
кредитор
,
должник
,
признание
банкротства
.
Annotatio
n: in this article the issues of legal nature
and aspects of cross-border bankruptcy institutes in the
system of law science are discussed.
Key words
: cross-border bankruptcy, legal nature,
international private law, international civil procedure,
subtantive and conflict rules, creditor, debtor, bankruptcy
recognition.
Ҳозирги
кунда
давлатлар
ўртасида
жадаллик
билан
ривожланаётган
ўзаро
ҳамкорлик
алоқалари
борган
сари
мустаҳкамланиб
бормоқда
.
Бундай
жараёнларнинг
жадаллашуви
халқаро
майдонда
янгидан
янги
муносабатларни
вужудга
келитириб
,
уларни
ҳуқуқий
жиҳатдан
тартибга
солишни
,
уларни
назарий
асососларини
ишлаб
чиқиш
заруратини
вужудга
келтирмоқда
.
Шундай
муносабатлардан
бири
бу
трансчегаравий
банкротликдир
.
Трансчегаравий
банкротлик
категорияси
,
чет
эл
элементи
билан
мураккаблашган
фуқаролик
-
ҳуқуқий
характердаги
муносабатларни
тартибга
солувчи
халқаро
хусусий
ҳуқуқнинг
институти
сифатида
талқин
қилиш
масаласи
юзасидан
ҳозирги
кунга
қадар
цивилист
олимлар
томонидан
ягона
тўхтамга
келинмаган
.
Шундан
келиб
чиқиб
,
бозор
муносабатлари
шароитида
банкротлик
институтини
иқтисодий
-
ҳуқуқий
жиҳатларига
тўхталишдан
аввал
,
давлатнинг
иқтисодни
тартибга
солиш
(
ёки
давлатнинг
иқтисодни
тартибга
солишда
иштирок
этмаслиги
)
борасида
шу
кунга
қадар
бўлган
муаммолар
юзасидан
бораётган
мунозараларни
,
шунингдек
,
ўзида
банкротлик
институтини
ифода
этувчи
иқтисодий
муносабатларни
айтиб
ўтиш
лозим
.
Дунёнинг
кўплаб
мамлакатларида
ушбу
муаммо
,
иқтисодий
позицияни
барқарорлаштириш
,
сақлаш
борасидаги
йўл
ва
воситаларини
топишга
оид
тортишувларнинг
асосини
ташкил
этиб
келмоқда
.
Бу
тоифадаги
ҳуқуқий
муносабатларнинг
муаммолилиги
ҳам
доктринал
,
ҳам
мазкур
соҳани
тартибга
солишга
доир
норматив
ҳужжатлар
соҳасида
акс
этганлиги
ушбу
концепцияни
ҳозирги
кунга
қадар
долзарб
,
деган
хулосага
келиш
учун
асос
бўлади
.
Шу
билан
бирга
,
юқорида
қўйилган
масалалар
юзасидан
якуний
тўхтамга
келинмаганлиги
унинг
тарафдорлари
томонидан
бирон
-
бир
аниқ
бир
позициясини
шакллантирилишига
тўсқинлик
қилмоқда
.
Бундай
тугалланмаганлик
тасодиф
эмас
,
асосийси
фаразларнинг
тугалланмаганлик
муаммоси
ҳуқуқшунослар
томонидан
унинг
табиатига
энг
мос
келадиган
ва
халқаро
муносабатлардаги
амалиётга
татбиқ
этилиши
қулай
бўлган
тартибга
солиш
механизмини
ишлаб
чиқиш
жараёни
ҳанузгача
давом
этмоқда
.
Умуман
олганда
,
асосли
равишда
процессуал
фан
халқаро
банкротликни
ҳал
қилиш
муаммосига
катта
эътибор
бериб
келмоқда
.
Бу
мавзу
2007
йилда
Сальвадор
-
да
-
Байяда
(
Бразилия
)
бўлиб
ўтган
,
Процессуал
ҳуқуқ
бўйича
XIII
Бутунжаҳон
конгрессида
ҳам
энг
асосий
масалалардан
бири
сифатида
қайд
этилган
эди
[1, 5-
бет
].
Аслини
олганда
,
кўриб
чиқилаётган
вазият
чет
эл
доктринасида
умум
тан
олинган
бўлмаса
-
да
,
бироқ
“
cross-border insolvency
” (
трансчегаравий
банкротлик
)
тушунчаси
ўзлашганлигини
эътироф
этишади
.
Бу
соҳада
,
хусусан
,
“
multinational
bankruptcy
”
(
кўп
миллатли
банкротилк
) [16, 662-
бет
], “
international
insolvency
” (
халқаро
банкротлик
) [12, 224-
бет
], “
global
insolvency
”
(
глобал
ночорлик
)
[19,
499-
бет
],
“
transnational bankruptcy
” (
трансмиллий
банкротлик
) [2,
13-
бет
]
ва
шу
каби
тушунчалардан
фойдаланилади
.
Вазиятга
нисбатан
атамаларни
турли
эканлигига
қарамай
,
одатда
улар
ўзида
чет
эл
элементи
билан
мураккаблашган
банкротликни
назарда
тутади
.
Қоида
тариқасида
,
чет
эл
элементи
тоифасига
хорижий
кредиторлар
ва
қарздорнинг
чет
элда
жойлашган
мол
-
мулклари
киради
[12,
25-
бет
].
М
.
М
.
Богуславский
банкротлик
муносабатларини
чет
эл
элементи
билан
мураккаблашиш
жараёнига
қўшимча
қилиб
,
“
банкротлик
жараёни
битта
шахсга
нисбатан
бир
нечта
давлатларда
қўзғатилишини
”
ва
“
банкротликка
оид
чиқарилган
суд
қарори
,
қарор
чиқарилган
давлат
ташқарисида
ҳам
ижро
этилиши
лозимлиги
”
ни
таъкидлаган
[2, 544 – 545-
бет
].
Шу
йўсинда
,
трансчегаравий
банкротлик
муаммоси
қуйидаги
масалаларга
аниқлик
киритишни
талаб
этади
:
−
аниқ
ишнинг
қайси
давлат
юрисдикциясига
киришини
аниқлаш
зарурати
;
−
қўлланиладиган
ҳуқуқни
аниқлаш
;
−
очилган
банкротлик
жараёнининг
ҳуқуқий
оқибатларини
чет
давлатда
тан
олиниши
;
−
турли
давлатлар
судларининг
банкротлик
жараёни
юзасидан
ҳамкорлиги
ва
мувофиқлиги
;
−
чет
эл
суди
қарорини
тан
олиш
ва
ижро
этишни
халқаро
механизмининг
трансчегаравий
банкротлик
масалаларига
нисбатан
татбиқ
этилмаслиги
[2, 544 –
545-
бет
].
Келтирилган
масалалардан
келиб
чиқиб
,
уларни
ечими
моддий
ва
процессуал
ҳуқуқ
соҳаси
билан
чамбарчас
боғлиқ
,
деган
хулосага
келиш
мумкин
.
Шу
ўринда
,
А
.
Б
.
Летинанинг
билдирган
фикри
жуда
ўринли
ҳисобланиб
,
унинг
фикрича
, “
банкротликка
оид
қонунчилик
ўзига
хос
мураккабликка
эга
бўлиб
,
ўзида
ҳам
моддий
ҳуқуқ
,
ҳам
процессуал
ҳуқуқ
нормаларини
мужассамлаштирганлиги
,
уни
у
ёки
бу
ҳуқуқ
соҳасига
тегишли
деган
ягона
хулосани
чиқаришни
имкони
йўқлигини
англатади
” [7, 43-
бет
].
Шундай
қилиб
,
“
банкротлик
деб
аталмиш
мураккаб
объект
,
ҳуқуқ
тизими
иститути
сифатида
,
қонунчиликни
комплекс
институти
сифатида
,
банкротлик
жараёни
тизими
сифатида
бошқарув
тартибига
эга
бўлган
ҳуқуқ
субъектларининг
ўзаро
таъсир
тизими
сифатида
қаралиши
мумкин
[4, 13-
бет
]”.
ЎЗБЕКИСТОН
ҚОНУНЧИЛИГИ
ТАҲЛИЛИ
♦
UZBEK LAW REVIEW
♦
ОБЗОР
ЗАКОНОДАТЕЛЬСТВА
УЗБЕКИСТАНА
2016
№
3
♦
ЎЗБЕКИСТОН
ҚОНУНЧИЛИГИ
ТАҲЛИЛИ
♦
UZBEK LAW REVIEW
♦
ОБЗОР
ЗАКОНОДАТЕЛЬСТВА
УЗБЕКИСТАНА
90
Шу
билан
бир
қаторда
, “
тан
олиш
керакки
,
трансегаравий
банкротлик
жараёни
ва
у
билан
боғлиқ
келиб
чиқадиган
муносабатларнинг
ўзига
хослиги
,
ҳақиқатдан
ҳам
шу
тоифадаги
ишларни
аниқ
халқаро
хусусий
ҳуқуқ
тизимидаги
ўрнини
аниқлашда
бўлгани
каби
ҳуқуқнинг
мавжуд
соҳаларидаги
ўрнини
аниқлашда
ҳам
жуда
қийин
мураккабликларни
вужудга
келтиради
:
мазкур
соҳа
мавжуд
бўлган
бирор
бир
аниқ
бўлимни
тор
қисми
ҳисобланадими
ёки
у
моддий
ва
процессуал
ҳуқуқ
нормалари
билан
боғланган
халқаро
хусусий
ҳуқуқнинг
ўта
махсуслаштирилган
мустақил
институти
сифатида
шаклланадими
?” [1, 4 – 5-
бет
].
Бу
масалада
,
А
.
А
.
Рягузов
“
миллий
рақобат
ҳуқуқида
бўлган
вазият
сингари
,
трансчегаравий
банкротлик
институтини
ҳам
соҳавий
тегишлилигини
аниқлашда
уни
комплекс
характерга
эга
” [10, 62-
бет
],
деган
фикрни
билдирган
.
Трансчегаравий
банкротлик
институтининг
комплекс
характерга
эга
эканлигининг
моҳияти
,
мазкур
ҳуқуқий
муносабатнинг
турли
ҳуқуқ
тармоқларига
тегишли
бўлган
нормалари
билан
тартибга
солиниши
билан
ифодаланади
.
Шундай
қилиб
,
ўзида
моддий
ва
процессуал
ҳуқуқ
нормаларини
ўзида
ифодаловчи
“
банкротлик
институтига
оид
ҳуқуқий
муносабатлар
предмети
доирасининг
кенглиги
,
мантиқий
жиҳатдан
мазкур
институтни
комплекс
характерга
эга
,
деган
якуний
хулосага
келиш
мумкинлигини
англатади
” [11, 93-
бет
].
Шунингдек
,
бу
борадаги
А
.
А
.
Рягузовнинг
фикрича
,
“
Трансчегаравий
банкротлик
билан
боғлиқ
муносабатлардан
келиб
чиқадиган
асосий
процессуал
масалаларни
шартли
равишда
уч
гуруҳга
ажратиш
мумкин
:
биринчидан
,
ваколатли
бўлган
давлатнинг
судини
аниқлаш
;
иккинчидан
,
чет
элда
банкротлик
ишига
оид
ҳужжатларни
белгилаш
ва
уни
тан
олиш
тартиби
;
учинчидан
,
банкротликка
оид
ишларни
кўришда
давлатларнинг
миллий
судлари
ва
бошқарувчилари
ҳамкорлигини
таъминлаш
.
Шу
билан
бир
қаторда
,
процессуал
муносабатларга
чамбарчас
боғлик
бўлган
яна
бир
қатор
ташкилий
-
процедуравий
масалалар
ҳам
мавжуд
бўлиб
,
уларга
қуйидагилар
:
бошқарувчининг
кредиторлар
йиғилишига
тайёргарлик
кўриш
ва
ташкил
этиш
,
корхона
мол
-
мулкини
аниқлаш
,
йиғиш
(
яъни
,
дебиторлик
қарзларни
ундириш
,
учинчи
шахслардан
мол
-
мулкни
талаб
қилиб
олиш
,
кучмас
мулкларни
расмийлаштириш
ва
шу
кабилар
)
ва
уни
сотиш
ёки
аксинча
корхонани
жонлантириш
(
тиклаш
)
ишларини
олиб
боришга
оид
режалар
тузиш
ва
ҳисоботлар
тайёрлаш
ва
бошқалар
[10, 65-
бет
].
Шундан
келиб
чиқиб
,
Т
.
Н
.
Нешатаев
трансчегаравий
банкротликка
оид
масалаларни
халқаро
фуқаролик
процессига
тегишли
эканлигини
айтиб
,
мисол
тариқасида
жараёнларнинг
ўзаро
алоқадор
бўлишини
таъкидлайди
[9, 578 – 581-
бетлар
].
Бироқ
,
“
халқаро
хусусий
ҳуқуқ
доирасида
трансчегаравий
банкротлик
институтининг
тегишлилигини
аниқлаш
юзасидан
олиб
борилган
таҳлил
натижаси
“
ҳал
қилиб
бўлмас
”
масалани
тор
ёки
кенг
маънода
тушунилишига
таянади
.
Халқаро
хусусий
ҳуқуқ
тизимига
халқаро
фуқаролик
процессини
киритиш
тарафдорлари
ва
бунга
қарши
олимларнинг
фикрига
чуқур
баҳо
бермасдан
,
А
.
А
.
Рягузов
“
трансчегаравий
банкротликнинг
тегишлилиги
мазкур
институтнинг
мазмуни
фақат
процесс
масалаларига
мутаносиб
бўлмай
,
аввало
,
уни
тартибга
солиш
учун
моддий
ва
процессуал
ҳуқуқнинг
бирлашишини
эътибордан
четда
қолдиришини
,
яъни
трансчегаравий
банкротлик
жойини
бундай
аниқлаш
,
бир
томонлама
”
эканлигини
таъкидлайди
[10, 66-
бет
].
Шундай
қилиб
, “
банкротликка
доир
қонунчилик
нормаларининг
ўзига
хос
хусусиятлари
трансчегаравий
банкротлик
институтини
қайси
ҳуқуқ
тизимига
киритиш
керак
деган
муаммони
келтириб
чиқаради
:
хусусан
,
халқаро
хусусий
ҳуқуққами
ёки
халқаро
фуқаролик
процессигами
?
Халқаро
хусусий
ҳуқуқ
тизими
ўзида
коллизион
,
моддий
ва
процессуал
нормаларини
бир
белгига
асосан
,
яъни
чет
эл
ҳуқуқи
билан
алоқадорлик
мавжуд
бўлганида
ифода
этади
.
Халқаро
хусусий
ҳуқуқ
тизимида
халқаро
фуқаролик
процесси
мустақил
элемент
сифатида
намоён
бўлади
ва
бу
халқаро
хусусий
ҳуқуқ
тизимига
трансчегаравий
банкротликни
тартибга
солувчи
моддий
-
процессуал
нормалар
йиғиндисини
киритиш
имконини
беради
(cross-border insolvency)
[3, 580 – 581-
бетлар
].
М
.
М
.
Багуславский
трансчегаравий
банкротлик
институтини
халқаро
фуқаролик
процесси
доирасида
,
халқаро
хусусий
ҳуқуқ
институти
сифатида
кўриб
чиқади
[2, 31-
бет
].
Чет
эл
элементларига
ва
халқаро
аҳамиятга
эга
бўлган
,
шунингдек
низоли
ишни
кўришга
қаратилган
процессуал
ҳуқуқнинг
нормалари
халқаро
фуқаролик
процессуал
ҳуқуқининг
таркибий
қисмини
ташкил
этади
[13, 12-
бет
],
дейиш
мумкин
.
Чет
эл
элементи
билан
мураккаблашган
муносабатларнинг
кенг
тарқалган
кўринишларда
бўлиши
,
чет
эл
ҳуқуқи
субъектларининг
турли
давлат
фуқаролигига
мансуб
бўлиши
,
объектларининг
турли
давлатлар
ҳудудида
жойлашган
бўлиши
,
ушбу
муносабатларнинг
вужудга
келиши
,
ўзгариши
ва
бекор
бўлиши
учун
асос
бўлган
юридик
фактларни
муайян
мамлакат
ҳуқуқи
орқали
баҳолаш
,
низоларни
муайян
ҳудудда
ва
ўз
вақтида
олдини
олиш
,
бартараф
қилиш
,
ҳал
этишни
талаб
қилади
.
Халқаро
ҳаётда
бунга
ўхшаш
масалаларнинг
турлари
ҳар
хил
бўлиши
мумкин
,
уларни
бирон
бир
рўйхат
билан
чеклаб
ҳам
бўлмайди
,
шунинг
учун
улар
муносабатларни
турли
шароитда
,
турли
равишда
мураккаблаштириб
юборилиши
учун
сабаб
бўлади
. [13, 7-
бет
]
Шу
билан
бирга
,
ғарб
мамлакатларидаги
халқаро
хусусий
ҳуқуққа
оид
асарлар
,
қоида
тариқасида
давлатлар
ўртасида
халқаро
-
иқтисодий
жиҳатдан
вужудга
келадиган
хусусий
муносабатларни
ривожланишига
асосланган
ҳолда
ёзилган
.
Ривожланган
мамлакатлар
трансчегаравий
банкротлик
институтини
у
ёки
бу
ҳуқуқ
тармоғига
тегишли
эканлигини
аниқлашнинг
турли
ёндашувларига
асосланганлиги
сабабли
,
давлатнинг
мазкур
соҳани
тартибга
солиш
борасидаги
энг
самарали
конструктив
механизми
шаклланади
.
“
Шунга
қарамасдан
,
ривожланган
давлатларнинг
халқаро
хусусий
ҳуқуққа
оид
амалиёт
ва
назариясида
трансчегаравий
банкротликни
халқаро
хусусий
ҳуқуқни
тармоғи
сифатида
тан
олиниши
юзасидан
ҳам
якдиллик
мавжуд
эмас
.
Хусусан
,
мазкур
институт
Германия
,
Англия
ва
Франция
давлатларида
халқаро
хусусий
ҳуқуқ
доирасига
киритилса
,
Нидерландияда
эса
бу
институт
халқаро
хусусий
ҳуқуқ
доирасига
кирмайди
” [1, 4-
бет
].
Бизнинг
фикримизча
,
мазкур
воқелик
объектив
жиҳатдан
мавжуд
бўлган
муаммони
келтириб
чиқаради
,
бу
эса
,
муаммони
назарий
тушуниш
ва
ечимини
топиш
йўлларини
шакллантиришда
уларни
нафақат
миллий
ҳуқуқ
тизимига
бўлган
самарали
таъсирини
,
балки
юридик
хусусиятдаги
халқаро
оқибатларини
ҳам
эътиборга
олиш
зарурдир
.
ЎЗБЕКИСТОН
ҚОНУНЧИЛИГИ
ТАҲЛИЛИ
♦
UZBEK LAW REVIEW
♦
ОБЗОР
ЗАКОНОДАТЕЛЬСТВА
УЗБЕКИСТАНА
2016
№
3
♦
ЎЗБЕКИСТОН
ҚОНУНЧИЛИГИ
ТАҲЛИЛИ
♦
UZBEK LAW REVIEW
♦
ОБЗОР
ЗАКОНОДАТЕЛЬСТВА
УЗБЕКИСТАНА
91
Л
.
П
.
Ануфриеванинг
“
Трансчегаравий
банкротлик
ҳодисаси
халқаро
хусусий
ҳуқуқнинг
мустақил
институти
ҳисобланиб
,
ўзида
моддий
-
ҳуқуқий
ва
процессуал
хусусиятларни
намоён
қилади
(“
алоҳида
тоифадаги
”
институт
–
sui generis
)” [1, 5-
бет
],
деган
фикри
диққатга
сазовор
.
Шундай
қилиб
,
халқаро
фуқаролик
процессуал
ҳуқуқи
–
бу
чет
эл
элементи
билан
мураккаблашган
ўзига
хос
фуқаролик
ҳуқуқий
мунсабатларни
ҳуқуқий
тартибга
солишга
қаратилган
нормалар
йиғиндисидир
[5, 16-
бет
].
Шу
боис
, “
у
халқаро
хусусий
ҳуқуқ
муаммоси
билан
чамбарчас
боғлиқ
бўлиб
[6, 22-
бет
]”
халқаро
фуқаролик
процесси
муаммосини
ўрганиш
ва
таҳлил
қилиш
халқаро
хусусий
ҳуқуқ
доирасида
амалга
оширилади
[8, 19 –
22-
бетлар
].
Шундай
қилиб
,
моддий
-
ҳуқуқий
нуқтаи
назардан
,
банкротликка
оид
ҳуқуқий
муносабатлар
–
бу
қўзғатилган
банкротлик
иши
юзасидан
қарздорнинг
пул
мажбуриятлари
бўйича
кредиторлар
талабларини
тўла
ҳажмда
қондиришга
ва
(
ёки
)
мажбурий
тўловлар
бўйича
ўз
мажбуриятини
тўла
ҳажмда
бажаришга
қодир
бўлмай
қолган
қарздорни
мол
-
мулкидан
амалда
-
ги
қонун
ҳужжатларига
мувофиқ
навбат
кетма
-
кетлиги
билан
ундиришга
оид
муносабатдир
. [11, 27-
бет
]
Процессуал
-
ҳуқуқий
нуқтаи
назардан
банкротликка
оид
ҳуқуқий
муносабатлар
нафақат
моддий
-
ҳуқуқий
жиҳатдан
,
балки
процессуал
-
ҳуқуқий
жиҳатдан
ҳам
тартибга
солиниши
талаб
этилади
.
Процессуал
-
ҳуқуқий
фактлар
(
хўжалик
суди
томонидан
қарздорни
банкрот
деб
топиш
тўғрисидаги
аризани
қабул
қилиниши
)
фақат
процессуал
-
ҳуқуқий
шаклда
намоён
бўлади
[14, 23-
бет
].
Миллий
ҳуқуқ
тизимида
ишлаб
чиқилган
доктринал
позицияда
халқаро
хусусий
ҳуқуқ
алоҳида
ҳуқуқ
соҳаси
сифатида
ўзига
хос
ўрин
эгаллайди
.
Унинг
мазмуни
давлатнинг
ички
ҳуқуқий
нормалари
ва
коллизион
(
тўқнашувчи
)
нормалар
билан
тартибга
солинадиган
нормалардан
ташкил
топади
.
Ушбу
нормалар
билан
тартибга
солинадиган
чет
эл
элементи
билан
мураккаблашган
фуқаролик
муносабатларидан
ва
процессуал
ҳаракатлардан
иборат
. [13, 13-
бет
]
Шундай
қилиб
,
ҳуқуқшунослик
тармоғи
(
фан
)
сифатида
халқаро
хусусий
ҳуқуқни
ўзига
хос
тузилишини
эътиборга
олиб
,
ўзида
моддий
ҳамда
процессуал
ҳуқуқ
нормаларини
акс
эттирганлиги
халқаро
хусусий
ҳуқуқ
тизимига
у
ёки
бу
чет
эл
элементи
мавжуд
бўлган
муносабатларни
тартибга
солишга
қаратилган
банкротликка
оид
нормалари
жамланмасини
ҳам
киритиш
имконини
беради
[7, 81-
бет
].
Бунинг
натижасида
, “
трансчегаравий
банкротлик
”
(cross-border insolvency)
билан
боғлиқ
келиб
чиқадиган
муносабатлар
халқаро
хусусий
ҳуқуқ
доирасига
киради
ва
унинг
тартибга
солиш
объекти
ҳисобланади
,
деган
хулосага
келиш
мумкин
.
Адабиётлар
рўйхати
:
1.
Ануфриева
Л
.
П
.
Международное
частное
право
:
В
3
т
.
Т
. 3.
М
., 2001.
2.
Богуславский
М
.
М
.
Международное
частное
право
:
Учебник
.
М
., 2005.
3.
Гетьман
-
Павлова
И
.
В
.
Международное
частное
право
:
учебник
.
М
.:
Эксмо
, 2009
г
.
4.
Дорохина
Е
.
Г
.
Правовое
регулирование
управ
-
ления
в
системе
банкротства
//
Подготовлен
для
си
-
стемы
Консультант
Плюс
.
−
2009.
5.
Елисеев
Н
.
Г
.
Гражданское
процессуальное
пра
-
во
зарубежных
стран
.
Источники
,
судоустройство
,
под
-
судность
.
М
., 2000.
6.
Звеков
В
.
П
.
Международное
частное
право
.
Курс
лекций
.
М
., 1999.
7.
Летин
А
.
Б
.
Трансграничная
несостоятельность
как
объект
науки
международного
частного
права
//
Государство
и
право
.
−
2003.
−
№
8.
8.
Лунц
Л
.
А
.
Курс
международного
частного
права
.
Общая
часть
.
М
., 1973.
9.
Нешатаева
Т
.
Н
.
Международное
частное
право
и
международный
гражданский
процесс
.
М
., 2004.
10.
Рягузов
А
.
А
.
Правовое
регулирование
трансгра
-
ничной
несостоятельности
:
Дис
. …
канд
.
юрид
.
наук
.
М
., 2008.
11.
Свириденко
О
.
М
.
Институт
несостоятельности
(
банкротства
)
в
науке
и
практике
современной
юрис
-
пруденции
//
Закон
и
право
.
−
2009.
−
№
2.
12.
Собина
Л
.
Ю
.
Признание
иностранных
банк
-
ротств
в
международном
частном
праве
. –
М
.:
Статус
,
2012.
13.
Халқаро
хусусий
ҳуқуқ
.
Олий
ўқув
юртлари
учун
дарслик
. //
Ҳ
.
Р
.
Раҳмонқулов
ва
бошқ
. /
Ҳ
.
Б
.
Бобоев
,
М
.
Х
.
Рустамбоев
,
О
.
Оқюлов
,
А
.
Р
.
Рахмановларнинг
умумий
таҳрири
остида
. –
Т
:. "
Иқтисодиёт
ва
ҳуқуқ
дунёси
"
нашриёт
уйи
, 2002
йил
.
14.
Чиркунова
Е
.
В
.
Правовая
природа
производства
по
делам
о
несостоятельности
(
банкротстве
)
граждан
//
Правоведение
.
−
2000.
−
№
3.
15. «
Ученых
объединил
процесс
» //
Эж
-
юрист
.
−
2007.
−
№
38 (493).
16. Berger Marc A. Currency Issues in Multinational
Business Reorganizations // Brooklyn Journal of Interna-
tional Law. 1995. Vol. 20.
17. Gitlin Richard & Silverman Ronald. International In-
solvency and the Maxwell Communication Corporation
Case: One Example of Progress in the 1990 s / Private
International Law: Commercial Law & Practice Course
Handbook Series, 1992.
18. Todd Kraft, Allison Aranson. Transnational Bank-
ruptcies: Section 304 and Beyond. 1993 Colum. Bus. L.
Rev.
19. Westbrook Jay Lawrence. Choice of Avoidance
Law in Global Insolvencies // Brooklyn Journal of Interna-
tional Law. 1991. Vol. 17.
