Хорижий филология.
№4, 2017 йил
69
ЖОМЕЪ ҲАЁТИ ВА ИЖОДИГА БИР НАЗАР
Хуррамова З. С.,
СамДЧТИ ўқитувчиси
Калит сўзлар:
шўро даври адабиѐти, мумтоз анъаналар, зуллисонайнлик, мусоввада,
ғазал, бадиий маҳфат, тажнис, таърих-марсия.
Самарқанд адабий муҳитида яшаб
ижод этган шоирлар қаторида қутлуғ номи
то ҳануз кўпчиликка номаълумлигича
қолиб келаѐтган истеъдод эгалари кам
эмас. Булардан бири Абдулқодир ибни
Абдулазиз
(Кейинги
манбаларда
Абдуқодир Азизов шаклида учрайди)дир.
Бу шоир ҳақида мустақилликдан олдин
ѐзилган баъзи асарларда йўл-йўлакай бир-
икки жумла билан чекланиб ўтилган
бўлиб, батафсил маълумотлар учрамайди
[Ҳалимов
С.1978.
36.].
Давлатимиз
мустақиллигидан
кейин
бир
гуруҳ
самарқандлик
ижодкорлар
хусусида
маълумотлар келтирилган ―Гулистони
адаб‖ мажмуасида Абдуқодир Азизов
ҳаѐти ва ижоди ҳақидаги дастлабки
маълумотлар билан танишамиз [Аслиддин
Қамарзода. 2007: 123-127]. Ёш олим С.
Хўжақулов ҳам бир ўринда Нақибхон
Тўғрал билан боғлиқ байтларини келтириб
ўтади [Хўжақулов С. 2015: 339-340].
Шунингдек, матбуотда босилган бир-икки
шеърларини ҳисобга олмаганда адабий
мероси ҳақида ҳам маълумотлар мавжуд
эмас [Ҳақиқати Ўзбекистон 1964. 21-
август].
Асосан
―Жомеъ‖(жамловчи,
тўпловчи, ўз ичига қамраб олувчи), баъзан
―Азизий‖ тахаллуси билан шеърлар ѐзган
Абдуқодир Азизов 1890 йилнинг январида
Самарқанд
шаҳрида
косиб
Ҳожи
Абдулазиз хонадонида таваллуд топади
[Унинг туғилган йили шахсий архивида
сақланаѐтган манбаларда икки хил -1890,
баъзиларида 1892 йил деб кўрсатилган. Биз
муаллиф ўз қўли билан 1966 йилда ѐзиб
қолдирган хотираларига асосан 1890 йил
деб олишни лозим топдик]. 1899-йилда
отаси вафот этади. 15 ѐшидан Мулло
Абдулкарим
саҳҳоф
(китоб
муқоваловчи)га, яъни поччасига шогирд
тушади [Шоир 1950-йилда ѐзган таржимаи
ҳолида уста Юсуфжон қўлида саҳҳоф –
шогирд бўлиб иш бошлаганини ѐзган. Бу
факт А. Қамарзода томонидан берилган
шоир ҳақидаги маълумотларда ҳам шундай
келтирилган.
Лекин
1966-йилдаги
хотираларида муаллифнинг ўзи Мулла
Абдулкарим,
яъни
поччаси
қўлида
саҳҳофликни ўргана бошлаганини ѐзган.
Агарда 1950-йилда ѐзилган таржимаи ҳоли
иккинчи марта қамалаѐтган вақтида ва
давлат
ташкилотларига
маълумот
сифатида тақдим этилаѐтганини ҳисобга
олсак, демак у яқинлари ҳаѐтини хавф
остига қўймаслик учун ўша вақтда ҳаѐт
бўлмаган
бирор
устанинг
номини
кўрсатган деб тахмин қилиш мумкин.
Замон бироз тинчиган, қолаверса, оқланиб
чиққанидан
кейинги-
1966-йил
маълумотлари
ишонарли
бўлиши
табиий].Шу
касби
сабаб
мадраса
талабалари, ўз даврининг кўплаб олиму
зиѐлилари, фозил кишилари, жумладан,
Тамҳид,
Қурбий,
Нақибхон
Тўғрал
[Валихўжаев Б. 1993:152 - 147] каби
ижодкорлари билан танишади. Бир ўринда
ўша вақтларда Нақибхон Тўғралнинг
Тиллакори масжидида яшагани, саҳҳофлик
дўкони Панжакент кўчасининг бошида
жойлашгани учун шоир Тўғрални тез-тез
кўриб туришини, лекин 15-16 ѐшлардаги
тортинчоқ ўспирин бўлгани туфайли у
киши билан суҳбатлашишга журъат
этолмагани ҳақида ѐзади. Ниҳоят, 1915-
1916 йилларда Қори Масеҳо Тамҳид
ѐрдамида у киши билан яқиндан танишади.
Кейинчалик унинг бир нечта ғазалларига
ѐзган мухаммаслари шоир Тўғралга
бўлган ҳурмат ва ихлоси умр бўйи
сақланиб қолганини кўрсатади. У ижод
оламига кириб келаѐтган вақт талотўп
замонларнинг бошланишига тўри келган
эди. Кўп ўтмай мамлакатда юз берган
сиѐсий воқеалар унинг ҳам ҳаѐтини
Хорижий филология.
№4, 2017 йил
70
ўзгартириб юборади. Лекин ҳар қандай
шароитда ҳам ўз билимларини оширишга
ва атрофида бўлаѐтган ўзгаришларнинг
фаол қатнашчиси бўлишга интилади.
Дастлаб 1918йил муаллимлар тайѐрлаш
курсини битириб, 1922 йилгача Беҳбудий
номидаги кутубхонада мудир бўлиб
ишлайди.
1922
йилдан
1937йилгача
Самарқанд шаҳридаги турли мактабларда
ўқитувчилик
қилади,
шу
орада
Самарқанддаги педагогика институтида 3–
курсгача таҳсил олади. Қамоққа олингани
боис институтни тугата олмайди. А.
Азизов ҳам кўплаб зиѐлилар қатори
мустабид тузум сиѐсати сабаб турли
ҳудудларда қамоқ ва асирлик азобларини
чекишга мажбур бўлди. 1937 йил турли
туҳматлар
билан
қамоққа
олинган
ижодкорга 1938 йилда аввал 25 йил муддат
белгиланади, сўнгра бу муддат 8 йилга
камайтирилади. Қамоқ муддатини турли
жойларда, хусусан, Свердловск вилояти
меҳнат армиясида, 1943-1945 йилларда
Шимолий Урал конида юк ташувчи бўлиб
оғир ишларда ўтказади. Қамоқдан 1945
йилда чиқиб, Самарқандга қайтади ва 1950
йилгача шаҳардаги артелда қоровул бўлиб
ишлайди. 1950-йилда иккинчи марта
қамоққа олинади. Дастлаб Тошкентдаги
қамоқхоналарда сақланади. А. Азизов
асирликда бўлган шу даврда рафиқаси
дунѐдан ўтади, фарзандлари ота-она
меҳрига зор бўлиб қолишади. У 1955 йил
озодликка
чиқади,
лекин
расмий
оқланмагани
сабаб
ишга
жойлаша
олмайди. 1955 йилдан бошлаб Тожикистон
ФА луғатщунослик бўлимида штатсиз
адабий ходим бўлиб ишлай бошлайди,
луғат учун картотейкалар тузиш, шарҳлар
ѐзиш каби ишларга жалб этилади [Бу 2
жилдли луғат устидаги ишлар 1953
йилнинг охирида бошланган бўлиб, 1969
йил Москвада чоп этилган.Фарҳанги
забони
тожики.
–Москва:‖Советская
энциклопедия‖. 1969.].
Унинг ўша вақтдаги юқори давлат
ташкилотларига
ѐзган
бир
қатор
аризаларидан кейин, ниҳоят 1962 йилда
расман оқлангани ҳақидаги суд қарори
қўлига тегади. А. Азизов 1986 йил
табаррук 96 ѐшида вафот этади.
Самарқанд
муҳитига
хос
зуллисонайнлик ва мумтоз шеъриятга
бўлган азалий руҳий эҳтиѐж сингари
ижодий анъаналар муҳитида вояга етган
Абдуқодир ўзидаги ижод аҳлига, шеър
дунѐсига бўлган чанқоқлик ва иқтидор
туфайли етук шоир бўлиб етишади. Унинг
шеърлари
орасида
20-йилларда
ѐзилганлари ҳам сақлаб қўйилганига
қараганда, шеър ѐзишни анча барвақт
бошлаган дейиш мумкин. Гарчи мумтоз
адабиѐтнинг йирик билимдони, маҳоратли
шоир сифатида ѐш тадқиқотчилардан
тортиб, таниқли олим-у фозилларигача у
кишининг
уйига
тез-тез
бориб,
суҳбатларидан баҳраманд бўлишган бўлса-
да, бугунгача Жомеъ ҳаѐт- фаолияти,
лирик
мероси
хусусида
батафсил
маълумотлар учрамайди.
Шоир адабий мероси билан танишар
эканмиз, кўҳна Самарқанд замини яна бир
маҳоратли шоир қалбини ўзида асраб
келаѐтганига гувоҳ бўламиз [Шоирнинг
адабий меросини асраб келган ва оталари
ҳақидаги маълумотлари билан ѐрдам
кўрсатиб келаѐтган ўғиллари Нодир ака
Азизовга миннатдорчилик билдирамиз].
Зеро, икки тилда юксак маҳорат билан
битилган мумтоз жанрдаги кўплаб ғазал,
қасида, рубоий, мухаммас, қитъа, марсия-
таърих
каби
шеърлари
Абдуқодир
Азизовнинг
ѐрқин
истеъдод
соҳиби
бўлганидан
далолат
беради.
Шоир
шеърлари
мавзу
ранг-баранглиги,
моҳирона сўз ўйинлари, ширали тили
билан диққатни тортади. Унинг мустақил
мухаммаслари билан бир қаторда устозлар
(Носир
Хисрав,
Низомий,
Камол
Хўжандий, Навоий, Фузулий, Машраб,
Ҳазиний, Тожуддавла, Қассоб) ва ўз даври
шоирлари, (Нақибхон Тўғрал, Сипандий)
ғазалларига ѐзган мухаммаслари Жомеъ
ижодининг ѐрқин намуналаридир.
Шоир лирик меросининг катта
қисмини ғазал ва мухаммаслар ташкил
этади. Ғазалларининг асосий қисми ишқий
мавзуда бўлиб, бунда маҳбуба таъриф-
тасвсифи,
ҳаѐтсеварлик,
дунѐ
гўзалликларидан завқланиш билан бирга
мусиқийлик ва оҳангдорлик уйғунлашиб
кишини ром этади. Асрлар мобайнида
Хорижий филология.
№4, 2017 йил
71
мавжуд бўлиб, ўз такомил даражасига
етган шарқ мумтоз адабиѐтидаги тасвир ва
ҳолатларни ўзгача етказиб бериш осон
эмас, албатта. Бу ҳол ҳар бир ижодкордан
шу соҳада чуқур билим ва юксак маҳорат
талаб этади. Жумладан, туркий ва форс-
тожик мумтоз адабиѐтида маъшуқанинг
баркамол
қиѐфасини
тасвирлашга
қаратилган сон-саноқсиз қиѐс, ташбеҳ ва
бадиий
приѐмлар
ўзининг
юксак
даражасига кўтарилган. Жомеъ ҳам ана шу
анъаналар йўлидан борган шоир сифатида
бу борада ўз маҳоратини намоѐн эта олган.
Шоирнинг кўплаб ғазаллари ишқий
мавзудалиги боис маъшуқа таъриф-
тавсифи ва у билан боғлиқ ҳолат-
тимсоллар марказий объектга айланган.
Буни
туркий
шеъриятнинг
улуғ
намояндаси Алишер Навоий ғазалида
юксак поэтик тасвирини топган ―мардум‖
сўзи ва синонимларини қўллашида унинг
Навоий бадиий оламига муносабати
сифатида намоѐн бўлганлигида ҳам кўриш
мумкин. Шоирнинг ҳар икки тилдаги
тасвирларида Навоий бадиий тафаккури ва
маҳоратига
эргашиш
кўзга
ташланади.Тажниси
такрир
асосидаги
қуйидаги байтда шу ҳолни кузатиш
мумкин.Омоним сўз (мардум) ҳар икки
ўринда ҳам Навоий назарда тутган мазмун
ва тартибга яқин келади:
Эй гўзалим, ѐрим, айла мардумлиғ,
(Қаро кўзим келу, мардумлиғ эмди
фан қилғил)
Кўзларим мардумиға жо(й) қилғил.
(Кўзим қаросиға мардум киби ватан
қилғил)
Бу сўзнинг бир қатор маънолари
бўлишига қарамай, аксарият ҳолларда кўз
қорачиғи ва шу билан боғлиқ маънолар
чизиғида тасвирланишига сабаб, айтиш
мумкинки, Навоий шоҳбайтидан кейинги
таъсир ва шу асосдаги талқинлардир.
Жомеънинг
ўзбек
ва
форс-тожик
тилларидаги ғазалларида ҳам мардум сўзи
маъшуқа ва у билан боғлиқ янгича
тасвирлар
юзага
келишига
сабаб
бўлганлиги кўзга ташланади:
Ту ҳамчу тўтиѐ дар дидаи ман эй
гулираъно,
Биѐ биншин, ба чашмам, мардуми
чашмам бувад
ҷ
оят.
(Кўзимга тўтиѐдайсан, эй гулираъно,
Келиб ўлтир кўзимга, кўз мардумим
бўлсин сенинг жойинг)
Кўзимга
тўтиѐ
ва
гулираъно
сифатлашлари билан бошланган мисра яна
мардум
сўзининг
юқорида
назарда
тутилган маъносига боғланади. Қадимда
кўз оғриганда ва кўзни равшан қилиш учун
ишлатилган мис зангидан ҳосил бўлган
кристалл-тўтиѐ ана шу хусусиятлари билан
мумтоз адабиѐтда образ-тимсол сифатида
ўз ўрнига эга бўлиб, бу деталь ҳар доим
гўзал
ва
таъсирчан
ташбиҳлар
яратилишига
сабаб
бўлган.
Бу
ташбиҳлардаги асосий нуқта ѐр босган
изларнинг ошиқ кўзларига шифолиги,
интизорлик, эъзоз ва ѐруғлик каби
маънолар жамлигидир.Баъзида бу деталь-
образ Яъқуб ва Юсуф тимсоллари билан
келиб Юсуфнинг кўйлагига рамз қилинган
ўринлар ҳам учрайди.Навбатдаги ўринда
шоир томонидан мардум сўзи замирида
тўтиѐ сўзининг шифо берувчи маъноси
назарда тутилади:ѐр қорачиғи нуридан
кўриш
қобилиятини
йўқотган
ошиқ
қорачиғи
шифо
топади,
яна
кўра
бошлайди. Бунда мардум ва тўтиѐ
сўзларининг ўзаро ички боғлиқликда
қўлланганини сезиш мумкин:
Ёрутардим юлдузимни нуридин кўз
мардумин,
Айлар эрдим чашми нобиноми бино
кошки.
Яна бир кичик деталь-асо образининг
ўз
маъносини
сақлаган
ҳолда
ѐр
киприклари билан ташбиҳ қилиниши гўзал
манзара яратган:
Бул букук қаддимға бўлғон эрди
мужгони асо,
Қоши
меҳробин
қилур
эрдим
мусалло кошки.
Ҳар икки тилдаги ғазал, мухаммас,
рубоий ва марсия-таърихларида унинг
шоирликмаҳорати бир хилда намоѐн
бўлади. Жомеъ зуллисонайнлик асосида
шаклланган мумтоз адабиѐт анъаналарини
ўзининг икки тилдаги шеърлари билан
муваффақиятли давом эттирган деб
эътироф
этишга
ҳақли
шоирлардан
Хорижий филология.
№4, 2017 йил
72
биридир.Шу
ўринда
айтиб
ўтиш
жоизки,икки
тилли
ягона
адабиѐт
анъаналари замирида шаклланган улкан
билим ва маҳорат мактаби бир қатор
ижодкорлар сингари Жомеъ шоирлик
даражасини
белгилашда
муҳим
омиллардан саналади. Унинг кичик деталь-
образлардан фойдаланиши форс-тожик
тилидаги шеърларида янада маромига етиб
тасвирланади.Сарв
(кипарис)
тимсоли
мумтоз адабиѐтимизда ҳар доим тик, гўзал
қомат рамзини ифодалаб, ѐр бўй-бастига
қиѐс қилинган. Жомеъ ташбиҳида ѐр қадди
-қомати биринчи даражага кўтарилиб,
шоирлар томонидан мадҳ этилган сарв эса
ѐрнинг келишган қоматига ҳавасманд
тарзида кейинги ўринда тасвирланади:
Сарв бо якпо ситода солҳо, ки аз
баҳри он,
Шояд ўро рўзе зулфи сиѐҳат шона
кард.
(Сарв қора сочларингни тараш учун
йиллар давомида бир оѐқда туради.)
Туркий
шеъриятдаги
туюқ
жанрининг
форс-тожик
тилида
қўлланилиши
муваффақиятли
чиққанлигини таъкидлаш лозим:
Агар ту мардихуб
чорасози,
Ба кори дустон кун
чорасози,
Агарчи кори мо бечораги ҳаст,
Набошад кор ҳо бе
чора, сози.
(Агарда сен яхши одам бўлсанг
ҳамма нарсанинг иложини топ, дўстлар
ишига ѐрдам бер, бизнинг ишимиз
чорасизлик
бўлса,
иложи
йўқ
иш
бўлмайди, бир чорасини топ.)
Шоирнинг ―Соқиѐ, тун-кун йўлингда
кўзларим чор-чор‖ деб бошланувчи ғазали
унинг бадиий санъатлардан усталик билан
фойдаланиш маҳоратини ўзида мужассам
этган. Тузилишига кўра пароканда бу
ғазалнинг ҳар байт ва мисраси қайтариш -
радд- ул-ажуз ил-ас-садр ѐки рад-ул-ажуз
мин-ас-садр,
такрир
ҳамда
тажнис
санъатининг ажойиб намунаси асосида
тартиб берилган. Гарчи ғазал матлаъси
соқийга мурожаат билан бошланса-да,
шоир кейинги байтларни ижтимоий
масалалар тасвирига қаратади.Таносуб
ѐрдамида ҳосил қилинган бадиийлик
қайтариш ва тажнис орқали янада
равонлик касб этади. Натижада такрир,
тажнис ва таносуб санъатлари уйғунлигида
поэтик гўзал байт юзага келади:
Соқиѐ
, тун-кун йўлингда кўзларим
чор-чор
,
Маҳфили аҳбоб
а
сун
ғил,
соғар
и
саршор шор
.
Соқий (май сузувчи) сўзи мумтоз
адабиѐтимиздапир, маҳбуба ва илоҳий
файз рамзига айланган бўлиб, асосан
орифона ва ишқий мавзудаги ғазалларда
қўллланади.
Пароканда
ғазалда
келтирилиши биланбу сўз асл ва рамзий
маъносини
бироз
кенгайтирганини,
ижтимоийлик
касб
этганини
сезиш
мумкин.
Тарсиъ, такрир санъатлари шоирга
ижтимоий-сиѐсий
фикрлари,
хусусан,
мустабидлик
ва
руслаштиришга
муносабатини ифодалашга имкон яратади:
Тор-мор
бўлсун элимни истаганлар,
тор-мор,
Хору
зор
бўлсун
гулимни
истаганлар,
хор-зор.
Кейинги байт қайтариш санъатининг
радд-ус садр- илал- ажуз (мисра бошидаги
сўзнинг
кейинги
мисра
охирида
такрорланиши) тури ва тажниси мукаррар
асосида
яратилган
бўлиб,
давр
сиѐсатининг асл моҳияти аниқ очиб
берилган:
Дор
и дунѐ неъматидин
биз
лари
маҳрум этиб,
Биз
ни ўлдурмоқ учун қурдурди
ул
ғаддор дор
.
Ғазалнинг навбатдаги байтида мавзу
кескин ўзгариб, сўз ишқ ўтига келиб
боғланади:
Ишқи ўти бирла бағрин андоғ
ѐндириб,
Ул
ҳароратдин
бўлиб
кўксига
зуннор
17
нор.
[Зуннор
-қадимда
мусулмон
давлатларида
яшовчи
христианлар
мажбуран белга боғлаб юрадиган маълум
бир рангдаги чилвир]. Шоир бу ўринда
―зуннор‖ сўзининг иккинчи маъноси, яъни
христиан дини вакиллари томонидан
Хорижий филология.
№4, 2017 йил
73
бўйинга осиб юриладиган хочни назарда
тутиб, гўзал ташбеҳ яратган: ишқ ўтидан
бағри куйган ошиқ бўйнидаги темир хоч
нор-оловга айланган. Айтиш мумкинки,
мумтоз адабиѐтимизда кўп ҳолларда
биринчи маъноси назарда тутилган ҳолда
турли рамзларга эга бўлган зуннор сўзи
шоир назарда тутган хоч маъносида ўзига
хос рамзийлик ва мантиқий юк ташиган.
Қуйида
қайтаришнинг
радд-ул-
ҳашв- илал- ибтидо шакли ва тажниси
мукаррар, такрир ва таносуб санъатлари
шоирмаҳоратини кўрсатиши билан бирга
юқоридаги
ижтимоий-сиѐсий
мулоҳазаларига якун ясайди. Амир оми
бўлса, мамлакат омонат (бу ўринда
―орият‖ сўзининг ―омонат‖ маъноси
назарда тутилган) бўлиб қолади, меъмор
алдамчи бўлса, у тарҳини чизган иморат
обод бўлмайди.
Оми
бўлса
омири
бўлғай
иморат
орият,
Бўлмагай маъмур
иморат,
бўлса гар
меъмор мор.
Жомеъ ғазаллари сингари мухаммас,
марсия-таърих ва рубоий, тўртликлари ҳам
алоҳида қимматга эга. Айниқса, устоз
ижодкорлар, дўсту биродарлар, шоирнинг
яқинлари
вафоти муносабати
билан
ѐзилган (Алишер Навоий, Абдураҳмон
Жомий, Қассоб, Рожеъ, Нақибхон Тўғрал,
Ғафур Ғулом, Мақсуд Шайхзода, Абдулла
Қаҳҳор, Усмон Юсупов, Набирахўжа
Валихўжаев, Ҳабиб Юсуфий ва ҳ.з
таниқли сиймоларга бағишланган)ўзбек ва
форс-тожик
тилларидаги
марсия-
таърихлари шоир маҳорати билан бирга
унинг шахс сифатида ижод, илм аҳлига
муносабатини
белгилашда
муҳимдир.
Атоқли шоир Ғафур Ғулом вафоти
муносабати
билан
ѐзилган
таърих-
марсиясидан бир неча байт келтирамиз:
Агар ояд а
ҷ
ал халосе нест,
Хоҳ зори куниву хоҳи зур.
Омаду аз миѐни моҳон бурд,
Шоири хушбаѐни Абдулғафур...
Торихи фавташ аз хирад
ҷ
устам
Гуфт бар ман, бигу, ки: ‖Рафт
Ғафур‖.
( Охирги сўзлардан 1966 йил чиқади)
Шоирнинг
таъриф-тавсифга,
мусиқийлик ва оҳангдорликка бой, ўзига
хос лиризмга йўғрилган икки тилдаги назм
намуналари
нашрга
тайѐрланмоқда.
Ўйлаймизки,
20-80-йиллар мобайнида
мумтоз йўналишда ижод қилиш билан
бирга зуллисонайнлик анъанасини ҳам
муваффақият билан давом эттирган шоир
ижоди ўз баҳосига эга бўлади.
Адабиѐтлар:
1.
Жомеъ-Абдулқодир ибни Абдулазиз лирик мероси қўлѐзма нусхаси (мусаввада).
2.
Ҳалимов С. ХIХ асрнинг иккинчи ярми ва ХХ сар бошларида ўзбек ва тожик
алоқалари. –Самарқанд: СамДУ нашриѐти. 1978.
3.
Ҳақиқати Ўзбекистон. 1964-йил. 21-август.
4. Қамарзода Аслиддин. Гулистони адаб. –Тошкент: Фан. 2007.
5. Хўжақулов С. Адабиѐти давраи бедории милл
ӣ
. –Тошкент: ―Ўз. милл. Энcи.‖ 2015.
6. Валихўжаев Б. Хожа Аҳрори Вали. Ҳужжатли эссе.- Самарқанд: Зарафшон
нашриѐти. 1993.
7. Фарҳанги забони тожик
ӣ
. – 1-2 томлар. Москва:‖Советская энциклопедия‖. 1969.
Хуррамова З. Взгляд на жизнь и творчество Жомеъ.
В данной статье приведены
подробные сведения о поэте Жомеъ, который жил в 80-е годы ХХ века и писал в
классическом направлении, чья жизнь и творчество были практически не изучены. В статье
также приведены мнения о художественных чертах лирического наследия, газелей,
пятистиший (мухаммас) на узбекском и персидско-таджикском языках, которые до
сегодняшнего дня сохранились в виде рукописей.
Xurramova Z. Glance at life and creative work of Jome’.
The article analyses detailed
information about the poet Jome‟, who lived in the 80‟s of the XX
th
century and wrote in classical
direction, but his life and creative works have not been researched so far. The article also gives
ideas about literary features of his lyric heritage, gazzelles, five-line stanza (mukhammas) in Uzbek
and Persian-Tajik languages, which are preserved in the form of manuscripts up to date.
