Хорижий филология
№1, 2021 йил
64
ОККАЗИОНАЛ ҚЎШМА СЎЗЛАРНИ ТИЗИМЛАШТИРИШДА БЕЛГИЛАР
ҚАТЛАМИНИНГ ЎРНИ
Ахмедов Анвар Ботирович,
ҚарДУ филология фанлари бўйича фалсафа доктори (PhD)
Таянч сўзлар:
окказионал сўз, луғавий бирлик, таянч сўз бирикмаси, ҳақиқий ѐки хаѐлий
сифат, сабаб ѐки мақсад, мансублик, ҳол билан ифодаланган алоқалар, белгисига кўра
қиѐслаш, кучайтирувчи белгилар қатлами.
Янги
ижтимоий-иқтисодий
ўзгаришларнинг юзага келиши, илм-фан ва
техника соҳасидаги кашфиѐтлар, санъат ва
маданиятнинг ривожланиши, буларнинг
барчаси неологизмлар пайдо бўлишига
олиб келади. Тилда пайдо бўлган у ѐки бу
неологизмнинг муаллифини аниқлаш жуда
қийин, баъзан бунинг мутлақо иложи йўқ.
Янги сўзлар, гўѐ тилнинг ичида туғилади.
Бу ўринда, уларга умумтил неологизмлари
дея таъриф бериш тўла ўринли [2, 119].
Бундай сўзлар тилда маълум вақт
неологизм сифатида қўлланади, кейин эса
тилнинг асосий лексик таркибига ўтади ва
янгилик хусусиятини йўқотади. Шу билан
бирга, неологизмларнинг алоҳида бир
гуруҳи ҳам борки, уларнинг пайдо бўлиши
маълум бир ѐзувчининг услуби билан
боғлиқ. Одатда, улар ўз муаллифи ижоди
доирасида қўлланади [3, 204]. Маълум бир
ҳаѐтий вазиятни акс эттириш учун
ѐзувчилар томонидан яратиладиган бундай
неологизмларни ҳозирги тил тизими
ҳодисаси деб ҳисобламаслик керак, зеро,
улар вақтинчалик ѐки ситуатив ҳодисани
ифодалайди [6, 117]. Шунинг учун ҳам, бу
каби бир марталик янги сўзлар тилда
тасодифий
(конкрет
вазиятга
ўта
мослашган) ѐки окказионал сўзлар деб
аталади [5, 88-89].
Тилнинг луғат таркибидан ўрин
олмаган қатламларни доимий равишда
янги сўзлар билан тўлдириб борувчи
мураккаб
номинатив
бирликлар
деривацияси кўп жиҳатдан тегишли
белгилар қатламига (БҚ) мансуб у ѐки бу
белгини индивидуал тарзда танлаб олиш
билан
боғлиқ.
Бундай
бирликлар
таркибида окказионал қўшма сўзлар
алоҳида ўринга эга.
Узуал (кодификация қилинган 1-
жадвалга
қаранг)
ва
окказионал
(кодификация қилинмаган 2- жадвалга
қаранг) қўшма сўзларни қиѐслаймиз.
1- жадвал
Узуал (кодификация қилинган) қўшма сўзлар
№ Белгилар қатлами (БҚ)
Луғавий бирлик
Таянч сўз бирикмаси (ички
синтагма, синтема)
1
Ҳақиқий ѐки хаѐлий
сифат
Blauhimmel
Gebrauchtwagen
blauer Himmel
gebrauchter Wagen
2
Сабаб ѐки мақсад
Schreibfeder
giftgrün
schamrot
Feder zum Schreiben
giftiges Grün
rot aus Scham
3
Мансублик
Dornbusch
Kartoffelsuppe
Tischbeine
Busch mit Dornen
Suppe aus Kartoffeln
Beine eines Tisches
4
Ҳол билан ифодаланган
алоқалар
ўрин (loci.)
пайт (temp.)
жараѐн (proz.)
социал (soz.)
Alpenflug
Julihitze
–
Flug über die Alpen
Hitze im Juli
–
Хорижий филология
№1, 2021 йил
65
интим (intim.)
нисбий (relat.)
–
–
–
–
–
–
5
Белгисига кўра қиѐслаш
(compar.)
Staubregen
Regen wie Staub
6
Кучайтирувчи positiv:
Negativ:
bombensicher
Hundekälte
–
–
Изоҳ 1.:
2- устунда белгилар қатламининг халқаро номлари қавс ичида қисқартирилган ҳолда
берилди;
3- устунда узуал қўшма сўзларга мисоллар келтирилди;
4- устунда узуал қўшма сўзларга мос келувчи таянч сўз бирикмалари берилди.
2- жадвал
Окказионал (кодификация қилинмаган) қўшма сўзлар
№ Белгилар қатлами (БҚ)
Луғавий бирлик (OC)
Таянч сўз бирикмаси (ички
синтагма, синтема)
1
Ҳақиқий ѐки хаѐлий
сифат
rotbemützt (Lenz)
todviolett (Segh.)
Zitterhand (Zech.)
mit roter Mütze
Tod (bringendes) Violett
zitternde Hand
2
Сабаб ѐки мақсад
Frostgrün (Str.)
Mondrausch (Borch.)
regenmüde (Semml.)
grün im Frost
Rausch vom Monde
müde vom Regen
3
Мансублик
Kellnergesicht (Segh.)
Smaragdäugig (Borch.)
Gesicht des Kellners
mit Augen wie Smaragd
4
Ҳол билан ифодаланган
алоқалар
ўрин (loci.)
пайт (temp.)
жараѐн (proz.)
социал (soz.)
интим (intim.)
нисбий (relat.)
Klavierhände (A.Zweig)
Süderde (Lasker)
Damals-Sekunde (M.Walser)
Septemberwind (A.Zweig)
–
kleinleutig (A.Zweig)
Evelyngrün (Borch.)
–
Hände auf den Klaviertasten
Erde im Süden
–
Wind im September
–
Eine Art wie bei den kleinen
Leuten
–
–
5
Белгисига кўра қиѐслаш
(compar)
Haarölstimme (Tuch.)
mädchenaugenblau (Semml.)
tausendpistolenscharf
(M.Walser)
Stimme wie Haaröl
blau wie die Augen eines
Mädchens
scharf wie der Schuß aus
Tausend Pistolen
6
Кучайтирувчи (elativ)
–
–
Изоҳ 2.:
2- устунда белгилар қатламининг халқаро номлари қавс ичида қисқартирилган ҳолда
берилди;
Хорижий филология
№1, 2021 йил
66
3- устунда окказионал сўзлардан сўнг
уни яратган ижодкорнинг исми ва
фамилияси қисқартирилган ҳолда берилди;
4-
устунда
окказионал
қўшма
сўзларга
мос
келувчи
таянч
сўз
бирикмалари берилди.
Юқорида келтирилган окказионал
қўшма сўзларнинг белгилар қатламига
кўра фарқланишини қуйидагича изоҳлаш
мумкин:
1.
Ҳақиқий ѐки хаѐлий сифат
белгилар қатламига тегишли бўлган,
деривацион жиҳатдан фаол окказионал
қўшма сўзлар гуруҳига қуйидагилар
киради:
1) A + S2 қолипи бўйича ясалган
таянч сўз бирикмаси билан боғланган
окказионал сўзлар. Масалан:
Grautag
(Ehrenstein),
Grauhimmel
(Friedländer),
Zartseele
(Ehrenstein),
Müdschritt
(Liebmann),
Blauhauch
(Däubler),
Moralmensch
(A.Zweig),
Tiefschlaf,
Neugierhände,
Grauschnee,
Irraugen
(E.Strittmatter).
Келтирилган
мисоллар
шуни кўрсатадики, бу турдаги окказионал
қўшма сўзлар синоним сўз бирикмасига
осонлик билан қайта ўзгариши мумкин. Бу
ҳолда қўшма сўзга хос окказионаллик
жиҳати
уни сўз
бирикмаси билан
қиѐслашда кўринади, яъни сўз бирикмаси
ҳозирги немис тили сўз ясалиш меъѐрига
жавоб беради. Бироқ, қўшма сўз -
окказионалдир.
Сўз
бирикмаси
ва
окказионал қўшма сўз компонентлари
ўртасидаги семантик боғланишга келсак,
улар бир хил. Қиѐслаймиз:
Rotsonne – die
rote Sonne.
2) иккинчи компонент денотати
томонидан амалга оширилган ҳаракат ѐки
юзага
келтирилган
вазият
биринчи
компонент томонидан ифода этилган
окказионал қўшма сўзлар. Бундай ҳаракат
ѐки ҳолат денотатга хос хусусиятдир.
Бошқача айтганда, окказионал қўшма
сўзнинг
биринчи
компоненти
феъл
асосидан ясалган, шундай бўлса-да, сўз
бир лаҳзада сўз бирикмасига айланиб
кетиши мумкин. Масалан:
Zitterlicht
(Däubler)
– zittriges Licht;
das Licht zittiert;
Zwitschertier
(Strittmatter)
–
zwitscherndes Tier; das Tier zwitschert.
3)
ҳақиқий ѐки хаѐлий сифат
белгилар қатламига мансуб окказионал
қўшма сўзларнинг учинчи гуруҳини «сохта
сифатдошлар»
деб
аталадиган
ѐки
blaubeschneit
(Borchert),
rotbemützt
(Lenz)
типидаги «Scheinpartizipia, яъни сохта
сифатдошлар» ташкил қилади.
4) тўртинчи гуруҳга предмет ѐки
ҳодисага хос деб қаралган хаѐлий
(тасаввурдаги)
белгини
биринчи
компонент (К1) ифода этадиган сифатлар
киради.
Буни
todviolett
(А.Seghers)
окказионал сўзи мисолида кўриш мумкин.
Ҳақиқий ѐки хаѐлий сифат белгилар
қатламига шунингдек, биринчи ва иккинчи
компонент айнан бир денотат билан
боғланган, яъни биринчи компонент
иккинчисига тенг (К1 = К2) деб
қараладиган окказионал қўшма сўзлар ҳам
киради. Томас Манн томонидан ижод
қилинган
Königsknabe
(«фиръавн-бола»),
Göttin-Witwe
(«бева-маъбуда») окказионал
қўшма сўзлари бунга яққол мисол бўлади.
Бундай окказионал қўшма сўзлар икки
ўзаро синоним сифатнинг бирикишидан
ясалиши ҳам мумкин, масалан,
verrückttoll
[1, 130].
2.
Сабаб ѐки мақсад белгилар
қатламига мансуб сўзлар гуруҳига сабаб
ѐки мақсад белгисини иккинчи компонент
денотати ифода этадиган окказионал
қўшма сўзлар киради. Бундай окказионал
қўшма сўзлар билан «
К2 + Pr. (zum, gegen,
aus, vor) + K1»
қолипи бўйича ясалган
предлогли сўз бирикмаси расман мос
келади.
Бу
қолип
бўйича
ясалган
окказионал қўшма сўзларга
angstblau –
blau aus Angst; schamrot – rot aus Scham
(Borchert)
каби қўшма сифатларни мисол
тариқасида келтириш мумкин.
Айрим окказионал қўшма отлар
маъноси бўйича сабаб ѐки мақсад белгилар
қатламига
тегишли
бўлса
ҳам
структурасига кўра контаминация усулида
ясалган. Масалан, Notgespinst (Th.Mann)
окказионал сўзи мисолида қиѐслаймиз (1-
расмга қаранг).
Хорижий филология
№1, 2021 йил
67
1- расм. Notgespinst окказионал сўзининг контаминация усулида ясалиши.
Шунингдек, баъзи окказионал қўшма сўзлар контекстни элиминация қилиш
(қисқартириш) натижасида ясалган. Буни қуйидаги чизма намунасида кўришимиз мумкин (1-
чизмага қаранг).
Verdientes Geld für das Lesen der Raupen im Garten
↓
Geld für das Raupenlesen
↓
Raupengeld
1- чизма. Raupengeld окказионал сўзининг контекстни қисқартириш натижасида
ясалиши.
verdientes Geld für das Lesen der
Raupen im Garten → Geld für das
Raupenlesen
→
Raupengeld
(Strittmatter).
3. Мансублик белгилар қатлами
деривацион фаоллиги билан ажралиб
туради. Бу қатламга окказионал қўшма
сўзлар ѐки уларнинг ѐзувчилар томонидан
яратилган алоҳида гуруҳлари киради.
Қуйидаги
мисоллар
намунасида
қиѐслаймиз:
Wasser -wand, -gitter, -stäbe ← Wand,
Gitter, Stäbe aus Wasser
(M.Walser)
;
Orli -wimper, -pore, -bewegungen; ←
Wimper, -Pore, -Bewegungen mit Orli
(M.Walser)
;
ich - Anselm
(M.Walser);
millionenfenstrige
Stadt
(Borchert)
← eine Stadt mit Millionen
Fenstern;
Schalmädchen
(Weinert)
←
das
Mädchen mit einem Schal (um den Hals).
Мансублик
белгилар
қатламига
кирадиган окказионал қўшма сўзларнинг
биринчи
(К1)
ва
иккинчи
(К2)
компонентлари
орасида
қарамлик
муносабати мавжуд. Улар орасида, аввало,
қуйидаги гуруҳлар фарқланади:
1) икки жиҳатдан иборат окказионал
қўшма сўзлар. Бундай окказионал қўшма
сўзларга синоним бўлган таянч сўз
бирикмалари контекстга боғлиқ ҳолда
қуйидаги
муносабатларни
ифодалаши
мумкин:
– окказионал қўшма сўзда бўлгани
каби бевосита мансублик муносабатини,
масалан:
Greisenhand
(E.Strittmatter)
← die
Hand des Greisen;
Kellnergesicht
(A.Seghers)
← das
Gesicht des Kellners.
– қўшма сўзнинг биринчи ва иккинчи
компоненти ўртасидаги қиѐсий мансублик
муносабатини. Бу ҳолда таянч сўз
бирикмаси S2 wie S1 қолипи бўйича
ясалади, масалан:
eine Hand wie die Hand eines Greisen
→ Greisenhand;
ein Gesicht wie das Gesicht eines
Kellners → Kellnersgesicht.
2) ―Pron. + S2präp‖ қолипи бўйича
ясалган
окказионал
қўшма
сўзлар.
Масалан:
ich - Anselm, mir Anselm
(M.Walser). Окказионал қўшма сўзларнинг
ушбу
гуруҳига
иккинчи
компонент
денотатига хос бўлган ва қўшма сўзнинг
Хорижий филология
№1, 2021 йил
68
умумий маъносини аниқлаб берадиган
хусусиятни биринчи компонент ифода
этган қўшма сўзларни ҳам киритиш
мумкин.
Масалан:
Samtbandmädchen
(Strittmatter)
→ Mädchen mit einem
Samtband in den Haaren;
Schalmädchen
(Weinert)
→ Mädchen
mit einem Schal.
4. Ҳол билан ифодаланган алоқалар
белгилар
қатламига
компонентлари
орасидаги
боғланиш
ўрин-жой
ѐки
йўналишни кўрсатиш хусусиятига эга
бўлган окказионал қўшма сўзлар киради.
Компонентларнинг бундай боғланиши
натижасида
иккинчи
компонент
томонидан ифодаланган денотат қаерда
жойлашганлиги
ѐки
қайси
томонга
ҳаракатланишини
аниқлашади.
Шунингдек, бундай окказионал қўшма
сўзларда биринчи ва иккинчи компонент
денотатларининг замон нуқтаи назаридан
боғлиқлиги (қачон?) ѐки ҳаракат тарзи (қай
тарзда?) ҳам ўз ифодасини топади.
Масалан:
Mainachtluft
(Lotzer)
→ Luft in der
Mainacht;
Novemberfenster
(E.Strittmatter)
→ die
Fenster im November;
Septemberwind
(A.Zweig)
→ der Wind
im September;
Steppenschnee
(E.Strittmatter)
→
Schnee in der Steppe.
Юқоридагилардан ташқари, ушбу
гуруҳга маъноси каттароқ контекстда
ойдинлашадиган
қўшма
сўзлар
ҳам
киради.
Масалан:
―Damals-Sekunde‖
(M.Walser) окказионал қўшма сўзи бунга
яққол мисол бўлади.
5. Асосида қиѐслаш мавжуд бўлган
окказионал қўшма сўзлар алоҳида гуруҳни
ташкил
қилади.
Э.Ризель
бундай
окказионал
қиѐслашнинг
қуйидаги
характерли хусусиятини кўрсатиб ўтади:
«кўплаб
(«Fülle»)
образли
ассоциацияларни
ўзида
мужассамлаштирган тил ифода воситалари
тежамкорлиги намунаси» [4, 131]. Одатда,
бундай ҳолда компонентлардан бири
(баъзан бир бутун ҳолда қўшма сўз)да
метафорик кўчим содир бўлади. Қиѐсий
окказионал қўшма сўзлар ясалишида
кундалик ҳаѐт ва одатий вазиятдаги типик
образлардан фойдаланилади. Инсон сезги
органлари орқали қабул қилинадиган
воқеликдаги ҳар қандай предмет ѐки
ҳодиса
«қиѐслаш
база»си
(tertium
comparationis) сифатида олиниши мумкин.
Масалан: шакл, овоз, ранг, ҳарорат,
ҳаракат ва б. Мисолларга мурожаат
қиламиз:
Haarölstimme (
Tucholsky)
→ Stimme
wie Haaröl
mädchenaugenblau
(Semmler)
→ blau
wie die Augen eines Mädchens
tausendpistolenscharf
(M.Walser)
→
scharf wie der Schuß aus Tausend Pistolen.
Иккинчи
компонент
томонидан
ифодаланган предметнинг шакли ѐки
хусусияти биринчи компонент томонидан
ифодаланган предметнинг шакли ѐки
хусусияти билан қиѐсланади; иккинчи
компонент
томонидан
ифодаланган
предметнинг қайтадан тикланган ҳаракати
ѐки овози, биринчи компонент томонидан
ифодаланган
предметнинг
қайтадан
тикланган
ҳаракати
ѐки
овозига
ўхшатилади:
1)
қиѐсланувчи
предметларнинг
шакли
«қиѐслаш
базаси»
сифатида.
Масалан:
Kugelwaden
– «Das kalte Wasser
beschwappte
die
Kugelwaden
der
Wehmutter»
[7, 14]. Бу сўзнинг маъноси
контекстда
Waden wie eine
Kugel,
яъни
«шар каби юмалоқ болдир…» тарзида
очилади.
Schlangenwurzeln
–
«Die
Schlangenwurzeln
des
Queckenrasens
knackten aufregend»
[7, 259]. Бу окказионал
сўз контекст доирасида
Wurzeln wie eine
Schlange
«илонга
ўхшаш
томир
(илдиз)лар…» маъносига эга бўлади.
Spitztütengesicht
– «Der Bauer mit dem
Spitztütengesicht»
[8,
99].
Мазкур
окказионал сўз асосида қуйидаги қиѐслаш
мавжуд:
Gesicht
wie
eine
Spitztüte
«деҳқоннинг шаклан пакет (халта)чага
ўхшайдиган юзи».
2) ўзаро қиѐсланувчи предметларнинг
хусусиятларидан бири «қиѐслаш базаси»
сифатида. Масалан:
Daunenlippen
– «Sein
Mund wurde ihm zugedrückt, nicht von Gott -
von
Marlen.
Sie
tat
es
mit
ihren
Хорижий филология
№1, 2021 йил
69
Daunenlippen»
[7, 121]. Ушбу окказионал
сўз асосида эса қуйидаги қиѐслаш мавжуд:
Lippen wie eine Daune
«пардек юмшоқ
лаблар».
Krähenklekse –
«Gingen wir ins Haus
zurück, wurden die grauen
Krähenklekse
auf
dem Schenkenfrist lebendig»
[8,
72].
Контекстда қарғалар патининг ранги
сиѐҳдон билан қиѐсланади:
Krähen wie
eine
Klekse
«патининг ранги билан
сиѐҳдонни эслатувчи қарғалар».
Mückenbeinfingerchen
–«Sie
streichelte mit ihren
Mückenbeinfingerchen
sacht über seinen Handrücken»
[7, 226].
Контекстда асар қаҳрамонининг
бармоқлари пашша панжалари билан
қиѐсланади:
Fingerchen
wie
ein
Mückenbein
«пашша панжасига ўхшаш
енгил бармоқлар».
3)
қиѐсланувчи
предметлар
томонидан қайта тикланган ҳаракат ѐки
овоз «қиѐслаш базаси» сифатида. Масалан:
Uhrfederstimme
–
«Freilich,
haspelt
Bremmes
Uhrfederstimme
, und sein Mund
spuckt einen breiten Kleks Priemlauge gegen
einen Baum»
[10, 276]. Контекстда асар
персонажи Бремнинг овози бураб қўйилган
соат пружинасининг жиринглаган товуши
билан қиѐсланади:
Stimme
wie
eine
Uhrfeder
«бураб
қўйилган
соат
пружинасининг жиринглашига ўхшаган
овоз».
Zopfschaukel
– «Das Glück? Stefanie
schüttelt sich. Ihre
Zopfschaukel
wippt auf
dem Rücken»
[9, 9]. Бу сўз асосида
қуйидагича қиѐслаш мавжуд:
Schaukel wie
ein Zopf
«Арғимчоқдек тебрана бошлаган
кокил (соч ўрими)». Бу ерда, арғимчоқнинг
ҳаракати, қизнинг елкасида тебранаѐтган
кокил (соч ўрими) билан қиѐсланмоқда.
6. Кучайтирувчи белгилар қатламига
келсак, бундай белгига эга сўзлар
окказионал
қўшма
отлар
орасида
учрамайди.
Hundekälte,
bombensicher
каби
кучайтирувчи белгилар қатламига эга
узуал
қўшма
сўзларда
биринчи
компонентлар
денотатив
маъносини
бутунлай йўқотган.
Юқорида баѐн қилинган фикрларни
умумлаштирган ҳолда окказионал қўшма
сўзларни
тизимлаштиришда
асос
вазифасини
бажарадиган
қуйидаги
белгилар қатламини алоҳида ажратиб
кўрсатишимиз мумкин:
1) ҳақиқий ѐки хаѐлий сифат;
2) сабаб ѐки мақсад;
3) мансублик;
4) ҳол билан ифодаланган алоқалар;
5) белгисига кўра қиѐслаш;
Ўтказилган таҳлил натижаларига
кўра,
қўшма
сўзнинг
инновацион
қурилиши бир бутун бирикма ҳосил қилиш
жараѐнида компонентларнинг фарқловчи
вазифаларига асосий эътибор қаратишни
тақозо этади: иккинчи компонентнинг
танлаш хусусиятига асосланган вазифаси
ҳамда биринчи компонент эга бўлган
бириктирувчилик
вазифаси.
Иккинчи
компонентнинг
бу
функционал
хусусиятига
боғлиқ
ҳолда,
биринчи
компонентнинг белгига оид маъноларидан
бири реаллашади. Биринчи компонентнинг
иккинчи компонент билан бирикиш
имкониятлари шкаласи (яъни, биринчи
компонент белгига оид маъносининг
реаллашуви), кўпинча, комбинациянинг
фойдаланилмаган имкониятларини намоѐн
қилади. Бадиий асарлар тилида, улар
ижодкорлар
учун
неологизм
ва
окказионализмларни ижод қилиш, яратиш
жараѐнида бой манба бўлиб хизмат
қилади.
Окказионал
қўшма
сўз
компонентлари орасидаги боғланишни
ўрганишда қуйидаги фараздан келиб
чиқиш мақсадга мувофиқ: қўшма сўзнинг
иккинчи компоненти тушунча орқали
аниқланувчи
«луғавий
майдон»ни
ифодалайди, шу билан бир вақтда,
биринчи компонент каби мазкур луғавий
майдоннинг
алоҳида
элементлари
ўртасидаги фарқларни ѐки, бошқача
айтганда, белгини кўрсатади. Бинобарин,
окказионал
қўшма
сўз
биринчи
компоненти «белгилар қатлами» сифатида
намоѐн бўлади.
Хорижий филология
№1, 2021 йил
70
Адабиётлар:
1. Бушуй А.М. Тавтологическая атрибутивная группа имени существительного (На
материале современного немецкого языка) // Вопросы романо-германского и общего
языкознания. Труды СамГУ. Новая серия, выпуск № 174. – Самарканд, 1970. – C.102-144.
2. Fill A. Sprachökologie und Ökolinguistik. – Tübingen: Stauffenburg Verlag, 2006. – X,
300 S.
3. Lemnitzer L. Akquisition komplexer Lexeme aus Textkorpora. – Tübingen: Max Niemeyer
Verlag, 2009. – 259 S.
4. Riesel E. Stilistik der deutschen Sprache. –2. durchgesehene Auflage. – M.: Hochschule,
1963. – 487 S.
5. Schwarz M. Einführung in die kognitive Linguistik. – Tübingen: A.Francke Verlag, 2006. –
238 S.
6. Stehl Th. Dialektgenerationen, Dialektfunktionen, Sprachwandel.– Tübingen: Gunter Narr
Verlag, 2007. – 400 S.
7. Strittmatter E. Wundertäter. – Berlin und Weimar: Aufbau-Verlag, 1972. – 460 S.
8. Strittmatter E. Pony Pedro. – Berlin und Weimar: Aufbau-Verlag, 1990. – 360 S.
9. Strittmatter E. Tinko. – Berlin und Weimar: Aufbau-Verlag, 1972. – 420 S.
10. Strittmatter E. Ochsenkutscher. – Berlin: Aufbau Taschenbuch Verlag GmbH, 2000. – 346
S.
Ахмедов А. Место знакового уровня в систематизации окказиональных сложных
слов.
Статья посвящена исследованию места знакового уровня в систематизации
окказиональных слов в современном немецком языке. В ней посредством научного анализа
окказиональных слов, отобранных из произведений немецких словесников описываются слои
действительных и мнимых признаков, причина или цель, принадлежность, адвербиальные
отношения, сравнение по признаку и слой усиления признаков.
Axmedov A. The role of attributes layer in systematization of occasional compound words.
The article is devoted to the study of the role of attributes layer in systematization of occasional
compound words in modern German. The article describes the layers of actual and imaginary
features, reason or goal, belonging, adverbial relations, comparison by attribute and layer of
strengthening attributes through the scientific analysis of occasional words selected from works of
German word artists.