Тадкикот объекти: бруцеллезнинг уткир, нимуткир, иккиламчи-сурункали ва бирламчи-сурункали шакллари билан огриган 128 нафар бемор.
Тадкикот максади: бруцеллез утказган хамда ототоксик дорилар билан даволанган беморларда эшитув ва мувозанат анализаторларида холатини замонавий комплекс текшириш анжомлари ва услублари хамда импедансометрияни сузллаш оркали эрта ташхислаш ва даволаш.
Тадкикот услублари: умумклиник текширув; махсус текширувлар: ЛОР-аъзоларни куздан кечириш, акуметрия, тонал бусагавий аудиометрия, нутк аудиометрияси, импедансометрия, ултратовушга нисбатан эшитиш сезгирлигини Б.М.Сагалович услуби буйича аниклаш, вестибулометрия, электронистагмография, реоэнцефалография.
Олинган иатижалар ва уларнинг янгилиги: бруцеллез инфекцияли беморларда илк бор эшитиш ва мувозанат аъзосини замонавий комплекс текширувдан утказиш асосида эшитишнинг турли хил бузилишлари аникланди: бруцеллезнинг оеткир ва нимуткир шаклларида эшитишнинг товуш утказувчанликка оид бузилиши устунлик килса, сурункали шаклида — аралаш хамда асосан нейросенсор турдаги бузилишлар салмоги юкори булади. Эшитув аъзосининг зарарланиш даражаси ва хусусиятини аниклаш учун импедансометрия услубидан фойдаланилди.
Комплекс консерватив даво режасига гемодинамикага таъсир этувчи препаратлар; иммунстимуляторлар; тукимада модда алмашинувига таъсир этувчи препаратлар; ички кулокдаги микроциркуляцияни яхшиловчи воситалар, антигипоксантлар; урта кулокдаги чандикли битишмали жараёнларни бартараф этувчи фермент препаратлари киритилди.
Тадкикотнинг амалий ахамияти: амалий тиббиётга эшитиш бузилишларининг турли шаклларини ташхислашнинг малакали услуби таклиф этилди. Эрта ташхислаш услублари кейинчалик асоратлар (гаранглик ва карлик) ривожланишидан мухофазаланиш максадида эшитув ва вестибуляр анализаторларни комплекс текширувдан эртарок утказиш зарурлигини таъкидлаш имконини беради.
Жорий этилиш даражаси: олинган натижалар II ТошДавТИ ЛОР-булими хамда УзЭМЮКИТИ юкумли касалликлар клиник шифохонаси фаолиятига жорий килинган.
ёселланиш сохаси: оториноларингология, юкумли касалликлари.
Тадкикот объектлари: 447 нафар бемор, улар дан 68 тасида сурункали йирингли ўрта отит бўлган ва 379 тасида курук мезо- ва эпитимпанит бўлган.
Ишнинг максади: тимпанопластикани турли вариантлари натижаларини самарадорлигини ва прогнозини бахолаш.
Тадкикот усули: умумий клиник тадкикот, акуметрия, тонал бўсага ва бўсага усти аудиометрияси, эшитишни паст ва кенгайтирилган частоталар диапазонида тадкик этиш, нутк аудиометрияси, эшитишни ультратовуш тўлкинлари оркали тадкик этиш, сўргичсимон ўсимталарни рентгенография килиш, компьютер ёрдамида томограмма килиш, ногора пардани суратга олиш, отомикроскопия.
Олинган натижалар ва уларнинг янгилиги: сурункали йирингли ўрта отитларда тимпанопластикани икки боскичда ўтказиш: биринчи боскичда -реконструктив-санацион - мастоидопластика билан аттикоантротомия ва иккинчи боскичда - эшитишни тикловчи жаррохлик услубларини ўтказиш асосланиб берилган. Трансплантатни битиш жараёнини ва функционал натижаларини самарадорлигини ошириш максадида «ромашка» услубида имплантация килиш ишлаб чикилди ва амалиётга тадбик килинди. Мирингопластика ва тимпанопластика операцияларини «курук» кулокда ўтказишда самарадорлиги аникланди. Режалаштирилган жаррохлик услубларидан кутилаётган натижаларини аниклашда объектив кўрсаткичларига асосланган холда прогностик критериялар ишлаб чикарилди.
Амалий ахамияти: ўрта кулокнинг сурункали яллигланиш касалликларида реконструктив-пластик ва эшитишни тикловчи операция турлари ва уларнинг самарадорлигини бахолаш, кутилаётган натижаларни олдиндан прогноз килиш критериялари ишлаб чикилди.
Тадбик этиш даражаси ва иктисодий самарадорлиги: изланиш натижалари ва хулосалари Тошкент тиббиёт академиясининг ЛОР-касалликлари бўлимларига ва поликлиникасига, ўкув жараёнига тадбик этилди.
Кўлланиш сохаси: оториноларингология.
Тадкикот объскти: 126 нафар бсмор: улардан 66 тасида кулок супрасини ривожланишида тугма нуксонлари бўлган, 36 тасида кулок супрасининг тарвакайлаш Йолати мавжуд, 24 тасида кулок супрасининг травматик ши-кастлари бўлган.
Тадкикот максади: Кулок супрасини тугма ва жаройатдан сўнг шакл бу-зилишларини рсконструктив-пластик услубларини такомиллаштириш.
Тадкикот услублари: Сўргичсимон ўсикларни рентгенография килиш; компьютер ёрдамида томограмма килиш, акуметрия, аудиометрия, антро-помстрик тадкикот, генетик тадкикот, руйий эмоционал айволини тадкик этиш.
Кўлга киритилгаи иатижалар ва улариииг янгилиги: Икки озикланувчи терини лахтаклари билан ташки эшитув йўлини тўлик тиклаш усули ишлаб чикилди ва амалистга тадбик килинди (Приоритет маълумот-номаси олинган: 1АР 2003 1011). Кулок супрасининг рельеф тузилишини шакллантириш йамда кулок супрасининг дўппайишини тўгрилаш услублари модификациялаштирилди. Кулок супрасининг гардишн йамда солин-чакни алойида ёки биргаликда ши кастл ан ганда уларнн тиклаш услублари ишлаб чикилди. Бу эса анатомик ва эстетик жийатдан коникарли натижа-ларни кўлга киритиш имконини яратади (Приоритет маълумотномаси олинган: 1 АР 2003 1010).
Тадкикотиинг амалий айамияти: Ишлаб чикилган, кулок ташки эшитиш йўлини Йамда кулок супрасини пластик килиш услублари тургун клиник натижаларни кўлга киритиш имконини яратади, эпителизация шароитини яхшилайди Йамда чандикли облитерация шаклланишининг олдини олади, яхши анатомик ва функционал натижа кўлга кириташга имкои яратди.
Жорий килиш даражаси: Олинган иатижалар II ТошДавТИ ЛОР-клиник шифохонаси фаолиятига жорий килинган.
Куллаииш сойаси: Отоларингология.
Овоз ўзгаришларини ташхислаш ва даволаш хозирги вақтдаги оториноларингология сохаси долзарб муоммолардан бири хисобланади. Кўпинча хиқилдоқ касалликлари овознинг бузилиши яни дисфония билан намоён бўлади. Овоз ўзгаришлари нафақат инсонлар ўртасидаги муносабатларга тасир қилибгина қолмай балки касбий фаолиятида хам қийинчиликлар туғдиради. Бу айниқса иш фаолияти ўқтувчилар, санаткорлар яни қўшиқчилар ва бошқа фаолияти овоз билан боғлиқ шахсларда қийинчилик туғдиради. Дисфонияни келиб чиқишига қараб функционал ва органик турларга бўлинида. Функционал дифонияда фақатгина овоз бойламларининг иши бузилади, органик дифонияда овоз бойламларида органик ўзгаришлар кузатилади, яни хар хил турдаги хосилалар аниқланади, мисол тариқасида овоз бойламлари полипи, кистаси, тугунчаси ва бошқалар. Дисфония ривожланганда беморлар биринчи бўлиб поликлиникага оториноларингологга мурожат қилади, шунақа вақтда врач тўғри ташхис қўя олиши ва тўғри даво муолажаларини қўллай олиши керак.
Barcha homilador ayollarning taxminan 80% da homiladorli paytida tishlarida o’zgarishlar yuzaga keladi. Homiladorlik paytida tish og’rig’lari, tishlarning tish ildizidan qimillab qolishlari bezota qiladi.