ISSN:
2181-3906
2023
International scientific journal
«MODERN SCIENCE АND RESEARCH»
VOLUME 2 / ISSUE 6 / UIF:8.2 / MODERNSCIENCE.UZ
1002
YOSHLARDA MA'NAVIYAT HAMDA VIRTUAL BORLIQNING YOSHLAR
HAYOTIDAGI O’RNI
Bobobekov Dilmurod Joʼramurodovich
Sirdaryo viloyat yuridik texnikumi
maxsus fanlar oʼqituvchisi
https://doi.org/10.5281/zenodo.8058280
Annotatsiya
. Yoshlarning hayotida ularning olamiga bevosita ta'sir etadigan internet
muxim o’rin tutib hayotining aksar qismini sarflasmoqda. Yoshlar hozirgi hamdaqtda ijtimoiy
tarmoq bilan asosiy hamdaqtini o'tkazishi bu yoshlarning virtuallashuvi keng tus olganidan
dalolatdir. Ushbu holatda yoshlar bilan ijtimoiy tarmoq haqida suhbatlar tashkil etish hamda
ularga tushintirish ishlarini olib borish kerak. Chunki yoshlar bizning kelajagimiz ularni bilimli,
tafakkurli qilib voyaga yetkazish, hamdatan uchun munosib farzand bo'lib yetishishlari uchun
barcha sharoitlar bilan ta'minlash bu bizning burchimizdir. Ushbu maqolada yoshlar hayotida
virtuallashuv sabablari hamda omillari haqida batafsil yoritilgan.
Kalit so'zlar:
Yoshlar ongida ma'naviyatini shakllantirish, ma'naviy tushuncha,
virtuallashuv, " Ommaviy madaniyat ", internet, globallashuv, ijtimoiy tarmoq tushunchasi.
SPIRITUALITY IN YOUTH AND THE ROLE OF VIRTUAL EXISTENCE IN
YOUTH LIFE
Abstract.
In the life of young people, the internet, which directly affects their world, spends
most of their lives taking its place. It is a sign that the virtualization of young people has become
widespread, as young people now have their main sympathy with the social network. In this case,
it is necessary to organize conversations with young people about the social network, as well as
carry out work on their understanding. Because it is our duty to provide young people with all the
conditions so that our future makes them educated, thoughtful, able to grow up to be a worthy
child for hamdatan. This article covers in detail the causes and factors of virtualization in the life
of young people.
Key words:
formation of spirituality in the minds of young people, spiritual understanding,
virtualization, " mass culture ", the internet, globalization, the concept of social network.
ДУХОВНОСТЬ МОЛОДЕЖИ, А ТАКЖЕ РОЛЬ ВИРТУАЛЬНОГО
СУЩЕСТВОВАНИЯ В ЖИЗНИ МОЛОДЕЖИ
Аннотация.
Интернет, оказывающий непосредственное влияние на их мир,
занимает важное место в жизни молодых людей и проводит большую часть их жизни.
Тот факт, что молодежь в настоящее время поддерживает свою основную солидарность
с социальной сетью, свидетельствует о широком распространении виртуализации среди
молодежи. В этом случае необходимо организовать беседы с молодежью о социальной
сети, а также провести с ними разъяснительную работу. Потому что наше будущее-это
наша обязанность воспитывать их образованными, вдумчивыми, обеспечивать им все
условия для того, чтобы они вырастали достойными детьми. В этой статье подробно
рассматриваются причины, а также факторы виртуализации в жизни молодежи.
Ключевые слова:
формирование духовности в сознании молодежи, духовное
понимание, виртуализация, " массовая культура ", интернет, глобализация, понятие
социальной сети.
ISSN:
2181-3906
2023
International scientific journal
«MODERN SCIENCE АND RESEARCH»
VOLUME 2 / ISSUE 6 / UIF:8.2 / MODERNSCIENCE.UZ
1003
Kirish.
Hozirda virtual tarmoq nomini olgan internet dunyo bo’yicha ommalashgani sir emas,
undan dunyodagi deyarli barcha mamlakatlar foydalanishadi hamda bu foydalanuvchilarning
asosiy qatlamini 16-35 yoshdagi insonlar tashkil etishi bu virtuallashuv asosan yoshlar hamda
kelajak avlodni qamroviga olayotganidandir.
Hozirda internet nafaqat yoshlar balkim barcha yosh toifa a’zolarining kundalik hayotida
eng muhim ahamiyat kasb etayotgan ashyo deb hisoblaymiz. Ammo uning ommaviyligi hamda
boshqarib bo’lmasligi tufayli undan to’gri hamda notog’ri foydalanish hisobidan “Ommaviy
madaniyat” tushunchasi hayotimizga kirib keldi hamda 25 milliondan ortiq o'zbekistonliklar
deyarli har kuni internetdan foydalanishadi, shu sababdan “Ommaviy madaniyat” ko’pdan-ko'p
tok-shoular, muhokamalar hamda boshqa ko'rsatuvlarning bosh mavzusi bo’lmoqda.
Asosiy qism
.
1996-yildan boshlab bu muammo o'rganib kelinmoqda hamda internetga bog’lanib
qolmoq, internetdan foydalanishi odat tusiga kirib qolishi, “Internetdan foydalanish sababidan
Ijtimoiy hamda professional faoliyat pasayishi” deb tushuntirildi. Zero, buni yoshlar orasidagi
kasallik deyish uchun biror bir tibbiy alomati yoki belgisi yo'q. Salbiy tarafdan esa buni bartaraf
qilish uchun xozircha ko'plab choralar ko'rilmayapti hamda bu ko'rsatgich yildan-yilga oshib
bormoqda. Global tarmoq yoshlar ongiga hamda tafakkuriga ta'sir etadigan eng muhim hamda
kuchli omillardan biridir. Internetni o'ziga tortadigan jihatlari bu butunlay o'zga olamda yashash,
o'zlari hohlagan insonlar bilan do'stlashish va yana bir nechta omillar shular jumlasidandir.
“Internet bu yomon, undan foydalanmanmang” deyaversak buning aksi, yani qilma deb aytgan
nasixatni qilib ko’rish harakatida bo’ladi. Bu holat ko'plab mutahassislarning katta e’tiborini
tortmoqda. Buning sabablarini ko’rib chiqadigan bo'lsak:
Birinchidan Internetga bog’lanib qolish yoshlarning soatlab hamdaqtini telefon vositasi
bilan o’tkazishi, o’z qilishi kerak bo’lgan hamdazifalaridan chalg’ishi, chunki kompyuter hamda
tarmoqdan foydalanish imkoniyatlari tugamaydi shu bilan birga kengayib ham boraveradi. Bu
holatda yoshlar virtual tarmoqda ko'plab yangi-yangi ijtimoiy saytlardan foydalanishga bo'lgan
qiziqishi ortib boradi.
Muammolar hamda Tahlil natijalari.
Psixologik muammolar. Hozirgi kunda internetda
sayt ochish hamda blogger bo'lish juda ham oson tusga kirgan. Ushbu sayt hamda blog egalarining
dunyo qarahi turli xil bo'ladi.
Blogerlar tavsiyalari, Internet yulduzlari tomonidan beriladigan tavsiyalarni yoshlar
ko’ngliga yaqin tutishi mumkin ammo “Hammasi ham birdek emas”. Ya'ni barcha berilgan
maslahatlarni bir xil qabul qilmaydi hamda turlicha munosabat bildiradi.
Ikkinchi muammo, uchinchi global muammolarni keltirib chiqaradi. Bu esa o’z navbatida
turli yot hamda g’arazli fikrlaydigan insonlar tomonidan “Inernet immuniteti” toliq shakllanmagan
yoshlarni o’z tarafiga o’gdirishiga olib keladi. Bu odamlar juda xam kuchli psixologlar, hattoki
intellektual rivojlangan yoshlarni ha’m o’z tarafiga og’dirishi mumkin. Ushbu holatda yoshlarga
virtual tarmoq haqida keng qamrovli tushunchalar berish ular bilan shu mavzular yuzasidan suhbat
o'tkazish mavzuga muvofiqdir.
Yoshlardan Internetni kuniga necha soat foydalanishini aniqlash maqsadida yuz nafar yigit
hamda qizlar ishtirokida so'rovnoma o'tkazildi. So’rovnoma tahlili natijalariga ko'ra: 37 nafar
yoshlar ijtimoiy tarmoqdan foydalanish vadaqti kamida 5 soat. 21 nafar yoshlar ijtimoiy
ISSN:
2181-3906
2023
International scientific journal
«MODERN SCIENCE АND RESEARCH»
VOLUME 2 / ISSUE 6 / UIF:8.2 / MODERNSCIENCE.UZ
1004
tarmoqdan foydalanish vadaqti kamida 4 soat. 9 nafar yoshlar ijtimoiy tarmoqdan foydalanish
vadaqti kamida 3 soat. 23 nafar yoshlar ijtimoiy tarmoqdan foydalanish vaaqti kamida 2 soat
ekanligini aniqlandi.
Ammo Internetni yoshlarning bu kabi notog’ri hatti-harakatlarida ayblashning o’zi
notog’ri. Ko’p odamlar, internet odamning ko’z oldida imkoniyat eshiklarini ochadi deb aytishadi.
Har xil millat, kasb, ko’z-qarash egalari soniyalar ichida ma’lumot almashishini ta'minlaydi.
Unumdorligi, tezligi hamda qulaylik tomonlari bizning ortiqcha vaqtimizni hamda harajatimizni
tejaydi. Bu esa bizni dunyoyimizda eng ko'p ommabop foydalaniladigani ijtimoiy tarmoqlar
ekanini ko'rsatadi.
Globallashuv sharoitida har bir davlat o‘z tub maqsad hamda manfaatlariga mos uni
himoya qilishga qodir milliy g‘oya hamda milliy mafkuraga tobora ko‘proq ehtiyoj sezmokda.
Globallashuv jarayonining milliy g‘oyaga ta'siri, uning o‘zgartiruvchilik kuchi hozirgi dunyoning
dolzarb muammosiga aylandi. Bu jarayon turli mamlakatlar, xalqlar hayotida ularning bir-biriga
bog‘liqligini, o‘zaro ta'sirini oshiradi, milliy-ma'naviy hamda g‘oyaviy hayotida aks etmasdan
qolmaydi. Bugun nafaqat ma'naviy-mafkuraviy hayotimizdagi, balki kishilik jamiyatining barcha
sohalaridagi o‘zgarish hamda yangilanishlar turmushimizga goh ijobiy, goh salbiy ta'sir
ko‘rsatmoqda. Zamonaviy texnika va texnologiyalarning rivojlanib borishi, axborot tarqatishning
globallashuvi, bir tomondan, insoniyat taraqqiyotini, mamlakatlar o‘rtasidagi o‘zaro munosabat
hamda hamkorlikni mustahkamlashga xizmat qilayotgan bo‘lsa, ikkinchi tomondan, kuchli
mafkuraviy ta'sir vositalariga aylanmoqda.
Internet olamidan biz yoshlar qanday foydalana olamiz? Albatta buning yo’llari juda ko’p.
Istasangiz, zarur bo’lgan tarixga oid malumotni yuklash mumkin yoki xohlagan kitobni elektron
tarzda yuklab olish esa ko’plagan o’quvchi hamda talabarga qo’l kelmoqda ammo ushbu holatda
uning salbiy taraflari ham yo'q emas. Ammo, aynan zarurligi, foydaliligi hamda ishonchliligi
tarmoqning ziyon taraflaridan asrab qoladi. Prezidentimiz Shavkat Miromonivich Mirziyoyevning
o’zlari ha’m Internet sohasini jadal rivojlantirish hamda keyingi yillarda uning tezligini kamida 4
barahamdariga oshirilishi lozimligi ta’kidlaganidan bilsak bo’ladi, internet, biz yoshlarning
hayotida eng muhim rol o’ynaydigan tarmoq, hamda bu yo’nalishda bir qator islohotlar oldida
turibmiz.
Ma’lumki, globallashuv jarayoni obyektiv hamda qonuniy jarayon bo‘lib, o‘ziga xos bir
qancha ijobiy xususiyatlarga ega. Bu jarayon birinchi galda davlatlarga xalqaro maydonga erkin
chiqishga, boshqalar bilan yaqindan hamkorlik olib borishga hamda o‘z milliy manfaatlarini turli
xil xalqaro hamda nodavlat tashkilotlar doirasida ta’minlashga keng imkoniyatlar beradi.
Shuni aytish kerakki, hamdaqt o‘tishi bilan globallashuv jarayonining o‘ziga xos ijobiy
tomonlari bilan birga, bir qator salbiy jihatlari ham namoyon bo‘la boshlaydi.
Davlatlarning bir-biriga sezilarli darajada o‘sgan bog‘liqligi shuni ko‘rsatmoqdaki, bir
mintaqadagi xoh salbiy, xoh ijobiy voqea — hodisalar dunyoning boshqa bir mintaqasiga juda tez
tarqalib, o‘z ta’sirini ko‘rsatmoqda.
ISSN:
2181-3906
2023
International scientific journal
«MODERN SCIENCE АND RESEARCH»
VOLUME 2 / ISSUE 6 / UIF:8.2 / MODERNSCIENCE.UZ
1005
Markaziy Osiyodagi Uyg'onish davri jamiyatning siyosiy, iqtisodiy hamda ma'naviy
hayotida eng katta yutuqlarga erishdi. Bu davrda siyosiy hamda huquqiy fanlar, yangi adabiyot
hamda san'at, tibbiyot, falsafa, yangi estetik ong yaratildi.
1
Bugungi kunda “milliy model” ga asoslangan taʼlim sohasidagi islohotlarning mohiyati
milliy qadriyatlarning ustuvorligini taʼminlash yemas, balki yangi davr-jahon ilm-fani va
taʼlimidagi ulkan yutuqlar va milliy oʼziga xoslik asosiga qurilgan taʼlim tizimini rivojlantirishni
ragʼbatlantirishdan iborat.
2
Xulosa
. Bu maqolaning ma'no mazmunidan kelib chiqqan holda shuni aytish joizki,
bizning davrimizga kelib hayotimizning ajralmas bir qismiga aylanib borayotgan ijtimiy
tarmoqdan foydalanishda undan barcha o'ziga keraklicha maqsadda foydalansa shundagina uni
jamiyat uchun deyarli xavfsiz desak bo'ladi. Zero, hozirgi hamdaqtda globallashuvsiz tashqi
dunyodan uzilgan holda yashash biz yoshlar uchun to'g'ri kelmaydigan holdir. Shuning uchun
zamon bilan hamnafas bo'lgan holda internetdan samarali foydalanishni taqazo qiladi.
REFERENCES
1.
Tolibjonovich, M. T. (2021). EASTERN RENAISSANCE AND ITS CULTURAL
HERITAGE: THE VIEW OF FOREIGN RESEARCHERS. Researchjet Journal of
Analysis and Inventions, 2(05), 211-215.
2.
Mukhtarov, U. M. (2019). STUDYING OF SCIENTIFIC-PHILOSOPHICAL HERITAGE
OF THE EAST RENAISSANCE INTELLECTUALS IN DEVELOPMENT
3.
OF PHILOSOPHICAL EDUCATION. Theoretical & Applied Science, (7), 120-124. 3.
"Ўзбекистон Миллий Енциклопедяси" Давлат илмий нашриёти. Тошкент. 2000.
4.
O'zbekiston yoshlarining ongida ma'naviyatni shakllantirish hamda yoshlar hayotida
virtuallashuv sabablari hamda omillari. Ta’lim fidoyilari. 05-2022y. Ergashev Doniyorbek
Maxamadali o'g'li. Andijon Davlat Universiteti Ijtimoiy-iqtisodiyot fakulteti talabasi
1
Tolibjonovich, M. T. (2021). EASTERN RENAISSANCE AND ITS CULTURAL HERITAGE: THE VIEW OF
FOREIGN RESEARCHERS.
ResearchJet Journal of Analysis and Inventions
,
2
(05), 211-215.
2
Mukhtarov, U. M. (2019). STUDYING OF SCIENTIFIC-PHILOSOPHICAL HERITAGE OF THE EAST
RENAISSANCE INTELLECTUALS IN DEVELOPMENT OF PHILOSOPHICAL EDUCATION. Theoretical &
Applied Science, (7), 120-124
