ЎЗБЕКИСТОН
ҚОНУНЧИЛИГИ
ТАҲЛИЛИ
♦
UZBEK LAW REVIEW
♦
ОБЗОР
ЗАКОНОДАТЕЛЬСТВА
УЗБЕКИСТАНА
2018
№
1
♦
ЎЗБЕКИСТОН
ҚОНУНЧИЛИГИ
ТАҲЛИЛИ
♦
UZBEK LAW REVIEW
♦
ОБЗОР
ЗАКОНОДАТЕЛЬСТВА
УЗБЕКИСТАНА
76
Д
.
Ш
.
Умарханова
,
ТДЮУ
“
Халқаро
оммавий
ҳуқуқ
”
кафедраси
катта
ўқитувчиси
,
ю
.
ф
.
н
.
ЖИНОЯТ
ИШЛАРИ
БЎЙИЧА
ХАЛҚАРО
ҲАМКОРЛИК
ЙЎНАЛИШЛАРИ
ВА
УЛАРНИНГ
ҲУҚУҚИЙ
ТАРТИБИ
Аннотация
:
мазкур
мақолада
жиноят
ишлари
бўйича
халқаро
ҳамкорлик
йўналишлари
ва
хусусиятлари
таҳлил
қилинган
.
Муаллиф
томонидан
ж
иноят
ишлари
бўйича
халқаро
ҳамкорлик
йўналишларининг
бир
-
бирига
боғлиқ
жиҳатлари
кенг
ёритилган
бўлиб
,
бу
борада
турли
ҳуқуқшунос
олимларнинг
фикр
ва
мулоҳазалари
келтирган
.
Таянч
сўзлар
:
халқаро
ҳамкорлик
,
жиноятчилик
,
экстрадиция
,
маҳкумларни
топшириш
,
ўзаро
ҳуқуқий
ёрдам
,
халқаро
шартнома
.
Аннотация
:
в
данной
статье
проанализированы
направления
и
особенности
международного
сотруд
-
ничества
по
уголовным
делам
.
Автором
широко
рас
-
крывается
взаимосвязь
между
направлениями
между
-
народного
сотрудничества
по
уголовным
делам
,
а
так
-
же
мнения
и
рассуждения
учёных
правоведов
в
дан
-
ной
сфере
.
Ключевые
слова
:
международное
сотрудниче
-
ство
,
преступление
,
экстрадиция
,
передача
осужденных
,
взаимная
правовая
помощь
,
междуна
-
родный
договор
.
Annotation:
in this article is analyzed the direction and
features of international cooperation in criminal cases. The
author reveals the relationship between directions of inter-
national cooperation in criminal matters, as well as the
opinions and reasoning of jurists in this field.
Keywords
:
international cooperation, crime, extradi-
tion, transfer of prisoners, mutual legal assistance, interna-
tional treaty.
Халқаро
ҳуқуқ
субъектлари
халқаро
шартномаларда
назарда
тутилган
объектларга
кўра
халқаро
ҳамкорлик
муносабатларини
ўрнатади
.
Бу
эса
халқаро
шартнома
иштирокчиларига
нисбатан
вужудга
келадиган
халқаро
мажбуриятларнинг
доирасини
белгилашда
аҳамиятга
эга
.
Бу
каби
муносабатлар
қаторида
халқаро
,
трансмиллий
ва
уюшган
жиноятчиликка
қарши
кураш
ва
уни
олдини
олиш
ҳамда
жиноят
иш
юритуви
борасида
халқаро
ҳамкорлик
масалаларини
кўриш
мумкин
.
Жиноятчиликка
қарши
кураш
борасидаги
халқаро
ҳамкорлик
масалаларига
давлатлар
ва
халқаро
ташкилотлар
мавжуд
жиноятчиликка
қарши
кураши
,
уни
содир
этилишини
олдини
олиши
,
вужудга
келаётган
жиноятчиликнинг
янги
шаклларини
аниқлаши
ва
уларга
қарши
курашнинг
янги
усулларини
ишлаб
чиқиши
ҳамда
мазкур
муносабатларда
давлатлар
ва
халқаро
ташкилотларнинг
ҳамжиҳатлиги
,
бирдамлиги
назарда
тутилади
[1, 36-37
бетлар
], [1.4; 5-6
бетлар
], [1.6; 60-63
бетлар
],
[1.11].
Мазкур
муносабатлар
икки
ва
кўп
томонлама
халқаро
шартномаларда
белгилаб
олинади
.
Жиноят
иш
юритуви
соҳасида
халқаро
ҳамкорлик
эса
давлатлар
ва
халқаро
ташкилотларнинг
асосий
мақсади
,
содир
этилган
жиноят
учун
халқаро
ҳамкорликнинг
турли
шакл
ва
йўналишлари
орқали
жавобгарлик
муқаррарлиги
ҳамда
одил
судловни
таъминлашдан
иборатдир
.
Ва
бугунги
кунда
бу
каби
муносабатларни
“
жиноят
ишлари
бўйича
халқаро
ҳамкорлик
муносабатлари
”
деб
аташ
тенденцияга
айланди
[1.4; 5-6
бетлар
], [1.11], [1.12; 364-
бет
].
Чунки
,
Жиноят
ишлари
бўйича
халқаро
ҳамкорлик
ўз
моҳиятига
кўра
,
халқаро
муносабатларнинг
асосий
соҳаларидан
бири
ҳисобланади
ва
бу
,
ўз
навбатида
,
халқаро
ҳуқуқий
ва
давлатларнинг
ички
ҳуқуқий
тартибини
таъминлашга
,
шунингдек
,
халқаро
ва
миллий
хавфсизликни
тартибга
солишга
хизмат
қилади
.
Бундай
ҳамкорлик
содир
этилган
жиноят
учун
жавобгарликни
белгилаш
,
белгиланган
жазонинг
ижросини
таъминлаш
ҳамда
маҳкумлар
билан
муомалада
бўлиш
борасидаги
халқаро
муносабат
субъектларининг
ўзига
хос
фаолиятини
ташкил
этади
.
Мазкур
халқаро
ҳамкорликни
амалга
оширишда
содир
этилган
жиноят
юзасидан
давлатларнинг
жиноят
иш
юритувидаги
ҳамкорлиги
назарда
тутилади
.
Жиноят
ишлари
бўйича
халқаро
ҳамкорлик
йўналишларини
белгилашда
эса
процессуал
ҳаракатларни
ҳисобга
олган
ҳолда
аниқлаш
лозим
.
Зеро
,
бу
каби
йўналишларни
ажратиб
олиш
давлатларнинг
амалга
ошираётган
ҳамкорлик
фаолиятини
кўрсатиб
бериш
учун
ҳам
хизмат
қилади
.
Чунки
процессуал
ҳаракатларни
тартибга
солувчи
давлатлараро
,
ҳукуматлараро
ва
идоралараро
халқаро
шартномалар
ҳамда
халқаро
ташкилотларнинг
таъсис
ҳужжатлари
ва
қарорлари
жиноят
ишлари
бўйича
халқаро
ҳамкорлик
йўналишларининг
асосий
предметини
ташкил
этади
.
Бу
эса
жиноят
ишлари
бўйича
халқаро
ҳамкорлик
шаклларини
белгилашда
ёрдам
беради
.
Жумладан
,
халқаро
характердаги
жиноятларга
қарши
курашга
йўналтирилган
конвенцияларда
ҳуқуқий
тартибга
солиш
предметини
татбиқ
қилишга
ёрдам
берадиган
халқаро
ҳамкорлик
тўғрисидаги
қоидалар
ўз
аксини
топади
.
Мисол
сифатида
,
Гиёвандлик
воситалари
ва
психотроп
моддаларни
ғайриқонуний
равишда
муомалага
киритишга
қарши
кураш
тўғрисидаги
Бирлашган
Миллатлар
Ташкилотининг
Конвенциясини
(1988
йилги
)
кўришимиз
мумкин
.
Унга
кўра
,
томонларнинг
асосий
ҳамкорлик
йўналиши
гиёҳвандлик
ва
психотроп
моддаларининг
ноқонуний
айланмасига
қарши
кураш
ҳамда
тегишли
органларнинг
аниқ
фаолиятини
ташкил
этишдан
иборат
.
Мазкур
конвенциянинг
асосий
йўналишларини
амалга
оширишда
томонларнинг
ўзаро
халқаро
ҳамкорлик
масаласи
ўртага
чиқади
.
Одатда
,
бу
каби
конвенцияларда
аниқ
ҳуқуқий
ёрдамни
амалга
ошириш
шакллари
ўз
аксини
топган
бўлади
(7
моддаси
)
[1.7.]
.
Халқаро
ҳуқуқда
назарий
жиҳатдан
ҳам
баъзи
олимлар
томонидан
жиноят
ишлари
бўйича
халқаро
ҳамкорлик
йўналишлари
белгилаб
беришга
ҳаракат
қилинган
.
Жумладан
,
П
.
Н
.
Бирюков
жиноят
ишлари
бўйича
ҳуқуқий
ёрдам
масаласида
тадқиқот
олиб
борар
экан
,
унинг
йўналишларини
белгилашда
халқаро
шартномаларда
назарда
тутилган
барча
процессуал
ҳаракатларни
ҳисобга
олиш
лозим
деб
таъкидлайди
.
Озодликдан
маҳрум
этиш
тариқасидаги
жазони
ўташ
учун
айбдорни
у
фуқароси
бўлган
давлатга
топширишни
эса
иштирокчи
давлатларнинг
алоҳида
ҳамкорлик
йўналиши
сифатида
қарайди
[1.2;
94-129
бетлар
].
Г
.
В
.
Игнатенко
,
жиноят
ишлари
бўйича
халқаро
ҳамкорлик
тўғрисидаги
шартномалардан
келиб
чиққан
ҳолда
процессуал
ҳаракатлар
сифатида
ЎЗБЕКИСТОН
ҚОНУНЧИЛИГИ
ТАҲЛИЛИ
♦
UZBEK LAW REVIEW
♦
ОБЗОР
ЗАКОНОДАТЕЛЬСТВА
УЗБЕКИСТАНА
2018
№
1
♦
ЎЗБЕКИСТОН
ҚОНУНЧИЛИГИ
ТАҲЛИЛИ
♦
UZBEK LAW REVIEW
♦
ОБЗОР
ЗАКОНОДАТЕЛЬСТВА
УЗБЕКИСТАНА
77
қуйидагиларни
кўрсатади
: 1)
жиноий
жавобгарликка
тортиш
ёки
ҳукмни
ижро
этиш
учун
ушлаб
бериш
; 2)
бошқа
давлатнинг
талаби
билан
ўз
фуқаролари
устидан
жиноий
таъқибни
амалга
ошириш
; 3)
жиноят
иши
бўйича
аҳамиятга
эга
бўлган
далилларни
топшириш
; 4)
томонларнинг
фуқароларига
нисбатан
эълон
қилинган
ҳукм
ёки
бошқа
маълумотлар
ҳақида
ўзаро
хабар
бериш
[1.3; 428-
бет
].
Мамлакатимиз
олимларидан
Ф
.
М
.
Файзиев
тақдиқот
ишида
жиноят
ишлари
бўйича
халқаро
ҳамкорлик
масалаларини
жиноят
ишлари
бўйича
ўзаро
ҳуқуқий
ёрдам
соҳаси
эканлиги
тўғрисидаги
фикрни
илгари
суради
.
Шундан
келиб
чиқиб
,
у
жиноят
ишлари
бўйича
халқаро
ҳамкорлик
йўналишларини
шартли
равишда
5
тага
бўлади
: 1)
тезкор
қидирув
фаолияти
амалиётини
ишлаб
чиқиш
(
алоҳида
талабномаларни
бажариш
ва
юбориш
,
ҳужжатларни
топшириш
,
маълумотлар
алмашиш
ва
бошқалар
); 2)
экстрадиция
(
ушлаб
бериш
); 3)
хорижий
давлат
судлари
томонидан
маҳкум
этилган
шахсларни
жазо
ўташи
учун
у
фуқароси
бўлган
давлатга
топшириш
; 4)
жиноий
таъқибни
амалга
ошириш
; 5)
ашёларни
топшириш
[1.5; 57-
бет
].
Юқорида
таҳлил
қилинган
олимларнинг
тадқиқот
ишларига
назар
ташласак
,
улар
асосан
жиноят
ишларни
бўйича
халқаро
ҳамкорлик
йўналишлари
сифатида
жиноят
ишлари
бўйича
ўзаро
ҳуқуқий
ёрдам
кўрсатиш
институтининг
процессуал
ҳаракатларини
санаб
ўтадилар
.
Бу
эса
жиноят
ишлари
бўйича
халқаро
ҳамкорлик
механизмини
тўлиқ
ҳолда
қамраб
ололмайди
.
Кореялик
амалиётчи
олим
Жун
Гью
Ким
(Joon Gyu
Kim)
ўзининг
амалий
тажрибаларини
баён
этган
асарида
ҳақли
равишда
,
экстрадиция
,
жиноят
ишлари
бўйича
ўзаро
ҳуқуқий
ёрдам
ҳамда
маҳкумларни
улар
фуқароси
бўлган
мамлакатга
тайинланган
жазони
ўташ
учун
топшириш
институтларини
умумий
тарзда
жиноят
ишлари
бўйича
халқаро
ҳамкорлик
йўналишлари
деб
таъриф
беради
ҳамда
ҳар
бирининг
алоҳида
мақсадлари
мавжудлигини
,
алоҳида
процессуал
ҳаракатлар
талаб
этилишини
таъкидлайди
[1.13; 20-28
бетлар
.].
Ушбу
процессуал
ҳаракатларни
ўз
номидан
ҳам
кўриш
мумкинки
,
улар
алоҳида
шартномаларда
ҳам
ўз
аксини
топади
ва
уларни
жиноят
ишлари
бўйича
халқаро
ҳамкорлигининг
алоҳида
йўналишлари
сифатида
қараш
мумкин
.
Бу
каби
шартномлар
қаторига
,
БМТ
“
Экстрадиция
тўғрисидаги
Намунавий
шартномаси
”, “
Жиноят
иш
юритуви
соҳасида
ўзаро
ҳуқуқий
ёрдам
тўғрисидаги
Намунавий
шартномаси
”,
“
Шартли
айбланган
ва
озод
қилинган
ҳуқуқбузарлар
устидан
назорат
қилиш
учун
топшириш
тўғрисидаги
Намунавий
шартномаси
”,
“
Жиноят
иш
юритуви
учун
топшириш
тўғрисидаги
Намунавий
шартномаси
” [1.7]
ҳамда
“
Экстрадиция
тўғрисидаги
Европа
Конвенцияси
”, “
Жиноят
ишлари
бўйича
ўзаро
ҳуқуқий
ёрдам
тўғрисидаги
Европа
конвенцияси
”, “
Жиноят
суд
иш
юритуви
учун
топшириш
тўғрисидаги
Европа
конвенцияси
” [1.10]
каби
шартномалардир
.
Баъзи
икки
томонлама
халқаро
шартномаларда
жиноят
ишлари
бўйича
халқаро
ҳамкорлик
йўналишлари
аниқ
белгиланган
бўлади
.
Масалан
,
Ўзбекистонда
жиноят
ишлари
бўйича
халқаро
ҳамкориликнинг
асосий
уч
хил
йўналиши
белгиланган
шартномаларни
тузиш
амалиёти
мавжуд
.
Булардан
,
жиноят
ишлари
бўйича
ҳуқуқий
ёрдам
тўғрисидаги
шартномлар
(2000
йилда
Хиндистон
, 2007
йилда
Покистон
, 2002
йилда
Чехия
, 2003
йилда
Корея
,
Болгария
, 2014
йилда
Бирлашган
Араб
Амирликлари
билан
тузилган
шартномлар
)
ва
ушлаб
бериш
тўғрисидаги
шартномалар
(2000
йилда
Хитой
,
Эрон
ва
Тожикистон
, 2003
йилда
Корея
ва
Болгария
, 2014
йилда
Бирлашган
Араб
Амирликлари
, 2016
йилда
Афғонистон
билан
тузилган
шартномалар
)
ҳамда
маҳкумнинг
жазони
ўташ
учун
у
фуқароси
бўлган
давлатга
топшириш
тўғрисидаги
шартномалар
(1998
йилда
Украина
, 2009
йилда
Туркманистон
, 2014
йилда
Бирлашган
Араб
Амирликлари
билан
тузилган
шартномалар
).
Мазкур
икки
томонлама
халқаро
шартномаларда
томонларнинг
амалга
оширадиган
процессуал
ҳаракатлари
аниқ
қайси
йўналишларда
бажарилиши
ўз
аксини
топган
.
Лекин
бу
каби
халқаро
шартномалардан
фарқли
ўлароқ
ўзаро
ҳуқуқий
ёрдам
бериш
тўғрисидаги
кўп
томонлама
шартномаларда
одатда
жиноят
ишлари
бўйича
халқаро
ҳамкорликни
амалга
оширувчи
барча
процессуал
ҳаракатларни
ўз
ичига
олган
йўналишлар
келтирилган
.
Жумладан
,
Ўзбекистон
иштирокчиси
бўлган
1993
йилги
Минск
Конвенциясида
қуйидагилар
ўз
аксини
топган
:
1)
Сўралаётган
давлат
фуқароларининг
жиноий
таъқибини
амалга
ошириш
;
2)
Талабнома
юборилган
давлат
қонунчилигида
назарда
тутилган
тергов
ва
бошқа
процессуал
ҳаракатлар
бўйича
талабномаларни
бажариш
;
3)
Шахс
қидируви
бўйича
талабномани
бажариш
;
4)
Жиноят
содир
этган
шахсни
жиноий
жавогарликка
тортиш
ёки
суд
ҳукмини
ижро
этиш
учун
ушлаб
бериш
(
экстрадиция
);
5)
Тергов
жараёнида
иштирок
этиши
учун
жазо
шакли
сифатида
ҳибсда
бўлган
ёки
озодликдан
маҳрум
қилинган
шахсларни
вақтинча
топшириш
бўйича
талабномаларни
бажариш
;
6)
Ушлаб
бериш
ҳақидаги
талабнома
келгунига
қадар
айбланувчи
ёки
гумонланувчини
қамоқда
ушлаб
туриш
ёки
қўлга
олиш
бўйича
талабномаларни
бажариш
;
7)
Хорижий
давлат
суд
ҳукмини
тан
олиш
,
судланган
шахсни
суд
ҳукми
билан
тайинланган
жазони
ўташ
учун
ўз
фуқаролиги
бўйича
ёки
доимий
яшаш
жойи
бўйича
давлатга
топшириш
;
8)
Ҳужжатларни
топшириш
ёки
қайта
юбориш
бўйича
талабномаларни
бажариш
;
9)
Томонларнинг
амалдаги
қонунчилиги
ҳақидаги
маълумотларни
тақдим
этиш
бўйича
талабномаларни
бажариш
;
Юқорида
таҳлиллар
шуни
кўрсатадики
,
жиноят
ишлари
бўйича
халқаро
ҳамкорлик
йўналишларини
амалга
оширишдан
энг
асосий
мақсад
жиноят
содир
этган
шахсларга
нисбатан
жавобгарлик
муқаррарлигини
таъминлаш
эканлигини
кўришимиз
мумкин
.
Шундай
экан
,
амалиётдан
келиб
чиққан
ҳолда
буни
амалга
оширишда
асосий
йўналишлар
сифатида
марказий
ўринни
эгаллаган
3
та
асосий
институтни
ажратиб
кўрсатиш
мақсадга
мувофиқ
:
1)
Жиноят
содир
этган
шахсларни
экстрадиция
қилиш
;
2)
Жиноят
ишлари
бўйича
ўзаро
ҳуқуқий
ёрдам
кўрсатиш
;
3)
Озодликдан
маҳрум
этиш
тариқасидаги
жазони
ўташ
учун
шунингдек
,
руҳий
касалликка
ЎЗБЕКИСТОН
ҚОНУНЧИЛИГИ
ТАҲЛИЛИ
♦
UZBEK LAW REVIEW
♦
ОБЗОР
ЗАКОНОДАТЕЛЬСТВА
УЗБЕКИСТАНА
2018
№
1
♦
ЎЗБЕКИСТОН
ҚОНУНЧИЛИГИ
ТАҲЛИЛИ
♦
UZBEK LAW REVIEW
♦
ОБЗОР
ЗАКОНОДАТЕЛЬСТВА
УЗБЕКИСТАНА
78
чалинган
шахсларга
нисбатан
тиббий
йўсиндаги
мажбурлов
чораларини
қўллаш
учун
фуқаролигига
тегишли
бўлган
давлатга
топшириш
ва
қабул
қилиш
;
Мазкур
асосий
йўналишларни
жиноят
ишлари
бўйича
халқаро
ҳамкорликни
амалга
оширувчи
процессуал
ҳаракатларни
унификация
қилиш
учун
миллий
қонунчилик
ва
халқаро
мажбуриятлардан
келиб
чиққан
ҳолда
ваколатли
органларнинг
ўзаро
яқин
алоқасини
таъминловчи
элемент
сифатида
намоён
бўлишини
ҳам
кузатиш
мумкин
.
Зеро
,
жиноят
ишлари
бўйича
халқаро
ҳамкорлик
йўналишлари
нафақат
халқаро
шартномада
белгиланган
йўналишлари
балки
давлатларнинг
миллий
қонунчилигида
белгиланган
процессуал
ҳаракатларни
ҳам
ўз
ичига
олади
.
Шуни
алоҳида
кўрсатиб
ўтиш
лозимки
,
Ўзбекистон
Республикаси
Жиноят
-
процессуал
Кодексининг
14-
бўлими
“
Жиноят
иш
юритуви
соҳасида
халқаро
ҳамкорлик
”
масаласига
бағишланган
бўлиб
,
унинг
доирасида
суд
,
прокурор
,
терговчилар
ва
суриштирув
органларининг
хорижий
давлат
органлари
билан
ўзаро
ҳамкорлиги
тартиби
(64-
боб
),
шунингдек
,
жиноий
жавобгарликка
тортиш
ва
жазони
ижро
этиш
учун
ушлаб
бериш
(65-
боб
)
масалалари
тартибга
солинади
.
Қолаверса
,
ЖПКнинг
601
ва
603-
моддаларида
жазони
ижро
этиш
учун
ушлаб
бериш
асослари
,
шартлари
ва
тартиби
,
рад
этиш
учун
асослар
тартибга
солинган
[1.8].
Аммо
Ўзбекистон
Республикаси
ЖПКда
озодликдан
маҳрум
қилинган
шахсларни
жазо
ўташи
учун
топшириш
ҳамда
руҳий
касалликка
чалинган
,
шунингдек
руҳий
касалликлар
билан
касалланган
шахсларни
фуқаролигига
тегишли
бўлган
давлатда
тиббий
йўсиндаги
мажбурлов
чорасини
қўллаш
учун
топшириш
масаласи
қонун
даражасида
тартибга
солинмаган
.
Мазкур
масала
,
миллий
даражада
фақат
Вазирлар
Маҳкамасининг
қарорига
кўра
, “
Руҳий
ҳолати
бузилган
шахсларни
мажбурий
даволаш
учун
бериш
тўғрисида
”
ги
конвенция
(
Москва
, 1997
йил
28
март
)
қоидаларини
ва
ушбу
соҳада
Ўзбекистон
Республикасининг
бошқа
халқаро
шартномаларини
бажариш
бўйича
Ўзбекистон
Республикаси
мажбуриятларини
амалга
оширилишини
таъминлаш
мақсадида
руҳий
ҳолати
бузилган
шахсларни
мажбурий
даволаш
учун
Ўзбекистон
Республикаси
томонидан
бериш
ва
қабул
қилиш
тартиби
тўғрисида
Низом
[1.9]
тасдиқланган
.
Умумий
ҳулоса
сифатида
шуни
эътироф
этиш
керакки
,
қайд
этилган
барча
тадқиқот
ишларида
жиноят
ишлари
бўйича
халқаро
ҳамкорлик
йўналишлари
халқаро
жиноят
ва
жиноят
процессуал
ҳуқуқи
,
жиноятчиликка
қарши
кураш
ва
бу
борадаги
халқаро
ҳамкорлик
масалалари
анъанавий
тарзда
соҳага
оид
халқаро
шартномалардан
ва
унинг
қўллаш
амалиётидан
келиб
чиққан
ҳолда
белгиланганлигини
кўриш
мумкин
.
Бизнингча
,
бу
каби
муаммоларни
ўрганишда
ва
йўналишларга
ажратишда
ҳамкорлик
мақсадидан
келиб
чиққан
ҳолда
аниқ
процессуал
ҳаракатлари
келиб
чиққан
ҳолда
асосий
йўналишларни
белгилаш
лозим
.
Шундай
экан
,
тадқиқот
натижасида
жиноят
ишлари
бўйича
халқаро
ҳамкорлик
йўналишлари
қуйидаги
турларга
ажратилди
ва
муаллифлик
таърифлари
ишлаб
чиқилди
:
–
экстрадицияғ
бу
халқаро
шартнома
,
миллий
қонунчилик
ёки
ўзаролик
принциплари
асосида
жино
-
ят
содир
этган
шахсни
жиноий
жавобгарликка
тор
-
тиш
ёки
унга
нисбатан
чиқарилган
ҳукмни
ижро
этиш
мақсадида
ушлаб
бериш
тўғрисидаги
талаб
-
номага
асосан
,
сўраётган
томондан
барча
шартлар
бажарилган
тақдирда
уни
қаноатлантиради
ёки
бунинг
учун
этарлича
асослар
мавжуд
бўлса
қаноатлантиришни
рад
этиши
тўғрисидаги
бир
то
-
мондан
давлат
ва
иккинчи
томондан
бошқа
давлат
ёки
халқаро
ҳуқуқнинг
бошқа
субъекти
ўртасидаги
ҳуқуқий
муносабатлар
мажмуидир
;
–
жиноят
ишлари
бўйича
ўзаро
ҳуқуқий
ёрдам
–
давлат
томонидан
жиноят
ишларида
фойдаланиши
учун
далил
йиғишда
хорижий
давлатдан
ёрдам
сўраш
ва
уни
таъминлаш
жараёни
ҳисобланади
.
Бу
эса
,
жиноий
жараённинг
ҳар
қандай
босқичида
–
терговдан
тортиб
то
судгача
таъминланиши
мумкин
.
Бу
ўз
ичига
қуйидагиларни
олиши
мумкин
:
гувоҳликка
олиш
,
тергов
ёки
суд
учун
шахсларнинг
кўрсатмалари
;
далил
тўғрисидаги
маълумотномалар
,
ёзма
тасмалар
,
ҳужжатлар
ва
суд
чақирув
қоғози
каби
ҳужжатлар
тақдим
этишдир
.
Бу
яна
шахсни
аниқлаш
ва
жойлаштириш
,
гувоҳликка
олиш
учун
қамоққа
олишдаги
шахсларни
ўтказиш
ва
излаш
,
қўлга
олиш
учун
сўровларни
бажаришни
ўз
ичига
олади
;
–
маҳкумни
у
фуқароси
бўлган
мамлакатга
тайинланган
жазони
ўташ
учун
юбориш
фақат
шахснинг
хоҳишига
кўра
амалга
ошириладиган
жараён
бўлиб
,
маҳкум
фуқароси
бўлган
давлат
топшираётган
мамлакатда
чиқарилган
ҳукмни
тан
олади
ҳамда
унинг
ижросини
таъминлашни
ўз
мажбурияти
деб
билади
.
Адабиётлар
рўйхати
:
1.
Абашидзе
А
.
Х
.
Борьба
с
терроризмом
,
Меж
-
дународный
уголовный
суд
и
Российская
Федерация
//
РЕМП
.
Спец
.
вып
. –
СПб
., 2003. –
С
. 36-37.
2.
Бирюков
П
.
Н
.,
Нормы
международного
уго
-
ловно
-
процессуального
права
в
правовой
системе
Российской
Федерации
. –
Воронеж
:
Воронежский
госу
-
дарственный
университет
. 2000. – 228
с
.
3.
Международное
право
:
Учеб
.
для
вузов
/
Отв
.
ред
.
Г
.
В
.
Игнатенко
и
.
О
.
И
.
Тиунов
. 3-
е
изд
.,
перераб
.
и
доп
. –
М
.:
Норма
, 2005. – 624
с
.
4.
Сафаров
Н
.
Экстрадиция
в
международном
уголовном
праве
:
проблемы
теории
и
практики
. –
М
.:
Волтерс
Клувер
, 2005. – 416
с
.
5.
Файзиев
Ф
.
М
.
Международно
-
правовое
регу
-
лирование
отношений
между
государствами
по
оказа
-
нию
правовой
помощи
:
Дисс
. …
канд
.
юрид
.
наук
. –
Ташкент
, 2007. – 139
с
.
6.
Фрахи
Б
.
Международной
сотрудничество
против
организованной
преступности
.
Опыт
Европейского
интеграции
//
Вестник
МПА
СНГ
. – 1995.
–
№
1. –
С
. 60-63.
7.
Бирлашган
миллатлар
ташкилоти
томонидан
қабул
қилинган
конвенцияларнинг
матни
жойлаштирилган
электрон
манзил
: www.un.org.
8.
Ўзбекистон
Республикасининг
Жиноят
-
процессуал
кодекси
. [
Электрон
ресурс
]: www.lex.uz.
9.
Руҳий
ҳолати
бузилган
шахсларни
мажбурий
даволаш
учун
Ўзбекистон
Республикаси
томонидан
бериш
ва
қабул
қилиш
ишларини
ташкил
эиш
тўғрисидаги
Ўзбекистон
Республикаси
Вазирлар
Маҳкамасининг
346-
сонли
қарори
(17.10.2016
й
.).
Ўзбекистон
Республикаси
қонун
ҳужжатлари
тўплами
,
2016
й
., 42-
сон
, 485-
модда
.
ЎЗБЕКИСТОН
ҚОНУНЧИЛИГИ
ТАҲЛИЛИ
♦
UZBEK LAW REVIEW
♦
ОБЗОР
ЗАКОНОДАТЕЛЬСТВА
УЗБЕКИСТАНА
2018
№
1
♦
ЎЗБЕКИСТОН
ҚОНУНЧИЛИГИ
ТАҲЛИЛИ
♦
UZBEK LAW REVIEW
♦
ОБЗОР
ЗАКОНОДАТЕЛЬСТВА
УЗБЕКИСТАНА
79
10. European Treaties database [Electronic re-
source]: http://www.coe.int/
11. Bossard A. Transnational Crime and Criminal
Law. – Chicago, 1995. – 125 p.
12. Matti Joutsen. International Cooperation Against
Transnational Organized Crime: Extradition and Mutual
Legal Assistance in criminal matters // Asia and Far East
Institute for the Prevention of Crime and the Treatment of
Offenders (UNAFEI) ANNUAL REPORT FOR 2000 and
RESOURCE MATERIAL SERIES No. 59. Fuchu, Tokyo,
Japan. October 2002. – P
р
.364-393.
13. Joon Gyu Kim, Cheol-Kyu Hwang. New initiatives
on International Cooperation in Criminal Justice. –
SNUPRESS (Seoul National University Press), 2012. –
257
р
.
Э
.
Маргишвили
,
Сотрудник
ТПП
РУз
СРАВНИТЕЛЬНЫЙ
АНАЛИЗ
ПРАВОВОГО
РЕЖИМА
СВОБОДНЫХ
ЭКОНОМИЧЕСКИХ
ЗОН
РЕСПУБЛИКИ
УЗБЕКИСТАН
И
РОССИЙСКОЙ
ФЕДЕРАЦИИ
Аннотация
:
в
статье
представлен
обзорный
срав
-
нительно
-
правовой
анализ
норм
законодательства
Республики
Узбекистан
и
Российской
Федерации
об
особых
экономических
зонах
,
а
также
отличительные
особенности
правового
режима
особых
экономических
зон
обеих
стран
.
Ключевые
слова
:
свободная
экономическая
зона
,
особая
экономическая
зона
,
льготы
,
особый
режим
,
законодательство
.
Аннотация
:
мақолада
Ўзбекистон
Республикаси
ва
Россия
Федерациясининг
эркин
иқтисодий
зоналар
тўғрисидаги
қонун
ҳужжатлари
нормаларининг
таҳлили
амалга
оширилган
бўлиб
,
эркин
иқтисодий
зоналар
ҳуқуқий
режимининг
ўзаро
фарқли
жиҳатлари
ёритиб
берилган
.
Калит
сўзлар
:
эркин
иқтисодий
зона
,
махсус
иқтисодий
зона
,
имтиёзлар
,
махсус
режим
,
қонунчилик
.
Annotation:
the survey comparative and legal analy-
sis of standards of the legislation of the Republic of Uz-
bekistan and the Russian Federation on special economic
zones and also distinctive features of a legal regime of
special economic zones of both countries is presented in
article.
Key words:
free economic zone, special economic
zone, privileges, particular treatment, legislation.
В
инвестиционной
политике
любого
государства
главенствующую
роль
играет
наличие
инвестиционно
-
го
климата
в
стране
.
На
сегодняшний
день
это
понятие
включает
в
себя
совокупность
сложившихся
в
государ
-
стве
политических
,
социально
-
культурных
,
финансово
-
экономических
и
правовых
факторов
,
отражающих
качественные
показатели
деловой
инфраструктуры
,
эффективность
инвестирования
и
уровень
предпола
-
гаемых
рисков
процедуры
вложения
иностранного
ка
-
питала
.
Исследование
и
глубокий
анализ
инвестиционного
климата
государства
являются
важным
сегментом
в
построении
государственной
и
региональной
инвести
-
ционной
политики
.
Так
,
не
маловажную
позицию
в
формировании
инвестиционного
климата
страны
иг
-
рают
свободные
экономические
зоны
,
являющиеся
своеобразным
индикатором
инвестиционной
политики
государства
.
Правовой
режим
свободных
экономических
зон
Российской
Федерации
и
Республики
Узбекистан
представляет
большой
интерес
для
исследования
с
точки
зрения
инвестиционной
эффективности
и
реали
-
зации
поставленных
государством
инвестиционных
целей
,
с
учетом
разного
геополитического
расположе
-
ния
,
различием
правового
режима
и
формы
правления
стран
,
климатических
,
демографических
и
иных
усло
-
вий
,
влияющих
на
формирование
деловой
среды
в
государстве
.
Первостепенную
роль
в
исследовании
правового
режима
деятельности
СЭЗ
обоих
государств
играет
наличие
и
качественная
составляющая
правового
