No. 19 (2025) Young scientists

In recent years, the demand for renewable energy sources has significantly increased due to global concerns over environmental sustainability and the depletion of fossil fuels. Among the various renewable sources, solar energy stands out as one of the most promising and widely accessible options. This thesis focuses on the simulation of solar photovoltaic (PV) systems to enhance their efficiency and reliability under different environmental conditions.

Mazkur maqolada quyosh energiyasidan foydalanish orqali qishloq xo‘jaligi sohasida energiya tejamkorligini oshirish masalalari yoritilgan. Sug‘orish, issiqxona isitish, sovitish, yoritish va boshqa jarayonlarda quyosh panellarini qo‘llash usullari, ularning iqtisodiy samaradorligi, ekologik foydasi hamda simulyatsiya asosida tahlil qilish imkoniyatlari ko‘rib chiqiladi.

Mazkur maqolada Sharq adabiyotidagi xamsanavislik an’anasi, uning tarixiy ildizlari va o‘zbek adabiyotidagi taraqqiyoti xususida fikr yuritilgan. Alisher Navoiyning “Xamsa” majmuasi o‘zbek badiiy tafakkurining eng yuksak cho‘qqisi sifatida baholangan. Har bir doston — “Hayrat ul-abror”, “Farhod va Shirin”, “Layli va Majnun”, “Sab’ai sayyor”, “Saddi Iskandariy” — alohida badiiy-falsafiy tahlilga tortilgan. Navoiy asarlari orqali yuksak axloqiy, ijtimoiy va estetik g‘oyalar ilgari surilgani ko‘rsatilgan. Shuningdek, shoirning til boyligi, badiiy uslubi va ramziy obrazlari o‘zbek adabiyoti tarixida tutgan o‘rni yoritilgan. Maqolada Navoiy “Xamsa” sining keyingi avlod xamsanavislariga ko‘rsatgan ta’siri ham tahlil qilinadi.

Ushbu maqolada, Alisher Navoiy ijodida adabiy janrlarning tutgan o‘rni va badiiy imkoniyatlari tahlil etiladi. Lirik janrlar (g‘azal, ruboiy, tuyuq, fard), epik janrlar (masnaviy, doston), didaktik hamda ilmiy-publitsistik janrlar doirasidagi asarlar ko‘rib chiqiladi. Ayniqsa, Navoiy tomonidan janrlar imkoniyatlarining kengaytirilgani, ularga falsafiy, tasavvufiy va axloqiy g‘oyalarning singdirilgani alohida ta’kidlanadi. Maqolada janrlar orqali Navoiy badiiy fikrning shakli va mazmunini mukammal ifoda etgani, adabiy an’anaga ulkan ta’sir ko‘rsatgani asoslab beriladi.

Ushbu maqolada noyob va yoʻqolib ketish xavfi ostida turgan oʻsimlik turlarini saqlab qolishning muhim usullaridan biri boʻlgan reintroduksiya jarayoni yoritilgan bo’lib, bu usul orqali genetik xilma-xillikni saqlab qolish va ekologik muvozanatni tiklash muhimligi ko‘rsatib o‘tiladi.

Ushbu tezisda tijorat banklarida kredit siyosatining mazmuni, ahamiyati va amaliy jihatlari keng tahlil etilgan. Zamonaviy iqtisodiy sharoitda banklarning iqtisodiy faollikni rag‘batlantirishdagi roli, xususan, kredit siyosati orqali moliyaviy resurslarni samarali taqsimlash mexanizmlari ko‘rib chiqiladi. Kredit siyosatining asosiy yo‘nalishlari, tamoyillari, turlari hamda bank faoliyatining barqarorligi va foydaliligiga ta’siri yoritilgan. Shuningdek, O‘zbekistonda amal qilgan normativ hujjatlar asosida kredit siyosatining tartibga solinishi va zamonaviy texnologiyalarning bu jarayonga ta’siri ochib berilgan.

Ushbu maqolada kredit reyting tizimini joriy etish orqali kreditlash samaradorligini oshirish muammolari va imkoniyatlari tahlil qilinadi. Kredit reyting tizimining asosiy tamoyillari, uning tijorat banklari faoliyatidagi ahamiyati, banklarning kredit risklarini kamaytirishdagi roli va mijozlar bilan shaffof munosabatlarni ta’minlashdagi o‘rni ko‘rib chiqiladi.

Ushbu maqolada tez sur’atlarda rivojlanayotgan global moliya bozorlarida tijorat banklarining kreditlash amaliyotlarini takomillashtirish bo‘yicha xorijiy tajribalar tahlil qilinadi. AQSh, Germaniya, Yaponiya va Janubiy Koreya kabi rivojlangan mamlakatlarning kreditlash jarayonlari, texnologik innovatsiyalari, risklarni boshqarish strategiyalari hamda mijozga yo‘naltirilgan kreditlash modellari o‘rganiladi

Maqalada «Bozuǵlan» dástanı tilinde antroponim,  toponimlerlerdiń qollanıw ózgeshelikleri úyrenilgen.

Maqolada boshlangʻich sinf dasturidagi fanlarni oʻzaro integratsiya qilib oʻrgatish, fanlarni oson va qiziqarli tarzda oʻtish, rivojlangan davlatlar tajribasidan foydalangan holda taʼlim jarayonini tashkillashtirish boʻyicha tushunchalar berilgan.

Ushbu tezisda geografik axborot tizimlari (GIS) asosida atrof-muhit monitoringini o‘rganishning ilmiy-nazariy tamoyillari va amaliy mexanizmlari tahlil qilinadi. Tadqiqotda masofadan zondlash, yer usti kuzatuv stansiyalari va ijtimoiy geoma’lumotlar integratsiyasi yo‘lga qo‘yilib, Zarafshon–Qashqadaryo havzalari misolida sinovdan o‘tkazildi. Modellash jarayonida ochiq Sentinel-2 tasvirlari, Landsat 8 OLI/TIRS ma’lumotlari hamda mahalliy ekostansiyalardan olingan atmosfera parametrlari GeoServer platformasida birlashtirildi. Analitik blok sifatida Google Earth Engine va ArcGIS Pro muhiti tanlanib, o‘rmon degradatsiyasi indekslari, suv sifati ko‘rsatkichlari va aerozol optik qalinliklari dinamikasi tahlil qilindi. Natijalar invasiv o‘simliklar areali 2017–2024 yillarda 14,6 % ga kengayganini, shuningdek, qishloq xo‘jaligi hududlarida yer namligi ko‘rsatkichlari o‘rtacha 9 % ga pasayganini ko‘rsatdi. Muhokamada GIS-monitoringning rejalashtirish, qaror qabul qilish va ekologik xavfsizlik strategiyalarini ishlab chiqishdagi o‘rni yoritildi. Xulosa sifatida integratsiyalashgan GIS metodikasi ekologik jarayonlarni real vaqt rejimida kuzatish, antropogen bosimni erta aniqlash va barqaror boshqaruv choralarini belgilashda samarali vosita bo‘lishi isbotlandi.

Ushbu maqolada ramz tushunchasi va uni Shavkat Rahmon she’riyatidagi tadrijiga urg‘u berildi. Shavkat Rahmon she’riyatida ramzlarning obrazliligi va ma’noviy yangilanish hodisasi, uning ijodiyotidagi muhit va davr munosabatlariga bog‘liq holda amalga oshadi. Ramzlarning tag ma’nosi shoirning g‘oya va istaklarini bayon qilibgina qolmay, she’r badiiy ta’sirchanligi, jozibadorligini oshiradi.

Maqolada kasb-hunarga oid atamalarning lingvopoetik xususiyatlari, ijodkorning poetik maqsadini amalga oshirishdagi ahamiyati yoritilgan.

Ushbu maqolada folklor va folklorizmning badiiy asarlardagi o‘rni va folklor janrining Erkin A’zam qissalari bilan o‘zaro uyg‘unligiga urg‘u berildi. Erkin A’zam asarlarida folklorizm tushunchasining mutanosibligi,yozuvchi folklor  namunalarini qo‘llashdagi hayotiylik uslubi, ortiqcha soxtalik va jimjimadorlikdan holi holda xalqimiz merosini badiiy sindirish mahorati bilan zamonaviy o‘zbek adabiyotiga katta hissa qo‘shdi. Xalq og‘zaki ijodi namunalari asrlar davomida bizga yetib kelgan milliy qadriyatlarimiz timsoli bo‘lib, ularning jozibadorligi, bebaho tasviri adib asarlarida alohida yoritib berilgan.

Mazkur maqolada farmatsevtik sanoatda GMP (Yaxshi ishlab chiqarish amaliyoti) tamoyillarining ahamiyati va ularning sifatli, xavfsiz dori vositalarini ishlab chiqarishdagi o‘rni yoritib berilgan. GMP tamoyillarining har bir bosqichi: standartlashtirilgan protseduralar, xodimlar malakasi, ishlab chiqarish hududi, xomashyo sifati, mahsulotni hujjatlashtirish, test va nazorat jarayonlari, mahsulotni kuzatish va qaytarib olish tizimi hamda ichki auditlar haqida batafsil ma’lumot beriladi. Maqolada xalqaro tashkilotlarning ma’lumotlari, O‘zbekistondagi holat bo‘yicha statistikalar va ilmiy tadqiqotlar asosida tahlil qilinadi. Kelajakda GMP talablarining yanada keng joriy etilishi farmatsevtik mahsulotlar sifatining oshishiga xizmat qilishi ta’kidlanadi. Shuningdek, muallifning ushbu sohaga oid shaxsiy kuzatuv va umidlari ham bayon etilgan.

This article explores modern approaches to mobile application development across multiple platforms, with a particular focus on cross-platform technologies. Furthermore, it discusses virtual online platforms designed for teaching mobile app development. The paper reviews the benefits and challenges of cross-platform frameworks and investigates educational tools that help beginners and professionals learn mobile development efficiently. Several popular virtual learning platforms are analyzed, emphasizing their role in fostering practical programming skills and innovation in mobile technology.

The article explores the educational, developmental, and social importance of incorporating structured games and interactive activities into early childhood education. It emphasizes that play is not merely a form of entertainment but a crucial element in the physical, cognitive, emotional, and social development of young children. Through a combination of theoretical perspectives and practical examples, the article illustrates how games foster creativity, enhance communication skills, improve fine and gross motor abilities, and promote problem-solving and cooperation among peers.

В этой статье рассказывается о средстве обучения – способ взаимодействия учителя и учащихся на уроке, направленный на выполнение учебно-воспитательных задач.

Asosan ushbu maqolada ayniqsa boshlangʻich sinflarga tarbiya fanining maqsadi hamda vazifalarini oʻrganish bilan bir qatorda shaxs tarbiyasi hamda pedagogik tarbiya haqida ham alohida to'xtalib oʻtiladi.

Ushbu maqolada boshlangʻich sinf o'quvchilarining ijtimoiy motivlarini shakllantirishda o'qituvchining roli kattaligi. Asosan,  ijtimoiy motivlarni shakllantirishda o'qituvchining ularga ta'sir koʻrsatishi  va ularni har tomonlama rivojlantirishi haqida.

Speaking is an effective language talent in verbal exchange that is incorporated collectively with the opposite language competencies consisting of listening,writing, and analyzing despite of the grammar,pronunciation and vocabulary. especially in language . This article explores how the act of retelling stories can develop various aspects of oral communication, including fluency, vocabulary, grammar, pronunciation, and confidence. Drawing from pedagogical theory and classroom practice, it presents the benefits, strategies, and practical activities that educators can employ to help learners become more proficient and confident speakers.

Данная работа посвящена анализу правовых механизмов защиты потребителей от контрафактной продукции в сфере товарных знаков в Республике Узбекистан. Проведен комплексный анализ национального законодательства в контексте международных стандартов, включая Соглашение ТРИПС и Парижскую конвенцию. Выявлены ключевые проблемы: недостаточная осведомленность потребителей, сложности выявления контрафакта, слабое межведомственное взаимодействие. На основе зарубежного опыта предложены рекомендации по гармонизации законодательства с международными стандартами, усилению ответственности за производство и реализацию контрафакта, развитию альтернативных способов защиты прав потребителей и созданию эффективной системы информирования.

Maqolada KQESni joriy etish bosqichlari, hudud tanlashdan boshlab qurilish va ekspluatatsiyaga qadar, batafsil ko‘rib chiqilgan. Shuningdek, energiya ehtiyojlarini aniqlash, texnologiyalarni tanlash va tizimni optimallashtirish kabi loyihalash elementlariga alohida e’tibor qaratilgan.

Ushbu maqolada quyosh elektr stansiyalarining asosiy turlari va ularning ishlash rejimlari ko‘rib chiqiladi. Quyosh energiyasini elektr energiyasiga aylantirish texnologiyalari, ularning afzallik va kamchiliklari tahlil qilinadi. Mavzuning dolzarbligi energiya xavfsizligi va ekologik barqarorlik bilan bog‘liq. Maqola davomida quyosh panellari asosidagi fotovoltaik tizimlar, konsentratli quyosh stansiyalari va ularning ishlash tartiblari o‘rganiladi.

Ushbu maqolada matnlarni xronologik tahlil qilishda zamonaviy korpus lingvistikasi usullaridan foydalanish masalalari ko‘rib chiqiladi. Korpus usullarining matnlar vaqt bo‘yicha rivojlanishini aniqlashdagi o‘rni, lingvistik birliklarning tarixiy o‘zgarishini aniqlash va matnlarni davriy guruhlarga ajratish imkoniyatlari tahlil qilinadi. Muallif lingvistik korpuslar asosida tanlangan matnlar ustida xronologik tahlil olib borib, natijalarga empirik yondashuv asosida ilmiy izohlar beradi. Tadqiqot davomida elektron korpus vositalari, avtomatlashtirilgan tahlil dasturlari va statistik metodlar qo‘llanildi.