`
78
SSM PLATFORMALAR BILAN TANISHISH. FACEBOOK TARMOGʻI
Sadriddinova Sabrina Savriddinovna
Shahrisabz davlat pedagogika instituti talabasi
Nurullayeva Malika Baxtiyor qizi
Shahrisabz davlat pedagogika instituti talabasi
Yaxiyaxonova Muxiba Maxmudjonovna
Shahrisabz davlat pedagogika instituti katta oʻqituvchisi
https://doi.org/10.5281/zenodo.14645167
Annotatsiya.
Ushbu maqolada “SSM platformalar bilan tanishish. Facebook tarmogʻI”
mavzusi oʻrganiladi. Facebook, ijtimoiy media marketingi (SSM) sohasida eng koʻp
ishlatiladigan platformalardan biri boʻlib, brendlar va bizneslar uchun keng imkoniyatlar
yaratadi. Maqolada Facebookning marketing strategiyalaridagi roli, maqsadli reklama
imkoniyatlari, mijozlar bilan muloqot qilish usullari va yaratuvchan kontentning ahamiyati
tahlil etiladi. Shuningdek, maqolada brendlar uchun Facebookda muvaffaqiyatga erishish
uchun bir qancha takliflar keltiriladi, jumladan, maqsadli auditoriya tahlili, innovatsion kontent
yaratish va reklamalarni samarali tahlil qilish. Ushbu annotatsiya, Facebook tarmogʻining
marketingdagi ahamiyatini tushunishga va brendlar uchun ushbu platformadan maksimal
darajada foydalanish boʻyicha yoʻl-yoʻriqlar taqdim etishga qaratilgan.
Kalit soʻzlar:
Ijtimoiy media marketing (SSM), Facebook, brend tanilishi, mijozlar bilan
aloqa, maqsadli reklama, kontent yaratish, foydalanuvchi jalb qilish, Facebook Ads, marketing
strategiyalari, Demografik tahlil, yaratuvchanlik, statistik tahlil, trendlar, brend imiji, reklama
kompaniyalari.
Kirish.
Hozirgi kunda ijtimoiy tarmoqlar hayotimizning ajralmas qismiga aylangan. Ular orqali
odamlar oʻz fikrlarini, tajribalari va maʻlumotlarini baham koʻrishadi, shuningdek, yangi
doʻstlar orttirish va muhim yangiliklar bilan tanishish imkoniyatiga ega boʻlishadi. Ijtimoiy
tarmoqlarning koʻpayishi va rivojlanishi biznes va marketing sohasida ham yangi imkoniyatlar
yaratdi. Bu jarayonni ijtimoiy media marketingi (SSM) deb atash mumkin. SSM – bu mahsulotlar
yoki xizmatlar bilan bogʻliq ravishda ijtimoiy tarmoqlarda marketing strategiyalarini ishlab
chiqish va amalga oshirish jarayonidir. Ijtimoiy tarmoqlar, jumladan Facebook, brendlar va
bizneslar uchun oʻz mijozlari bilan aloqa oʻrnatish, ularni jalb qilish va sotish jarayonlarini
rivojlantirishda muhim rol oʻynaydi. Facebook tarmogʻi – bu dunyodagi eng mashhur ijtimoiy
platformalardan biri boʻlib, u bir milliarddan ortiq faol foydalanuvchilarga ega. Bu platformada
brendlar oʻz mahsulotlarini reklama qilish, foydalanuvchilar bilan muloqot qilish va ularga
xizmat koʻrsatish imkoniyatiga ega. Facebook orqali tashkilotlar maqsadli auditoriyaga
erishish, mijozlar bilan muloqotda boʻlish va brend haqidagi maʻlumotlarni tarqatishda katta
muvaffaqiyatlarga erishmoqda. Facebook tarmogʻidagi marketing imkoniyatlari juda keng.
Oʻzbekiston singari davlatlarda ham brendlar Facebook orqali oʻz xizmatlarini yoki
mahsulotlarini reklama qilishda faol ishtirok etmoqda. Tarmoqda reklamalar joylashtirish,
postlar orqali oʻz brendini tanitish va foydalanuvchilar bilan bevosita muloqot qilish
imkoniyatlari mavjud. Shuningdek, Facebookda oʻz sahifangizni yaratish va uni muntazam
yangilab turish orqali auditoriyangizni kengaytirish mumkin. Bu esa oʻz navbatida, mijozlarni
jalb qilish va ularning eʻtiborini qozonish uchun muhim ahamiyatga ega. Ijtimoiy media
marketingining samarali strategiyalaridan biri – foydalanuvchilarga qiziqarli va foydali kontent
`
79
taqdim etishdir. Bunga brend hikoyalari, foydali maslahatlar, interaktiv soʻrovlar va video
materiallar kiradi. Ushbu kontent orqali brendlar oʻz mijozlari bilan yanada yaqin aloqa
oʻrnatish imkoniyatiga ega. Facebook tarmogʻida amalga oshiriladigan marketing faoliyatlari
nafaqat mahsulotlarni sotish, balki brendni tanitish, mijozlarning ishonchini qozonish va uzoq
muddatli aloqalarni oʻrnatishda ham muhim ahamiyatga ega. Shuningdek, Facebookning
algoritmlari orqali maqsadli auditoriyani aniqlash va reklamalarni shunga muvofiq koʻrsatish
imkoniyati mavjud. Bu esa brendlar uchun oʻz mahsulotlari yoki xizmatlarini toʻgʻri
auditoriyaga yetkazish imkoniyatini oshiradi. Reklama kampaniyalarini tahlil qilish,
foydalanuvchilarning qiziqishlarini oʻrganish va strategiyalarni moslashtirish orqali brendlar
oʻz marketing faoliyatlarini yanada samarali amalga oshirishi mumkin. Umuman olganda,
Facebook tarmogʻi ijtimoiy media marketingi uchun ajoyib platforma hisoblanadi. Bu platforma
orqali brendlar oʻz maqsadlariga erishish, mijozlar bilan mustahkam aloqalar oʻrnatish va
bizneslarini rivojlantirish imkoniyatlariga ega. SSM strategiyalarini toʻgʻri qoʻllash orqali
tashkilotlar oʻz brendlarini tanitish va raqobatbardoshligini oshirishda muvaffaqiyat
qozonishlari mumkin.
Mavzuga oid adabiyotlar tahlili
.
Guy Kawasaki va Peg Fitzpatrickning fikricha, ijtimoiy tarmoqlarda muvaffaqiyatli boʻlish
uchun zarur boʻlgan strategiyalarni taqdim etadilar. Facebook haqida aytilishicha, “Facebook is
not just a social network; itʻs a powerful tool for businesses to connect with their audience.” Bu
jumla, Facebookning faqat ijtimoiy aloqalar uchun emas, balki bizneslar uchun strategik
imkoniyatlar yaratishi haqida gapiradi. Yozuvchilarning aytishicha, brendlar uchun
Facebookda kontent yaratish va auditoriyaga erishish juda muhimdir. [1]
Jason Donaldning “Creating engaging content is crucial to gaining traction on Facebook,
as users are inundated with information.” maqolasida ijtimoiy media marketingning asosiy
tamoyillari koʻrib chiqadi. Facebookni oʻz ichiga olgan holda bu maqola, Facebookda
muvaffaqiyatli boʻlish uchun foydalanuvchilarning qiziqishini tortish zarurligini taʻkidlaydi.
Yozuvchi, brendlarning oʻz auditoriyalarini qiziqtirishi uchun yaratuvchanlik va innovatsiyani
qoʻllashlari kerakligini aytib oʻtadi. [2]
Bahromovning ushbu maqolasida ijtimoiy tarmoqlarning, xususan, Facebookning
marketingdagi oʻrni koʻrib chiqiladi. Muallif shunday deydi. “Facebook platformasi bizneslar
uchun mijozlar bilan toʻgʻridan-toʻgʻri aloqa oʻrnatishning eng samarali vositasidir.” Bu fikr
Facebookning marketing strategiyalarida qanchalik muhim ekanini koʻrsatadi va brendlar
uchun bu platformaning ahamiyatini taʻkidlaydi. [3]
Ergashevning kitobida Facebookning Oʻzbekistondagi bizneslar uchun qanchalik foydali
ekanligi haqida maʻlumotlar keltiriladi. “Facebook orqali brendlar oʻz mahsulotlarini keng
auditoriyaga taqdim etishlari mumkin, bu esa ularning savdo hajmini oshirishga yordam
beradi.” Ushbu fikr Facebook tarmogʻining oʻzbek bizneslari uchun marketing strategiyalarini
amalga oshirishdagi ahamiyatini aks ettiradi. [4]
Yuqoridagi adabiyotlar ijtimoiy media marketingi va Facebook tarmogʻining ahamiyatini
yoritadi. Jahon adabiyotidagi asarlar, brendlar uchun marketing strategiyalarini ishlab chiqish
va foydalanuvchilar bilan aloqani mustahkamlashda ijtimoiy tarmoqlarning rolini koʻrsatadi.
Oʻzbek adabiyotidagi asarlar esa, yosh avlodning zamonaviy platformalarda faol ishtirok
etishini va oʻz fikrlarini erkin ifoda etish imkoniyatlarini taʻkidlaydi. Bu tahlillar, SSM
`
80
platformalari va Facebook tarmogʻining ahamiyatini chuqurroq tushunishga yordam beradi.
Ijtimoiy media marketingi (SSM) va Facebook tarmogʻi bugungi kunda marketing
strategiyalarining ajralmas qismiga aylangan. Ularning oʻzaro aloqasi va natijalari quyidagi
jihatlarda koʻrinadi.
Brend tanitish va yana koʻp mijozlar jalb qilish. Facebook, brendlar uchun oʻz mahsulotlari
va xizmatlarini keng auditoriyaga tanitish imkoniyatini yaratadi. U orqali brendlar oʻz
hikoyalarini, yangiliklarini va mahsulotlarini koʻplab foydalanuvchilarga yetkazishlari mumkin.
Bu esa brendning tanilishini oshiradi va yangi mijozlar jalb qilishda samarali vosita boʻladi.
Foydalanuvchi aloqalari va interaktivlik. facebook tarmogʻi orqali brendlar foydalanuvchilar
bilan bevosita muloqotda boʻlishadi. Interaktiv postlar, soʻrovlar va muhokama guruhlari orqali
brendlar oʻz auditoriyalari bilan aloqalarni mustahkamlashlari mumkin. Bu
foydalanuvchilarning brendga boʻlgan sadoqatini oshiradi. Maqsadli auditoriyani aniqlash.
Facebookning ilgʻor algoritmlari yordamida brendlar oʻz reklama kampaniyalarini maqsadli
auditoriyaga moslashtirish imkoniyatiga ega. Ushbu imkoniyat, brendlar uchun resurslarni
samarali ishlatishga yordam beradi va ROI (investitsiyalarning qaytishi) ni oshiradi.
Kontentning ahmiyati. SSM platformalarida muvaffaqiyatli boʻlish uchun sifatli va qiziqarli
kontent yaratish zarur. Facebookda foydalanuvchilarga foydali va qiziqarli materiallar taqdim
etish, ularni brend bilan bogʻlash va jalb qilish uchun muhimdir. Oʻzaro aloqalar va ijtimoiy
taʻsir. Ijtimoiy tarmoqlar orqali oʻzaro aloqalar va fikr almashish, foydalanuvchilar orasida
brendga boʻlgan ishonchni oshiradi. Facebookda foydalanuvchilar fikrlarini ochiq ifoda
etishlari, brendning yanada rivojlanishiga yordam beradi. Facebook tarmogʻi va SSM
platformalari, brendlar uchun yangi imkoniyatlar yaratadi. Ularning strategik va samarali
ishlatilishi, brendlarning oʻz auditoriyasi bilan aloqalarini kuchaytiradi, yangi mijozlarni jalb
qiladi va brendning umumiy muvaffaqiyatini oshiradi. Ijtimoiy media marketingi orqali,
brendlar zamonaviy dunyoda raqobatbardoshligini saqlab qolishlari uchun zarur vositalar va
imkoniyatlarga ega. Ijtimoiy media marketingi (SSM) bugungi kunda biznes va brendlar uchun
muhim vositaga aylangan. Facebook tarmogʻi, oʻzining keng qamrovli auditoriyasi va
foydalanuvchilar bilan oʻzaro aloqalar oʻrnatish imkoniyatlari bilan SSM strategiyalarining
markazida turadi. Keling, Facebook tarmogʻining SSM platformalari doirasidagi rolini va uning
afzalliklarini muhokama qilaylik. Brend tanitish va foydalanuvchilarni jalb qilish.
Facebook,
brendlarning o
ʻ
z mahsulotlarini va xizmatlarini keng auditoriyaga yetkazish imkoniyatini
beradi. Reklamalar, postlar va interaktiv kontent orqali brendlar o
ʻ
z hikoyalarini kuchli tarzda
yetkazishi mumkin. Bu, ayniqsa, yangi brendlar uchun muhimdir, chunki ular o
ʻ
z tanilishini
tezda oshirishlari va yangi mijozlarni jalb qilishlari mumkin. Maqsadli auditoriyani aniq
belgilash.
Facebookning kuchli algoritmlari yordamida brendlar maqsadli auditoriyani
aniqlash va ularga yo
ʻ
naltirilgan reklama kampaniyalarini amalga oshirish imkoniyatiga ega.
Bu, resurslarning samarali ishlatilishini ta
ʻ
minlaydi va investitsiyalarning qaytishini (ROI)
oshiradi. Misol uchun, brend o
ʻ
z reklamasini faqat ma
ʻ
lum yosh guruhi yoki qiziqishlarga ega
foydalanuvchilarga ko
ʻ
rsatishi mumkin. Foydalanuvchi aloqalari va muloqot.
Facebook orqali
brendlar foydalanuvchilar bilan bevosita muloqotda bo
ʻ
lishadi. Muloqot, feedback olish va
mijozlarning fikrlarini inobatga olish orqali brendning kuchli tomonlarini va kamchiliklarini
aniqlash imkonini beradi. Bu, foydalanuvchilarni jalb qilish va ularning brendga bo
ʻ
lgan
sadoqatini oshirishda muhim ahamiyatga ega. Kontent va kreativlik.
Facebookda
`
81
muvaffaqiyatli bo
ʻ
lish uchun sifatli kontent yaratish juda muhimdir. Foydalanuvchilarga
qiziqarli, foydali va o
ʻ
ziga jalb etuvchi materiallar taqdim etish, ularni brend bilan bog
ʻ
lashda
muhim rol o
ʻ
ynaydi. Video, infografika, va interaktiv postlar kabi turli xil kontent turlari
foydalanuvchilarni jalb qilishda samarali usullar hisoblanadi. Ijtimoiy taʻsir
va oʻzaro aloqalar.
Ijtimoiy tarmoqlarda foydalanuvchilarning o
ʻ
zaro aloqalari va fikr almashishlari brendga
bo
ʻ
lgan ishonchni oshiradi. Facebookda foydalanuvchilar o
ʻ
z fikrlarini va tajribalarini baham
ko
ʻ
rish orqali brendning obro
ʻ
sini oshirishda yordam berishadi. Bu, ayniqsa, og
ʻ
zaki reklama
kabi ta
ʻ
sirchan marketing usuli hisoblanadi. Facebook tarmogʻi va SSM platformalari brendlar
uchun yangi imkoniyatlar va strategiyalarni ochib beradi. Ularning samarali ishlatilishi,
brendlarning muvaffaqiyatini oshirish va mijozlar bilan aloqalarni mustahkamlashga yordam
beradi. Har bir brend oʻz marketing strategiyasini ishlab chiqishda Facebookning
imkoniyatlarini inobatga olishi muhimdir. Ijtimoiy media marketingi kelajagi yanada rivojlanib
borishi bilan, brendlar bu platformalarda qanday qilib yanada samarali ishlashlarini
oʻrganishlari zarur.
Xulosa qilib shuni aytish joizki, ijtimoiy media marketingi (SSM) va Facebook tarmogʻi
bugungi biznes muhitida muhim rol oʻynaydi. Facebookning keng qamrovli auditoriyasi va
interaktiv imkoniyatlari brendlar uchun yangi mijozlarni jalb qilish, mavjud mijozlar bilan
aloqalarni mustahkamlash va oʻz brendlarini tanitish imkonini beradi. Facebookning kuchli
algoritmlari va foydalanuvchi profillari brendlar uchun maqsadli auditoriyani aniq belgilash va
samarali reklama kampaniyalarini amalga oshirishda yordam beradi. Kontent yaratish,
foydalanuvchilar bilan oʻzaro aloqalar oʻrnatish va brend imijini shakllantirish kabi
strategiyalar brend muvaffaqiyatining kalitidir. Yuqoridagi muhokama va xulosalardan kelib
chiqib quyidagi takliflarni kiritishni maqsadga muvofiq deb olamiz.
Kontent strategiyasini
takomillashtirish.
Brendlar Facebookda muvaffaqiyatli boʻlish uchun kontentlarini
diversifikatsiya qilishi kerak. Qiziqarli video, infografika va interaktiv postlar yaratish orqali
foydalanuvchilarni jalb qilish mumkin.
Maqsadli reklama kompaniyalarini oʻtkazish.
Facebookning reklama platformasidan samarali foydalanish. Brendlar maqsadli
auditoriyalarini aniqlab, reklama kampaniyalarini shunga mos ravishda rejalashtirishlari
zarur.
Foydalanuvchi aloqalarini mustahkamlash.
Foydalanuvchilar bilan bevosita muloqot
qilish va ularning fikrlarini inobatga olish orqali brend imijini shakllantirish. Savol-javob
sessiyalari va muhokama guruhlari tashkil etish tavsiya etiladi.
Monitoring va tahlil.
Facebookda amalga oshirilgan marketing kampaniyalarining samaradorligini muntazam
ravishda kuzatish va tahlil qilish zarur. Foydalanuvchilarning fikrlarini, postlarning koʻrilishini
va jalb etishini oʻrganish, strategiyani takomillashtirishga yordam beradi.
Taʻlim va
rivojlanish.
Brendlar oʻz jamoalarini ijtimoiy media marketingi boʻyicha doimiy ravishda
oʻqitishlari zarur. Zamonaviy marketing tendentsiyalari va platformalardan foydalanish
boʻyicha bilimlarni yangilab turish, muvaffaqiyatli strategiyalarni yaratishda yordam beradi.
Shunday qilib, Facebook tarmogʻi va SSM platformalarining imkoniyatlaridan toʻliq foydalanish,
brendlarni yanada muvaffaqiyatli va raqobatbardosh qilishga yordam beradi. Taklif etilgan
strategiyalarni amalga oshirish orqali brendlar oʻz auditoriyalarini kengaytirishi va
marketologik maqsadlariga erishishi mumkin. Ijtimoiy media marketingining rivojlanishi bilan
birga, brendlar innovatsion yondashuvlar orqali oʻz pozitsiyalarini mustahkamlashlari zarur.
`
82
References:
1.
Kawasaki, G., & Fitzpatrick, P. The Art of Social Media. Power Tips for Power Users. New
York. Portfolio. Sahifa. 23-45. (2014).
2.
McDonald, J. Social Media Marketing Workbook. Berkeley. CreateSpace Independent
Publishing Platform. Sahifa. 78-90. (2020).
3.
Bahromov, Sh. «Ijtimoiy Tarmoqlar va Ularning Marketingdagi Oʻrni». Marketing va
Ijtimoiy Media jurnali, 12(3), 45-50. Sahifa. 46-47. (2022).
4.
Ergashev, N. Digital Marketing. Oʻzbekistonda Rivojlanishi. Tashkent. Oʻzbekiston
Respublikasi Oliy va Oʻrta Maxsus Taʻlim Vazirligi. Sahifa. 102-110. (2021).
5.
Maxmudjonovna, Yaxiyaxonova Muxiba. "using vr technologies in teaching computer
science and it to first-grade students." Eurasian Journal of Mathematical Theory and Computer
Sciences 4.10 (2024): 40-46.
6.
Maxmudjonovna , Y. M. (2024). Brain Activity in the Development of Imagination in First
Graders. Excellencia: International Multi-Disciplinary Journal of Education (2994-9521), 2(10),
820-826.
7.
Maxmudjonovna, Yaxiyaxonova Muhiba. "Mustaqil ta’limni tashkil etishda ilg ‘or xorijiy
tajribalarning ahamiyati." Oriental Renaissance: Innovative, educational, natural and social
sciences 1.5 (2021): 742-749.
8.
Яхияханова, Мухиба. "raqamli ta’lim muhitida boshlangʻich sinf oʻquvchilarining it
savodxonligini oshirish metodikasini takomillashtirish." Ижтимоий-гуманитар фанларнинг
долзарб муаммолари/Актуальные проблемы социально-гуманитарных наук/Actual
Problems of Humanities and Social Sciences 4 (2024).
9.
Yaxiyaxonova, Muxiba. "1-sinf o „quvchilariga “Informatika va AT” fanini o „qitishda
loyiha daftaridan foydalanish.: 1-sinf o „quvchilariga “Informatika va AT” fanini o „qitishda
loyiha daftaridan foydalanish." modern problems and prospects of applied mathematics 1.01
(2024).
10.
Ashirova, Mavluda, and Muxiba Yaxiyaxonova. "raqamli iqtisodiyot davrida kriptovalyuta
va bitkoin." Международная конференция академических наук. Vol. 3. No. 4. 2024.
11.
Jalilova, Sevinch, Marjona Yusupova, and Muxiba Yaxiyaxonova. "kundalik hayotimizda
raqamli texnologiyalar." Прикладные науки в современном мире: проблемы и решения 3.3
(2024): 13-17.
12.
Xurramova, Sarvinoz, Marjona Yusupova, Muxiba Yaxiyaxonova. "oliy ta’lim tizimida
bulutli texnologiyalarning imkoniyatlari." Zamonaviy dunyoda pedagogika va psixologiya:
nazariy va amaliy tadqiqotlar 3.3 (2024): 36-38.
13.
ShukurulloFayzullo o‘g‘li, Aliqulov. "TA ‘LIMDA MULTIMEDIYA TEXNOLOGIYALARINI QO
‘LLASH." PEDAGOGS 50.2 (2024): 51-55.
14.
Shamsiddinov, G‘iyosjon, Barchin Ro‘ziqulova, and Laziza Inatillayeva. "BOSHLANG ‘ICH
TA’LIMDA AXBOROT TEXNOLOGIYALARIDAN FOYDALANISH USULLARI VA AFZALLIKLARI."
Педагогика и психология в современном мире: теоретические и практические
исследования 3.10 (2024): 39-41.
15.
Shamsiddinov, G‘iyosjon, Jasmina Murodulloyeva, and Umida Nurmaxmatova. "YASHIL
`
83
IQTISODIYOT VA YO ‘NALISHLARI BO ‘YICHA TA’LIM DASTURLARINI RIVOJLANTIRISH
MEXANIZMLARI." Models and methods in modern science 3.5 (2024): 44-49.
16.
Shamsiddinov, G‘iyosjon, and Temurbek Zarifov. "GLOBAL TARMOQ QURISHDA TARMOQ
QURILMALARIDAN FOYDALANISH VA TARMOQ TOPOLOGIYALARINING O’RNI." Science and
innovation in the education system 3.5 (2024): 50-60.
17.
Raxmatov Sherqo'zi Akbar Kodirov. “Ta'lim jarayonida bulutli texnalogiyalardan
foydalanishning samaradorligi” Pedagogis Internatsianal researcg ISSN:281-4027_SJIF:4.995.
2023/5/15
18.
F Qodirov. Aholiga tibbiy xizmatlar ko'rsatishning rivojlanishini iqtisodiy-matematik
modellashtirish. Scienceweb academic papers collection . 2023/1/1.
19.
F Qodirov. Zamonaviy to'lov tizimlari tahlili va elektron pul birliklari. Scienceweb
academic papers collection. 2023/1/1.
20.
Ergash o'g'li, Qodirov Farrux. "Аҳолига тиббий хизмат кўрсатиш соҳасининг келгуси
ҳолатини башоратлаш." Сервис” илмий-амалий журнал (2022): 56-59..
