Ушбу мақолада бирламчи туғма глаукомали болаларда шох парда диаметрини турли усулларда ўлчашнинг қиёсий таққослаш натижалари келтирилган. Болалар офтальмологиясида шох парда диаметрини ўлчаш учун 3 та асосий усулдан фойдаланилиши баён қилинган. Шох парда диаметрини ўлчаш учун биринчи усул бу оддий мактаб чизғичи ёрдамида ўлчаш, иккинчи усул хирургик циркуль ёрдамида ва учинчи янги, биз томонимиздан ишлаб чиқилган махсус кузойнак ёрдамида дастур орқали хисоблаш усули. Барча усулларнинг ижобий ва салбий томонлари аниқ ёритиб берилган.
Ko’p tishli bolalarda protezlaming sifatini yaxshilash.
Ушбу мақолада каротид ва вертебрал артерияларнинг (1 гуруҳ, 50 бемор) ва стенозсиз (2гуруҳ, 50 бемор) оғир стенозли беморларда оғриқ синдромини ўрганиш натижалари бахолаш мезонлари ва сўровномалар ёрдамида келтирилган. Мак-Гилла сўровномасининг сенсор, ҳиссий ва баҳоловчи компонентларини баҳолашда биринчи гуруҳдаги оғриқ синдроми иккинчи гуруҳга нисбатан кўпроқ намоён бўлганлиги аниқланди. Бек депрессия шкаласи ва ВАШ бўйича натижалар ўртасида сезиларли боғлиқлик бор эди, бу еса стеноз билан катта ёшдаги беморлар кўпроқ оғриқни бошдан кечиришини кўрсатади
Биз семириб кетган аёлларда ҳомиладорлик ва туғилишнинг 75 та ҳолатини ретроспектив равишда ўтказдик, улар 2 гуруҳга бўлинган: 1-гуруҳ - 45 та семириб кетган ҳомиладор аёллар ва 2-гуруҳ - 30 та ортиқча вазнли ҳомиладор аёллар. Назорат гуруҳи вазни нормал ўсиш кўрсаткичларига эга бўлган 16 соғлом ҳомиладор аёлдан иборат эди. Аёлларда ортиқча вазн ва семиришнинг ҳомиладорлик ва туғиш жараёни ва натижаларига таъсири ўрганилди. Семириб кетган ҳомиладор аёлларда гипертензив касалликларни ривожланиш хавфи 3,5 баравар ошади. Ҳомиладорлик гипертензияси 15,5%, семиз ҳомиладор аёлларнинг 26,6% да преэклампсия аниқланди. Гестацион пиелонефрит 1-гуруҳнинг 20% ва 2-гуруҳдаги 10% ҳомиладор аёлларда аниқланди. 1-гуруҳдаги аёлларда 22% ҳолларда ҳомиладорлик 12 хафтадан олдин ҳомила тушиши билан кузатилган. 1-гуруҳдаги беморларнинг физиологик туғилиши 68,5% ҳолларда, 2-гуруҳда эса 80% ни ташкил этди. Янги туғилган чақалоқларнинг антропометрик маълумотларини ўрганиш шуни кўрсатдики, 28,5% тана оғирлиги ошган ва янги туғилган чақалоқларнинг 25,7% катта ҳомила кўрсаткичларига эга.
Изучить качество жизни у пациентов с невралгией тройничного нерва на фоне консервативного и хирургического лечения.
Муаммонинг долзарблиги. Орбитал касалликларни ташхислашнинг қийинчиликлари яхши маълум. Бу эрда топилган кўплаб ўсимта, псевдотумор, яллиғланиш, қон томир, эндокрин ва бошқа касалликлар орасида бир томонлама экзофталмоснинг симптомлар мажмуаси билан намоён бўладиган интраспесифик фарқлаш айниқса қийин [Берадзе I.N., 1978; Бровкина A.F., 1993].
Кўриш органи касалликлари билан оғриган беморларнинг ўлимининг асосий сабаби ёмон кўз ичи ўсмалари бўлиб, беморларнинг 45-48 фоизи энуклеациядан кейинги дастлабки 5 йил ичида метастазлардан вафот этади [Алексеэва I.B., 1990, Бархаш S.A. 1978, Бровкина A.F. .. 1991, 1997; Кеизер R.W.. Вислвойс G.L., 1986],
Болалардаги энг кенг тарқалган малигн неоплазма ретинобластомадир. Турли муаллифларнинг фикрига кўра, унинг касаллиги 14 000 - 35 000 янги туғилган чақалоққа 1 та ҳолат. [Боброва N.F. ва Вит V.V., 1993; Бровкина A.F., 1997 йил; Провенсале J.M., ва бошқалар, 1995; Скулски М., ва бошқалар, 1997; Вебер A.L., Мафи M.F., 1992; Вилмс Г., ва бошқалар, 1989]. Катталардаги энг хавфли кўз ичи шиши, увеал меланома билан касалланган беморларнинг частотаси яқинда 1 миллион аҳолига 7-9 кишига етди [Бровкина A.F., 1997; Котслянский E.O., 1989 йил; Юшко N.A., Пескова L.I., Каленич L.A., 1989; Пейстер R.G., Аугсбургер J..I., Шиелдс J.A., 1988; Романи А.. Балдесчи Л., ст ал 1998; Ссотт I.U., 1998].
O'simtaning rivojlanish bosqichiga, o'lchamiga va topografiyasiga, shuningdek, retinoblastomalar va melanomalar uchun prognozning og'irligiga qarab davolash taktikasidagi tub farq ularning differentsial tashxisining aniqligiga bo'lgan talablarni keskin oshiradi. Shu bilan birga, ixtisoslashtirilgan oftalmologiya markazlarida murakkab klinik va instrumental tadqiqotlar qo'llanilganda ham ko'z shishi diagnostik xatolar soni 10-30% ni tashkil etishda davom etmoqda [Ternova S.K., Panfilova G.V., Rogojin V.A., 1979; Fridman F.E., Malyuta G.D., Kodzov M.V.. .1995; Qo'shiq G.X., 1991].
Офтальмологик амалиётда кенг қўлланиладиган анъанавий диагностика усуллари (офталмоскопия, гониоскопия, диафаноскопия, флüоресан ангиография, лаборатория текширувлари) кўз ва орбитанинг ҳажмли патологик шаклланишининг локализацияси, ўсиш шакли ва тарқалиши ҳақида тўлиқ маълумот олиш учун этарли эмас. Ушбу ҳолат ва жарроҳлик даволашнинг тўлиқ қониқарли натижалари беморларнинг ўлим даражасининг юқори бўлишига сабаб бўлмоқда [Муратова T.T., Нигманова N.X., Козловская G.M.. 1989., Начес A.I., 1980; Черемисин V.M., Труфанов G.E., Холин A.V., 1991]. Орбитадаги патологик жараёнларнинг ўз вақтида ёки нотўғри тан олиниши кўриш функцияларининг кескин ёмонлашишига, кўрликка қадар ва баъзи ҳолларда беморнинг ўлимига олиб келади [Южаков A.M., Травкин A.G., Киселева O.A., 1991]. Буларнинг барчаси, бир томондан, орбитал касалликларни ўз вақтида ва тўғри ташхислаш муҳимлигини, иккинчи томондан, бундай ташхиснинг қийинлигини белгилайди [Габуния R.I., Колесникова E.K., Туманов L.B., 1982].
Орбита тўғридан-тўғри текшириш ва суяк деворлари ва кўз олмаси томонидан пайпаслашдан ёпилганлиги радиодиагнознинг бошқа текшириш усулларидан устунлигини кўрсатади. Клинисенларнинг ўз арсеналида орбитал патологияни клиник рентгенологик диагностика қилишнинг турли хил усуллари мавжуд, аммо ҳозирги вақтда адабиётда уларнинг қиёсий жиҳатдан ҳал қилиш имкониятлари ва аҳамияти тўғрисидаги маълумотлар тўлиқ эмас ва тўлиқ ўрганилмаган. Ҳозиргача у ёки бу инструментал тадқиқотдан фойдаланишнинг устуворлиги, уларнинг кетма-кетлиги ва тегишли комбинацияси аниқланмаган. Бу диагностика ва адекват даволаш учун оптимал стандартлаштирилган ёндашувни танлашни қийинлаштиради [Черемисин V.M., Труфанов G.E., 1993, Вебер A.L., Сабатес N.R., 1996; Вениг V.M., Мафеэ M.F., 1998].
Шундай қилиб, кўз ва орбита ўсмалари билан оғриган беморларни ташхислаш ва даволашни такомиллаштиришга ёрдам берадиган ушбу ва бошқа масалаларни ўрганиш долзарб деб ҳисобланиши керак.
Тадқиқот мақсади. Магнит-резонанс томография имкониятларини қиёсий баҳолаш ва кўриш органининг космосни эгаллаган шаклланишларини комплекс радиация диагностикаси алгоритмларини ишлаб чиқиш. Ушбу мақсадга эришиш учун олдимизга қуйидаги вазифаларни қўйганмиз.
1. Кўриш органининг магнит-резонанс тасвирининг нормал расмини бошқа тасвирлаш усуллари билан таққослаб ўрганиш.
2. Кўз ичи неоплазмаларини аниқлаш ва баҳолашда магнит-резонанс томография, ультратовуш ва компьютер томографиясининг имкониятларини аниқланг.
3. Орбитанинг фазони эгаллаган патологик шаклланишларини дифференциал диагностика қилишда магнит-резонанс томографиянинг роли ва ўрнини бошқа радиацион тадқиқот усуллари билан солиштирганда аниқланг.
4. Кўриш органининг бўшлиқни эгаллаган шаклланишларини диагностика қилиш учун рентгенография, ультратовуш, компьютер томография ва магнит-резонанс томографиядан комплекс фойдаланиш учун кўрсатмаларни аниқланг ва алгоритмини ишлаб чиқинг.
Илмий янгилик.
Ушбу ишда биринчи марта магнит-резонансни умумлаштириш ва стандартлаштириш, кўз ва орбитанинг волуметрик патологик шаклланишининг компьютер ва ультратовуш семиотикасини умумлаштириш ва стандартлаштириш билан мураккаб клиник рентгенологик текширувнинг батафсил ва батафсил тавсифи берилган. Ўтказилган клиник ва инструментал тадқиқотлар ҳар бир қўлланилган усулларнинг диагностик қийматини ва ҳал қилиш имкониятларини аниқлашга имкон берди. Кўриш органининг бўшлиқни эгаллаган шаклланишининг ультратовуш, КТ ва МРИ белгилари паст майдонли магнит майдон ва умумий мақсадли ультратовуш аппаратидан фойдаланишни ҳисобга олган ҳолда ўрганилди, аниқланди ва тўлдирилди. Янгилик шундаки, ушбу патология билан оғриган беморларни текшириш учун стандартлаштирилган диагностика алгоритми ишлаб чиқилган бўлиб, бунинг натижасида ўсма ва кўриш органининг бошқа касалликларини операциядан олдин ташхислаш яхшиланди ва беморга умумий нурланиш дозаси камайтирилди.
хулосалар
1. МПТ орбитанинг юмшоқ тўқималарининг анатомик таркибий қисмларининг оғирлигини, оптик асаб қобиғи ва перинеурал мия омурилик суюқлиги бўшлиғи, орбитал чўққи ва чиазмал-селлар минтақасигача, шунингдек, оғирлигини ўрганиш имконини беради. мия ва юз бош суягининг қўшни тузилмаларининг ҳолатини баҳолаш. Усул орбитанинг суяк деворидаги ўзгаришларни баҳолашда чекланган.
2. МРИ ретинобластоманинг характерли белгиларини аниқлашда пастроқ (калсификация мавжудлиги). Шу билан бирга, МРИнинг сезгирлиги 66,6% ни ташкил этган бўлса, ультратовуш ва КТ учун бу кўрсаткичлар мос равишда 96,1 ва 100% ни ташкил этди. Аммо ўсимта стробулбар тарзда кўз олмасидан ташқарига тарқалганда (3-4 босқичда), МРИнинг маълумотлар таркиби сезиларли даражада ошади. Увеал меланома учун МРИнинг сезгирлиги ва ўзига хослиги 100% га этади
3. МРИ ҳам, КТ ҳам бирламчи ва иккиламчи келиб чиқадиган яхши хулқли орбитал ўсмаларни юқори даражада аниқлашга эга (мос равишда 98,1% ва 95,8%). Бироқ, МРИ афзал қилинган тадқиқот усули ҳисобланади. Кранио-орбитал шиш ёки псевдотуморга шубҳа бўлса, МРИ айниқса информациондир. Усулнинг сезгирлиги мос равишда 90,9% ва 91,6% ни ташкил қилади.
4. Баъзи ҳолларда ультратовуш диагностикани осонлаштирадиган капсулаланган ва диффуз неоплазмаларни фарқлаши мумкин. Бироқ, патологик жараён орбитанинг тепасида локализация қилинганида, ультратовушнинг диагностик қиймати пасаяди. Бундай ҳолларда МРИ дан фойдаланиш мақсадга мувофиқдир.
5. Орбитанинг бирламчи ва иккиламчи хавфли ўсмаларини аниқлашда МРИ ва КТ жуда информациондир (сезувчанлик мос равишда 97,2% ва 95,4%), аммо КТ суяк деворларининг ҳолати ҳақида энг тўлиқ маълумот беради. Жараён интракраниал тарзда тарқалганда, МРИ қиймати, айниқса, контрастни кучайтиришдан фойдаланиш билан сезиларли даражада ошади.
6. Ультратовуш, КТ ва МРИ ёрдамида беморларни кенг қамровли клиник ва рентгенологик текшириш учун ишлаб чиқилган алгоритм кўз ва орбитанинг волуметрик патологик шаклланишини ташхислашда энг самарали бўлиб, беморга умумий нурланиш дозасини ва диагностика даврини камайтиришга имкон беради. адекват минимум, тадқиқот усулларининг такрорланишини истисно қилиш ва ҳар бир аниқ ҳолатда энг информативини танлаш, бу ўз навбатида тегишли даволаш тактикасини ишлаб чиқиш ва беморнинг ногиронлик даражасини пасайтириш имконини беради.
Zamonaviy jamiyatda xalqaro munosabatlarning jadal rivojlanishi, bilimlar iqtisodiyotining shakllanishi va axborot raqamli texnologiyalarning rivojlanishi sharoitida ishlab chiqarish vositalari va ijodkorlik natijalariga xususiy mulkchilik imkoniyati jismoniy ma'noda nomoddiy, lekin fuqarolik huquqida moddiy (qiymat, mulk) mulk ob’yektlari, axborot xarakteri, intellektual faoliyat natijalari, individuallashtirishning tenglashtirilgan vositalari va turdosh mulk huquqlari ma'nosida tobora muhim ahamiyat kasb etmoqda.
Har qanday davlatning tashqi iqtisodiy faoliyati, bir tomondan, milliy iqtisodiy tizimning muhim qismi bo‘lsa, ikkinchi tomondan, iqtisodiy munosabatlar global tizimining bir qismidir. Bundan kelib chiqqan holda shuni ta’kidlash kerakki, tashqi savdo ham milliy, ham xalqaro tartibga solishni talab qiladi. O‘z navbatida, xalqaro mehnat taqsimoti va ayirboshlashning o‘zaro manfaatdorligi zamonaviy jahon bozori mavjudligining sabablari hisoblanadi. Jahon bozorida ishtirok etuvchi mamlakatlar o‘rtasida tashqi savdo aloqalarining rivojlanishi bilan iqtisodiy integratsiya yuzaga keladi.
Бугунги кунда мамлакатимиз истеъмол товарлари бозорини ривожлантириш ва баҳолашнинг ўзига хос хусусиятларини экологик омилларни ҳисобга олган ҳолда кўриб чиқиш аҳамиятлидир. Мақолада мутахассислар учун технологик жараёнларнинг самарадорлигини тез таҳлил қилиш ва баҳолаш, уларни такомиллаштириш, маҳсулотларнинг юқори сифатлилигига эришиш, шу орқали уларнинг рақобатбардошлигини ошириш учун чоралар кўриш имконини берувчи кузатув тизими учун зарур маълумотларни тизимли тўплаш ва рўйхатга олиш амалиёти таҳлил қилинган. Кузатув тизимининг жорий этилиши мавжуд муаммоларни бартараф этиш, хавфларни камайтириш ва аҳоли истеъмол қилаётган истеъмол товарлари хавфсизлигини оширишга ёрдам беради.
Вирусли гепатит C (ВГС) замонавий тиббиётнинг энг муҳим муаммоларидан биридир. ЖССТ маълумотларига кўра, дунё бўйлаб 500 ва 700 миллион ВГС ташувчилар бор. Тадқиқотнинг мақсади вирус генотипига қараб сурункали вирусли гепатит C кечишининг клиник ва иммунологик хусусиятларини ўрганиш ва иммунологик бузилишларнинг диагностик ва прогностик аҳамиятини баҳолаш эди. Вирус генотипига қараб сурункали вирусли гепатит С кечишининг клиник ва лаборатория хусусиятлари, вирус генотипига қараб сурункали вирусли гепатит С кечишининг иммунологик хусусиятлари ўрганилди, иммунологик кўрсаткичларнинг диагностик ва прогностик аҳамияти касалликнинг оғирлигини ва касалликнинг прогнозини баҳолаш учун объектив мезон сифатида аниқланди. Сурункали вирусли гепатитлар билан оғриган 83 нафар, сурункали вирусли гепатит С билан оғриган 35-50 нафар ва шу ёшдаги ва жинсдаги 20 нафар амалда соғлом шахсларни текширдик.
Ушбу илмий мақолада Янги Ўзбекистонни бунёд этишда инсон саломатлигининг буюк неъмат эканлиги, уни сақлаш учун аҳолининг тиббий саводхонлигини ошириш, тиббий таълим-тарбияни замон талаблари даражасига кўтариш, аждодлардан авлодларга ўтиб келаётган миллий тиббий қадриятларни чуқур ўрганиш ва улардан ахлоқ-одоб мезони сифатида фойдаланиш, шунингдек инсон саломатлигининг узвийлигини таъминлашда етарлича инвестициялар киритиш, “Ақлли тиббиёт” ва “Рақамли тиббиёт”нинг илмий амалий масалалари ҳақида қизиқарли фикрлар баён қилинган.
Tadqiqot 478 maktabgacha yoshdagi bolalarning (3-7let) sog'lig'iga ta'sir qiluvchi omillarni kompleks tahlil qilishga bag'ishlangan. Tahlil bolalar rivojlanishining individual xaritalarini (026/y shakli) va bolaning rivojlanish tarixi (112/y shakli) ma'lumotlarini to'plash usullari yordamida, kasallik bo'yicha kunlardagi o'tish yozuvlari materiallari bilan to'ldirildi; maktabgacha yoshdagi bolalar va ularning ota-onalari tomonidan maxsus mo'ljallangan anketalar bo'yicha so'rov o'tkazildi.
Sog'likka o'zaro ta'sir mexanizmlarini aniqlash uchun barcha premorbid omillar bir vaqtning o'zida hisobga olingan
Инсониятнинг турмуш тарзи фаровонлиги ва уларнинг атроф мухитни, яшаш майдони кукаламзорлаштириш учун курашда одам зараркунандаларни йўқ қилиш учун заҳарли дориларни яратади. Яқиндагина ўтган, 20 асрнинг ўрталарида кимёвий воситалар қишлоқ хўжалиги ўсимликларининг зараркунандаларига қарши курашиш учун уларни заҳар деб аташган, бугунги кунда бизнинг давримизда эса уларни шундай пестицид номланиб келмоқда. Пестицидлар (лотинча пестис - инфекция ва cаедо - ўлдираман). Улар тирик организмларга ёт тирик организмлар орасида алоҳида ўрин тутувчи бирикмалар - ксенобиотиклар деб аталадиган бирикмалар.
Бутун дунё бўйича 4 миллиондан ортиқ пестицидлар зараркунандаларга қарши ишлатилмоқдаки, улардан фақатгина 1% самара бермоқда .
Пестицидларнинг инсон организми ва атроф-муҳитга салбий таъсирини олдини олишда уларнинг гигиеник меъёрларини ишлаб чиқиш алоҳида аҳамият касб этади. Селлер инсектицидининг тупроқда чидамлилиги, унинг қатламларидаги ҳаракати, тўпланиши, ўсимликларнинг ер устки қисмига ўтиш даражаси, қишлоқ хўжалиги экинлари ишлов беришда ишчи ўринлари ҳавоси ва атмосфера ҳавосининг ифлосланиш даражасига баҳо берилди.
Пестицидлар муқаррар равишда экотизимларда чуқур ўзгаришларга олиб келади, чунки улар ҳамма тирик организмларга кенг токсик таъсир кўрсатувчи ҳмчобланади. Булар жумласига кирувчи "Фунгицид", "акарицид", "гербицид" номлари ва бошқалар маълум даражада шартлидир. Ҳар қандай пестицидлар кимёвий ишлов бериш ҳар доим ҳам кутилмаган натижа бериш мумкин яъни қирувчи таъсирга олиб келиши мумкин, шу жумладан ҳимоя қилишга уринаётган ўсимликлар учун ҳам. Кўпинча ўсимликлар заифлашади ва зараркунандалар томонидан енгилишга дучор бўлади
Мазкур мақолада ҳозирги кунда ривожланган хорижий тиббий таълимда кўплаб қўлланилиб келаётган IT технологиялари ва илғор педагогик тажрибалар таҳлил қилинган. Шунингдек, ушбу технологияларнинг хирургик фанларни ўқитишдаги самарали натижалари келтириб ўтилган.