Temir yo‘l avtomatika resursini aniqlash dasturi va algoritmmini ishlab chiqish

«Актуальные вопросы развития инновационно-

информационных технологий на транспорте» АВРИИТТ-2022

I-

Республиканская научно-техническая конференция

(Ташкент, 21-22 ноября 2022 года)

93

TEMIR Y

O‘L AVTOMATIKA RESURSINI ANIQLASH DASTURI

VA ALGORITMMINI ISHLAB CHIQISH

R.M. Aliev,

Toshkent davlat transport universitety “Transportda axborot tizimlari

va texnolagiyalari” kafedrasi

D.A. Matvaliyev

Toshkent davlat transport universitety “Transportda axborot tizimlari

va texnolagiyalari” kafedrasi

DOI:

https://doi.org/10.47689/978-9943-7818-0-1-v2-pp93-96

Annotatsiya: Maqolada temir y

o‘l tarmog‘i korxonasida ma’lumotlar omborini

boshqarish mavzusi, ya

’ni temir yo‘l avtomatlashtirish va telemexanika elementlarini

qabul qiluvchi va ularga xizmat k

o‘rsatadigan asbob-uskunalar, jumladan, yo‘l

uchastkalari holatini boshqaruvchi eng muhim qurilma (element) relesi, temir yoʻl
avtomatlashtirish relelarini taʼmirlash va ularga xizmat koʻrsatish boʻyicha
maʼlumotlar bazasini yaratish algoritmi ishlab chiqildi va dasturi tuzildi.

Kalit s

o‘zlar: temir yo‘lni avtomatlashtirish, rele, temir yo‘l sanoati, algoritm,

dastur

1.KIRISH
1.1. Axborot tizimi tushunchasi. Ma

’lumotlar ombori, MS SQL va

C# dasturlash tili haqida

1.1.1 C# dasturlash tili

C# zamonaviy ob

’ektga yo‘naltirilgan, umumiy maqsadli dasturlash tili bo‘lib

[1], Microsoft tomonidan .NET platformasi bilan birgalikda yaratilgan va ishlab
chiqilgan. C# va .NET platformasida ofis ilovalari [2], veb-ilovalar, veb-saytlar, mobil
ilovalar va shu kabi ishlab chiqilgan juda xilma-xil dasturiy ta

’minotlar mavjud [3].

C# yuqori darajali til boʻlib, u Java va C++ va maʼlum darajada Delphi, VB.NET

va C kabi tillarga oʻxshaydi [4]. Barcha C# dasturlari obyektga yoʻnaltirilgan [5]. Ular
usullar va usullarni

o‘z ichiga olgan sinflardagi ta’riflar to‘plamidan iborat bo‘lib, ular

dastur manti

g‘ini – kompyuter bajaradigan ko‘rsatmalarni o‘z ichiga oladi [6-9].

public partial class Splash : Form
{
public Splash()
{
InitializeComponent();
}
int startPost = 0;
private void timer1_Tick(object sender, EventArgs e)
{
startPost += 1;
Myprogress.Value = startPost;
PercentageLbl.Text = startPost + "%";
if (Myprogress.Value == 100)

«Актуальные вопросы развития инновационно-

информационных технологий на транспорте» АВРИИТТ-2022

I-

Республиканская научно-техническая конференция

(Ташкент, 21-22 ноября 2022 года)

94

{
Myprogress.Value = 0;
timer1.Stop();
Login log = new Login();
log.Show();
this.Hide();
}
Above the main loading part of our warehouse program.
private void Splash_Load(object sender, EventArgs e)
{
timer1.Start();
}
Bu hisoblaydigan va yuklashni boshlashga yordam beradigan taymer.
Hozirgi kunda C# eng mashhur dasturlash tillaridan biri hisoblanadi [10].

U butun dunyo b

o‘ylab millionlab dasturchilar tomonidan qo‘llaniladi [11]. C#

Microsoft tomonidan ilovalarni ishlab chiqish va bajarish uchun zamonaviy
platformasi, .NET Framework qismi sifatida ishlab chiqilganligi sababli, til
Microsoftga y

o‘naltirilgan kompaniyalar, tashkilotlar va individual dasturchilar

orasida keng tarqalgan [12]. Ayni paytda, C# tili va .NET platformasi butunlay
Microsoft tomonidan q

o‘llab-quvvatlanadi va boshqariladi va uchinchi shaxslar

uchun ochiq emas. Shu sababli, IBM, Oracle va SAP kabi boshqa barcha yirik
dasturiy ta

’minot korporatsiyalari o‘z dasturiy mahsulotlarini ishlab chiqishda Java

tilidan asosiy til sifatida foydalanadilar.

C# va .NET Framework dan farqli

o‘laroq, Java tili va platformasi ochiq

manbali loyihalar b

o‘lib, ularda dasturiy ta’minot kompaniyalari, tashkilotlari va

individual ishlab chiquvchilarning butun jamoasi ishtirok etadi. Java dasturlash
tilidagi standartlar, spetsifikatsiyalar va barcha yangi xususiyatlar bir kompaniya
emas, balki butun Java hamjamiyatidan tuzilgan ishchi guruhlar tomonidan ishlab
chiqilgan (C# va .NET Framework misolida).

2. Natija va xulosa

C# tili Common Language Runtime (CLR) deb nomlangan maxsus muhit

bilan birga tarqatiladi. Bu muhit .NET Framework platformasining bir qismi boʻlib, u
CLR, asosiy funksionallikni taʼminlovchi standart kutubxonalar toʻplami,
kompilyatorlar,

tuzatuvchilar va boshqa ishlab chiqish vositalarini oʻz ichiga oladi.

Ramka tufayli CLR dasturlari k

o‘chma bo‘lib, ular yozilgandan so‘ng turli apparat

platformalari va operatsion tizimlarda juda kam yoki hech qanday

o‘zgarishlarsiz

ishlashi mumkin. C# dasturlari k

o‘pincha MS Windows tizimida ishlaydi, lekin .NET

Framework va CLR Windows Mobile, Windows Phone va Windows 8 asosidagi
mobil telefonlar va boshqa portativ qurilmalarni ham q

o‘llab-quvvatlaydi. C#

dasturlari hali ham Linux, FreeBSD, iOS, Android ostida ishlashi mumkin. , MacOS
X va boshqa operatsion tizimlar bepul .NET Framework Implementation Mono
orqali, ammo Microsoft tomonidan rasman q

o‘llab-quvvatlanmaydi.

private void label1_Click(object sender, EventArgs e)
{
Employees Emp = new Employees();
Emp.Show();
this.Hide();

«Актуальные вопросы развития инновационно-

информационных технологий на транспорте» АВРИИТТ-2022

I-

Республиканская научно-техническая конференция

(Ташкент, 21-22 ноября 2022 года)

95

}
WindowsForm xodimlarini chaqirish uchun label1 dan foydalanamiz

private void CatCh_SelectedIndexChanged(object sender, EventArgs e)

{
populate();
}
Bu yerda biz Populate usulini chaqiramiz, bu bizga keyinroq k

o‘rib

chiqiladigan ma

’lumotlar bazasini yaratishga yordam beradi.

C# dasturlash tizimi va MySQL ma

’lumotlar bazasini boshqarish tizimi

asosida buyurtmalarni bajarish uchun Axborot tizimi ishlab chiqilgan. Har bir
foydalanuvchi yoki dasturning boshqa yaratuvchisi ushbu dasturning imkoniyatlarini
kengaytirishi, undan keng foydalanishi va boshqa ishlab chiquvchilarga tavsiya
qilishi mumkin.

FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR R

O‘YXATI:

1. Xalmedova L., Aliev R. Using new site templates based on MS Sharepoint

//

Актуальные вопросы развития инновационно-информационных технологий

на транспорте. – 2022. – Т. 1. – №. 1. – С. 17–20.

2.

Алиев Р.М. и др. Методы Расчёта Коэффициентов Рельсового

Четырехполюсника Бесстыковых Рельсовых Цепей / /Фундаментальная и
Прикладная Наука: Состояние и Тенденции Развития. – 2022. – С. 60–75.

3. Aliev R.M. & Aliev M.M. Mathematical model of the sensor for controling

the condition of the track section with an adaptive receiver at the free condition of
the controlled section Journal of Physics: Conference Series this link is disabled,
2021, 1973(1), 01.2021.

4. Gulyamova M., Aliev R. MYSQlni ishlab chiqish va boshqarish vositalari //

Актуальные вопросы развития инновационно-информационных технологий на
транспорте. – 2022. – Т. 1. – №. 1. – С. 196–198.

5. R.M. Aliev, E.T. Tokhirov, M.M. Aliev Mode Choice Model of Movement in

Different Modes Наука, Общество, Образование в современных условиях:
монография / Под общ. ред. Г.Ю. Гуляева – Пенза: МЦНС «Наука и
Просвещение». – 2022. – C. 221–236.

6. Aliev R. Model Coordinate System of Interval Regulation Train Traffic //

International Conference on Computational Techniques and Applications.

–

Springer, Singapore, 2022.

– С. 459–467.

7.

Алиев Р.М. Концепция разработки бесстыковых рельсовых цепей //

Интерактивная наука. – 2021. – №. 6. – С. 56–57.

8. Tokhirov E.T., Aliev R.M., Aliev M.M. Modern Means and Methods for

Monitoring the Condition of Track Sections //

Наука, Общество, Технологии:

Проблемы и перспективы взаимодействия в современном мире. – 2022. –
С. 186–203.

9. Aliev R.M., Aliev M.M., Tokhirov E.T. Methods of Monitoring the Condition

of Track Sections Наука, Общество, Технологии: Проблемы и перспективы
взаимодействия в современном мире: монография/ [Абакирова Э.М. и др.]. –
Петрозаводск: МЦНП «Новая наука», 2022. – C. 438.

«Актуальные вопросы развития инновационно-

информационных технологий на транспорте» АВРИИТТ-2022

I-

Республиканская научно-техническая конференция

(Ташкент, 21-22 ноября 2022 года)

96

10. Aliev R.M., Aliev M.M., Tokhirov E.T. Solution to Security on Rail

Transportation with the Help of a Database Наука, Общество, Технологии:
Проблемы И Перспективы Взаимодействия В Современном Мире:
монография/ [Абакирова Э.М. и др.]. – Петрозаводск: МЦНП «Новая наука»,
2022.

– C. 438.

11. Arkatov V.S. Rail chains of main railways / V.S. Arkatov, A.I. Bazhenov,

N.F. Kotlyarenko.

– M.: Transport, 1992, – P. 384.

12. Aliev R. Trends in Improving Sensors for Controlling the Condition of

Track Sections E3S Web of Conferences this link is disabled, 2021, 264, 05045.

13. Gregor Theeg, Sergej Vlasenko Railway Signalling & Interlocking.

International Compendium. Editors: A DVV Media Group publication. Eurailpress,
2009,

– P. 448.