ISSN:
2181-3906
2023
International scientific journal
«MODERN SCIENCE АND RESEARCH»
VOLUME 2 / ISSUE 6 / UIF:8.2 / MODERNSCIENCE.UZ
289
УЧ ҲАТЛАБ САКРАШ БЎЙИЧА ЎЗБЕКИСТОН МИЛЛИЙ ТЕРМА
ЖАМОАСИ АЪЗОЛАРИНИНГ ХАЛҚАРО МУСОБАҚАЛАРДА КЎРСАТГАН
НАТИЖАЛАРИ ТАҲЛИЛИ
Исоева Н.Ў
Ахматов Ж.О
Ўзбекистон давлат жисмоний тарбия
ва спорт университети,Чирчиқ ш.
https://doi.org/10.5281/zenodo.8024593
Аннотация.
Ушбу мақолада енгил атлетиканинг уч ҳатлаб сакраш тури бўйича
Ўзбекистон миллий терма жамоаси аъзоларининг 3 йил ичида халқаро ва Марказий Осиё
мусобақаларида кўрсатган натижалари ва уларнинг таҳлили атрофлича ёритиб берилган.
Калит сўзлар.
Жисмоний тарбия, уч ҳатлаб сакраш, терма жамоа аъзолари,
чемпионат, спортчи, натижалар, тахлил.
АНАЛИЗ РЕЗУЛЬТАТОВ ЧЛЕНОВ НАЦИОНАЛЬНОЙ СБОРНОЙ
УЗБЕКИСТАНА ПО ТРОЙНОМУ ПРЫЖКУ НА МЕЖДУНАРОДНЫХ
СОРЕВНОВАНИЯХ
Аннотация.
В данной статье подробно изложены результаты членов сборной
команды Узбекистана в тройном прыжке по легкой атлетике за последние 3 года на
международных соревнованиях и первенствах Узбекистана и их анализ.
Ключевые слова.
Физкультура, тройной прыжок, члены сборной, первенство,
спортсмен, результаты, анализ.
ANALYSIS OF THE RESULTS OF THE MEMBERS OF THE NATIONAL
TEAM OF UZBEKISTAN IN INTERNATIONAL COMPETITIONS IN THE TRIPLE
JUMP
Abstract.
In this article, the results of the members of the national team of Uzbekistan in
the triple jump of athletics in the last 3 years at the international and Uzbekistan championship
competitions and their analysis are detailed.
Key words.
Physical education, triple jump, national team members, championship,
athlete, results, analysis.
КИРИШ
Жамиятимизда соғлом турмуш тарзини ривожлантириш, аҳолининг, айниқса, ёш
авлоднинг жисмоний тарбия ва оммавий спорт билан мунтазам шуғулланиши учун замон
талабларига мос шарт-шароитлар яратиш, спорт мусобаалари орқали ёшларда ўз иродаси,
кучи ва имкониятларига бўлган ишончни мустаҳкамлаш, мардлик ва ватанпарварлик, она
Ватанга садоқат туйғуларини камол топтириш, шунингдек, ёшлар орасидан иқтидорли
спортчиларни саралаб олиш ишларини тизимли ташкиллаштириш ҳамда жисмоний тарбия
ва оммавий спортни янада ривожлантиришга йўналтирилган кенг кўламли ишлар амалга
оширилмоқда. Жисмоний тарбия ва спортни ривожлантириш, шакллантириш ва баркамол
авлодни тарбиялаш кафолати воситаси сифатида давлат сиёсати устувор йўналишлари
доирасида жой олиб, Президентимиз ва ҳукумат томонидан қабул қилинган фармон ҳамда
қарорлар асосида юксак чўққи сари қанот ёзмоқда. Кечаги ёш спортчи болалар, бугун
нафақат Ўзбекистон спортида, балки Олимпия ўйинлари, Жаҳон ва Осиё чемпионатлари
ISSN:
2181-3906
2023
International scientific journal
«MODERN SCIENCE АND RESEARCH»
VOLUME 2 / ISSUE 6 / UIF:8.2 / MODERNSCIENCE.UZ
290
мусобақаларида ўз натижалари билан фахрли шохсупалардан жой олиб юртимиз шон-
шухратини жаҳон ҳамжамияти олдида тараннум этмоқда.
Белгиланган вазифалар ижросини таъминлаш борасида жисмоний тарбия ва спорт
соҳасида ҳам қатор амалий ишлар бажарилмоқда. Соҳада замонавий билимга эга, жонкуяр
ва фидойи мутахассислар фаолият олиб бораётгани сабаб сўнгги йилларда бу борада қўлга
киритилган ютуқлар ва эришилган марралар салмоғи ортиб бормоқда.
Ўзбекистон Республикаси Президентининг “Жисмоний тарбия ва спорт
тўғрисида”ги қонуни, хамда “Жисмоний тарбия ва оммавий спортни янада ривожлантириш
чора-тадбирлари тўғрисида”ги, “2024-йил Париж шаҳрида (Франсия) бўлиб ўтадиган
XXXII ёзги Олимпия ва XXII Паралимпия ўйинларига Ўзбекистон спортчиларини
комплекс тайёрлаш тўғрисида”ги қарорлари, “Соғлом турмуш тарзини кенг татбиқ этиш ва
оммавий спортни янада ривожлантириш чора-тадбирлари тўғрисида”ги фармонида
белгиланган устувор вазифалар юзасидан бажарилаётган амалий ишлар шулар
жумласидандир, шунингдек жамиятда соғлом турмуш тарзини шакллантириш аҳолининг
кенг қатламини айниқса ёшларни жисмоний тарбия ва спорт билан шуғулланишга жалб
этиш мамлакат спортчиларини Олимпия ва Осиё Жаҳон ва Осиё чемпианатлари ҳамда
бошқа йирик халқаро спорт мусобақаларига тайёрлаш уларнинг мазкур ўйинларда
муваффақиятли қатнашишларини таъминлаш мақсдида қатор ишлар олиб борилмоқда.
Мамлакатимизда бугунги кунда спорт соҳасига алоҳида эътибор каратилмоқда.
Спортнинг ҳар бир турини жумладан енгил атлетикани ривожлантириш ёшларни енгил
атлетикага жалб этиш борасида кўплаб саъй-ҳаракатлар олиб борилмодқа. Енгил атлетика
бугунги кунга келиб энг оммавий спорт турига айланди. Мамлакатимиз енгил
атлетикачилаи жаҳон ареналарида юқори натидаларни кўрсатишмоқда. Енгил атлетиканинг
уч ҳатлаб сакраш турида ҳам кўплаб умидли спортчилар етишиб чиқмоқда.
Тадқиқот долзарблиги.
Енгил атлетиканинг уч ҳатлаб сакраш тури бугунги кунда
республикамиз миқёсида оммалашганлигига қарамасдан спортчиларимизнинг жаҳон
ареналаридаги қайд этаётган натижалари ортда қолаётганлигини кўришимиз мумкин. шу
сабабдан биз тадқиқот жараёнимизга Марказий Осиё ҳамда Ўзбекистон чемпионатларида
натижа кўрсатган етакчи уч ҳатлаб сакровчи Миллий терма жамоа аъзоларининг
натижалари таҳлил қилинди.
Тадқиқотнинг мақсади
. Уч ҳатлаб сакровчи бўйича Ўзбекистон миллий терма
жамоаси аъзоларининг Халқаро мусобақаларда кўрсатган натижаларини ўзаро таҳлил
қилиш.
Тадқиқот вазифалари.
Тадқиқот мақсадига мувофиқ уни амалга оширишда
қуйидаги вазифалар қўйилди:
- Мавзуга оид илмий-услубий адабиётлар ўрганиш;
- Уч ҳатлаб сакровчиларни 3 йиллик муобака мавсумида кўрсатган спорт
натижаларини ўрганиш ва таҳлил этиш.
Биз томонимиздан олдимизга қўйилган вазифаларни ҳал этиш учун махсус
адабиётлар, меъёрий ҳужжатлар, спорт натижаларини таҳлил этиш барбарида педагогик
тажриба ўтказдик. Унда уч ҳатлаб сакровчи қизларнинг олдинги ва ҳозирги натижаларини
таҳлил қилишга эътибор қаратдик.
ISSN:
2181-3906
2023
International scientific journal
«MODERN SCIENCE АND RESEARCH»
VOLUME 2 / ISSUE 6 / UIF:8.2 / MODERNSCIENCE.UZ
291
2019, 2020, 2021 йилларда енгил атлетика бўйича Марказий Осиё, Халқаро
ҳамда Ўзбекистон чемпионати мусобақаларида мамлакатимиз уч ҳатлаб
сакровчиларининг кўрсатган натижалари таҳлили (аёллар).
Юқоридаги тадқиқотдан келиб чиқиб қуйидагича хулосалар берилди:
– Мамлакатимиз уч ҳатлаб сакровчилари натижаларининг умумиий ўртача
кўрсаткичи 2019 йилда 11,36 м ни , 2020 йилда 11,60 м (+.0.24 см) ни, 2021 йилда эса 12,08
м (+0.48 см) натижани ташкил этди.
– Сакровчиларнинг натижалари йилдан йилга яхшиланиб бормоқда. 2019 йили
ўртача натижалар 2020 йилгача 0,24 см га яхшиланди. 2021 йилги натижалар эса 2020 йилга
қараганда 0,48 см га яхшиланди.
– 2019-2020-2021 йилги натижаларнинг уртача таҳлили бўйича 2022 йилга келиб
ўртача кўрсаткич 13 м 84 см ни ташкил этиши мумкин деган хулосага келдик.
Хулоса.
Бугунги кунда уч ҳатлаб сакраш турида замонавий спорт тайёргарлиги
онгли а пухта ўйланган фаолиятни талаб қилади. Замонавий спортчи ҳар доим янги
билимларни ўзлаштириб боради шунингдек юқори натижага эришиш ва Спорт устасини
қўлга киритиш учун ўз устида онгли равишда астойдил, тиришқоқлик билан ҳаракат
қилади. Ана шундагина натижалар ўсади ва барқарорлиги таъминланади.
REFERENCES
1.
Ўзбекистон Республикасиниг “Жисмоний тарбия ва спорт тўғрисида”ги қонуни. Янги
таҳрир. Тошкент 2015.
2.
Р.Қудратов. Енгил атлетика. Дарслик. Тошкент 2012.
3.
Олимов.М.С, Солиев.И.Р, Ҳайдаров.Б.Ш. Спорт педагогик маҳоратини ошириш.
Дарслик. Тошкент 2017.
4.
Ўзбекистон Республикаси Президентининг ПҚ 3031-сон қарори ―Жисмоний тарбия
ва спортни янада
5.
ривожлантириш чора тадбирлари тўғрисида‖ги (Халқ сўзи 3 июн 2017 йил)
6.
Soliev I.R, Khaydrov B.SH, Mirzatillayev I.I, Khujamkeldiyev G.S, Ziyayev F.CH.
Functional training level of
T/r Ф.И.Ш
Туғилган
йили
2019
йилда
кўрсатган
натижа
2020
йилда
кўрсатган
натижа
2021
йилда
кўрсатга
н натижа
Энг яхши
кўрсатган
натижа
1
Роксана Худаярова
2001
12.37
12.77
14.38
14.38
2
Шарифа Давронова
2006
11.89
12.32
12.82
12.82
3
Хушноза Шавкатова
2005
11.74
12.10
12.59
12.59
4
Исоева Нигина
2003
11.94
12.03
12.05
12.05
5
Надежда Шустова
2001
11.44
11.51
11.99
11.99
6
Милана Хакимова
2001
10.95
11.07
11.25
11.25
7
Райхона Хамраева
2005
10.41
10.69
10.86
10.86
8
Наима Абдувасикова
2005
10.20
10.34
10.71
10.71
Ўртача кўрсаткич
-
11,36
11,60
12,08
12,08
ISSN:
2181-3906
2023
International scientific journal
«MODERN SCIENCE АND RESEARCH»
VOLUME 2 / ISSUE 6 / UIF:8.2 / MODERNSCIENCE.UZ
292
7.
В. Р. Малкин, Л. Н. Рогалева Психотехнологии в спорте: учеб. пособие; науч. ред. В.
Н. Люберцев. – Екатеринбург. 4. Gapparov Z. G. Sport psixologiyasi. Jismoniy tarbiya
instituti talabalari uchun darslik. -T.: Mehridaryo, 2011. 346 b.
8.
Сопов В. Ф. Методы измерения психического состояния в спортивной деятельности /
В. Ф. Сопов. - Самара, 2004.
9.
Umarov, Xurshid. "About prognostic value of indicators of motor abilities in young
gymnastes." Физическое воспитание, спорт и здоровье 5.5 (2021).
10.
Abdurashidovich, Shayimardanov Sherali. "EXERCISE PROGRAMS WHICH ARE
DEVOTED TO PREPARING BY TECHNICAL TRAININGS FOR GYMNASTICS,
THEIR ATTITUDES TO MOTOR SKILLS AND RHYTHMTEMPO-STRUCTURE."
Халмухамедов, РД, Махмудова, ММ, Рахматов, БШ, Маъмурова, ЛК, & Эркинова,
НМ (2021).
11.
Инаков, Бахтиѐр Туклиевич, and Турсунбой Ковжовович Холбоев. "ТРЕНИРОВКА
СТУДЕНТОВ ВУЗОВ, ЗАНИМАЮЩИХСЯ БЕГОМ НА СРЕДНИЕ ДИСТАНЦИИ,
НА ОСНОВЕ ОЦЕНКИ ИХ ФУНКЦИОНАЛЬНОГО СОСТОЯНИЯ." Academic
research in educational sciences 2.1 (2021): 292-301. 10. Gapparov, Z. G., et al. "Efficiency
Development Explosive Abilities at Schoolboys of 12-13 Years." Solid State Technology
63.4 (2020): 348-353
12.
Арзикулов
Д.
Н.
СПОРТЧИЛАРНИ
ПСИХОЛОГИК
ЖИҲАТДАН
ТАЙЁРЛАШНИНГ ИЖТИМОИЙ-ПСИХОЛОГИК МУАММОЛАРИ //FanSportga. –
2020. – №. 4. – С. 73-75.
13.
Olimov M. S. “Oʻrta masofalarga yuguruvchi sportchi talabalarni OʻzDJTI oʻquv
yuklamasiga moslashtirilgan musobaqa oldi tayyorgarligi dasturi boʻyicha musobaqalarga
tayyorlash samaradorligi”. T: 2011 yil. 68 b.
14.
Abdullayev M.J. “YENGIL ATLETIKA” O’rta va uzoq masofalarga yuguruvchilar uchun
murabbiyining kasbiy-pedagogik faoliyati. O`quv qo`llanma. Buxoro. “Durdona” – 2015 yil
