ISSN:
2181-3906
2023
International scientific journal
«MODERN SCIENCE АND RESEARCH»
VOLUME 2 / ISSUE 12 / UIF:8.2 / MODERNSCIENCE.UZ
849
YURAK ISHEMIK KASALLIKLARI
Murodova Saodat Dovutovna
Sariosiyo Abu Ali Ibn Sino nomidagi jamoatchilik salomatligi texnikumi
10.5281/zenodo.10406133
Annotatsiya
. Ushbu maqolada ishemik oʻzi nima - bu toʻsatdan paydo boʻlishi uchun xavfli
kasallik boʻlib, koronar arteriya kasalligini davolash sternum orqasidagi ogʻriq hatto dam olishda
ham sezilarli boʻlganda boshlanadi.
Kalit soʻzlar:
ishemik kasalligi, angina pektorisi, bemorlar, notoʻgʻri ovqatlanish, koronar
arteriyasi, stenokardiya.
ISCHEMIC HEART DISEASES
Abstract
. In this article, what is ischemic is a dangerous disease due to its sudden onset,
and the treatment of coronary artery disease begins when the pain behind the sternum is noticeable
even at rest.
Key words:
ischemic disease, angina pectoris, patients, malnutrition, coronary artery,
angina pectoris
ИШЕМИЧЕСКИЕ ЗАБОЛЕВАНИЯ СЕРДЦА
Аннотация.
В данной статье ишемия является опасным заболеванием из-за
внезапного возникновения, лечение ишемической болезни сердца начинается тогда, когда
боль за грудиной заметна даже в состоянии покоя.
Ключевые слова:
ишемическая болезнь, стенокардия, больные, недостаточность
питания, коронарная артерия, стенокардия.
KIRISH
.
Markazimizda muvaffaqiyatli davolanayotgan yurak ishemik kasalligi (KKD) yurak
tomirlari ishida patologiyalar paydo bo'lishi tufayli yurakka kislorodning etarli darajada
ta'minlanmaganligi tufayli yuzaga keladi. U ikki shaklda uchraydi: o'tkir va surunkali.
Ishemiya
- bu to'satdan paydo bo'lishi uchun xavfli kasallik. Koronar arteriya kasalligini
davolash sternum orqasidagi og'riq hatto dam olishda ham sezilarli bo'lganda boshlanadi va yurak
mushaklarining kislorod ochligi juda muhimdir.
IHD sabablari orasida: koronar arteriyalarning aterosklerozi, yog 'va xolesterin plitalari
sonining faol ko'payishi tufayli ularning lümeninin torayishi, diabetes mellitus, yuqori xolesterin.
O'tkir shakllarda koronar arteriya kasalligini zudlik bilan jarrohlik davolash talab etiladi - yurak
xuruji va har qanday yirik arteriyaning to'liq bloklanishi tufayli yurak to'xtashi. Quyidagi
xususiyatlarga ega odamlar xavf toifasiga kiradi:
Chekish, spirtli ichimliklarni suiiste'mol qilish.
Ortiqcha vazn.
Qandli diabet.
Ortiqcha xolesterin.
Jismoniy harakatsizlik.
Noto'g'ri ovqatlanish.
Tabletkali kontratseptiv vositalardan uzoq muddat foydalanish (qizlar uchun).
60 yosh va undan katta.
ISSN:
2181-3906
2023
International scientific journal
«MODERN SCIENCE АND RESEARCH»
VOLUME 2 / ISSUE 12 / UIF:8.2 / MODERNSCIENCE.UZ
850
Ishemiyani aniqlash oson bo'lgan alomatlar mavjud: angina pektorisi, aritmiya, sternum
orqasida chap tomonda og'irlik, nafas qisilishi. Bu tashxisni aniqlashtirish uchun jiddiy sababdir.
Klinikamizda bemorlar Moskvada koronar arteriya kasalligini davolash va tashxislashning
eng yangi usullarini oladi. Biz tomirlar va arteriyalarni ultratovush tekshiruvidan foydalanamiz.
ASOSIY QISM.
Yurakning ishemik kasalligi — yurak-tomir sistemasining keng tarqalgan kasalligi;
miokard ishemiyasi va koronar qon aylanishining buzilishi bilan kechadi. Yurakning ishemik
kasalligik.ga, asosan, koronar (toj) tomir arteriyalari aterosklerozi natijasida yurak muskullarida
qon aylanishining yetishmay qolishi va shu tufayli yurakning qonga yolchimasligi sabab boʻladi.
Yurakning ishemik kasalligik.ga stenogkardiya (dastlabki, muqim, nomuqim), miokard
infarkti, infarktdan keyingi kardioskleroz, aritmik tur va yurak yetishmovchiligi kiradi. Yurakning
ishemik kasalligik. muntazam rivojlanib boruvchi ogʻir yurak xastaligi hisoblanadi. Yosh
ulgʻaygan sari kasallik uchrashi koʻpayadi.
YU.i.k. klinik jihatdan bir xilda kechmay, dam zoʻrayib, dam bosilib turadi. Koʻpincha
Yurakning ishemik kasalligik. zimdan kechib, bemor oʻzining shunday xavfli kasallikka
chalinganini bilmay, shifokorga murojaat qilmay yuradi.
Odatda, Yurakning ishemik kasalligikning dastlabki klinik belgilaridan biri — zoʻriqish
stenokardiyasi xuruji boʻlib, jismoniy ish bajarilganda roʻy beradi. Keyinchalik kasallik uzoq
davom etishi, hatto yillab choʻzilishi mumkin. Koʻpincha zoʻriqish stenokardiyasiga birmuncha
vaqtdan keyin tinch holatda ham kuzatiladigan tinch holat stenokardiyasi hurujlari qoʻshilishi
mumkin.
YU.i.k.ning dastlabki bosqichi stenokardiya boʻlsa, miokard infarkti uning eng ogʻir
shaklidir. Stenokardiya bilan bemor uzoq vaqt yashashi mumkin, ammo dastlabki davrida (birinchi
uch kun) 20—30% bemorda miokard infarkti kuzatiladi. Miokard infarktining klinik belgilari,
odatda, stenokardiya belgilariga oʻxshash boʻlib, faqat ogʻriq uzoqroq va kuchliroq davom etadi.
Bunda dastlabki soatlardayoq oʻlim roʻy berishi yoki keyinchalik ham jiddiy asoratlar
kuzatilishi mumkin. Infarktdan keyingi kardioskleroz, yurak aritmiyasi, yurak yetishmovchiligi
aslida Yurakning ishemik kasalligik. ning asoratlari boʻlib, yuraktomir sistemasi kasalliklaridan
boʻladigan nogironlik va oʻlimning asosiy sabablaridir.
Yurakning ishemik kasalligik. ga gumon qilinganda darhol bemorni kasalxonaga yotqizish
zarur. Kasallikning klinik belgilari (kasallik tarixi, bemor shikoyatlari, perkussiya, auskultatsiya,
umumiy koʻruv), elektrokardiografiya, yurak muskullariga xos fermentlar va struktura elementlari
(kreatinin fosfokinaza izofermentlari, mioglobin va boshqalar) hamda qon tahlili,
exokardiografiya va boshqalar tekshiruv natijalariga qarab diagnoz qoʻyiladi.
YU.i.k.ni davolash terapevtik va jarrohlik usulida olib boriladi. Yurakning ishemik
kasalligik. da parhezga rioya qilish muhim ahamiyatga ega. Ovqatning umumiy miqdori va
kaloriyasini cheklab, vaznni meʼyorida saqlashga harakat qilish, badan tarbiya bilan shugʻullanish,
mehnat va dam olishni uygʻunlashtirish, vrach koʻrsatmalariga bekamu koʻst amal qilish lozim.
Chekishni tashlash shart. Yurakning ishemik kasalligik. ning oldini olish uchun gipertoniya
kasalligi, qandli diabet va boshqalarni davolash zarur.
ISSN:
2181-3906
2023
International scientific journal
«MODERN SCIENCE АND RESEARCH»
VOLUME 2 / ISSUE 12 / UIF:8.2 / MODERNSCIENCE.UZ
851
XULOSA
.
Xulosa qilib aytganda, so’nggi yillarda ushbu sababdan o’limning kamayishi tendentsiyasi
kuzatilmoqda. 2015 yildan beri yurak-qon tomir kasalliklaridan o’lim darajasi barcha o’limlarning
yarmidan kamini tashkil etdi va kamayishda davom etmoqda.
REFERENCES
1.
https://uz.m.wikipedia.org/wiki/Yurak_ishemik_kasalligi
2.
https://daryo.uz/2022/09/30/bilib-qoyish-muhim-bolgan-yurak-ishemik-kasalligining-5-ta-
kutilmagan-belgisi
3.
https://dmclinic.uz/yurak_ishemik_kasalligi/
