77
ОБЗОРНЫЕ СТАТЬИ
https://doi.org/10.34920/2091-5845-2021-26
УДК: 616.314.14-009.611:616.314-089.818.1-08
ОРТОПЕДИК СТОМАТОЛОГИЯДА ЧАРХЛАШДАН КЕЙИН КЕЛИБ ЧИҚАДИГАН
ГИПЕРЕСТЕЗИЯНИ ЗАМОНАВИЙ ПРОФИЛАКТИКА ВА ДАВОЛАШ УСУЛЛАРИ
Хабилов.Н.Л., Сафаров.М.Т., Азизова.Ш.И.
Тошкент давлат стоматология институти
Ортопедик стоматологияда чархлашдан кейин
келиб чиқадиган сезувчанлик энг кўп учрайдиган
асоратлардан бири хисобланади.
Ортопедик стоматологияда қоплама, ярим
қоплама, қистирма, винир, кўприксимаон
протезлар тайёрлашда тиш қаттиқ тўқималари эмал
хамда қисман дентин тўқималари чархлангандан
сўнг кўпинча тиш қаттиқ тўқималарини
ўтказувчанлиги ошишига ва тишлардаги юқори
сезувчанликка, кейинчалик тиш пулпаси некрозига
олиб келади(Гришилова Е.Н 2010; Матвеева А.И
хаммуаллифлар билан 2006; Прохончуков А.А,
хаммуаллифлар билан, 2003).
Замонавий стоматология амалиётида тиш
пулпаси хаётчанлиги ва унинг фаолиятини сақлаб
қолиш мухим ахамият касб этади. Стоматологияда
витал тишлар реставрациясини қўллаш асосий
клиник афзаллик саналиб, олиб қўйилмайдиган
тиш протезларининг мустахкам адгезия ва
фиксацияни таминлайдихамда бемор хаёти сифати
яхшиланишига ёрдам беради (Головаленко А.Л,
хаммуаллифлар билан 2014; Проскурдин Д.В
хаммуаллифлар билан 2013).
Тишларнинг замонавий реставрация усуллари
чархланган витал тишларни ташки таьсирлардан
химоялаган холда олиб борилиши зарур
(Шарановская А.О, хаммуаллифлар билан 2013;
Chu C.H et al, 2014; Pinto S,C et al.2014).
Сунъий синтезланган гидроксиаппатитни
қўллаш чархланган тишлар қаттиқ тўқимаси
резистентлигини
ошишига
ёрдам
беради
(Афанасов Ф.П 2010, Байтус Н.А 2014, Булкина
Н.В хаммуаллифлар билан 2014).
Гидроксиаппатит
сақловчи
препаратлар,
шунингдек ProArgin-8% аргинин ва калций
карбонат
бирикмаси
тишлардаги
юкори
сезувчанлигида қўлланилади. Ушбу препаратни
чархланган тишлар сезувчанлигида қўллаш
амалиёти хали ўтказилмаган (Бурик А.Ю 2014;
Гажва С.И 2012; Pilo R. et. al. 2016).
Дентин сезувчанлиги муаммоси турли
препаратлар ишлаб чиқишга туртки берди.Бу
препаратлар кимёвий таркиби,таъсир механизми
ва кўрсатмасига қараб турли хил бўлади.
Лекин уларни мақсади битта бўлганлиги учун
уларга десенситайзерлар деб ном берилди,улар
дентин каналларини ёпади,понасимон нуқсон
шаклланишини олдини олади,дентин устида
парда хосил қилади.Хозирги кунда стоматологик
десенситайзерлардан “Gluma Desensitayzer”,
”Seal&Protest”, “Desensil”, “D/Sense 2”, “Vivo
Sens” ишлаб чиқарилади(Жолудев С.Е Димитрова
Ю.В 2013).
Гаража С.Н. НекрасоваА.А (2006) ўзларининг
изланишларида 30% ли кумуш нитрати
эритмасини чуқур чархлашларда чархлашдан
кейинги оғриқларни олдини олишда яхши
натижа беришини айтишган.Кумуш нитрати
яллиғланишга қарши,бактериоцид ва асоратларга
қарши таьсир этади.
Тиш қаттиқ туқималари қалинлигини қатор
олимлар томонидан урганилган буларга:Липетс
М.С ва Комаленкова Э.С (1955) махсус ўлчовлар
ўтказиб тиш қаттиқ то’қимасини қалинлиги
жадвалини тайёрлашган .
Аболмасов Н. Г (1967) олд тишлар қаттиқ
тўқимасини ҳар-хил ёшдаги инсонлардаги
қалинлигини ўлчаган ва фронтал тишлар учун
хавфсиз юзаларни қалинлик жадвалини тузган.
Клюев Б.С (1972) ва Гаврилов Э.И чархлашда
тишларни хавфсиз сохалари борлигини айтиб
ўтган ва жадвал тузишган унга кўра юқори ва
пастки жағ тишлари фронтал тишларга нисбатан
қалин тиш қаттиқ тўқималарига эга.
Клюев Б.С буйича, хавфсиз юзалар фронтал
тишларда кесув қиррасидан пулпа бўшлиги
орасидаги оралиқда купроқ,орал-вестибуляр ва
экватор қисмларида нисбатан камроқ бўлади.
Премолярларда
хавфсиз
юзалар
чайнов,
апроксимал,орал-вестибуляр,экватор юзаларида
бор лекин апроксимал бўйин сохаларида камроқ
хисобланади. Моляр тишларда чайнов юзасида
хавфсиз юза қалин бўлади.Ушбу зоналарда
чархлашни олиб бориш депулпациясиз замонавий
78
ортопедик қопламаларни тайёрлашга имкон
беради.
Султанова Ч.З (2019) минимал инвазив
стоматология
концепсияси
мавзусидаги
изланишларида Flowfill LC, Microhybrid L.C ва
Nanofill L.C дан (ДКГ-дентин кечиктирилмаган
герметизациясида) фойдаланган.Бунда ушбу
композитларни клиник вазиятларда қўллаган.
Унга кўра кариес ва понасимон нуқсонда
минимал инвазив усулда даволашда фақат некротик
тўқималарни олиш,эмални сақлаш ва чархлашда
кичик ишчи қисмли борлардан фойдаланиш ва
махсус кариес детекторлардан фойдаланган холда
некротик тўқимани олишга асосланган.Адгезив
тизимни тўгри қўллаб ва оқувчан композитларни
қўллашдан кейин сезувчанликни олдини олиш
мумкин.
Сергеевич К.И ва Валеревич П.В (2013)
лар ортопедик даводан кейинги асоратларда
‘’Остим-100’’ ва ‘’ГАП 85-б’’ препаратларини
таққословчи
бахолашни
утказишди.Ушбу
препаратлар гидроксиаппатит асосли бўлиб
дентин каналларини беркитишда ишлатилади.
Тишларни витал холатида ортопедик қопламалар
учун чархланганда келиб чиқадиган асоратлар(тиш
қаттиқ туқималари юкори сезувчанлиги, пулпит,
периодонтит) дентин каналларини очилиши
оқибатида ва протезлашгача бўлган оралиқда сўлак
таркибидаги инфекция,дори препаратлари, протез
фиксацияси учун қўлланиладиган материалларни
пулпага таьсири туфайли келиб чиқади.Дентин
каналларини ‘’Ostim-100’’ ва ‘’GAP 85-b’’
препаратлари билан герметизацияси эса юқорида
кўрсатилган асоратларни олдини олади.
Гаража С.Н, Кашников П.А, Гришилова Е, Н,
Кодзвкова Т.С(2014) лар томонидан ортопедик
даволаш учун чархланган витал тишларда
дентин ўтказувчанлигини камайтиришда лазер
терапиясини қўллаш самарадорлиги ўрганиб
чиқдилар.Улар
‘’Оптодан’’
стоматологик
яримўтказувчан арсенит галлий асосли терапевтик
лазер апаратидан фойдаланишди. Унда иккита
канал бўлиб 1-канал яллиғланишга қарши, 2-канал
стимуляцияловчи яъни регенераця жараёнларни
тезлаштирувчи таъсирга эга. Бу лазерни қўллаш
40.9% самарадорликка эга эканлиги аниқланди.
Мандра Ю.В ва Власова М.И хам ўз навбатида
тадқиқотларида тиш бўйин олди сохаси кариесини
(Блек V синф) чархлашдан кейин келиб чиқадиган
юқори сезувчанлигини олдини олиш мақсадида
диод лазердан фойдаланишган ва ушбу усул юқори
самара берган.
Дедеян С.А, Абкарян Г.А (2008) лар кариес
профилактикаси, даволаш ва чархлашдан кейинги
оғриқни олдини олишда “Сафорайд” эритмасини
тавсия қилишади. Унинг даволовчи таъсири уни
таркибида кумуш ва фтор борлиги учун амалга
ошади.
Гиперестезияни даволаш ва профилактикаси
учун 1% ли натрий фторид эритмасини
электрофорез қилиш хам даволаш усулларидан
биридир.Фтор ионофорези (“Рагкеп”, АҚШ)
-тиш юмшоқ ва қаттиқ тўкималарига юқори
концентрацияларини ион шаклида киритишдир.
Бу амалиёт учун “Десенси-трон 11 ” аппаратини
қўлланилади. Унинг ишлаш принципи ўхшаш
зарядларни итарилиш қонуниятига асосланган.
Натрий фториди ионларга ажралганда фтор
манфий ионланади ва тиш тўқималарига чуқур
киради ва у калций гидроксиапатитлари билан
кимёвий бирикма фторапатитлар хосил қилади.
(Гаража С.Н, 2010)
Kнаппвост А.О(1998) чуқур фторлашни
методикасини ишлаб чиқди. Унинг айтишича
оддий фторлашда фтор бирикмалари тишнинг
фақат юза қаватларида жойлашади ва тиш
ювилганда осон олиб ташланадиKнаппвостА.
Оэса икки хил препаратни ишлаб чиқди Уларни
кетма кет қўллаш эмал варонкаларида ва очилган
дентин каналларида чуқур қаватларда катталиги
5 нм келадиган калций фтор кристалларинихосил
қилади
ва
ременерализацияловчи
таъсир
кўрсатади.
Эмал ва дентин герметизацияловчи суюкликлар
дезинфекцияловчи хусусиятга хам эга ва
эмал,дентин ва цементни микроблардан химоя
қилади. Дентин герметизацияловчи суюкликни
қўллашга кўрсатма:
1. Кариес ва иккиламчи кариес рецедивини
олдини олиш учун.
2. Чархланганда дентин сезувчанлигини
камайтириш ва олдини олиш учун.
3. Витал тишларни пломбалашда пулпани
химоялаш учун.
Хусусиятлари:
дентин ва пулпани хамма
таьсирловчилардан
жумладан
кислота
ва
полимерлардан қолган мономерлардан химоялайди.
Фтор ва мис ионлари юқори концентрациясида
бактериоцид таъсир қилади. Кнаппвост А.О
фикрича, дентин герметизацияловчи суюклик
бондинг ва кислотали ишловга халақит бермайди.
Дентин юкори сезувчанлигида тез ёрдам
сифатида калий нитратдан фойдаланилади. Калий
нитратни десенсибилизацияловчи хусусиятини
калий ионларини нерв охирларига таъсири
натижасида уларни бирламчи деполяризациясидан
сўнг реполяризациясини блоклайди ва оғриқ
йўқолади (JacobsenP.L, KedjaruneU, KochM.J
2000).
Хозирги кунда революцион технологияларга:
79
ОБЗОРНЫЕ СТАТЬИ
фотоактивловчи
дезинфекция
(ФАД),
бактериостатик
даволаш
(БТС-даволаш),
фотодинамик даволаш (ФДД) ларни киритиш
мумкин. ФАД махаллий яллиғланишларни
даволашда антибиотик ва антисептикларга
алтернатив даво хисобланади. БТС-даъволаш
принципи бу молекулалар бактерия мембранасига
бирикади. Нур ёрдамида нурлантирилганда
кислород атомлари ажралади ва бактериоцид
хусусиятни беради. Лекин қуйидаги айтиб ўтилган
технологиялар технологик қийинчиликлар ва
чегараланган таъсири туфайли хозирги кунда
клиникада кам ўрин топган (RitterA.V 2006).
Охирги йилларда лазер нафақат тишларни
чархлаш балки хар хил препаратлар билан бирга
дентин гиперестезиясида хам қўлланилмоқда.
Лазернинг нейротроп таъсири унинг мухим
хусусиятидир у нерв импулсларини ўтказилиши ва
нерв толаларини тикланишини яхшилайди. Лазер
нури иссиқлик таъсири туфайли органик таркибни
(оқсил, мукополисахаридларлар) денатурациясини
чақиради ва бу денатурация махсулотлари
билан дентин каналлари ёпилади ва дентин
сезувчанлигини 90% гача пасаяди. Дентиннинг
ташки таьсирларга чиламлилиги бир йилгача
сакланади. Ва яна лазер терапияни такрорлаш
керак бўлади (Беликов А.В 2009).
Кам интенсив лазер бу зарарсиз лазер бўлиб инсон
тўқималарига даволовчи таъсир қилади. Шунинг
учун тиббиётда (LLLТ-LowLevelLaserTherapy)
тиббиёт амалиётлардан сўнг кўп ишлатилади.
Кам интенсив лазер иссиқлик чиқармайди шунинг
учун термик эффекти йўқ.Стоматологияда кам
интенсив лазерни стимуляциловчи, активловчи,
биологик жараённи нормаллаштирувчи таъсири
борлиги туфайли қўллаш қизиқиш уйғотади.
Криваногова Л.Б (2007) текширувлари шуни
кўрсатдики инфрақизил доимий частотали
лазер деменерилизация ўчоғини яхшилайди
ва тиш қаттиқ тўқималарини мустаҳкамлайди.
Терапевтик стоматологияда кам интенсив
лазерни қўллашга кўрсатма бўлиб: пародонт
касалликларида ва оғиз бўшлиғи шиллиқ
қавати яллиғланиши, пулпит ва периодонтит,
одонтоген яллиғланиш жараёнлари (алвеолит,
периостит, абсцесс ва флегмоналар),остеомиелит
ва жағ синишлари,уч шохли нерв невралгияси,
травма,
куйишлардир.Қарши
кўрсатмаларга
умумий нурли физиотерапевтик муолажалардаги
кабидир. Уларга: қон-томир системасининг
оғир кечувчи касалликлари, юрак ритмини
бузулишлари, коронар қон айланиши бузулиши
билан кечаётган атеросклеротик кардиосклероз,
церебрал қон айланишини бузилиши билан
кечаётган церебрал склероз, аортал аневризмалар,
нерв системасининг тўсатдан қўзғалувчан
касалликлари, қон касалликлари, гипертиреоз,
ўпканинг оғир босқичдаги эмфиземаси, буйрак
етишмовчилиги,хавфли ўсмалар, декомпенсация
босқичдаги қандли диабед ва бошкалар.
Лазер нурини тиш қаттиқ тўқимасига таъсири
туфайли пулпанинг хужайравий элементларида
моддалар алмашинуви кучаяди. Лазер нури
бундан ташқари фибринолитик ва тромболитик
хусусияти яъни: сладж - синдроми ликвидацияси,
микротромбозлар, микроциркуляция оқимда
қон айланиш тикланиши, тўқима гипоксиясини
ва ацидозни пасайиши, бузилган тўқима
метоболизмини ва трофикасини тиклайдиган
эффектни беради. Бундан ташқари лазер нури
аналгетик, бактериостатик ва бактериоцид
таъсир қилади ва махаллий иммун тизимини
активлаштиради (Шугайлов И.А 2011).
Хозирги вақтда юқори интенсив лазер нурлари
тиш қаттиқ тўқималарини чархлаш, суяк ва
юмшоқ тўқималарини кесиш ва ажратиш учун
қўлланилади. Диод лазерлар 792-1030 нм ли тўлқин
узунлигига эга ва қисман кучсиз тасирлидир.
Диодли лазер аппаратлари компакт ва клиникада
қўллаш учун қулайдир (Ковинова А).
Хулоса:
Тегишли мавзудаги илмий тадкикотлар
шуни курсатдики, тиш қаттиқ туқимасини олиб
қуйилмайдиган тиш протезлари билан протезлаш
учун чархланган тишлар пулпа туқимасини
шикастламаслик мақсадида бир неча усуллар
мавжуд.
Кам
интенсив
лазер
нурлари
тиш
туқимасининг органик таркибини яьни оқсил
ва мукополисахаридларни денатурациялайди,
денатурация махсулотлари дентин каналларини
ёпади.
Эмал
ва
дентин
герметизацияловчи
суюкликлар дентин каналларини ёпиши билан
бирга дезинфекцияловчи хусусиятга эга, яьни
микроблардан ҳимоя қилади.
Хавфсиз соҳалар чегарасида чархлашни олиб
бориш эса дентин каналларини очилишини ва шу
билан бирга чархлашдан кейинги огриқлар, тиш
пулпасига булган зарарли таасуротларни олдини
олади.
Тиш қаттиқ туқимасини чархлаш вақтида
пулпага зарарли тасирларни камайтириш учун
борни тугри танлаш, борни оптимал айланиш
тезлиги ва оптимал босимда чархлаш, сув билан
чархлаш, тухтаб чархлаш каби омилларга амал
қилиш лозим.
АДАБИЁТЛАР
1. Загорский, В.А. Прочностные свойства
твердых тканей зубов. Часть II В.А. Загорский,
И.М. Макеева, В.В. Загорский Российский
80
стоматологический журнал. -2014 стр.9-12
2. Dentin hypersensitivity following tooth
preparation: A clinical studyin the spectrum of gender
K. Yadav, A. Sofat, R.S. Gambhir, V. Galhotra J Nat
Sci Biol Med.- 2014 p.21-24
3. Ding, Y.J. A randomized double-blind
placebo-controlled study of the efficacy of Clinpro
XTvarnish and Gluma dentin desensitizer on
dentinhypersensitivity Y.J. Ding, H. Yao, G.H. Wang
Am J Dent. -2014 p.79-83
4. Effect of a new combined therapy
with nano-carbonate apatite and CO2 laser on
dentinhypersensitivity in an in situ model S.Y. Han,
J.S. Kim, Y.S. Kim, H.K. Kwon, B.I. Kim Photomed
Laser Surg. -2014 p.394-400
5. Effectiveness
of
nano-hydroxyapatite
toothpaste in reducing dentin hypersensitivity: A
double-blind randomized controlled trial M. Vano, G.
Derchi, A. Barone, U.Covani Quintessence Int.- 2014
p.703-711
6. Enhancement
of
nano-hydroxyapatite
bonding to dentin through a collagencalcium dual-
affinitive peptide for dentinal tubule occlusion R.
Wang, Q. Wang, X. Wang [et al.]
7. J Biomater Appl. -2014 p.268-277
8. Randomized controlled clinical trial on the
efficacy of dentin desensitizing agents /Mehta D.,
Gowda V.S., Santosh A., Finger W.J., Sasaki K. Acta
Odontol Scand. -2014 p.1-6
9. The Effect of Three Desensitizing Agents on
Dentin Hypersensitivity: A Randomized, Split-mouth
Clinical Trial C. Torres, T. Silva, B. Fonseca, A. Sales,
P. Holleben, R. Di Nicolo, A. Borges Oper. Dent.-
2014 p.13-25
10. West, N. Dentine hypersensitivity N. West, J.
Seong, M. DaviesMonogr. Oral Sci. -2014 p.108-122
11. Oral Health Related Quality of Life Before
and After Treatment of Dentin Hypersensitivity With
Cyanoacrylate and Laser Thiago Cesar Lima Natalia
Maria Vieira Barbosa Camila GRASIELLE de Sa
Azevedo Fabiana Rodrigues de Matos Dhelfeson
Willya Douglas de Oliveria Evandro Silveira de
Oliveira Maria Laticia Ramos Jorge Patricia Furtado
Goщalves and Olga Dumont Flecha Journal of
Periodontology February 2017 p.162-164
12. Clinicians Guide to the Diagnosis and
Management of Tooth Sensitivity SaharTaha Brian
H.Clarkson,2014 p.42-44
13. Treatment of frictional dental hypersensitivity
with computer guided occlusal adjustments.Yiannios
N1,Kerstein RB2,Radke J2.Cranio.2016 p.53-58
14. Oral Health Related Quality OF Life Before
and After Treatment of Dentin Hypersensitivity With
Ceanoarelaty and Laser Thiago Cesar Lima NaTalia
Maria Vieira Barbosa Camila Grasielle de Sa Azevedo
Fabiana Rodrigues de Oliveira Evandro Silveira de
Oliveira Maria Leticia Ramos Jorge Patricia Furtado
Goщalves and Olga Dumont Flecha. Journal of
Periodontology February 2017 p.166-172
15. Clinicians Guide to the Diagnosis and
Management of Tooth Sensitivity SaharTaha Brian H
Clarkson,2014 p.45-51
16. Treatment OF frictional dental hypersensitivity
with computer guided occlusal adjustments.2016
p.24-28
17. Гаража
И.С.
оценка
измениния
резистентности
эмали
и
эффективности
применения
аргининсодержащего
препарата для реминерализующей терапии
при отбеливании витальных зубов\ И.С
Гаража,Т.Ш.Коджакова,И.А.Кражан \ Актулные
вопросы клинической стоматологии. Сборник
научных работ-СтГМУ 2014 стр.72-75
18. Гришилова, Е.Н. Применение лазерного
излучения вкомплексной защите витальных зубов,
препарированных
подметаллокерамические
несъемные протезы/ Е.Н. Гришилова, С.Н.
Гаража,Т.Ш. Коджакова// Сб. работ 49
Всероссийской научно-практическойконференции
«Актуальные
вопросы
клинической
с т о м а т о л о г и и » . - С т а в р о п о л ь . - 2 0 1 4 . - С .
120-122Т.Ш.Коджакова. И.С.Гаража. И.А.Кражан.
А.О.Готлиб 2014 стр.334-343
19. Загорский,
В.А.
Прочностные
свойства твердых тканей зубов.Часть II/ В.А.
Загорский, И.М. Макеева, В.В. Загорский //
Российскийстоматологический журнал. -2014
стр.42-44
20. Влияние
лазерного
излучения
на
проницаемость дентина и функциональное
состояние пульпы препарированных зубов/
С.Н.Гаража. П.А.Кашников. Е.Н.Гришилова.
Т.Ш.коджакова. // Вестник новых медицинских
технологий 2014 стр.18-21
21. Терапия гиперестезии твердых тканей
с применением аргининсодержащей пасты при
отбеливании витальных зубов/ И.С.Гаража.
С.Н.Гаража. А.Н.Бражников. А.В.Зеленская.
Т.Ш.Коджакова. З.Б.Чочиева // Актулные вопросы
клинической стоматологии. Сборник научных
работ-СтГМУ.2015 стр.76-78
22. Оценка клинических результатов примения
фотодинамической и лазерной терапии при
лечении катарального гингивита/ К.Ю.Демина.
Е.Н.Гришилова. Т.Ш.Коджакова. С.Н.Гаража. //
Медицинский вестник Северного Кавказа. 2016
стр.592-593
23. Эффективность гипосенситации твердых
тканей зубов аргининсодержащей пастой/
И.С.гаража.
М.Н.Орлов.
Т.Ш.Коджакова.
81
ОБЗОРНЫЕ СТАТЬИ
С.С.Хачатуров. // Актулные вопросы клинической
стоматологии.
Сборник
научных
работ-
СтГМУ.2016 стр.65-67
24. Воздействие
аргинина
и
фтора
на резистентность твердых тканей зубов
аргининсодержащей
пастой/
И.С.Гаража.
Т.Ш.Коджакова. С.Н.Гаража. Е.Н.Гришилова. //
Актулные вопросы клинической стоматологии
-СтГМУ 2017 стр.52-54
25. Анализ
осложнений
при
профессиональном
отбеливании
витальных
зубов и их коррекция\ И.С.Гаража. А.О.Готлиб.
И.А.Кражан.
Т.Ш.Коджакова.\\
актуальные
вопросы клинической стоматологии. Сборник
науных работ-СтГМУ - 2014 стр.115-118
26. Влияние
лазерного
излучения
на
проницаемость дентина и функциональное
состояние пульпы препарированных зубов/
С.Н.Гаража. П.А.Кашников. Е.Н.Гришилова.
Т.Ш.Коджакова.// Вестник новых медицинских
технологий. 2014 стр.18-21
27. Терапия гиперестезии твердых тканей
с применением аргининсодержащей пасты
при отбелвания витальных зубов/ И.С.Гаража.
С.Н.Гаража. А.Н.Бражникова. А.В.Зеленская.
Т.Ш.Коджакова. З.Б.чочиева. // Актулные вопросы
клинической стоматологии. Сборник научных
работ-СтГМУ.2015 стр.76-78
28. Оценка
клинических
результатов
применения фотодинамической и лазерной
терапии при лечении катарального гингивита/
К.Ю.Демина. Е.Н.Гртшилова. Т.Ш.Коджакова.
С.Н.Гаража. // Медицинский вестник Северного
Кавказа. 2016 стр.592-593
29. Оценка действия антисептиков на дентин
препарированных
зубов/
А.Н.Бражникова.
С.Н.Гаража. Т.Ш.Коджакова. И.С.Гаража. // В
сборнике: Актуальные аспекты современной
стоматологии и инплантологии Материалы
научно-практической конференции. –СтГМУ. 2017
стр.322-326
30. Эффективность терапии гиперестезии
твердых
тканей
зубов/И.С.Гаража.
Т.Ш.Коджакова. С.Н.Гаража. Е.Н.Гришилова. // В
сборнике: Современные диагностики, лечения и
профилактики стоматологических заболеваний.
-СтГМУ 2018 стр.177-179
31. Влияние
комплексного
воздействия
ангинина и накогидроксиапатита на твердые
ткани препарированных зубов/ Т.Ш.Коджакова.
С.Н.Гаража.
Е.Н.Гришилова.
М.С.Гришков.
Д.В.Мартынов. // Российский стоматологический
журнал- 2018 стр.18-21
Аннотация
На основании анализа специальной литературы
изучены современные методы профилактики
и лечения постоперативной гиперестезии
зубов. Современные методы профилактики
гиперестезии после препарирования направлены
на поддержание жизнеспособности и активности
пульпы зуба, при этом сошлифование зубов
должно осуществляться в условиях защищённых
от
внешних
воздействий.
Использование
искусственно синтезированного гидроксиаппатита,
современных десенсибилизаторов, элекктрофореза
30%,раствора нитрата серебра, 1% раствора
фторида натрия,нитрата калия,лазера низкий
интенсивности эффективно в современной
профилактике и лечении чувствительности после
шлифовки.
Учет зон безопасности на зубах является
важным фактором предотвращения повышенной
чувствительности после препарирования зубов.
Наши
исследования
этой
тематики
подтверждают, что вышеуказанные подходы
предотвращают повреждение тканей пульпы
зуба. Применение вышеуказанных методик
профилактики предотвращают травму пульпы
здоровых зубов, что значительно сокращает
осложнения в зубном протезировании.
Ключевые слова:
Препарирование зубов,
гиперестезия, десенситайзеры, низкоинтенсивный
лазер, высокоинтенсивный лазер, адгезивные
системы, праймер, бондинг.
Annotation
Based on the analysis of special literature, modern
methods of prevention and treatment of postoperative
dental hyperesthesia were studied. Modern methods of
preventing hyperesthesia after preparation are aimed
at maintaining the viability and activity of the tooth
pulp, while grinding teeth should be carried out in
conditions protected from external influences. The use
of artificially synthesized hydroxyappatite, modern
desensitizers, electrophoresis 30%, silver nitrate
solution, 1% sodium fluoride solution, potassium
nitrate, low-intensity laser is effective in modern
prevention and treatment of sensitivity after grinding.
Taking into account the safety zones on the teeth
is an important factor in preventing hypersensitivity
after tooth preparation.
Our research on this topic confirms that the above
approaches prevent damage to the pulp tissues of the
tooth. The use of the above methods of prevention
prevents injury to the pulp of healthy teeth, which
significantly reduces complications in dental
prosthetics.
Key words:
Teeth preparation, hyperesthesia,
desensitizers, low intensyty leser, high intensity leser,
adhesive systems, primer, bonding.