ЎЗБЕКИСТОН
ҚОНУНЧИЛИГИ
ТАҲЛИЛИ
♦
UZBEK LAW REVIEW
♦
ОБЗОР
ЗАКОНОДАТЕЛЬСТВА
УЗБЕКИСТАНА
2017
№
3
♦
ЎЗБЕКИСТОН
ҚОНУНЧИЛИГИ
ТАҲЛИЛИ
♦
UZBEK LAW REVIEW
♦
ОБЗОР
ЗАКОНОДАТЕЛЬСТВА
УЗБЕКИСТАНА
43
А
.
Д
.
Ахмедов
,
ТДЮУ
мустақил
изланувчиси
,
ю
.
ф
.
н
.
ЎЗБЕКИСТОНДА
ТЕХНОПАРКЛАР
ФАОЛИЯТИНИ
ҲУҚУҚИЙ
ТАРТИБГА
СОЛИШ
Аннотация
:
ушбу
мақолада
Ўзбекистон
Республикаси
қонунчилигидаги
технопарклар
тўғрисидаги
новеллалар
кўриб
чиқилган
ва
таҳлил
қилинган
.
Хусусан
,
янги
ташкил
қилинаётган
миллий
технопарклардаги
инновацион
фаолият
субъектлари
фаолиятидаги
айрим
муаммолар
хусусиятлари
муаллиф
томонидан
кўриб
чиқилган
бўлиб
,
уларнинг
ечими
сифатида
ушбу
соҳадаги
шартномавий
-
ҳуқуқий
базани
такомиллаштириш
лозимлиги
таъкидланган
.
Калит
сўзлар
:
Венчур
,
дирекция
,
инвестиция
,
инновация
,
инновацион
фаолият
субъекти
,
старт
-
ап
,
технопарк
Аннотация
:
В
настоящей
статье
рассмотрены
и
проанализированы
новеллы
в
законодательстве
Рес
-
публики
Узбекистан
о
технопарках
.
В
частности
,
авто
-
ром
отмечены
некоторые
проблемные
аспекты
дея
-
тельности
субъектов
инновационной
деятельности
во
вновь
создаваемых
отечественных
технопарках
,
ре
-
шение
которых
заключается
в
совершенствовании
договорно
-
правовой
базы
в
этой
сфере
.
Ключевые
слова
:
Венчур
,
дирекция
,
инвестиция
,
инновация
,
субъект
инновационной
деятельности
,
старт
-
ап
,
технопарк
Annotation:
In this article there has been reviewed
and analyzed the new legislation on technological parks.
Privately, the author pointed out some problematic issues
that subjects of innovative activity face in the newly creat-
ed native technological parks and the decision of which
depends on enhancement of contractual-legal base.
Key words:
Investment, innovation, management
board, subject of innovative activity, start-up, technological
park, venture
Сўнгги
пайтда
Ўзбекистонни
инновацион
ривожлантириш
борасида
амалга
оширилаётган
бир
қатор
муҳим
чора
-
тадбирлар
таълим
,
фан
ва
ишлаб
чиқаришни
уйғунлаштириш
,
илмий
-
техникавий
ютуқларни
тижоратлаштиришга
тадбиркорлик
субъектларини
жалб
қилиш
учун
зарур
фундамент
яратмоқда
.
Ўзбекистон
Республикаси
Президенти
Ш
.
М
.
Мирзиёевнинг
таъкидлашича
, “...
амалий
ва
инновацион
илмий
тадқиқотларни
тадбиркорлик
фаолияти
билан
бирлаштириш
имкониятини
берувчи
амалий
механизмни
ташкил
этишимиз
лозим
.
Бу
эса
бир
томондан
,
инновацион
бизнесни
ривожлантиришга
имконият
яратса
,
иккинчи
томондан
,
илмий
тадқиқотларнинг
самарасини
ошириш
учун
инвестициялар
оқимини
кўпайтиришни
таъминлайди
”
[
1
]
.
Айтиш
керакки
,
Ўзбекистон
Республикаси
Президентининг
2017
йил
7
февраль
ПФ
−
4947-
сон
“
Ўзбекистон
Республикасини
янада
ривожлантириш
бўйича
ҳаракатлар
стратегияси
тўғрисида
”
ги
Фармони
билан
тасдиқланган
2017
−
2021
йилларга
мўлжалланган
Ҳаракатлар
стратегиясининг
4.4.-
бандига
мувофиқ
,
илмий
-
тадқиқот
ва
инновация
фаолиятини
рағбатлантириш
,
илмий
ва
инновация
ютуқларини
амалиётга
жорий
этишнинг
самарали
механизмларини
яратиш
,
олий
ўқув
юртлари
ва
илмий
-
тадқиқот
институтлари
ҳузурида
ихтисослаштирилган
илмий
-
экспериментал
лабораториялар
,
юқори
технология
марказлари
ва
технопаркларни
ташкил
этиш
назарда
тутилган
.
Айнан
шу
вазифалардан
келиб
чиқиб
,
Ўзбекистон
Республикаси
Президентининг
2017
йил
5
июнь
ПФ
−
5068-
сон
“
Тошкент
шаҳрининг
Яшнобод
туманида
инновация
технопаркини
ташкил
қилиш
тўғрисида
”
ги
Фармони
қабул
қилинди
.
Фикримизча
,
юқори
технологияларни
ривожлантириш
,
илмий
-
технологик
ва
инновация
тадбиркорлигининг
барқарор
ривожланишини
таъминлаш
,
кичик
инновация
корхоналарини
ташкил
этиш
,
миллий
ва
хорижий
бозорларда
рақобатбардош
,
илмий
-
ҳажмдор
маҳсулотлар
ишлаб
чиқаришни
ва
етказиб
беришни
йўлга
қўйиш
учун
қулай
муҳит
шакллантириш
мақсадида
тузилган
“
Яшнобод
”
инновация
технопарки
инновацион
фаолиятнинг
буткул
янги
турдаги
субъекти
ҳисобланади
.
Фуқаролик
ҳуқуқи
учун
новелла
бўлган
бундай
субъект
бир
қатор
ўзига
хос
хусусиятларга
эга
.
Жумладан
:
−
технопарк
Тошкент
шаҳри
ҳудуди
чегарасида
экстерриториаллик
ҳолда
жойлаштирилган
;
−
илмий
-
ҳажмдор
маҳсулотларни
ишлаб
чиқаришнинг
яхлит
инновация
занжирини
амалга
ошириш
учун
илм
-
фан
,
ўқув
ва
ишлаб
чиқариш
ташкилотларининг
фаолияти
интеграция
қилинган
;
−
инновация
лойиҳаларини
давлат
,
илмий
ташкилотлар
ва
таълим
муассасалари
,
тадбиркорлик
субъектлари
,
тижорат
банклари
,
халқаро
молия
институтлар
ва
донор
мамлакатлар
кредитлари
ҳамда
венчур
фондларининг
молия
ресурслари
ҳисобига
биргаликда
молиялаштирилади
.
−
Ўзбекистонда
илгари
технопаркларга
оид
алоҳида
қонунчилик
базаси
бўлмаганлиги
боис
юқоридаги
Фармонда
илк
бор
технопаркнинг
вазифа
ва
функциялари
белгилаб
берилди
.
Булар
жумласига
қуйидагилар
киради
:
−
патент
софлигини
инобатга
олган
ҳолда
,
инновация
ишланмаларини
,
ички
ва
ташқи
бозорларда
талаб
юқори
бўлган
юқори
технологияли
ва
рақобатбардош
маҳсулотлар
ишлаб
чиқариш
учун
саноат
-
тажриба
ва
кичик
инновация
корхоналарини
ташкил
этиш
;
−
инновация
ишланмаларнинг
саноат
-
тажриба
синовларини
ўтказиш
ва
ишлаб
чиқаришда
интеллектуал
мулк
объектларидан
фойдаланишнинг
ҳуқуқий
ҳимоясини
таъминлаш
;
−
маҳаллий
ишлаб
чиқарувчиларнинг
татбиқ
этиш
имкониятларини
ҳисобга
олган
ҳолда
замонавий
хорижий
ва
мамлакатимиз
технологияларини
трансфер
қилишни
таъминлаш
;
−
юқори
технологияли
ва
инновацияли
ишлаб
чиқаришни
ташкил
этишга
қизиққан
маҳаллий
ва
хорижий
инвесторларни
,
шунингдек
,
ушбу
мақсадлар
учун
имконият
ва
ресурсларга
эга
бўлган
тадбиркорларни
жалб
этиш
;
−
илмий
-
тадқиқот
ва
инновация
ишланмаларининг
самарадорлигини
ошириш
,
уларнинг
фаолият
кўрсатишлари
учун
қулай
шарт
-
шароитлар
яратиш
,
юқори
малакали
мутахассисларни
ҳамда
талабаларни
жалб
этиш
мақсадида
олий
таълим
муассасалари
,
Ўзбекистон
Республикаси
Фанлар
Академияси
ва
ишлаб
чиқариш
соҳасидаги
субъектлар
ўртасида
ўзаро
узвий
ва
амалий
алоқаларни
таъминлаш
;
ЎЗБЕКИСТОН
ҚОНУНЧИЛИГИ
ТАҲЛИЛИ
♦
UZBEK LAW REVIEW
♦
ОБЗОР
ЗАКОНОДАТЕЛЬСТВА
УЗБЕКИСТАНА
2017
№
3
♦
ЎЗБЕКИСТОН
ҚОНУНЧИЛИГИ
ТАҲЛИЛИ
♦
UZBEK LAW REVIEW
♦
ОБЗОР
ЗАКОНОДАТЕЛЬСТВА
УЗБЕКИСТАНА
44
−
инновация
ишланмалари
натижаларини
тегишли
тармоқлар
маҳаллий
ишлаб
чиқарувчилар
амалий
фаолиятига
кенг
жорий
этиш
.
Кўриниб
турганидек
,
давлат
технопаркка
,
асосан
,
мувофиқлаштириш
ва
ташкиллаштиришга
оид
функцияларни
юклаган
.
Шундан
келиб
чиқиб
,
уларни
амалга
ошириш
учун
шартномавий
-
ҳуқуқий
базани
янада
такомиллаштиришга
эҳтиёж
пайдо
бўлмоқда
.
Бошланғич
босқичда
технопарк
фаолиятига
дахлдор
бўлган
суъектлар
ўртасидаги
ҳуқуқий
муносабатлар
директив
(
маъмурий
-
ҳуқуқий
)
усул
билан
тартибга
солиниши
мумкин
.
Бу
борада
“
Яшнобод
”
технопаркининг
мувофиқлаштирувчи
кенгаш
ташкил
этилган
бўлиб
,
унинг
асосий
функциялари
қуйидагилардан
иборат
:
−
технопаркни
ривожлантириш
,
инновация
ишланмалари
асосида
старт
-
аплар
ташкил
этиш
учун
қулай
шарт
-
шароитлар
яратишга
кўмаклашиш
бўйича
давлат
ва
хўжалик
бошқарув
органлари
,
тижорат
банклари
,
илмий
ва
таълим
муассасалари
фаолиятини
мувофиқлаштиришни
амалга
ошириш
;
−
технопарк
резидентларига
инновация
жараёнларининг
барча
босқичларида
молиялаштиришга
,
шу
жумладан
инновация
маҳсулотларининг
истеъмолчилари
,
тижорат
банклари
,
ҳомийлар
,
шу
жумладан
хорижий
маблағларини
жалб
қилишга
кўмаклашиш
;
−
технопарк
маъмурияти
фаолиятига
,
хусусан
,
инновация
фаолиятини
юритадиган
резидентларни
жалб
қилиш
,
янги
ишлаб
чиқаришни
ташкил
этиш
учун
ишлаб
чиқариш
хоналари
ва
ер
участкалари
ажратиш
масалаларида
кўмаклашиш
;
−
юқори
технологияли
лойиҳаларни
амалга
ошираётган
кичик
бизнес
ва
тадбиркорлик
субъектларининг
инновация
ишланмаларини
кейинчалик
уларга
технопарк
резиденти
мақомини
бериш
мақсадида
танлаб
олиш
ва
экспертизадан
ўтказиш
;
−
технопарк
резидентлари
ҳисобланган
хўжалик
юритувчи
субъектларга
ички
бозорда
барқарор
кооперация
алоқаларини
ўрнатиш
ҳамда
инновация
маҳсулотларини
экспортга
йўналтиришга
кўмаклашиш
.
Бундан
ташқари
,
технопарк
бошқарувида
маъмурий
-
ҳуқуқий
муносабатлар
фуқаролик
-
ҳуқуқий
муносабатлардан
устунлиги
технопарк
раҳбарининг
мақоми
Ўзбекистон
Республикаси
иқтисодиёт
вазири
ўринбосарига
тенглаштирилишида
ҳам
ўз
аксини
топмоқда
.
Технопарк
фаолиятидаги
мулкий
муносабатлар
ҳам
ўзига
хос
жиҳатга
эга
эканлигини
кузатишимиз
мумкин
.
Хусусан
,
технопарк
иштирокчилари
ҳисобланган
илмий
ва
олий
таълим
муассасалари
технопарк
резидентларига
илмий
ишлаб
чиқариш
бинолари
,
шу
жумладан
лабораториялар
,
конструкторлик
бюролари
,
тажриба
-
синов
ишлаб
чиқариш
,
техник
хизмат
кўрсатиш
комплексларини
,
шунингдек
,
фойдаланилмаётган
давлат
мулки
биноларини
ижарага
беришлари
мумкин
ва
ижара
тўловларидан
тушган
пул
маблағларини
,
ўрнатилган
тартибда
балансда
сақловчининг
ихтиёрида
қоладиган
маблағлардан
ташқари
,
технопарк
дирекциясига
йўналтирилади
.
Солиқ
-
ҳуқуқий
муносабатлар
технопарк
иштирокчиларига
берилган
солиқ
имтиёзларидан
фойдаланишда
бир
қатор
ўзига
хос
белгиларга
эгадир
.
Хусусан
,
технопарк
маъмурияти
ва
резидентлари
амалга
оширилаётган
лойиҳалар
доирасида
фаолият
кўрсатиш
даврида
қуйидагилардан
озод
этилган
:
−
ер
солиғи
,
фойда
солиғи
,
юридик
шахсларнинг
мол
-
мулкига
солинадиган
солиқ
,
ободонлаштириш
ва
ижтимоий
инфратузилмани
ривожлантириш
солиғи
,
ягона
солиқ
тўлови
,
шунингдек
,
Ўзбекистон
Республикаси
Вазирлар
Маҳкамаси
ҳузуридаги
Республика
йўл
жамғармасига
ва
Ўзбекистон
Республикаси
Молия
вазирлиги
ҳузуридаги
Бюджетдан
ташқари
умумтаълим
ва
тиббиёт
муассасаларининг
моддий
-
техник
базасини
ривожлантириш
жамғармасига
мажбурий
тўловлардан
;
−
ўрнатилган
тартибда
тасдиқланадиган
рўйхатга
мувофиқ
,
лойиҳани
амалга
ошириш
доирасида
ўз
эҳтиёжи
учун
четдан
олиб
келинадиган
,
Ўзбекистон
Республикасида
ишлаб
чиқарилмайдиган
асбоб
-
ускуна
,
хом
-
ашё
,
материаллар
,
реактивлар
,
бутловчи
буюмлар
ҳамда
қурилиш
материаллари
учун
божхона
тўловларидан
(
божхона
йиғимларидан
ташқари
).
Таъкидлаш
жоизки
,
технопарк
бошқаруви
алоҳида
юридик
шахс
–
дирекция
зиммасига
юклатилди
.
Ўзбекистон
Республикаси
Вазирлар
Маҳкамасининг
2017
йил
5
июль
468-
сон
“
Тошкент
шаҳрининг
Яшнобод
туманидаги
инновация
технопарки
фаолиятини
ташкил
этиш
чора
-
тадбирлари
тўғрисида
”
ги
қарорига
мувофиқ
,
Тошкент
шаҳар
ҳокимлиги
муассиси
ҳисобланадиган
“
Яшнобод
”
инновация
технопарки
дирекцияси
”
давлат
унитар
корхонаси
ташкил
этилди
.
Ушбу
ҳолат
таҳлили
шуни
кўрсатмоқдаки
,
технопарк
дирекциясининг
ҳуқуқий
мақоми
ва
ваколатлари
эркин
иқтисодий
зоналар
дирекциялари
каби
давлат
томонидан
қатъий
белгилаб
берилган
.
Жумладан
,
дирекция
:
−
технопарк
ҳудудида
инвестициялаш
тўғрисида
инвесторлар
билан
битимлар
ҳамда
унинг
резидентлари
билан
инвестиция
лойиҳаларини
амалга
ошириш
тўғрисида
шартномалар
тузиши
;
−
технопарк
резидентларида
инновация
лойиҳаларини
амалга
оширишда
пайдо
бўладиган
ташкилий
ва
бошқа
масалаларни
ҳал
этиш
чора
-
тадбирларини
кўриши
;
−
технопарк
резидентлари
томонидан
ўзларига
қабул
қилган
мажбуриятларнинг
зарур
даражада
бажарилиши
юзасидан
назоратни
амалга
оширади
,
кейинчалик
унинг
натижаларини
туман
ҳокимлигига
ва
мувофиқлаштирувчи
кенгашга
тақдим
этиши
;
−
инвесторлар
ёки
резидентлар
томонидан
қабул
қилинган
мажбуриятлар
бажарилмаган
тақдирда
мувофиқлаштирувчи
кенгаш
қарорлари
асосида
,
технопарк
ҳудудида
инвестициялаш
тўғрисида
инвесторлар
билан
тузилган
битимларни
ва
инвестиция
лойиҳаларини
амалга
ошириш
тўғрисида
технопарк
резидентлари
билан
тузилган
шартномаларни
бекор
қилиш
учун
судга
даъво
аризалари
билан
мурожаат
қилиши
;
−
технопарк
фаолиятини
оператив
бошқариш
ва
резидентлар
томонидан
инновация
лойиҳаларининг
амалга
оширилиши
юзасидан
назоратни
таъминлаш
бўйича
бошқа
функцияларни
амалга
ошириши
белгиланди
.
Шу
билан
бирга
технопарк
резидентлари
фаолиятини
молиялаштиришнинг
қуйидаги
механизми
илк
бор
қонунчиликда
аниқланди
:
ЎЗБЕКИСТОН
ҚОНУНЧИЛИГИ
ТАҲЛИЛИ
♦
UZBEK LAW REVIEW
♦
ОБЗОР
ЗАКОНОДАТЕЛЬСТВА
УЗБЕКИСТАНА
2017
№
3
♦
ЎЗБЕКИСТОН
ҚОНУНЧИЛИГИ
ТАҲЛИЛИ
♦
UZBEK LAW REVIEW
♦
ОБЗОР
ЗАКОНОДАТЕЛЬСТВА
УЗБЕКИСТАНА
45
−
биринчи
босқич
:
илмий
тадқиқотларнинг
барча
босқичларини
ўтказиш
–
Фан
ва
технологиялар
бўйича
Давлат
комиссияси
ҳузуридаги
Илмий
-
техник
фаолиятни
қўллаб
-
қувватлаш
ва
ривожлантириш
жамғармаси
маблағлари
,
инновация
ишланмалари
буюртмачилари
,
асосий
фойдаланувчилари
ва
донорлар
маблағлари
,
шунингдек
халқаро
молия
институтлари
грантлари
ҳисобига
;
−
иккинчи
босқич
:
тажриба
лойиҳаларини
амалга
ошириш
инновация
ишланмаларининг
буюртмачилари
ва
асосий
фойдаланувчилари
маблағлари
ҳисобига
;
−
учинчи
босқич
:
тажриба
-
саноат
жиҳатидан
жорий
этиш
–
инновация
ишланмалари
буюртмачилари
,
асосий
фойдаланувчилари
ва
донорлар
маблағлари
,
шунингдек
тижорат
банклари
кредитлари
ва
халқаро
молия
институтлари
грантлари
ҳисобига
;
−
тўртинчи
босқич
:
тижорат
жиҳатидан
жорий
этиш
–
тижорат
банклари
кредитлари
,
халқаро
молия
институтлари
кредитлари
ва
донорлар
маблағлари
ҳисобига
амалга
оширилади
.
““
Яшнобод
”
инновация
технопарки
тўғрисида
”
ги
Низомнинг
тизимли
таҳлили
шуни
кўрсатмоқдаки
,
бу
соҳа
янги
бўлгани
сабабли
ҳужжатда
қўлланилган
терминология
қайта
кўриб
чиқилиши
мақсадга
мувофиқ
.
Хусусан
,
технопарк
тушунчасига
“
ўзаро
,
давлат
ҳокимияти
органлари
,
фуқароларнинг
ўзини
ўзи
бошқариш
органлари
билан
ҳамкорлик
қилувчи
,
тадбиркорлик
,
инвестиция
фаолиятини
ва
илмий
фаолиятни
юритиш
мақсадида
замонавий
технологик
ва
ташкилий
муҳитни
шакллантирувчи
илм
-
фан
ва
таълимнинг
тижорат
ва
нотижорат
ташкилотлари
,
молия
институтлари
ва
тадбиркорларнинг
интеграциялашуви
шакли
”
деб
таъриф
берилган
.
Кўриниб
турганидек
,
ҳуқуқ
ижодкори
бу
ерда
конкретликдан
қочиб
,
мавҳум
интеграция
шакли
номини
келтирган
.
Шунингдек
,
мазкур
тушунчада
фуқароларнинг
ўзини
ўзи
бошқариш
органлари
билан
ҳамкорлик
қилиш
инновация
фаолиятини
амалга
оширишга
алоқаси
ноаниқ
қолмоқда
.
Шунингдек
,
технопарк
резиденти
деганда
,
“
технопарк
ҳудудида
технопаркнинг
мол
-
мулкидан
,
номоддий
активларидан
,
преференциялар
ва
кўрсатиладиган
хизматларидан
фойдаланадиган
ва
белгиланган
тартибда
“
Яшнобод
”
технопарки
резидентлари
реестрига
киритилган
,
илмий
ишланмаларни
,
тадқиқотларни
,
тажриба
лойиҳаларини
саноатда
,
тижоратда
жорий
этишни
амалга
оширувчи
юридик
шахс
”
ни
тушунишимиз
керак
.
Бу
ўринда
айтиш
жоизки
,
ҳуқуқ
ижодкори
фуқаролик
ҳуқуқининг
якка
тартибдаги
тадбиркор
,
юридик
шахс
филиали
ва
оддий
ширкат
каби
субъектларини
нима
сабабдан
назардан
четда
қолдиргани
кўп
саволлар
туғдирмоқда
.
Шу
ўринда
айтиш
ўринлики
,
Низомнинг
18-
бандида
юридик
ва
жисмоний
шахс
(
Ўзбекистон
Республикаси
резиденти
)
технопарк
резиденти
мақомини
олиш
учун
талабгор
бўлиши
мумкинлиги
белгиланган
.
Кўриниб
турибдики
,
битта
норматив
-
ҳуқуқий
ҳужжатнинг
ичида
бундай
қарама
-
қаршилик
келажакда
резидент
сифатида
рўйхатга
олиш
жараёнида
жиддий
муаммоларга
олиб
келиши
мумкин
.
Таъкидлаш
жоизки
,
Президент
Фармони
ва
Вазирлар
Маҳкамаси
қарорида
кўрсатилган
технопарк
функциялар
кўлами
айнан
эмаслигини
кузатишимиз
мумкин
.
Бу
борада
,
Низомда
технопарк
фаолиятининг
қуйидаги
функциялар
амалга
оширилиши
белгиланган
:
−
тадқиқотлар
ва
ишланмаларни
тижоратлаштиришга
мўлжалланган
кичик
инновация
корхоналарини
ташкил
этиш
ва
ривожлантиришга
,
шунингдек
бошловчи
тадбиркорларга
инновация
лойиҳаларини
амалга
оширишда
кўмаклашиш
;
−
олий
таълим
муассасаларининг
профессор
-
ўқитувчилар
таркиби
ва
талабаларини
,
илмий
ташкилотлар
ходимларини
,
алоҳида
олимлар
ва
мутахассисларни
тадбиркорлик
фаолиятига
фаол
жалб
қилиш
,
уларнинг
ғоя
ва
лойиҳаларини
амалга
оширишда
кўмаклашиш
;
−
технопарк
резидентларига
кенг
кўламли
хизматлар
кўрсатиш
,
шунингдек
технопарк
резидентларига
илмий
-
техник
тадқиқотлар
,
ишланмалар
ва
ихтиролар
натижаларини
тижоратлаштиришда
кўмаклашиш
;
−
инновация
менежменти
ва
инновациялар
мар
-
кетинги
соҳасида
тадбиркорлар
ва
мутахассислар
ўқитишни
ва
тайёрлашни
ташкил
этиш
,
уларнинг
касбий
,
ҳуқуқий
,
иқтисодий
ва
бошқарув
билимлари
даражасини
ошириш
;
−
илмталаб
технологиялар
ва
рақобатбардошли
маҳсулотлар
яратишга
йўналтирилган
илмий
-
техник
лойиҳалар
ва
дастурлар
ишлаб
чиқилишига
ва
улар
-
нинг
амалга
оширилишига
кўмаклашиш
;
−
қонун
ҳужжатларига
мувофиқ
,
халқаро
илмий
-
техник
ҳамкорликни
ташкил
этиш
ва
амалга
ошириш
;
−
инновация
лойиҳаларини
молиялаштиришга
ёки
тижоратлаштиришга
кўмаклашувчи
хорижий
ва
маҳал
-
лий
молия
институтлари
,
ташкилотлар
ва
йирик
корхо
-
наларнинг
лойиҳаларини
жалб
этиш
;
−
тижорат
,
экспорт
,
илмий
салоҳиятга
эга
бўлган
ҳамда
илғор
техника
ва
илмталаб
технологиялар
асо
-
сида
янги
маҳсулотлар
ва
хизматларни
ишлаб
чиқаришга
йўналтирилган
инновация
таклифларини
танлаб
олишни
ташкил
этиш
;
−
технопарк
резидентлари
ва
қатнашчиларига
илмий
-
тадқиқот
ва
тажриба
-
конструкторлик
ишларини
ўтказишда
,
илмий
-
тадқиқот
ва
тажриба
-
конструкторлик
ишларини
бажариш
учун
лаборатория
,
экспериментал
-
ишлаб
чиқариш
майдонларини
,
асбоб
-
ускуналарни
,
шунингдек
офис
,
ишлаб
чиқариш
,
омборхона
,
ўқув
би
-
ноларини
,
конференц
-
заллар
,
аудиториялар
ва
бошқа
биноларни
шартнома
асосида
ижарага
бериш
йўли
билан
уларнинг
натижаларини
ишлаб
чиқаришда
ўзлаштиришда
кўмаклашиш
.
Шунингдек
,
Низомда
“
Яшнобод
”
технопарки
дирек
-
циясининг
асосий
вазифалари
қаторига
:
−
технопарк
резидентларига
инновация
жараёни
ва
инновация
маҳсулотларини
тижоратлаштиришнинг
барча
босқичларида
молиялаштиришни
,
шу
жумладан
давлатнинг
,
илмий
ташкилотлар
ва
таълим
муассаса
-
ларининг
,
тадбиркорлик
субъектларининг
,
тижорат
банкларининг
,
халқаро
молия
институтлари
ва
донор
мамлакатларнинг
,
венчур
фондларнинг
,
ижтимоий
мо
-
лиялаштиришнинг
(
краудфандинг
)
молиявий
ресур
-
сларини
ва
қонун
ҳужжатларида
тақиқланмаган
бошқа
маблағларни
жалб
этишда
кўмаклашиш
;
−
технопарк
резидентларининг
инновация
лойиҳаларини
амалга
ошириши
давомида
,
шу
жумла
-
дан
уларни
технопарк
ҳудудида
жойлаштиришда
,
ушбу
мақсадлар
учун
зарур
бўлган
ҳужжатларни
ишлаб
чиқишда
,
экспертизадан
ўтказиш
ва
келишишда
,
пуд
-
ратчиларни
танлашда
ҳамда
қурилиш
пудрати
шарт
-
номаларини
тузишда
,
қурилиш
-
монтаж
ва
ишга
туши
-
риш
-
созлаш
ишларини
амалга
оширишда
,
зарур
ЎЗБЕКИСТОН
ҚОНУНЧИЛИГИ
ТАҲЛИЛИ
♦
UZBEK LAW REVIEW
♦
ОБЗОР
ЗАКОНОДАТЕЛЬСТВА
УЗБЕКИСТАНА
2017
№
3
♦
ЎЗБЕКИСТОН
ҚОНУНЧИЛИГИ
ТАҲЛИЛИ
♦
UZBEK LAW REVIEW
♦
ОБЗОР
ЗАКОНОДАТЕЛЬСТВА
УЗБЕКИСТАНА
46
меҳнат
,
энергетика
,
табиий
ва
бошқа
ресурслар
билан
таъминлашда
ташкилий
ва
бошқа
масалаларни
ҳал
этишда
кўмаклашиш
;
−
инновация
ишланмаларини
лицензиялаш
,
па
-
тентлаш
ва
киритишда
кўмаклашиш
;
−
халқаро
ҳамкорликни
ва
хорижий
инновация
технопарклари
тажриба
алмашишини
амалга
ошириш
,
“
Яшнобод
”
технопаркини
ривожлантириш
учун
хори
-
жий
экспертларни
жалб
этиш
киритилди
.
Фикримизча
,
ҳозирги
пайтда
бундай
вазифаларни
давлат
унитар
корхонасига
юклаш
бир
қанча
ҳуқуқий
характердаги
муаммоларни
юзага
келтириши
мумкин
.
Чунки
,
давлат
унитар
корхонаси
ўз
оператив
фаолиятида
муассис
томонидан
берилган
ваколатлар
ҳамда
Давлат
корхоналари
тўғрисидаги
низом
билан
белгиланган
чекловларга
дуч
келади
.
Албатта
,
бундай
технопарк
юртимизда
илк
бор
ташкил
этилганлиги
боис
давлатнинг
таваккал
қилмагани
тўғридир
.
Бироқ
кейинчалик
технопарк
фаолиятини
бошқаришда
давлат
-
хусусий
шерикчиликнинг
самарали
шаклларидан
фойдаланиш
мақсадга
мувофиқ
бўларди
.
Бундан
ташқари
технопарк
резиденти
ўз
ҳуқуқий
мақомини
йўқотганда
қандай
юридик
оқибатлар
келиб
чиқиши
Низомда
батафсил
кўрсатилмаган
.
Жумладан
,
ҳужжатнинг
22-
бандида
технопарк
резиденти
мақомидан
маҳрум
қилишда
мувофиқлаштирувчи
кенгаш
қарорига
,
шу
жумладан
технопарк
резиденти
томонидан
инновация
лойиҳасини
амалга
ошириш
тўғрисидаги
шартномада
белгиланган
шартлар
ва
талаблар
бажарилмаган
тақдирда
“
Яшнобод
”
технопарки
дирекциясининг
хулосасига
кўра
,
шунингдек
ихтиёрий
тарзда
ёки
қонун
ҳужжатларида
белгиланган
тартибда
йўл
қўйилиши
кўрсатилган
холос
.
Шундай
қилиб
,
Ўзбекистонда
технопаркларга
оид
ҳуқуқий
муносабатлар
эндигина
шаклланиб
бормоқда
,
у
ерда
инновацион
фаолият
олиб
борувчи
субъектларнинг
ҳуқуқ
ва
эркинликларини
ҳимоя
қилишнинг
самарали
механизмларининг
ҳуқуқий
асослари
яратилмоқда
ва
бу
жараён
яқин
истиқболда
такомиллашиб
боради
.
Адабиётлар
рўйхати
1.
Мирзиёев
Ш
.
М
.
Ўзбекистон
Республикаси
Президентлигига
номзод
Шавкат
M
ирзиёевнинг
Тошкент
шаҳри
сайловчилари
вакиллари
билан
учрашувдаги
нутқи
2. lex.uz –
Миллий
қонунчилик
маълумотлари
базаси
.
М
.
М
.
Нурматов
,
ТДЮУ
докторанти
,
ю
.
ф
.
н
.,
доцент
ЭКОЛОГИЯ
СОҲАСИДА
РЕЖАЛАШТИРИШНИНГ
ҲУҚУҚИЙ
МОҲИЯТИ
Аннотация
:
мақолада
экологик
сиёсат
,
иқтисодий
-
ҳуқуқий
механизмининг
энг
муҳим
таркибий
элементи
бўлган
режалаштириш
тушунчаси
ва
мазмуни
таҳлил
қилинган
.
Амалга
оширилган
таҳлил
асосида
атроф
-
муҳитни
муҳофаза
қилишни
режалаштириш
тушунчасига
муаллифлик
таърифи
ишлаб
чиқилган
.
Муаллиф
томонидан
экологик
қонунчиликнинг
экология
соҳасида
режалаштиришга
оид
нормаларини
такомиллаштириш
бўйича
амалий
таклифлар
ишлаб
чиқилган
Калит
сўзлар
:
атроф
-
муҳит
,
табиатни
муҳофаза
қилиш
,
режалаштириш
,
атроф
-
муҳитни
муҳофаза
қилишни
режалаштириш
,
экологик
тадбиркорлик
,
яшил
инновацион
иқтисодиёт
,
барқарор
ривожланиш
.
Аннотация
:
в
статье
проводится
анализ
понятии
и
сущности
планирования
охраны
окружающей
среды
,
являющегося
наиболее
важным
структурным
элементом
экономико
-
правового
механизма
экологи
-
ческой
политики
.
На
основе
проведенного
анализа
разработано
авторское
определение
планировании
охраны
окружающей
среды
.
Автором
разработаны
практические
предложения
по
совершенствованию
норм
экологического
законодательства
в
сфере
планировании
охраны
окружающей
среды
.
Ключевые
слова
:
окружающая
среда
,
охрана
природы
,
планирование
,
планирование
охраны
окру
-
жающей
среды
,
экологическое
предпринимательства
,
зеленая
инновационная
экономика
,
устойчивое
разви
-
тие
.
Abstract:
this article focuses on the concept and
essence of environmental planning based on analysis of
content of the concept of planning, which is the most
important structural element of the economical-legal
mechanism of environmental policy, and author's definition
was developed. The article analyzes the legal basis for
planning in the sphere of ecology and has developed
practical proposals for improving the current legislation.
Key words:
environment, nature protection, planning,
environmental protection planning, environmental entre-
preneurship, green innovation economy, sustainable de-
velopment.
Режалаштириш
экология
соҳасида
иқтисодий
-
ҳуқуқий
механизмнинг
муҳим
институтларидан
бири
ҳисобланади
.
Айнан
ушбу
институт
орқали
атроф
муҳитни
муҳофаза
қилиш
,
табиий
ресурслардан
оқилона
фойдаланиш
ҳамда
экологик
хавфсизликни
таъминлаш
соҳасидаги
ишлар
тизимли
хусусият
касб
этади
.
Мамлакатимизда
режалаштиришга
оид
муносабатларни
тартибга
солувчи
юридик
асослар
тарқоқ
ҳолатда
баён
этилган
.
Айни
дамда
ушбу
масалада
қонун
нормалари
ўртасида
муайян
зиддиятлар
ҳам
мавжуд
.
Хусусан
, “
Табиатни
муҳофаза
қилиш
тўғрисида
”
ги
Қонунда
давлат
экология
дастурларини
тасдиқлаш
(7-
модда
)
ҳамда
“
Сув
ва
сувдан
фойдаланиш
тўғрисида
”
ги
Қонунда
сув
хўжалигига
оид
стратегик
давлат
дастурларини
қабул
қилиш
(5-
модда
)
ваколати
Ўзбекистон
Республикаси
