ЎЗБЕКИСТОН
ҚОНУНЧИЛИГИ
ТАҲЛИЛИ
♦
UZBEK LAW REVIEW
♦
ОБЗОР
ЗАКОНОДАТЕЛЬСТВА
УЗБЕКИСТАНА
2019
№
2
♦
ЎЗБЕКИСТОН
ҚОНУНЧИЛИГИ
ТАҲЛИЛИ
♦
UZBEK LAW REVIEW
♦
ОБЗОР
ЗАКОНОДАТЕЛЬСТВА
УЗБЕКИСТАНА
59
Қаршиев
Ғ
.
С
.,
ИИВ
Академияси
«
Криминология
»
кафедраси
ўқитувчиси
ЁШЛАР
ТОМОНИДАН
СОДИР
ЭТИЛГАН
РЕЦИДИВ
ЖИНОЯТЛАРНИНГ
ЎЗИГА
ХОС
САБАБЛАРИ
Аннотация
.
Мақолада
ёшлар
томонидан
содир
этиладиган
рецидив
жиноятларининг
олдини
олишга
оид
долзарб
масалалар
ёритилган
бўлиб
,
унинг
ўзига
хос
сабаблари
берилган
.
Калит
сўзлар
:
ёшлар
,
жиноятчиликнинг
олдини
олиш
,
ўзига
хос
сабаблар
.
Аннотация
.
В
статье
раскрываются
актуальные
вопросы
профилактики
рецидивных
преступлений
,
совершаемых
молодежью
,
даны
свойственные
им
причины
.
Ключевые
слова
:
молодежь
,
профилактика
пре
-
ступлений
,
свойственные
причины
.
Annotation.
This article is devoted to the peak as-
pects of the prevention of recidivating crimes committed
by youth and given specific reasons of them.
Key words:
the youth, prevention of crimes, specific
reasons.
Бугунги
мураккаб
,
ғоявий
ва
информацион
курашлар
авж
олиб
бораётган
бир
замонда
ёшлар
тарбияси
,
айниқса
,
уларни
ҳар
хил
зарарли
таъсирлардан
асраш
масаласи
ғоят
муҳим
аҳамият
касб
этади
.
Маълумки
,
ёшлар
жамиятнинг
ижтимоий
ёрдамга
муҳтож
доимо
эътибор
ва
парвариш
талаб
қилинадиган
қатламидир
.
Аёнки
,
Ислом
динида
болалар
тарбиясида
энг
аввало
ота
-
оналарнинг
муҳим
маънавий
-
маърифий
,
диний
-
ҳуқуқий
билимга
эга
бўлиши
талаб
этилади
.
Ислом
дини
бола
тарбиясини
узлуксиз
жараён
сифатида
тушунтиради
ва
у
инсоннинг
болалигидан
то
катта
бўлгунига
қадар
давом
этишини
назарда
тутади
.
Чунки
фарзанд
тарбияси
унинг
гўдаклигида
,
болалигида
,
ўсмирлик
чоғида
,
балоғатга
етганидан
кейинги
даврларда
-
ҳар
бир
босқичда
катта
масъулият
талаб
этади
.
Ислом
дини
ахлоқ
-
одоб
,
инсон
тарбиясини
асосий
ўринга
қўйгани
учун
ҳам
баркамол
авлод
тарбиясида
беқиёс
аҳамият
касб
этади
.
Хусусан
,
болага
тарбия
беришда
тарбия
масканининг
турига
кўра
Абдулла
Авлоний
уларни
икки
катта
гуруҳга
ажратади
:
уй
тарбияси
ҳамда
мактаб
ва
мадраса
тарбияси
.
У
шундай
дейди
: “...
биринчи
уй
тарбияси
.
Бу
она
вазифасидур
.
Иккинчи
мактаб
ва
мадраса
тарбияси
.
Бу
ота
,
муаллим
,
мударрис
ва
ҳукумат
вазифасидур
” [2, 13-
б
].
Ўзбекистон
Республикаси
Президенти
Шавкат
Мирзиёев
2017
йил
19
сентябрь
куни
Бирлашган
Миллатлар
Ташкилоти
Бош
Ассамблеясининг
72-
сессиясида
сўзлаган
нутқида
«....
Шу
муносабат
билан
одамлар
,
биринчи
навбатда
,
ёшларнинг
онгу
тафаккурини
маърифат
асосида
шакллантириш
ва
тарбиялаш
энг
муҳим
вазифадир
.
Экстремистик
фаолият
ва
зўравонлик
билан
боғлиқ
жиноятларнинг
аксарияти
30
ёшга
етмаган
ёшлар
томонидан
содир
этилмоқда
.
Бугунги
дунё
ёшлари
–
сон
жиҳатидан
бутун
инсоният
тарихидаги
энг
йирик
авлоддир
,
чунки
улар
2
миллиард
кишини
ташкил
этмоқда
.
Сайёрамизнинг
эртанги
куни
,
фаровонлиги
фарзандларимиз
қандай
инсон
бўлиб
камолга
етиши
билан
боғлиқ
.
Бизнинг
асосий
вазифамиз
–
ёшларнинг
ўз
салоҳиятини
намоён
қилиши
учун
зарур
шароитлар
яратиш
,
зўравонлик
ғояси
"
вируси
"
тарқалишининг
олдини
олишдир
.
Бунинг
учун
ёш
авлодни
ижтимоий
қўллаб
-
қувватлаш
,
унинг
ҳуқуқ
ва
манфаатларини
ҳимоя
қилиш
борасидаги
кўп
томонлама
ҳамкорликни
ривожлантириш
лозим
,
деб
ҳисоблаймиз
[1]»
деган
сўзлари
ҳам
ёшлар
жиноятчилигини
ўрганиш
,
уни
таҳлил
этиш
ва
барвақт
профилактикасини
амалга
ошириш
зарурати
мавжудлигидан
далолат
беради
.
Ёшлар
томонидан
содир
этилган
рецидив
жиноятлар
ва
уларнинг
юзага
келишига
таъсир
этувчи
турли
омилларнинг
мавжудлиги
,
уларнинг
олдини
олишни
ташкил
этишдаги
ўзига
хос
муаммолар
ушбу
масаланинг
қанчалик
долзарб
эканлигини
англатади
.
Зеро
,
содир
этилган
жиноят
учун
жазоланган
шахсни
яна
жиноят
йўлига
кирмаслигининг
олдини
олиш
нафақат
жиноятчиликнинг
олдини
олишдаги
,
балки
ижтимоий
ҳаётдаги
долзарб
муаммо
эканлиги
илмий
-
назарий
жиҳатдан
ўз
исботини
топган
,
дейишга
тўлиқ
асослар
мавжуд
.
Бундан
кўзланган
асосий
мақсад
умуман
жиноятчиликнинг
олдини
олиш
билан
бирга
,
жиноят
содир
этган
ёшларнинг
такроран
жиноят
содир
этмаслигини
таъминлашдан
ҳам
иборатдир
.
Чунки
ёшлар
манфаатларини
ҳимоя
қилиш
давлат
сиёсатидаги
энг
олий
мақсад
эканлигини
эсда
тутиш
зарур
.
Мамалакатимизда
моҳиятига
тушунмасдан
ҳаракат
ёки
ҳаракатсизлик
оқибатида
жиноят
содир
этаётган
ёшларимиз
борлигини
инкор
қила
олмаймиз
.
Шу
ўринда
,
республикамиз
ҳудуди
бўйича
жиноят
содир
этишда
иштирок
этган
ёшлар
тўғрисидаги
статистика
маълумотларига
эътибор
қаратсак
,
Тошкент
шаҳрида
2016
йил
давомида
18-30
ёшда
бўлган
ёшлар
томонидан
содир
этилган
жиноятлар
16877
тани
, 2017
йилда
14030
танни
ташкил
этган
бўлиб
, 2016
йилга
нисбатан
, 2017
йилда
16,87%
камайганганлигини
кўришимиз
мумкин
.
Бироқ
ёшига
нисбатан
олиб
қарасак
,
Тошкент
шаҳрида
2017
йилда
ўғирлик
содир
этганларнинг
47,8%
ни
−
19
ёш
, 30
ёшдагилар
, 13,3%
эса
14
−
18
ёшдагилар
[4, 61-
б
]
эканлиги
юқоридаги
фикримизнинг
далилидир
.
Ёшларнинг
шахсий
хислатларини
билиш
профилактик
чора
-
тадбирларни
тўғри
танлаш
ва
қўллашда
катта
аҳамият
касб
этади
.
Зеро
,
ёшларнинг
жиноят
йўлига
киришига
уларнинг
шахсига
хос
бўлган
салбий
ёки
ижобий
хислатлар
алоҳида
ўрин
тутади
.
Шахснинг
ўзига
хос
манфаатлари
,
эҳтиёжлари
,
асосий
фаолият
йўналишидаги
ўзаро
алоқаларида
мавжуд
салбий
ҳолатлар
унинг
жамиятда
ўз
ўрнини
топмаслигига
ҳамда
ўқиш
ва
меҳнат
фаолиятида
жамоа
аъзолари
билан
ўзаро
муносабатларининг
ёмонлашувига
олиб
келади
.
Ёшлар
руҳиятидаги
ўзгаришлар
,
ишлаб
чиқаришда
иштирок
этиш
ва
ўқишда
муваффақиятларга
эришиш
,
дам
олиш
каби
эҳтиёжлар
билан
бирга
кечади
.
Шунинг
учун
ҳам
шахсий
эҳтиёжларини
қондириш
,
турли
маиший
хизмат
тармоқларидан
фойдаланиш
учун
зарур
бўладиган
моддий
манбаларга
эришиш
истаги
кучли
бўлади
.
Бундай
вазиятларда
ёшларда
ўз
моддий
эҳтиёжларини
қондириш
учун
ғайриқонуний
йўл
танлаш
ҳисси
кучаяди
ва
салбий
хулқ
-
атвор
ривожланиши
мумкин
.
Ёшлар
жиноят
содир
этишининг
асосий
сабабларидан
бири
уларнинг
айримлари
табиатида
маънавий
ва
ҳуқуқий
қадриятларни
менсимаслик
мавжудлигидир
.
Зеро
,
ушбу
иллат
шахсни
турли
ҳуқуқбузарликлар
содир
этишга
ундайди
.
Ўзаро
дўстлик
,
бурч
,
виждон
,
довюраклик
каби
инсоний
хислатлар
ёш
жиноятчилар
томонидан
фақат
гуруҳ
манфаатларидан
келиб
чиққан
ҳолда
талқин
этилади
.
ЎЗБЕКИСТОН
ҚОНУНЧИЛИГИ
ТАҲЛИЛИ
♦
UZBEK LAW REVIEW
♦
ОБЗОР
ЗАКОНОДАТЕЛЬСТВА
УЗБЕКИСТАНА
2019
№
2
♦
ЎЗБЕКИСТОН
ҚОНУНЧИЛИГИ
ТАҲЛИЛИ
♦
UZBEK LAW REVIEW
♦
ОБЗОР
ЗАКОНОДАТЕЛЬСТВА
УЗБЕКИСТАНА
60
Уларнинг
ҳаётий
мақсадлари
эса
шоҳона
яшаш
,
вақтинчалик
роҳат
-
фароғат
,
боқимандалик
кайфиятидан
иборат
бўлади
.
Ўзларининг
у
ёки
бу
маънавий
ё
ҳуқуқий
ножўя
хатти
-
ҳаракатларини
«
оқлаб
»,
ҳамма
айбни
жабрланганлар
зиммасига
юклаш
орқали
жазодан
қутулиш
ёки
ўзларини
овунтиришлари
айниқса
хавфлидир
.
Чунки
бу
сароб
хаёллар
шахсда
жазодан
қутулиб
қолишга
ишончни
орттиради
ва
уни
жиноий
фаолиятини
давом
эттиришга
даъват
этади
.
Жиноий
гуруҳ
манфаатларига
мос
келмайдиган
ҳар
қандай
тўсиқни
жиноий
ёки
бошқа
йўллар
билан
йўқотиш
ёшлар
томонидан
оддий
ҳол
деб
тушунилади
.
Ёшларни
тавсифлаганда
уларнинг
уят
-
андиша
,
ўзгалар
ташвишини
англамаслик
,
ўзини
тута
билмаслик
,
қўполлик
,
ёлғончилик
ва
ўз
айбини
тан
олмаслик
каби
хислатларига
эътибор
бериш
лозим
.
Шунингдек
,
ёш
жиноятчиларда
эҳтиросга
берилувчанлик
,
одамовилик
,
ўзгалар
дардига
ҳамдард
бўла
олмаслик
,
тажовузкорлик
,
ўжарлик
каби
хислатлар
кўпроқ
кузатилади
.
Ҳар
бир
ижтимоий
жамиятда
ёшлар
рецидив
жиноятчилигининг
юзага
келиши
маълум
сабаб
ва
омиллар
таъсирда
кечади
.
Ҳар
қандай
ҳолатда
умумий
жиноятчиликнинг
сабаб
ва
шароитлари
бўлганидек
,
айнан
ёшлар
рецидив
жиноятчилигини
келтириб
чиқарувчи
сабаб
ва
шароитлар
ҳам
мавжуд
бўлади
.
Шу
ўринда
таъкидлаш
жоизки
,
ёшлар
рецидив
жиноятчилигининг
бошқа
жиноятларнинг
содир
этилишидан
фарқли
равишда
,
алоҳида
ўзига
хос
сабаблари
мавжуд
деб
ҳисобламаслик
лозим
.
Аксинча
,
ёшлар
рецидив
жиноятчилигининг
юзага
келишига
шарт
-
шароит
яратувчи
айрим
муҳит
мавжудлигини
эътибордан
четда
қолдирмаслик
орқали
хулоса
чиқариш
мақсадга
мувофиқдир
.
Масалан
,
ёшлар
томонидан
содир
этиладиган
рецидив
жиноятчиликнинг
сабаблари
шундаки
,
улар
дунёқарашида
жамиятда
амалда
бўлган
ҳуқуқий
муносабатларга
бўлган
салбий
қарашларнинг
юзага
келиши
икки
,
яъни
субъектив
ва
объектив
омиллар
орқали
кечади
.
Субъектив
омиллар
жумласига
рецидивист
шахсига
хос
бўлган
(
жинси
,
ёши
,
маълумоти
,
қизиқиши
,
лоқайдлиги
ва
бошқа
шахсий
хислатлари
)
хусусиятлар
,
объектив
омил
сифатида
жамиятда
мавжуд
бўлган
ташкилий
,
тарбиявий
,
ҳуқуқий
йўналишлардаги
камчиликларнинг
мавжудлигини
эътироф
этиш
мумкин
.
Ёшлар
томонидан
содир
этиладиган
рецидив
жиноятчиликнинг
олдини
олишда
қуйидаги
вазифаларни
амалга
ошириш
зарур
:
биринчидан
,
ёшларнинг
ҳуқуқий
онги
ва
ҳуқуқий
маданиятини
юксалтириш
,
шунингдек
уларни
маънавий
-
ахлоқий
жиҳатдан
тарбиялаш
;
иккинчидан
,
ёшларни
ватанпарварлик
,
бағрикенглик
,
қонунларга
,
миллий
ва
умуминсоний
қадриятларга
ҳурмат
руҳида
,
зарарли
таъсирлар
ва
оқимларга
қарши
тура
оладиган
,
ҳаётга
бўлган
қатъий
ишонч
ва
интилишни
шакллантириш
;
учинчидан
,
умумий
ўрта
,
ўрта
махсус
,
касб
-
ҳунар
ва
олий
таълим
муассасаларида
спорт
секциялари
,
фан
,
техника
тўгараклари
ва
ижодий
тўгараклар
фаолиятини
ташкил
этиш
;
тўртинчидан
,
ёшларни
ахлоқий
негизларни
бузишга
олиб
келадиган
хатти
-
ҳаракатлардан
,
терроризм
ва
диний
экстремизм
,
сепаратизм
,
фундаментализм
,
зўравонлик
ва
шафқатсизлик
ғояларидан
ҳимоя
қилиш
;
бешинчидан
,
тарбияси
оғир
ёшлар
билан
тарбиявий
аҳамиятга
эга
бўлган
ишларни
амалга
оширишда
таълим
муассасалари
ва
маҳалланинг
ролини
ошириш
;
олтинчидан
,
ёшларда
соғлом
турмуш
тарзига
интилишни
шакллантириш
,
юқумли
касалликларга
ва
бошқа
ижтимоий
хавфли
касалликларга
,
ичкиликбозликка
,
гиёҳвандликка
,
заҳарвандликка
,
кашандаликка
ҳамда
ўзга
зарарли
иллатларга
қарши
курашишга
доир
профилактика
чора
-
тадбирларини
амалга
ошириш
,
ёшларнинг
бўш
вақтларини
мазмунли
ташкил
этиш
;
еттинчидан
,
ёшларни
тадбиркорлик
фаолиятига
кенг
жалб
этиш
ва
тадбиркорлик
фаолияти
асослари
бўйича
ўқитиш
,
таълим
муассасалари
ва
иш
берувчилар
ўртасида
ҳамкорликни
шартнома
асосида
ривожлантириш
;
саккизинчидан
,
фарзандлар
тарбияси
учун
ота
-
она
ёки
уларнинг
ўрнини
босувчи
шахсларнинг
масъулиятини
ошириш
мақсадида
,
уларнинг
бу
соҳада
қонун
ва
бошқа
норматив
ҳужжатларда
белгиланган
вазифаларни
бажармаганлиги
учун
жавобгарлигини
кучайтириш
ҳамда
уни
таъминлаш
механизмини
ишлаб
чиқиш
бугунги
куннинг
долзарб
муаммоларидан
биридир
.
Ёшлар
томонидан
содир
этиладиган
рецидив
жиноятчиликнинг
юзага
келиши
ёки
келмаслиги
шахснинг
ижтимоий
муҳит
ва
кўникмаларини
шакллантириш
билан
узвий
боғлиқ
.
Булар
қуйидаги
ҳолатлар
билан
ифодаланади
:
Ижтимоий
муҳит
инсон
ҳаёти
ва
фаолиятида
муҳим
ўрин
тутади
.
Аммо
шахснинг
шаклланиши
нафақат
жамиятдаги
моддий
,
сиёсий
ва
мафкуравий
муносабатларга
,
балки
ўзи
яшаётган
муҳитга
,
унда
амал
қилувчи
қадриятлар
,
анъаналар
ва
қоидалар
тизимига
ҳам
боғлиқдир
.
Ижтимоийлашув
жараёни
турли
ижтимоий
инсти
-
тутлар
томонидан
амалга
оширилади
.
Ижтимоийлашув
институтлари
–
бу
махсус
тузилган
ёки
табиий
тарзда
вужудга
келган
муассасалар
ва
органлар
тизимидир
.
Уларнинг
вазифаси
ва
фаолияти
аввало
таълим
-
тарбия
бериш
йўли
билан
шахсларни
ривожлантириш
-
га
қаратилгандир
.
Ижтимоийлашув
жараёнини
амалга
ошириш
икки
ўзига
хос
хусусиятга
эгадир
.
Биринчидан
,
шахс
ривожланишининг
ҳар
бир
ёш
босқичи
ўзининг
асосий
ижтимоийлашув
институтига
эга
бўлади
.
Иккинчидан
,
турли
ёш
босқичларидаги
кўпгина
ижтимоий
институтлар
ҳар
хил
даражада
таъсир
кўрсатади
.
Шахсда
салбий
хусусиятлар
шаклланишига
олиб
келувчи
оилада
нотўғри
маънавий
ва
ахлоқий
тарбия
бериш
бир
қанча
объектив
ва
субъектив
ҳолатлар
би
-
лан
белгиланиши
мумкин
.
Энг
кўп
тарқалган
объектив
омиллар
қаторига
қуйидагилар
киради
:
-
оиладаги
моддий
қийинчиликлар
;
-
ота
-
онанинг
иш
ёки
рўзғор
юмушлари
билан
қат
-
тиқ
бандлиги
.
Бу
ёшларни
назорат
қолишини
объектив
тарзда
қийинлаштиради
;
-
оила
тўлиқ
эмаслиги
(
ота
ёки
онанинг
йўқлиги
);
-
ота
-
она
маълумот
даражасининг
пастлиги
,
педа
-
гогик
билимларнинг
йўқлиги
;
-
оилада
конфликтли
вазиятнинг
мавжудлиги
.
Ҳуқуқшунос
олим
А
.
А
.
Отажонов
жиноятчи
шахсининг
криминологик
таҳлилида
ёшга
оид
тавсиф
ЎЗБЕКИСТОН
ҚОНУНЧИЛИГИ
ТАҲЛИЛИ
♦
UZBEK LAW REVIEW
♦
ОБЗОР
ЗАКОНОДАТЕЛЬСТВА
УЗБЕКИСТАНА
2019
№
2
♦
ЎЗБЕКИСТОН
ҚОНУНЧИЛИГИ
ТАҲЛИЛИ
♦
UZBEK LAW REVIEW
♦
ОБЗОР
ЗАКОНОДАТЕЛЬСТВА
УЗБЕКИСТАНА
61
билан
бир
қаторда
унинг
маълумот
даражаси
ҳам
муҳимлигини
,
инсоннинг
маълумот
даражаси
унинг
талаб
,
эҳтиёж
ва
манфаатларини
,
маънавий
-
ахлоқий
ва
маданий
кўринишларини
шакллантиришини
таъкидлайди
[3, 33-
б
].
Ёшлар
содир
этадиган
жиноятларнинг
бошқа
содир
этиладиган
жиноятларга
нисбатан
таъсир
доираси
жиноий
тажовуз
йўналишининг
турларига
кўра
ўзгариб
туриш
хусусиятига
эга
.
Энг
хавфлиси
,
ёшларнинг
жиноят
содир
этишда
уларнинг
бирлашиши
жиноятчиликнинг
кўпайишига
олиб
келиши
мумкин
.
Жиноятчиликнинг
«
ёшариши
»
жиноятларни
содир
этилишида
ёшлар
ва
ўспиринлар
иштирокининг
ортганлигидадир
.
Маълумки
,
ёшлар
томонидан
содир
этиладиган
жиноятлар
иштирокчилик
асосида
,
гуруҳ
бўлиб
содир
этилади
.
Бу
эса
ёшларни
табиатига
хос
ҳолат
ҳисобланади
.
Хулоса
сифатида
таъкидлаш
мумкинки
,
ёшлар
томонидан
жиноят
содир
этишларини
олдини
олишга
қаратилган
кенг
кўламли
профилактик
ишларни
амалга
оширилиши
талаб
этилади
.
Бу
борада
давлат
ҳокимияти
ва
бошқаруви
органлари
,
фуқароларнинг
ўзини
ўзи
бошқариш
органлари
,
нодавлат
нотижорат
ташкилотлари
,
корхоналар
,
таълим
муассасалари
ва
бошқа
муассасалар
ёшлар
томонидан
жиноят
содир
этишга
нисбатан
салбий
муносабатни
шакллантириш
бўйича
ўз
ваколатлари
доирасида
ижтимоий
,
ташкилий
-
ҳуқуқий
ҳамда
бошқа
чора
-
тадбирлар
мажмуини
амалга
оширишлари
зарур
.
Буюк
маърифатпарвар
Абдулла
Авлонийнинг
«
Тарбия
биз
учун
ё
ҳаёт
,
ё
мамот
,
ё
нажот
,
ё
ҳалокат
,
ё
саодат
,
ё
фалокат
масаласидир
»,
деган
сўзлари
асримиз
бошида
қанчалар
муҳим
ва
долзарб
бўлганидек
,
ҳозирги
кунда
миллатимиз
учун
ҳам
шунчалик
,
балки
ундан
ҳам
муҳим
ва
долзарбдир
.
Адабиётлар
рўйхати
:
1.
Ўзбекистон
Республикаси
Президенти
Шавкат
Мирзиёев
БМТ
Бош
Ассамблеясининг
72-
сессиясида
нутқ
сўзлади
// http: // uza/uz.
2.
Абдулла
А
.
Туркий
гулистон
ёхуд
ахлоқ
. –
Т
.:
Ўқитувчи
, 1992. – 160
б
.
3.
Отажонов
А
.
А
.
Жиноятга
дахлдорлик
:
жиноят
-
ҳуқуқий
ва
криминологик
жиҳатлар
:
юрид
.
фан
.
номз
.
дис
. ....
автореф
.
−Т
., 2009.
−
90
б
.
4.
Холов
А
.
Т
.
Вояга
етмаган
шахсни
жиноят
қилишга
жалб
этишнинг
олдини
олишда
профилактик
чора
-
тадбирларнинг
аҳамияти
//
Ўзбекистон
Республикаси
ИИВ
Академиясининг
ахборотномаси
. –
2018. -
№
2. –
Б
.61-63.
М
.
Т
.
Умматов
,
ЎзР
ИИВ
Академияси
“
Жамоат
тартиби
ва
хавфсизликни
таъминлаш
”
кафедраси
ўқитувчиси
ЖАМОАТ
ТАРТИБИ
ВА
ХАВФСИЗЛИГИНИ
ТАЪМИНЛАШДА
АХБОРОТ
-
ТАҲЛИЛ
ФАОЛИЯТИНИНГ
АҲАМИЯТИ
Аннотация
.
мақолада
ички
ишлар
органларида
ахборот
-
таҳлил
фаолиятининг
ўрни
,
асосий
мақсади
ва
жамоат
тартибини
сақлаш
ва
фуқаролар
хавфсизлигини
таъминлаш
,
жиноятчиликка
қарши
курашишдаги
ўзига
хос
жиҳатлари
ёритилган
.
Таянч
тушунчалар
:
ахборот
,
таҳлилий
фаолият
,
усул
,
услубият
,
ахборот
-
таҳлилий
таъминланиш
,
ички
ишлар
органларининг
ахборот
-
таҳлилий
иши
.
Аннотация
.
в
статье
рассматриваются
понятие
,
сущность
и
содержание
информационно
-
аналитической
деятельности
органов
внутренних
дел
при
осуществлении
охраны
общественного
порядка
,
профилактики
правонарушений
и
борьбы
с
преступностью
в
контексте
проводимой
в
стране
судебно
-
правовой
реформы
.
Ключевые
слова
:
информация
,
аналитическая
деятельность
,
метод
,
методология
,
информационно
-
аналитическое
обеспечение
,
сущность
информационно
-
аналитической
работы
органов
внутренних
дел
.
Annotation.
in article the concept, essence and the
maintenance information and analytical activity of internal
affairs are considered at realisation of protection of a pub-
lic order, preventive maintenance of offences and struggle
against criminality in a context of judicial-legal reform car-
ried out in the country.
Keywords:
the information, analytical activity, a meth-
od, methodology, information-analytical maintenance, es-
sence of information-analytical work of law-enforcement
bodies.
Дунёда
ахборот
-
таҳлил
фаолияти
жамиятнинг
барча
соҳаларида
кенг
йўлга
қўйилган
.
Бу
фаолият
бевосита
ҳуқуқни
муҳофаза
қилувчи
органлар
,
жумладан
ички
ишлар
органлари
томонидан
ҳуқуқбузарликлар
профилактикаси
ва
жиноятчиликка
қарши
курашишга
ҳам
тааллуқли
.
Хозирги
кунда
ички
ишлар
органлари
тизимини
янада
такомиллаштириш
,
уларнинг
қуйи
бўғинларини
аҳолига
янада
яқинлаштириш
мақсадида
уларни
мустаҳкамлаш
,
барча
соҳавий
хизматларнинг
вазифаларини
,
функцияларини
аниқ
белгилаш
,
дунёда
содир
бўлаётган
барча
хавф
-
хатарларни
ҳисобга
олган
ҳолда
куч
-
воситаларни
оқилона
тақсимлашга
қаратилган
кенг
қамровли
ишлар
амалга
оширилиб
келинмоқда
.
Амалга
оширилган
чора
-
тадбирлар
ички
ишлар
органлари
ролини
ошириш
,
уларни
ҳар
бир
ходим
томонидан
ўз
хизмат
бурчи
– «
Халқ
манфаатларига
хизмат
қилиш
»
ни
сўзсиз
бажарадиган
ижтимоий
йўналтирилган
профессионал
тузилмага
айлантириш
имконини
берди
.
Шу
сабабли
ички
ишлар
органларида
ахбарот
-
таҳлил
фаолиятини
самарали
ташкил
этиш
борасида
бугунги
кунда
Ички
ишлар
вазирлиги
томонидан
бир
қанча
чора
-
тадбирлар
ишлаб
чиқилди
.
Жумладан
, 2018
йил
23
август
куни
Ўзбекистон
