ЎЗБЕКИСТОН
ҚОНУНЧИЛИГИ
ТАҲЛИЛИ
♦
UZBEK LAW REVIEW
♦
ОБЗОР
ЗАКОНОДАТЕЛЬСТВА
УЗБЕКИСТАНА
2012
№
1
♦
ЎЗБЕКИСТОН
ҚОНУНЧИЛИГИ
ТАҲЛИЛИ
♦
UZBEK LAW REVIEW
♦
ОБЗОР
ЗАКОНОДАТЕЛЬСТВА
УЗБЕКИСТАНА
80
асосланган
коммунистик
мафкура
ижодкорлдари
билан
топталишининг
вақтинчалик
эканлиги
“
улуғ
ўзбек
халқининг
қаддини
албатта
ростлаб
олиши
ва
руҳини
кўтариши
,
ғурурини
тиклаб
,
олдига
қўйилган
мақсадга
эришишига
1
”
ишонч
билдирилди
.
Таъкидлаш
жоизки
,
кўтаринки
руҳда
яшаш
ва
ишлаш
барча
муваффақиятларнинг
гарови
эканлиги
сир
эмас
.
Юртбошимизнинг
шахсий
жасорати
ва
ташаббуслари
билан
эришилган
истиқлол
йилларида
инсон
омили
ва
унинг
мустақилликни
мустаҳамкамлаш
борасидаги
ўрнига
эътибор
давлат
сиёсати
даражасига
кўтарилди
.
Жамият
ҳаётининг
барча
жабҳаларида
амалга
оширилган
ислоҳотларнинг
бош
мақсади
инсон
ва
унинг
фаровонлигини
таъминлашга
қаратилди
.
Инсонни
ҳар
томонлама
ривожланиши
,
аниқса
ёшларни
комил
инсон
сифатида
тарбиялаш
,
халқимиз
орасида
инсонпарварлик
,
миллатлараро
ва
ўзаро
тинч
-
тотувлик
,
бағрикенглик
каби
қадриятлар
тўла
тикланди
.
Хулоса
қилиб
таъкидлаш
жоизки
,
истиқлол
йилларида
мамалакатимиз
заминида
яшаб
турган
барча
халқлар
,
шу
жумладан
90
дан
ортиқ
миллат
ва
элатларнинг
ҳар
томонлама
ривожланишлари
учун
кенг
имкониятлар
яратилгани
натижасида
миллатимиз
ўз
қаддини
ростлаб
,
тенглар
ичра
тенг
миллатга
айланди
.
Унинг
руҳи
кўтарилди
,
топталган
ғурури
тикланди
.
Бугун
мамлакат
жаҳонга
танилди
,
ўзининг
нуфузи
ортди
,
тарихи
тикланмоқда
,
шаҳар
ва
қишлоқлар
таниб
бўлмас
даражада
ўзгармоқда
.
1
И
.
А
.
Каримов
.
Ўзбекистон
мустақилликка
эришиш
остонасида
. –
Т
.: “
Ўзбекистон
”
НМИУ
, 2011. - 329-
б
.
А
.
Юлдашов
ТДЮИ
стажёр
-
тадқиқотчи
-
изланувчиси
НОГИРОНЛАРНИ
ИЖТИМОИЙ
ҲИМОЯЛАШГА
ҚАРАТИЛГАН
ДАВЛАТ
СИЁСАТИ
:
ХАЛҚАРО
ВА
МИЛЛИЙ
ЖИҲАТЛАРИ
Барча
ислоҳотларнинг
–
иқтисодий
,
демократик
,
сиёсий
ислоҳот
ларнинг
асл
мақсади
инсонга
муносиб
турмуш
ва
фаолият
шароитларини
вужудга
келтиришдан
иборат
2
.
И
.
Каримов
Бозор
иқтисодиёти
муносабатлари
шароитида
ижтимоий
ҳимояга
доир
давлат
сиёсатини
амалга
ошириш
ўзига
хос
муҳим
аҳамият
касб
этади
.
Ҳақли
маънода
айтишимиз
мумкинки
,
мустақилликни
қўлга
киритганимиздан
ўтган
давр
мобайнида
Ўзбекистонда
нафақахўрлар
,
ногиронлар
,
кўп
болали
оналар
,
ёлғиз
кексаларга
ва
бошқа
ижтимоий
ҳимояга
муҳтож
шахсларга
давлат
сиёсати
даражасида
катта
эътибор
бериб
келинмоқда
ва
ижтимоий
ҳимояни
янада
такомиллаштириш
чора
-
тадбирлари
амалга
оширилиб
келинмоқда
.
Ижтимоий
ҳимоя
сиёсати
сўнгги
йилларда
Республикамизда
энг
долзарб
давлат
сиёсати
йўналишига
айланиб
бормоқда
,
жумладан
,
Ўзбекистон
Республикаси
Конституциясининг
преамбуласида
инсонпарвар
демократик
ҳуқуқий
давлатни
барпо
этиш
деган
мазмундаги
банднинг
киритилишида
ҳам
ижтимоий
ҳимоя
тамойили
ўз
аксини
топган
.
Қачонки
,
давлат
ижтимоий
ҳимояга
эътибор
берганидагина
у
ҳақиқий
инсонпарвар
давлат
бўлади
.
Бундай
шахсларга
ижтимоий
ҳимоя
сиёсатини
юритишдан
мақсад
уларга
иш
ва
турмуш
фаолиятида
барча
қулайликларни
яратиш
,
бошқа
шахслар
билан
алоқаларида
уларни
тенг
муомалада
ва
меҳнат
фаолиятида
бўлишларини
таъминлаш
,
уларни
жамиятда
ўз
ўринларни
топишда
кўмаклашиш
,
ўз
қизиқиш
ва
интилишларини
амалга
оширишда
ҳуқуқ
ва
эркинликларини
таъминлашдан
иборат
.
Давлат
ижтимоий
сиёсати
деганда
,
аҳоли
ҳаёт
кечириш
даражасини
шакллантириш
,
инсон
капиталини
қайта
яратиш
,
ижтимоий
хизматлар
кўрсатиш
,
ижтимоий
инфратузилмаларни
барпо
этиш
,
уларнинг
бир
маромда
фаолият
юритишини
таъминлаш
сохасида
муайян
давлат
томонидан
олиб
борилаётган
ички
сиёсат
йўналиши
назарда
тутилади
3.
Ижтимоий
сиёсат
бу
–
фуқароларнинг
ижтимоий
-
иқтисодий
ҳуқуқларини
рўёбга
чиқариш
ва
кафолатлашга
қаратилган
давлат
фаолиятидан
иборат
бўлиб
,
ижтимоий
таъминот
ва
ёрдам
кўрсатиш
,
меҳнат
қилиш
,
илм
олиш
,
соғлиқни
сақлаш
,
зарур
товарлар
билан
таъминлаш
каби
соҳаларда
амалга
ошириладиган
тадбирларни
ўз
ичига
қамраб
олади
4
.
Ижтимоий
ҳимоя
деганда
,
авваломбор
,
нафақахўрлар
,
ёрдамга
муҳтож
болалар
ва
ногиронлар
билан
юзага
келадиган
муносабат
2
Каримов
И
.
А
.
Ўзбекистон
иқтисодий
ислоҳотларни
чуқурлаштириш
йўлида
. –
Т
.:
Ўзбекистон
, 1995. –
Б
.119.
3
Қаранг
:
Турсунов
Й
.,
Шоимхонов
З
.
Ижтимоий
таъминот
ҳуқуқи
.
Дарслик
. –
Т
.,
ТДЮИ
, 2003. –
Б
.7.
4
Қаранг
:
Усмонова
М
.
А
.
Ўзбекистон
Республикасида
ижтимоий
ҳимояни
ташкил
этишнинг
фуқаролик
-
ҳуқуқий
муаммолари
. (
юр
.
фан
.
доктори
илмий
даражасини
олиш
учун
ёзилган
дисс
.) –
Т
., 2006.
ЎЗБЕКИСТОН
ҚОНУНЧИЛИГИ
ТАҲЛИЛИ
♦
UZBEK LAW REVIEW
♦
ОБЗОР
ЗАКОНОДАТЕЛЬСТВА
УЗБЕКИСТАНА
2012
№
1
♦
ЎЗБЕКИСТОН
ҚОНУНЧИЛИГИ
ТАҲЛИЛИ
♦
UZBEK LAW REVIEW
♦
ОБЗОР
ЗАКОНОДАТЕЛЬСТВА
УЗБЕКИСТАНА
81
тушунилади
.
У
(
ижтимоий
ҳимоя
)
нафақат
уларга
(
ижтимоий
ҳимояга
муҳтож
кимсалар
)
ёрдам
беришда
балки
уларнинг
яшаши
ва
меҳнат
қилиши
учун
тўла
шарт
-
шароитларни
яратишда
ва
ижтимоий
хавфсизлигини
таъминлагандагина
демократик
тус
олади
1
.
Ижтимоий
ҳимоя
тамойили
“
Инсон
ҳуқуқлари
Умумжаҳон
декларация
”
сининг
25-
моддасида
қуйидагича
ифодаланган
: “
Ҳар
бир
инсон
.....
тиббий
хизмат
ва
зарур
ижтимоий
хизматга
эга
бўлишга
ҳамда
ишсизлик
,
касаллик
,
ногиронлик
,
бевалик
,
қарилик
ёки
унга
боғлиқ
бўлмаган
шароитларга
кўра
тирикчилик
учун
маблағ
бўлмай
қолган
бошқа
ҳолларда
таъминланиш
ҳуқуқига
эга
”.
Ўзбекистон
Республикаси
Конституциясининг
39-
моддасига
назар
ташлайдиган
бўлсак
,
унда
қуйидагича
норма
ўз
аксини
топган
. “
Ҳар
ким
қариганда
,
меҳнат
лаёқатини
йўқотганда
,
шунингдек
боқувчисидан
маҳрум
бўлганда
ва
қонунда
назарда
тутилган
бошқа
ҳолларда
ижтимоий
таъминот
олиш
ҳуқуқига
эга
”2.
Ногиронларни
ижтимоий
ҳимоя
қилиш
–
ногиронларга
турмуш
фаолияти
чекланганлигини
бартараф
этиш
,
қоплаши
(
компенсация
қилиши
)
учун
шарт
-
шароитларни
таъминловчи
ҳамда
уларга
жамият
ҳаётида
бошқа
фуқаролар
билан
тенг
иштирок
этиш
имкониятларини
яратишга
қаратилган
,
давлат
томонидан
кафолатланган
иқтисодий
,
ижтимоий
ва
ҳуқуқий
чора
-
тадбирлар
тизими
3
.
Мазкур
норманинг
Бош
Қомусимиздан
алоҳида
ўрин
эгаллагани
ҳам
мамлакатимизда
ижтимоий
ҳимояга
нечоғлик
катта
эътибор
берилаётганидан
дарак
беради
.
Шунингдек
,
бундай
характердаги
нормалар
халқаро
ҳуқуқнинг
“
Инсон
ҳуқуқлари
умумжаҳон
Декларацияси
”, “
Сиёсий
ва
фуқаролик
ҳуқуқлари
ҳақидаги
ҳалқаро
пакт
”,
“
Иқтисодий
,
ижтимоий
ва
маданий
ҳуқуқлар
тўғрисидаги
ҳалқаро
пакт
”4
ва
бошқа
ҳалқаро
стандартларида
ҳам
назарда
тутилган
.
2008
йилнинг
11
июлида
“
Ўзбекистон
Республикасида
ногиронларни
ижтимоий
ҳимоя
килиш
тўғрисида
”
ги
қонуннинг
янги
таҳрирда
қабул
қилиниши
билан
мамлакатимизда
ногиронларни
ижтимоий
ҳимоя
қилиш
сиёсати
ўзининг
яна
бир
муҳим
даражасига
кўтарилди
.
Мазкур
ҳужжат
ногиронларнинг
ҳуқуқ
ва
эркинликларини
таъминлаш
,
уларнинг
таълим
олиши
,
меҳнат
қилиш
,
тиббий
ёрдамдан
фойдаланиш
каби
ҳуқуқларини
рўёбга
чиқаришда
дастурамал
бўлиб
хизмат
қилмоқда
.
“
Ногирон
”
атамаси
юқоридаги
Қонуннинг
1-
моддасида
қуйидагича
баён
этилган
. “
Жисмоний
ёки
ақлий
нуқсонлари
борлиги
туфайли
турмуш
фаолияти
чекланганлиги
муносабати
билан
ижтимоий
ёрдам
ва
ижтимоий
ҳимояга
муҳтож
бўлган
шахс
,
ногирон
ҳисобланади
.”
1
Қаранг
:
Права
ветеранов
,
инвалидов
,
пенсионеров
и
лиц
пострадавших
от
радиации
. (
Под
общ
.
ред
.
В
.
Е
.
Крутских
,
В
.
Е
.
Сидорова
). –
М
.,
Норма
. 2001.
5
Ўзбекистон
Республикасининг
Конституцияси
.
–
Т
.:
Ўзбекистон
, 2008. –
Б
.9.
3
“
Ўзбекистон
Республикасида
ногиронларни
ижтимоий
ҳимоя
килиш
тўғрисида
”
ги
Ўзбекистон
Республикасининг
Қонуни
(11.07.2008
й
.).
6
Международные
конвенции
по
защите
прав
человека
и
борьбе
с
преступностью
.
Сб
.
Международных
Соглашений
и
рекомендаций
;
ИПК
Шарк
, 1995. –
С
.9.
Юқоридаги
қонунга
кўра
,
ногиронларни
ижтимоий
ҳимоя
қилиш
соҳасидаги
давлат
сиёсатининг
асосий
йўналишлари
этиб
қуйидагилар
белгиланган
:
1.
ногиронларнинг
ҳуқуқлари
,
эркинликлари
ва
қонуний
манфаатларини
таъминлаш
;
2.
ногиронларнинг
камситилишига
йўл
қўймаслик
;
3.
ногиронларнинг
шаъни
ва
қадр
-
қимматини
ҳимоя
қилиш
;
4.
ногиронларнинг
ҳуқуқлари
ва
улар
учун
имкониятлар
тенглигини
таъминлаш
;
5.
ногиронларни
ижтимоий
ҳимоя
қилиш
тўғрисидаги
қонун
ҳужжатларига
риоя
этилишини
таъминлаш
;
6.
ногиронлар
болаларнинг
мактабгача
ва
мактабдан
ташқари
таълимини
,
ногиронларнинг
касб
тайёргарлигини
,
умуммий
ўрта
,
ўрта
махсус
,
касб
-
ҳунар
ва
олий
таълим
олишини
таъминлаш
.
7.
давлат
органлари
ҳамда
улар
мансадор
шахсларининг
ногиронлар
ҳуқуклари
,
эркинликлари
ва
қонуний
манфаатларини
таъминлаш
борасидаги
фаолиятининг
ошкоралигини
очиқ
-
ойдинлиги
таъминлаш
;
8.
ногиронларни
ижтимоий
ҳимоя
қилиш
соҳасида
давлат
органлари
,
фуқароларнинг
ўзини
ўзи
бошқариш
органлари
ва
нодавлат
нотижорат
ташкилотлари
ўртасидаги
ҳамкорликни
ривожлантириш
.
Ҳозирги
кунга
келиб
,
Ўзбекистонда
ижтимоий
ҳимояга
йўналтирилган
бир
қатор
давлат
ва
нодавлат
ташкилотлари
мавжуд
.
Жумладан
,
Меҳнат
ва
аҳолини
ижтимоий
муҳофаза
қилиш
вазирлиги
,
Соғлиқни
сақлаш
вазирлиги
, “
Соғлом
авлод
учун
”, “
Меҳр
-
шафқат
ва
саломатлик
”, “
Сен
ёлғиз
эмассан
”
жамғармалари
,
Республика
болалар
ижтимоий
мослашуви
маркази
,
Касаба
уюшмалари
Федерацияси
Кенгаши
,
Ногиронлар
жамияти
,
Кўзи
ожизлар
жамияти
,
Карлар
жамияти
ва
бошқалар
.
Мазкур
йўналишда
жаҳон
ҳамжамиятининг
сиёсати
ва
хорижий
мамлакатларнинг
амалиётига
эътибор
берадиган
бўлсак
,
БМТ
Бош
Ассамблеясининг
1992
йил
14
октябрдаги
47-
сессияси
махсус
қарори
билан
ҳар
йилнинг
3
декабрь
санаси
“
Халқаро
ногиронлар
куни
”
деб
эълон
қилинди
.
Булардан
ташқари
,
БМТ
Бош
Ассамблеяси
томонидан
1982
йил
3
декабрда
тасдиқланган
Ногиронлар
билан
муносабатларда
Халқаро
Дастур
, 1975
йил
9
декабрда
БМТ
томонидан
қабул
қилинган
Ногиронлар
ҳуқуқлари
тўғрисидаги
Декларация
,
БМТ
Бош
Ассамблеяси
томонидан
2006
йил
13
декабрда
қабул
қилинган
Ногиронлар
ҳуқуқлари
тўғрисидаги
Конвенция
ва
яна
бошқа
бир
қатор
ҳужжатларни
мисол
сифатида
келтириб
ўтишимиз
мумкин
.
Замонавий
юридик
адабиётларда
ижтимоий
ҳимоя
сиёсати
бир
қанча
моделларга
бўлинган
ҳолда
ўрганилади
.
Булар
:
либерал
,
консерватив
ва
социал
-
демократик
кўринишларда
бўлади
.
Либерал
модель
бозор
иқтисодиёти
муносабатлари
негизида
қурилган
.
Мазкур
модел
АҚШ
ва
Буюк
Британияда
мавжуд
.
Бунда
ижтимоий
ёрдам
ижтимоий
ҳимояга
муҳтож
аҳоли
қатламларига
минимал
белгиланган
доирада
кўрсатилади
.
Либерал
модель
мавжуд
бўлган
мамлакатларда
ногиронлар
билан
бошқа
шахсларнинг
муносабатлари
антидискриминация
таъсирида
ривожланган
бўлиб
,
ногиронларга
бошқа
шахслар
билан
тенг
шарт
-
шароит
ва
ҳуқуқларни
таъминлашдан
иборат
.
Иш
ЎЗБЕКИСТОН
ҚОНУНЧИЛИГИ
ТАҲЛИЛИ
♦
UZBEK LAW REVIEW
♦
ОБЗОР
ЗАКОНОДАТЕЛЬСТВА
УЗБЕКИСТАНА
2012
№
1
♦
ЎЗБЕКИСТОН
ҚОНУНЧИЛИГИ
ТАҲЛИЛИ
♦
UZBEK LAW REVIEW
♦
ОБЗОР
ЗАКОНОДАТЕЛЬСТВА
УЗБЕКИСТАНА
82
берувчиларда
(
давлат
бошқаруви
тизими
,
биринчи
навбатда
ногиронларни
меҳнат
билан
таъминловчи
ташкилотлар
ва
шунингдек
,
давлат
бюджети
ҳисобидан
молияланадиган
компания
ва
ташкилотлардан
ташқари
)
ногиронларни
иш
билан
таъминлаш
мажбурияти
мавжуд
эмас
.
Консерватив
модель
Марказий
Европа
давлатларида
мавжуд
.
Бу
йўналиш
иш
берувчи
ва
ишчилар
ўртасида
юзага
келадиган
суғурта
ва
меҳнат
мажбуриятлари
таъсирида
шаклланган
.
Бу
модель
ўзининг
энг
юқори
намунасини
Германияда
топган
бу
ерда
дунёда
биринчи
бўлиб
,
суғурта
қонунчилиги
жорий
этилган
.
Бу
тизимининг
яна
бир
ўзига
хос
томони
шундаки
,
унда
иш
берувчилар
олдига
ногиронларни
ишга
қабул
қилиш
шарти
қўйилган
ва
квоталар
ажратилган
.
Агарда
иш
берувчилар
ногиронларни
ишга
қабул
қилишни
рад
этсалар
уларга
нисбатан
давлат
томонидан
жазо
тайинланиши
мумкин
.
Ногиронларга
квоталар
ажратиш
тамойили
1920-1923
йилларга
бориб
тақалади
.
Австрия
,
Германия
,
Италия
,
Польша
ва
Францияда
Биринчи
жаҳон
урушидан
ногирон
бўлиб
қайтган
шахсларни
ишга
қабул
қилиш
жорий
этилди
. 1939-1945
йилларда
бўлиб
ўтган
Иккинчи
жаҳон
урушидан
сўнг
эса
бу
тамойил
қолган
барча
Европа
давлатларига
тарқалди
.
Бунинг
асосий
сабабларидан
бири
ишсизларнинг
орасида
кўпчилигини
ногиронлар
ташкил
этишида
эди
.
Корхона
ва
ташкилотларда
ногиронлар
учун
ажратилган
иш
ўринлари
(
квоталар
)
Испания
ва
Ирландияда
-3%,
Францияда
-6%,
Люксембургда
-2%
дан
5%
гача
,
Японияда
-1.6%
дан
2%
гачани
ташкил
этади
.
Социал
-
демократик
модель
Европа
қитъасининг
Скандинав
ҳуқуқ
тизими
амал
қиладиган
давлатларда
кенгш
тарқалган
.
Бунда
ижтимиой
ҳимоянинг
асосий
тамойили
универсаллизм
ҳисобланади
.
Яъни
,
барча
ижтимоий
ҳимояга
муҳтож
бўлган
шахслар
давлат
бюджети
ҳисобидан
ижтимоий
таъминот
олиш
ҳуқуқига
эга
бўладилар
.
Ногирон
шахслар
катта
эътибор
билан
қўллаб
–
қувватланадилар
ва
давлат
томонидан
корхона
,
ташкилот
ва
муассасаларга
ногирон
шахсларни
ишга
қабул
қилиш
ва
уларга
имтиёзлар
яратиб
бериш
талаби
қўйилади
1
.
Инсонпарварлик
,
қарияларга
меҳр
-
саховатли
бўлиш
,
ногирон
ва
бошқа
ёрдамга
муҳтож
кимсаларга
ҳайриҳоҳлик
кўрсатиш
қадим
-
қадимдан
ҳалқимизнинг
анъаналаридан
бири
бўлиб
ҳисобланади
.
Ижтимоий
ҳимоя
турли
хил
кўринишларда
азалдан
Ўзбекистонда
мавжуд
бўлган
.
Ҳозирги
кунда
мазкур
тамойил
бизнинг
қонунчилигимизда
мустаҳкамлаб
қўйилган
.
Ўз
-
ўзидан
маълумки
,
ижтимоий
ҳимоя
тамойили
демократик
ҳуқуқий
давлат
ва
фуқаролик
жамияти
қуриш
йўлидан
бораётган
мамлакат
учун
ўзига
хос
аҳамиятга
эга
.
Шубҳасиз
,
мазкур
хайрли
ишларни
амалга
оширишда
мазкур
йўналишдаги
давлат
ва
нодавлат
ташкилотларининг
ўрни
салмоқлидир
.
Келгусида
хорижий
инсонпарвар
демократик
давлатларининг
ижтимоий
ҳимоя
сиёсатининг
мақбул
ва
афзал
томонларини
Ўзбекистон
қонунчилигига
жорий
этиш
ва
ўрганиш
мақсадга
мувофиқ
бўлар
эди
.
1
Батафсил
қаранг
:
Государственная
политика
в
отношении
трудовой
занятости
людей
инвалидностью
:
Международный
опыт
и
Российская
политика
. (
Пособие
для
специалистов
,
работающих
в
сфере
трудоустройства
людей
с
инвалидно
-
стью
) –
Москва
:
РООИ
«
Перспектива
», 2008.
И
.
Р
.
Рустамбеков
Преподаватель
ТГЮИ
,
кандидат
юридических
наук
О
СУЩНОСТИ
И
СВОЕОБРАЗИИ
ПРАВОВЫХ
ОТНОШЕНИЙ
В
ИНФОРМАЦИОННОЙ
СФЕРЕ
Бурное
развитие
информационных
технологий
при
-
вело
к
возникновению
новых
правоотношений
характе
-
ризующихся
как
информационные
правоотношения
или
отношения
в
информационной
сфере
.
Исходя
из
актуальности
и
злабодневности
развития
и
правового
регулирования
отношения
в
информацион
-
ной
сфере
,
Президент
Республики
Узбекистан
И
.
А
.
Каримов
в
своем
докладе
«
Концепция
дальнейшего
углубления
демократических
реформ
и
формирования
гражданского
общества
в
стране
»
отдельное
внимение
уделил
вопросам
реформирования
информационной
сферы
2
.
Все
это
указвыает
на
важность
изучения
данной
сферы
и
возникших
новых
правоотношений
,
а
также
глубокого
анализа
вопросов
правового
регулирования
данных
отношений
.
В
правовой
науке
для
выделения
правоотношений
в
информационной
сфере
используется
критерий
объ
-
екта
правоотношения
.
Таким
критерием
,
то
есть
объек
-
том
,
является
информация
.
Правоотношения
в
инфор
-
мационной
сфере
не
характеризуются
каким
-
либо
еще
признаком
,
кроме
того
,
что
они
возникают
в
связи
и
по
поводу
информации
.
Иначе
говоря
,
их
объектом
явля
-
ется
информация
.
Существующие
на
сегодняшний
день
определения
,
приводимые
различными
исследователями
,
как
и
опре
-
деление
Рекомендательного
законодательного
акта
СНГ
«
О
принципах
регулирования
информационных
отношений
в
государствах
-
участниках
Межпарламент
-
ской
Ассамблеи
»,
основываются
на
критерии
объекта
правоотношения
,
то
есть
определенного
явления
(
ин
-
формации
),
в
связи
и
по
поводу
которого
возникают
и
существуют
соответствующие
правоотношения
.
Не
вызывает
сомнения
,
что
многие
из
обществен
-
ных
отношений
в
информационной
сфере
регулируются
правом
,
становясь
,
таким
образом
правоотношениями
в
информационной
сфере
.
В
этой
связи
Л
.
А
.
Сергиенко
и
И
.
Д
.
Тиновицкая
отмечают
,
что
«…
информационные
процессы
и
соответствующие
им
общественные
отно
-
шения
,
вызываемые
интенсивным
развитием
совре
-
менных
информационных
технологий
,
зачастую
намно
-
го
опережают
их
нормативно
-
правовое
регулирование
.
По
мере
развития
и
интенсификации
этих
вопросов
еще
до
принятия
соответствующих
актов
национального
законодательства
в
обществе
уже
формируются
опре
-
деленные
правовые
идеи
по
поводу
целесообразного
и
справедливого
поведения
субъектов
в
той
или
иной
области
информационных
отношений
(
например
,
в
об
-
ласти
рыночного
обращения
информации
,
в
области
охраны
и
защиты
информации
и
др
.)»
3
.
Из
анализа
литературы
следует
,
что
правоотноше
-
ния
в
информационной
сфере
либо
однозначно
харак
-
2
Каримов
И
.
А
.
Концепция
дальнейшего
углубления
демокра
-
тических
реформ
и
формирования
гражданского
общества
в
стране
. –
Т
., 2011.
3
Сергиенко
Л
.
А
.,
Тиновицкая
И
.
Д
.
Субъективные
права
в
информационной
сфере
//
Проблемы
информатизации
. –
М
.,
2000. –
Выпуск
3. –
С
.23.