Protection of calves and lambs from diseases

Abstract

This article provides information on how to protect calves and lambs from disease

Source type: Journals
Years of coverage from 2020
inLibrary
Google Scholar

Downloads

Download data is not yet available.
To share
Elmurodov, B. (2024). Protection of calves and lambs from diseases. in Library, 2(2), 32. Retrieved from https://inlibrary.uz/index.php/archive/article/view/32998
Bozorboy Elmurodov, Veterinary Scientific Research Institute

Director of the Veterinary Scientific Research Institute, Professor, Doctor of Veterinary Sciences

Crossref
Сrossref
Scopus
Scopus

Abstract

This article provides information on how to protect calves and lambs from disease


background image

УЎТ: 619.616.091.981.21._________________________ j

БУЗОЦ ВА ЦЎЗИЛАРНИ

КАСАЛЛИКЛАРДАН ҲИМОЯ ЦИЛИШ

Чорвачилик маҳсулотлари етиш-

тиришда асосий бўғинга айланаёт- ган
шахсий ёрдамчи, деҳқон ва фермер
хўжаликларини

янада

ри-

вожлантиришни ҳаётнинг ўзи тақо- зо
этмокда.

Соҳани ривожлантириш ва сама-

радорлигини ошириш кўп жиҳат- дан
чорва бош сонини кўпайти- риш,
маҳсулдорлигини ошириш, наслини
яхшилаш, тўғри парва- ришлаш, турли
касалликлардан

сакдаш

каби

омилларга боғлиқ. Ёш молларнинг
бактериал юқумли ка- салликлари
жиддий зарар етказади. Айниқса,
пастереллёз,

сальмонеллёз,

колибактериоз

каби

юқумли

касалликларга қарши самарали ку-
рашиш муҳим аҳамиятга эга.

Колибактериоз

ёш молларнинг

ҳолсизланиши, тана ҳароратининг
40,5—41 °C гача кўтарилиши, ич ке-
тиш (суюқ, қонли, йирингли), бар- ча
шиллиқ

пардаларининг

оқариши кузатилади. Касал-
лик 5-7 кун давом этиб, да-
воланмаса ўлим билан ту-
гайди. Мазкур касаллик билан
ёш молларнинг 75—80 фоизи
касалланади.

Касалликни даволаш учун

касал бузоқ ёки қўзи дарҳол
ажратилиб, гипер- иммун қон
зардобидан 100 кг тирик
оғирлигига 10 мл мивдорда 3
кун

давомида

даволаш

ишларини ўтказиш лозим.
Касал бузоқ ва қўзи- ларни
даволаш учун Оксамп

ёки Энрофлокс

5 фоизли антибио- тикларидан 1 мл
дозада бир кунда 2 марта инъексия
қилинади.

Касалликнинг олдини олишда

соғлом ва касал бузокдарга бери-
ладиган

сутни

пастерилизация

қилишнинг аҳамияти катта. Касал-
ланган қорамоллар сути бузоқлар- га
берилмайди.

Профилактика

си-

фатида институтимизда яратилган
колибактериоз касаллигига қарши
вакцинадан 1 йилда бир маротаба
бузокдарга 5, қўзиларга 3 мл. дан тери
остига йўриқнома асосида эмлаш
яхши самара беради.

Сальмонеллёз (паратиф) билан

кўпроқ 10-30 кунлик бузокдар ов- қат
ҳазм қилиш ҳамда нафас олиш

органлари орқали касалланади. Ка-
салланган бузокдарнинг тана ҳаро-
рати 41 °C гача кўтарилади, нафас
олиши тезлашади, ич кетади ва унда
қон излари пайдо бўлади. Касал
бузоқлар тезда орикдаб, акса- рияти
нобуд бўлади.

Даволаш учун касалланган бузоқ

ёки қўзи дарҳол ажратилиб, гипе-
риммун қон зардобидан 100 кг тирик
оғирлигига 10 мл микдорда 3 кун
давомида

даволаш

ишлари

ўтказилади. Бунда Оксамп ёки Эн-
рофлокс 5 фоизли антибиотиклари 1
мл дозада бир кунда 2 марта инъексия
қилинади.

Касалликнинг олдини олишда

бузоқ, қўзи ва чўчқа болаларининг
колибактериоз ва сальмонеллёз ка-
салликларига қарши институтимизда
ишлаб чиқарилаётган вакцинадан
биринчи марта 2, 14 кундан сўнг
иккинчи маротаба 3 мл. дан тери

остига эмланади.

Пастереллёз — геморрагик сеп-

тицемия, сут эмизувчилар ва пар-
рандаларнинг

юқумли

касаллиги

бўлиб, ўткир кечганда септицемия,
ярим ўткир ва сурункали кечганда эса
кўпроқ

ўпканинг

зарарланиш

белгилари намоён бўлади.

Даволаш учун гипериммун қон

зардобидан 100 кг тирик оғирли- гига
10 мл миқцорида 5 кун давомида
юборилади. Бунда Оксамп ёки
Энрофлокс 5 фоизли антибиотик-
ларидан 1 мл дозада бир кунда 2 марта
даволаш курси ўтказилади.

Соғлом ва касал бузокдарга пас-

терилизация қилинган сут ичириш
касалликнинг олдини олишда ало-

ҳида ўрин тутади. Касалланган қора-
моллар сутини бузокдарга умуман
бермаслик зарур. Шунингдек, ГОА
формол вакцинадан биринчи марта
бузокдарга 3, қўзиларга 2 мл. дан,
иккинчи марта 14 кундан сўнг бу-
зокдарга 5, кўзиларга 3 мл. дан тери
остига эмлаш мақсадга мувофиқ.

Бузоқ ва қўзиларни касалликлар-

дан ҳимоя қилишда қуйидагиларга
эътибор қаратишни тавсия этамиз:

1.

Ҳайвонлар бўғозлик даврида

озуқа рационига катта эътибор бе-
риш лозим. Чунки бўғоз ҳайвон
организмида ривожланаётган томила
учун витамин, минерал модда- лар
талаб этилади. Эндигина туғил- ган
бузоқ ва қўзилар касалликларга
чидамсиз бўлади.

2.

Ҳайвонларни туғишидан бир ой

олдин колибактериоз ва сальмонеллёз
касаллигига қарши вакцина билан
биринчи марта қора- моллар 5,

иккинчи марта 14 кундан сўнг
5 мл, совликдар биринчи
марта 2, иккинчи марта 14
кундан сўнг 3 мл тери остига
эмлаш мақсадга мувофиқ.
Бузокдарни биринчи марта 2,
иккинчи марта 14 кундан сўнг
3 мл, қўзиларни биринчи марта
I, иккинчи марта 14 кундан
сўнг 2 мл микдорда эмлаш
зарур.

Республикамизнинг ай- рим

ҳудудларида

апрель-

май

ойларида

пастереллёз

касаллигининг кўп учраши

кузатилади.

Ушбу

касалликнинг

олдини олиш мақса- дида апрелнинг
ўрталарида

пастереллёз касаллигига

қарши вакцина билан эмлаш керак.
Бу- нинг учун қорамоларга биринчи
марта 3, иккинчи марта 14 кундан сўнг
5 мл, қўйларга биринчи марта 2,
иккинчи марта 14 кундан сўнг 3 мл
микдорида тери остига эмлаш лозим.

Таъкидлаш жоизки, бир доза

вакцина ўртача бир бош қорамол учун
800, бир бош қўй учун 400 сўмга тўғри
келади. Ҳайвонлар ка- салланганда
эса уларни даволаш учун камида 40-50
минг сўм сарф- ланади. Шунингучун
ҳам касалликни даволагандан кўра,
олдини ол- ган маъқул.

Б. ЭЛМУРОДОВ,

в.ф.н., (ЎзВИТИ)


32

D‘ibekiston qishloq xo‘jaligi

№5. 2013