Меры профилактики пастереллёза кроликов

inLibrary
Google Scholar
Журнал:
Выпуск:
CC BY f
303-305
1

Скачивания

Данные скачивания пока недоступны.
Поделиться
Элмуродов, Б., Набиева, Н., & Ғаффоров, Ф. (2019). Меры профилактики пастереллёза кроликов. in Library, 19(2), 303–305. извлечено от https://inlibrary.uz/index.php/archive/article/view/33003
Бозорбой Элмуродов, Ветеринарный научно-исследовательский институт

Директор Научно-исследовательского ветеринарного института, профессор, доктор ветеринарных наук

Н Набиева, Ветеринарный научно-исследовательский институт
младший научный сотрудник
Ф Ғаффоров
магистр
0
Цитаты
Crossref
Сrossref
Scopus
Scopus

Аннотация

В данной статье подробно описаны меры профилактики пастереллёза кроликов.


background image

Фойдаланилган адабиётлар

1.

Галяутдинова Г.Г.и др. "Токсикологические аспекты использования синтетических

пиретроидов в сельском хозяйстве” Ветеринария.-2005.-№5. -С.51-56.

2.

Медведь Л.И.и др. “Справочник по пестицидам” Киев: Урожай, 1974.-448 с.

3.

Рекоминдациие по приминению цетовота .Аджанта фарма лимитед. Индия.

4.

Юлдашев З.А.и др. “Химико токсикологические исследования синтетических

пиретроидов”. Издательство Московского университета,-2006. 35-152 с.

УДК: 619,616.989.2,75

ҚУЁНЛАР ПАСТЕРЕЛЛЁЗ КАСАЛЛИГИНИ ОЛДИНИ ОЛИШ

ЧОРА-ТАДБИРЛАРИ

Вет.фан.доктори Б.А.Элмуродов, кичик илмий ходим Н.А. Набиева,

магистр Ғаффоров Ф.

Аннотация: Чорвачилик халц хужалигида муҳим ўринни эгаллаб цишлоц хужалигида ишлаб

чицаришнинг асосий тармоцларидан ҳисобланади. Мазкур мацолада куёнларнинг пастереллёз
касаллигига царили вакцинананинг самарадорлиги тугрисида маълумотлар келтирилган.

Калит сузлар: цуёнчилик, пастереллёз, вакцина, иммунитет, культура pasturella,

бактериология.

Summary: Rabbit breeding is one of the important spheres of the national economy and preventing

infectious diseases and development of measures to deal with them is one of the most actual problems of
our days. With this purpse.it was tested the immunogenic properties of the experimental series offormal
vaccine GOA, which was created as a result of scientific researches, against pasteurellosis disease of
rabbits in laboratory conditions.

Key words:

Rabbit breeding, pasteurellosis vaccine, the immune system, culture Pasturella,

bacterioscopy.

Чорвачилик халқ хўжалигида муҳим ўринни эгаллаб қишлоқ хўжалигида ишлаб чикаришнинг

асосий тармоқларидаи ҳисобланади. Қуёнчилик-чорвачиликнинг тез етилувчан, серпушт, сермаҳсул
тармоқларидан бири бўлиб. бу тармоқда кам меҳнат сарфлаб пархез гўшт, сифатли тери, майин
тивит ва бошқа маҳсулотлар етиштириш мумкин.

Сўнги йилларда сабзоватчиликка ихтисослаштирилган фермер хўжаликларда қуёнчиликни

ривожлантиришга катта аҳамият берилмокда. Бир бош қуённинг бир йилда яъни болаларнинг ҳам
маҳсулдорлигини бирга хисоблаганда 70-80 кг гўшт ва 50 дан ортиқ мўйиа олиш имконияти мавжуд.
Қуён гўшти енгил ҳазмланувчи. тўла қийматли оқсилларга бой ва холестерин микдори кам парҳез
гўшт ҳисобланади. Киши организми қорамол гўштидан 62% оқсилларни ўзлаштирса, қуён гўштидан
90% ни ўзлаштиради. Қуёи гўшти бўзоқ гўштига нисбатан 2.4 марта холестерини кам, бундан
ташқари териси халқ хўжалигида мухим аҳамиятга эга.

Юқоридаги маълумотлардан келиб чиқиб, аҳолини соғлом гўшт ва саноат хом-ашё билан

таъмиллашини инобатга олиб, куёнларнинг юкумли касалликларини олдини олиш ва даволашнинг
самарали усулларини ишлаб чиқиш ҳозирги куннинг муҳим вазифаларидан бири ҳисобланади.

Куёнларнинг юқумли касалликларидан (пастереллёз, сальмонеллёз, геморрагик септицемия,

қуёнлар ўлати) каби касалликлар қуёнчилик хўжаликларига катта иқсодий зарар етказади. Бу эса ўз
навбатида аҳолининг турмуш тарзига салбий таъсир этмай қолмайди.

Куёнларнинг пастереллёз (геморрагик септицемия) касаллиги жуда огир кечувчи хавфли

касаллик ҳисобланади. Касаллик бошланганда ҳайвон ҳолсизланади, иштахаси пасаяди, иситмаси
40-41 °C гача кўтарилади, бурин бўшлигидан суюқлик ажралади. Бу 303


background image

304

касалликдан ўлган қуённи патологоанатомик ёриб кўрилганда, ўпкада қон қўйилиш, юрак халтасида

сув тўпланганлигини, юрак қўлоқчаларида қон қўйилишларни жигар конситенцияси зичлашиб
ҳажмига нисбатан 2-3 баробар катталашганлигини, унда ҳам қон қўйилишларни ва ичакларда
кўпиксимон суюқликни ҳосил бўлиши. ичак деворларида геморрагии яллиғланишлар мавжудлигини
кўришимиз мумкин, бунинг натижасида ҳайвон нобуд бўлади.

Ушбу касалликни эпизоотии ҳолатда тарқалишини ва хўжаликларга катта иқсодий зарар

етказилишини олдини олиш мақсадида ҚҲА-9-013 “Мўйнали ҳайвонлар юқумли пастереллёзи
касалигини олдини олиш ва даволашнинг илмий асосланган воситаларини яратиш” лойиҳаси устида
илмий изланишлар олиб борплди ҳамда пастереллёз касаллиги билан касалланган қўёнлардан
ажратиб олииган штаммлар асосида ГОА формал вакцинанинг тажриба серияси яратилди. Унинг
стериллигини аниқлаш мақсадида турли озуқа муҳитларига экиб, ацептика ва антициптика
қоидаларига риоя қилган ҳолда безарарлиги ўрганилди. Бунинг учун 10 дона ок сичқонга 0,5 мл
миқдорини тери остига инъкеция қилинди. Ушбу сичқонларни 10 кун мобайнида органолептик
кузатиш олиб борилди ва уларда ҳеч қандай салбий ўзгариш кузатилмади, вакцинанинг тажриба
серияси безарар эканлиги аниқланди.

Жадвал №1. Қуёнларнинг пастереллёз касаллигига қарши ГОА формал вакцинанинг тажриба

сериясини самарадорлигини ўрганиш жадвали. ___________________ ______________________

Гуруҳлар

Қуёнлар бош сони

Эмлаш миқдори, мл

Эмлаш жойи

1-марта

2-марта

1

I Тажриба

4

0,5

-

Тери остига

2

II Тажриба

4

0,5

0,5

Тери остига

3

III Назорат

4

-

-

-

Юқоридаги тадқиқотлар натижасида биологик назоратдан ўтган вакцинанинг иммуногенлик

хусусияти лаборатория шароитида синовдан ўтказилди. Бунда лаборатория вивариясида мавжуд
қуёнлардан 12 бош ажратилиб, Ш-гуруҳга бўлиб ўрганилди, яъни ҳар бир гурухга 4 бошдан қуёнлар
ажратиб олинди, I ва II гурух тажриба гуруҳи III гуруҳ эса назорат гуруҳи ҳисобланиб 1-гуруҳ
тажрибадаги куёнларга 1 маротаба 0,5 мл тери остига эмланди П-гуруҳ куёнларга 2 маротаба 7 кун
оралиқ билан 0,5 мл тери остига вакцинация қилинди Ш-гуруҳ назорат гуруҳидаги қуёнлар
эмланмади.

Шундай қилиб қуёнларни пастерллёзига қарши ГОА формал вакцинанинг тажриба сериясини

иммуногенлигини синовдан ўтказиш мақсадида тажриба ва назорат гуруҳидаги қуёнларни
пастереллёз қўзғатувчисини “Халқаро стандарт”™ асосланиб тайёрланган LD100 (1милд/микр тана)
билан зарарлатирилди бу қуйидаги жадвалда келтирилган.

Жадвал №2. Қуёнларни пастереллёз касаллиги билан зарарлантириш натижаси

Т/Р

Гуруҳар

Куёнлар бош сони

Зарарлантириш

Тажрибадан сўиг

жойи

миқдори

1

Ўлди

Тирик

ҚОЛДИ

1

1-Тажриба

4

Қорин

бўшлиғи

1милд/микр.тана

2

2

2

П-Тажриба

4

Корин

бўшлиғи

1милд/микр.тана

-

4

3

Ш-Назорат

4

Корин

бўшлиғи

1милд/микр.тана

4

-

Қуёнлар зарарлантирилгандан сўнг уч кун ўтиб, яъни назорат гуруҳидан 4 бош қуёнлар ўлди.

Қуёнларни ёриб кўриб патологоанотомик ва бактерологик текширишлар ўтказлиб, экмалар экилди.
Бактерологик текширишлар натижасида Pasturella культураси ажратиб олинди. Илмий
тадқиқотларимиз натижасида яратилган қуёнларнинг пастереллёз


background image

305

касаллигига қарши вакцинанинг тажриба сериясини самарадорлиги 2 маротаба эмланганда 100 %
эканлиги аниқланди.

Хулоса килиб айтиганда қуёнларни юқумли касаллик билан касалланмаслигини олдини олиш

учун зоогигиеник талабларга риоя қилган ҳолда ҳайвонларни тиғиз сақламаслик. захарли ҳидлар ва
газлардан ҳоли сақлаш, қуёнлар турадиган жойларни гўнгдаи тозалаш мунтазам жорий дезинфекция
тадбирларини ўтказиб туриш лозим. Қуёнлар кунора кўрикдан ўтиб туриши ва озиқлантириш
меъёрларига аҳамият бериш, жуда иссиқдан ҳамда совуқдан ҳимоя қилиш, шунингдек ҳар олти ойда
бир маротаба пастереллёз касаллигига қарши вакцина билан эмллаб туриш бу касалликни юзага
келишини олдини олади.

Адабиётлар рўйхати.

1.

Кушоков Ж. - “Қуёнчилик”, Тошкент, 1984 й.

2.

Бодур И.. Кривчанский И.

-

“Кроолиководство’* Тошкент 1988 й.

3.

Амиров Ш.К. “Қуёнчилик ва мўйначилик фанидан маърузалар матни”. Самарканд 2009Й.

4.

moy-krolik.ru,

5.mnogo-krolikov.ru.

6.krolik-prosta.ru.

7,m.yotube.com.

8. vetvo.ru.

УДК: 619+636.2+591.14

ТУҒРУҚ ГИПОКАЛЬЦИЕМИЯСИ - ҚАТЪИЙ ЭНДОКРИН КАСАЛЛИК

Бобоев О. (ассистент), Худойбердиев Г. (магистр), Улуғмуродов Ю.(талаба),

СамВМИ

Аннотация. Мацолада Сам ВМИ ўкув-тажриба хужалиги унитар корхонаси ҳамда Қашцадарё

вилоятининг Чироцчи туманидаги "Фаза" фермер хўжалиги шароитларида паваришланаётган
сигирлар орасида кальций-фосфор ал.машинувининг бузилишлари, шу жумладан тугруц
гипокальциемиясининг тарцалиши, ицтисодий зарари, ривожланиш механизмы, шунингдек,
касалликнинг олдини олишда тиропаратироидал экстракт (ТПТЭ ва кальций Дз ни муцобил
вариантларда ишлатишнинг профилактик самарасининг тахлили берилган.

Аннотация. В статье приведены распространение, экономический ущерб, механизм развития

нарушения фосфорно-калъциевого обмена, в том числе послеродовой гипокальциемии в условиях
учебно-опытного хозяйства Сам ВМИ и фермерского хозяйства "Фаза" Чирокчинского района
Кашкадарьинской области а также анализ профилактической эффективности применения
тиропаратироидального экстракта (ТПТЭ) и Кальций Дз в альтернативных вариантах.

Annotation. The article presents the distribution, economic damage, the mechanism of development of

phosphorus-calcium metabolism disorders, including postpartum hypocalcemia in the conditions of the
training and experimental economy of the VMI itself and the Fazo farm in the Chirokchy district of
Kashkadarya region and the analysis of the preventive efficacy of using the thyroparathyroid extract (TPTE)
and Calcium D3 in alternatives.

Калит сўзлар. Сигир. Тугруц гипокалыщемияси. Тиропаратироидал экстракт (ТПТЭ). Кальций

Дз.

Ключевые слова. Корова. Послеродовая гипокальциемия. Тиропаратироидальный экстракт

(ТПТЭ)

Keywords. Cow. Postpartum hypocalcemia. Tiroparathyroid extract (TPTE)

Мавзунинг долзарблигн.

Узбекистан республикаси Президентининг "Ветеринария ва

чорвачилик сохасида давлат бошқаруви тизимини тубдан такомиллаштириш чора- тадбирлари
тўғрисида” ги 2019 йил 28 мартдаги 5696-сонли Фармони ижросини таъминлашга қаратилган
тадбирларни амалга ошириш ахолини арзон ва сифатли

Библиографические ссылки

Кушоков Ж. - “Қуёнчилик”, Тошкент, 1984 й.

Бодур И.. Кривчанский И. - “Кроолиководство’* Тошкент 1988 й.

Амиров Ш.К. “Қуёнчилик ва мўйначилик фанидан маърузалар матни”. Самарканд 2009Й.

moy-krolik.ru,

mnogo-krolikov.ru.

krolik-prosta.ru.

m.yotube.com.

vetvo.ru.