Sigirlar tuxumdonlarida uchraydigan patologiyalarga zamonaviy usullarda diagnoz qo‘yish

Annotasiya

Maqolada qishloq xo‘jaligi hayvonlari jasadlarini sud-veterinariya ekspertizasi maqsadida o‘tkaziladigan patologoanatomik yorib tekshirishning o‘ziga xos jihatlari yoritilgan. Sudveterinariya ekspertizasining tartibi, maqsadi va vazifalari hamda unga tegishli hujjatlarni rasmiylashtirish bo‘yicha ma’lumotlar keltirilgan.

Manba turi: Jurnallar
Yildan beri qamrab olingan yillar 2020
inLibrary
Google Scholar
Chiqarish:
Bilim sohasi
CC BY f
19-22
34

Кўчирилди

Кўчирилганлиги хақида маълумот йук.
Ulashish
Baliyev, S., Suvanov, S., & Kuldashiv, O. (2024). Sigirlar tuxumdonlarida uchraydigan patologiyalarga zamonaviy usullarda diagnoz qo‘yish. in Library, 2(2), 19–22. Retrieved from https://inlibrary.uz/index.php/archive/article/view/35893
Shavkat Baliyev, Veterinariya ilmiy tadqiqot instituti

Veterinariya ilmiy tadqiqot instituti, Parranda, quyon, baliq va asalari kasalliklari laboratoriyasi mudiri, veterinariya fanlari falsafa doktori, katta ilmiy xodim

Crossref
Сrossref
Scopus
Scopus

Annotasiya

Maqolada qishloq xo‘jaligi hayvonlari jasadlarini sud-veterinariya ekspertizasi maqsadida o‘tkaziladigan patologoanatomik yorib tekshirishning o‘ziga xos jihatlari yoritilgan. Sudveterinariya ekspertizasining tartibi, maqsadi va vazifalari hamda unga tegishli hujjatlarni rasmiylashtirish bo‘yicha ma’lumotlar keltirilgan.


background image

Veterinariya sohasidagi dolzarb muammolar yechimi yosh tadqiqotchilar talqinida

|

TO‘PLAM – 1/24

19

28-iyun 2024-yil.

UDK: 616.981.43.192

SIGIRLAR TUXUMDONLARIDA UCHRAYDIGAN PATOLOGIYALARGA

ZAMONAVIY USULLARDA DIAGNOZ QO‘YISH

Suvanov S.A. tayanch doktorant

Kuldashiv O.U. v.f.d., katta ilmiy xodim

Baliyev Sh.K. v.f.f.d., katta ilmiy xodim

Veterinriya ilmiy-tadqiqot instituti

Annotasiya.

Ushbu maqolada sigirlar tuxumdonlarida uchraydigan patologiyalarga

zamonaviy Ultratovushli tekshirish apparati yordamida diagnoz qo‘yish usullari bayon etilgan.

Kalit so‘zlar:

tuxumdonlar, gipofunksiya, kista, sariq tana, ovarit, oqsillar, uglevodlar,

vitaminlar.


Mavzuning dolzarbligi.

Oxirgi yillarda Respublikamizda qoramolchilikni fan yutuqlari va

ilg’or tajribalar asosida rivojlantirish, oziqa bazasini mustahkamlash va mahsulot ishlab chiqarish
hamda uni qayta ishlash texnologiyasini takomillashtirish, qoramollar zotini yaxshilash va
genofondini boyitishga katta e’tibor qaratilmoqda.

Respublikamizning jadal texnologiyalar asosida rivojlanayotgan chorvachilik fermer

xo‘jaliklari sharoitida va aholi qaramog‘ida saqlanayotgan mahsuldor sigirlarda oziqlantirish va
parvarishlash qoidalariga amal qilinmasligi oqibatida patologik sariq tana tufayli bepushtlik ko‘p
qayd etilib, uzoq muddat qisir qolishi oqibatida sut mahsuldorligining pasayishi, buzoq olishning
kamayishi, mahsuldor sigirlardan foydalanish muddatining keskin qisqarishi, kasalliklarni davolash
va oldini olish uchun veterinariya xarajatlari hisobiga katta iqtisodiy zarar yetkazmoqda. Shu sababli
ushbu patologiyalarga tarqalishi, ertachi diagnoz qo‘yish hamda oldini olishning samarali usullarini
ishlab chiqish va amaliyotga tadbiq qilish dolzarb xisoblanadi.

Adabiyotlar tahlili.

Adabiyot [4] ma’lumotlariga ko‘ra, sigirlarning asosiy podadan chiqarilishiga 80-90%

hollarda bepushtliklar, moddalar almashinuvi buzilishi kasalliklari – 74-90%, sut bezlarining
kasalliklari – 17%, tuxumdonlar gipofunksiyasi – 19%, tuxumdonlarning follikulyar va lyuteal
kistalari – 3%, oyoqlarning kasalliklari – 15-17 %, ovqat hazm qilish tizimining kasalliklari - 14-
16%, mahsuldorlikning past bo‘lishi – 18 % hollarda sabab bo‘ladi. Sigirlardan xo‘jalikda
foydalanish o‘rtacha 2,6 laktasiyaga teng bo‘lgan.

Bepushtlikning belgilari hayvonning uzoq muddat davomida kuyga kelmasligi, bir necha

marta urug’lantirishdan keyin ham urug’lanmaslik, jinsiy sikl muddatlarining buzilishi hisoblanadi
[2].

Hayvon yetarlicha oziqlantirilmaganda organizm zaiflashadi, bu jinsiy jarayonlarga ta’sir

etadi (kuyikish va ovulyasiya bo‘lmaydi). Hayvonlar oqsil, uglevod yoki yog’larga boy bir xildagi
oziqalar bilan uzoq muddat boqilganda tuxumdonlar funksiyasi susayib, ularning maxsus to‘qimasi
asta-sekin yog’ kletchatkasi bilan almashinadi. Semirib ketgan hayvonlarning tuxumdoni
kichrayibgina qolmay, balki zichlashadi ham, bunda urg’ochi hayvon avvaliga qisqa muddatga
kuyukadi, keyin esa butunlay kuyikmaydi [4].

N.M. Xilkevicha (2001) tadqiqotlariga ko‘ra sigirlarda tuxumdonlar kasalliklari 30% mustaqil

ravishta va 70% hollarda boshqa jinsir organlar yalig’lanishlari bilan birga uchraydi

[5]

.

V.M. Shiriyev (2000) ma’lumotiga ko‘ra klinik tadqiqotlar asosida sigirlarda

tuxumdonlarning gipofunksiyasini paydo bo‘lishi tug'ruq va tug'ruqdan keyingi davr ta'sir ko‘rsatadi
degan xulosaga keldi. Tuxumdonlarning gipofunksiyasi anafrodisiya va katta uchinchi follikullarning
yo‘qligi bilan namoyon bo‘ldi. Natijada, sigirlarda tuxumdonlarning funktsional buzilishlari va
tuxumdonlarning

gipofunksiyasi

turli

muddatlarda

bepushtlikka

olib

keladi

nafaqat

mamlakatimizning turli hududlarida, balki boshqa davlatlarda ham keng tarqalgan bo‘lib, va
chorvachilik sanoati uchun muhim iqtisodiy zarar

[6].


background image

Veterinariya sohasidagi dolzarb muammolar yechimi yosh tadqiqotchilar talqinida

|

TO‘PLAM – 1/24

20

28-iyun 2024-yil.

Adabiyotlar [2] ma’lumotlariga ko‘ra, sigirlarda modda almashinuvlarining buzilishi va

reproduktiv xususiyatlarining yomonlashishiga essensial mikroyelementlarning (I, Co, Zn, Cu, Fye)
rasionda yetishmasligi hamda hayvonlarni antisanitariya sharoitlarida saqlash sabab bo‘ladi.

Hayvon me’yorida oziqlantirilganda ham modda almashinuvi buzilishlari kuzatilgan

(oshqozon-ichak va boshqa a’zolar kasalliklarida) bo‘lsa, alimentar qisirliklar kelib chiqishi mumkin
[5].

Tadqiqotning maqsadi.

Fermer xo‘jaliklarda va aholi qaramog‘ida parvarishlanayotgan

sigirlarda tuxumdon patopogiyalari, jumladan persistent sariq tana, tuxumdonlar kistasi,
gipofunksiya, folekula kistasi va tuxumdonlar atrofiyasining zamonaviy usullarda diagnostikasi va
profilaktikasi ishning maqsadini tashkil etadi.

Tadqiqot obekti va usullari.

Tadqiqotlarimiz Samarqand viloyati Pastdarg‘om tumanidagi

sut yo‘nalishidagi qoramolchilik fermer xo‘jaliklarida va aholi qaramog‘ida parvarishlanayotgan
sigirlarda olib borildi. Tekshirishlar obyekti sifatida 50 bosh 4-5 yoshdagi 2-tug‘um sog’in sigirlar
ajratib olindi. Dastlab, qoramollarda klinik tekshirishlar o‘tkazilib, semizlik darajasi, ishtaha, shilliq
pardalar, teri va teri qoplamasining holati, tana harorati, bir daqiqadagi yurak urishi va nafas soni,
katta qorin devorining 5 daqiqadagi qisqarishlar soni, jinsiy az’olar holati va jinsiy reflekslarning
namoyon bo‘lishi aniqlandi. Sigirlarning bug‘ozligi to‘g‘ri ichak orqali aniqlandi.

Olingan natijalar va ularning tahlili.

Xo‘jalikda sigirlar rasioni asosan silos-konsentrat

tipda ekanligi bilan xarakterlanadi. Aholi qaramog‘ida saqlanayotgan sigirlar esa aralash tipda (yashil
oziqa).

Tekshirishlar davomida sigirlarning tana harorati, yurak urishi va nafas soni fiziologik

me’yorlar chegarasida bo‘lib, bir daqiqadagi nafas soni o‘rtacha 17

±

0,7 va yurak urishi – 71,1

±

2,1

martani tashkil etdi. Oshqozon oldi bo‘lmalarining 5 daqiqadagi qisqarishlari soni o‘rtacha 8,9

±

1,2

martani (me’yor - 5 daqiqada 8-12 marta ) tashkil etdi, ya’ni sigirlarda oshqozon oldi bo‘lmalari
gipotoniyasi, ishtahani pasayishi va o‘zgarishi (lizuxa), shilliq pardalarning oqarishi qayd etildi.

Fermer xo‘jalikga qarashli 25 bosh va aholi qaramog‘ida parvarishlanayotgan 25 bosh sigirlarda

“JQ 3000 ” ul’tratovushli tekshirish (UTT) apparati yordamida 30 bosh sigirlarning turli oylardagi
bo‘g’ozligi, 6 bosh sigirning yaqinda tug’ganligi, qolgan 14 bosh sigirlarning bepushtligi, ya’ni
ularda tuxumdonlarning gipofunksiyasi aniqlandi: 3 bosh sigirda persistent sariq tana, 3 bosh sigirda
tuxumdonlar kistasi, chap tuxumdonning o‘ng tuxumdonga nisbatan kattalashishi, 4 bosh sigirda
bachadon subinvolyusiyasi, bachadon bo‘shlig’ida ko‘p miqdorda suyuqlik to‘planishi, 4 bosh sigirda
endometrit belgilari aniqlandi. Bu ma’lumotlar turli shakldagi bepushtliklarning tuxumdonlar
gipofunksiyasi hamda sariq tanani saqlanib qolishi bilan kechishidan dalolat beradi. Tuxumdonlar
gipofunksiyasi paytida sariq tananing bo‘lishi o‘z navbatida follikulalarning rivojlanishiga to‘sqinlik
qiladi va hayvon uzoq muddat qisir qoladi.

a.

b.

d.

1-rasm.

JQ-3000 Ultrasaund ultratovushli tekshirish apparatida sigirlar

tuxumdonlaridagi kista, follekulalarning yetilishi va sariq tananing ko‘rinishi. (a-tuxumdon

kistasi, b-follekula yetilish jarayoni, d-8 oy davomida surilmagan patologik sariq tana).


background image

Veterinariya sohasidagi dolzarb muammolar yechimi yosh tadqiqotchilar talqinida

|

TO‘PLAM – 1/24

21

28-iyun 2024-yil.

Xulosalar

1. Sog’in sigirlar tuxumdonlarida patologik jarayonlarni aniqlashda an’anaviy usullardan tug’ri

ichak orqali tuxumdonlar paypaslanib diagnoz quyilar edi bugungi kunda esa ultratovushli tekshirish
apparatidan foydalanilsa ushbu patologiyalarga ertachi va aniq diagnoz qo‘yishga erishish mumkin.

2. Sog’in sigirlar va urug’lanish yoshidagi tanalar jinsiy organlarida: jumladan tuxumdonlar

gipofunksiyasi, kista va sariq tana bor yoki yo‘qligi shuningdek nechta follekula yetilgan va ular qay
holatda ekanligiga aniq diagnoz quyish va shunga ko‘ra davolash yoki sinxronlash ishlarini olib
borishda bevosita ultratovushli tekshirish apparatidan foydalanilsa hayvonlar bosh sonini
ko‘paytirishda yetarlicha samaradorlikka erishish mumkin.

ADABIYOTLAR RO‘YXATI

1.

Baliev, S., & Ochilov, J. (2023). Treatment of Retained Placenta in Cows.

Global Scientific

Review

,

11

, 15-19.

2.

Qo'ldoshev, O. U., & Ochilov, J. N. (2022). THE EFFECT OF MICROCLIMATE ON THE

SEXUAL MATURITY OF COWS.

Conferencea

, 114-115.

3.

Nasirdinovich, A. J., & Urazovich, K. O. (2024, June). PREGNANCY IN COWS

EFFECTIVENESS OF FERTADINE IN PREVENTING STAY. In

International Conference on

Adaptive Learning Technologies

(Vol. 5, pp. 146-148).

4.

Nasirdinovich, A. J., & Urazovich, K. O. (2024, May). PREGNANCY IN COWS THE

EFFECTIVENESS OF THE GONADIN DRUG IN PREVENTING STAY. In

International

Conference on Adaptive Learning Technologies

(Vol. 5, pp. 149-151).

5.

Kuldashev, O. U. (2024). PREVENTION OF PLACE RETENTION IN COWS.

Web of

Semantics: Journal of Interdisciplinary Science

,

2

(5), 471-474.

6.

Кулдошев, О. У. (1996). Сравнительная эффективность некоторых препаратов при

пироплазмидозах крупного рогатого скота и возможности профилактики (экспериментальные
исследования.

7.

Болиев,

Ш.

К.,

&

Кулдашев,

О.

У.

(2018).

СТИМУЛИРОВАНИЕ

ВОСПРОИЗВОДИТЕЛЬНОЙ ФУНКЦИИ У КОРОВ. In

НАУКА XXI ВЕКА-ВЗГЛЯД В

БУДУЩЕЕ

(pp. 120-122).

8.

Кулдашев, О. У. (2022, April). ЛЕЧЕНИЯ И ПРОФИЛАКТИКИ ХРОНИЧЕСКИЙ

ЭНДОМЕТРИТА У КОРОВ. In

E Conference Zone

(pp. 107-110).

9.

Кулдашев, О., Очилов, Ж., & Хамракулов, Н. (2022). Влияние зоогигенических и

технологических режимов на организм животных в условиях жаркого климата.

Перспективы

развития ветеринарной науки и её роль в обеспечении пищевой безопасности

,

1

(1), 176-182.

10.

Исаев, M., Кулдошев, О., & Акмалов, Ш. (2022). Вредное воздействие зерноотходов на

кроликов.

Перспективы развития ветеринарной науки и её роль в обеспечении пищевой

безопасности

,

1

(1), 120-122.

11.

Исаев, М., & Кулдошев, О. (2022). Эффективность гидролизата белка при лечении

незаразных болезней телят.

Перспективы развития ветеринарной науки и её роль в

обеспечении пищевой безопасности

,

1

(1), 123-125.

12.

Кулдашев, О. У., Мавлонов, С. И., Исаев, М. Т., Очилов, Ж. Н., & Хамракулов, Н. Ш.

(2021). НОВОЕ СРЕДСТВО ДЛЯ ПРОФИЛАКТИКИ ЗАДЕРЖАНИЯ ПОСЛЕДА У КОРОВ.
In

НАУЧНОЕ ОБЕСПЕЧЕНИЕ УСТОЙЧИВОГО РАЗВИТИЯ АГРОПРОМЫШЛЕННОГО

КОМПЛЕКСА

(pp. 1387-1390).

13.

Кулдашев, О. У. (2018). СИМПТОМАТИЧЕСКОГО БЕСПЛОДИЯ КРУПНОГО

РОГАТОГО СКОТА В УЗБЕКИСТАНЕ. In

НАУКА XXI ВЕКА-ВЗГЛЯД В БУДУЩЕЕ

(pp. 125-

128).

14.

Кулдашев, О. Х., & Муминов, К. З. (2017). УСТРОЙСТВА ДЛЯ ОБЕСПЕЧЕНИЯ

ИНФОРМАЦИОННОЙ БЕЗОПАСНОСТИ В ВОЛОКОННО-ОПТИЧЕСКОЙ ЛИНИИ
СВЯЗИ. In

Перспективные информационные технологии (ПИТ 2017)

(pp. 234-236).


background image

Veterinariya sohasidagi dolzarb muammolar yechimi yosh tadqiqotchilar talqinida

|

TO‘PLAM – 1/24

22

28-iyun 2024-yil.

15.

Кулдашев, О. Х., & Муминов, К. З. (2017). Однонаправленный синхронный режим

распространения информационных и шумовых сигналов в оптическом волокне.
In

Перспективные информационные технологии (ПИТ 2017)

(pp. 231-234).

16.

Балиев, Ш., Шералиева, С., & Муртазин, Б. (2015). Профилактика послеродовых

осложнений у коров.

in Library

,

1

(4), 79-81.

17.

Эшбуриев, Б., & Балиев, Ш. (2022). Сигирларда эндометритни даволашда “карбаказ”

препаратининг самарадорлиги.

Перспективы развития ветеринарной науки и её роль в

обеспечении пищевой безопасности

,

1

(2), 339-345.

18.

Муртазин, Б., Элмурадов, Б., Болиев, Ш., Наврузов, Н., & Шералиева, С. (2013).

Лечение и профилактика гинекологических заболеваний у коров.

Ветеринарна медицина

,

(97), 337-338.

19.

Балиев, Ш., & Очилов, Ж. (2023). Лечение задержки плаценты у коров.

in Library

,

1

(1),

15-19.

20.

Балиев, Ш. (2023). Организация акушерско-гинекологической диспансерной работы в

животноводстве.

in Library

,

1

(2), 205-206.

21.

Балиев, Ш., & Эшбуриев, Б. (2022). Эффективность препарата карбаказы при лечении

эндометрита у коров.

in Library

,

22

(3), 339-345.

22.

Балиев, Ш., & Суванов, С. (2022). Современные методы лечения эндометрита у

продуктивных коров.

in Library

,

22

(3), 25-27.

23.

Балиев, Ш., Суванов, С., & Исмоилов, А. (2022). Причины эндометрита у продуктивных

коров, содержащихся в хозяйствах.

in Library

,

22

(2), 56-58.

24.

Балиев, Ш., Муртазин, Б., Кулдашев, О., & Очилов, Ж. (2017). Значение биологических

препаратов в профилактике бесплодия крупного рогатого скота.

in Library

,

17

(2), 32-34.

25.

Балиев, Ш., Кулдошев, О., Мавланов, С., & Курбонов, Ф. (2016). Определение

эффективности препаратов при лечении мастита.

in Library

,

16

(2), 63-65.

26.

Балиев, Ш., Муртазин, Б., Мавлонов, С., & Шералиева, С. (2013). Активизация половой

активности коров естественными средствами и методами.

in Library

,

3

(3), 20-24.

27.

Ахмадалиева, Л. Х., Элмуродов, Б. А., Орипов, А. О., Салимов, Х., Рузимуродов, М. А.,

Исматова, Р. А., ... & Улугмуродов, А. Д. (2021). ПРАВОВАЯ ОХРАНА ЗДОРОВЬЯ
ЖИВОТНЫХ И ЭКОСИСТЕМ В НИИ ВЕТЕРИНАРИИ. In

Проблемы трансформации

естественных ландшафтов в результате антропогенной деятельности и пути их
решения

(pp. 378-382).

28.

Bajenov, L. G., Ruzimurodov, M. A., Artyomova, E. V., & Ten, R. M. (2008). Study and

application of crystallogenic properties of Brucella for their identification and differentiation.

Bulletin

of the International Scientific Surgical Association

,

3

(1), 22-23.

29.

Рузимуродов, М. А. (2018). Новые инфекционные подходы в борьбе с

бруцеллезом.

Ветеринария тиббиёти

, (2), 14-15.

30.

Davlatov, R. B., & Khushnazarov, A. K. (2024). Diagnosis and chemoprophylaxis of rabbit

eymeriosis. In

E3S Web of Conferences

(Vol. 480, p. 03020). EDP Sciences.

31.

Газнакулов, Т. К., Орипов, А. О., Сафаров, А. А., Хушназаров, А. Х., Давлатов, Р. Б.,

Абдухакимов, Ш., & Мавланов, С. (2023). ХС Салимов, МК Бутаев, ЗЭ Рузиев,–
Биохавфсизлик.

32.

Джураев, О., & Хушназаров, А. (2023). Порядок и методы патологического

обследования сельскохозяйственных животных.

in Library

,

3

(3), 21-25.

33.

Хушназаров, А., Абдиев, Ф., & Акрамов, К. (2019). Распространение тениаринхоза на

побережье Амударьи.

in Library

,

19

(3), 25-26.

34.

Хушназаров, А. Х., & Акрамов, К. Ш. ТЕНИАРИНХОЗНИНГ АМУДАРЁ

СОҲИЛЛАРНДА ТАРҚАЛИШИ.

35.

Газнакулов, Т., & Хушназаров, А. (2023). Литературный обзор по истории развития

эпизоотологии и изучения бешенства.

in Library

,

1

(2), 7-9.

Bibliografik manbalar

Baliev, S., & Ochilov, J. (2023). Treatment of Retained Placenta in Cows. Global Scientific Review, 11, 15-19.

Qo'ldoshev, O. U., & Ochilov, J. N. (2022). THE EFFECT OF MICROCLIMATE ON THE SEXUAL MATURITY OF COWS. Conferencea, 114-115.

Nasirdinovich, A. J., & Urazovich, K. O. (2024, June). PREGNANCY IN COWS EFFECTIVENESS OF FERTADINE IN PREVENTING STAY. In International Conference on Adaptive Learning Technologies (Vol. 5, pp. 146-148).

Nasirdinovich, A. J., & Urazovich, K. O. (2024, May). PREGNANCY IN COWS THE EFFECTIVENESS OF THE GONADIN DRUG IN PREVENTING STAY. In International Conference on Adaptive Learning Technologies (Vol. 5, pp. 149-151).

Kuldashev, O. U. (2024). PREVENTION OF PLACE RETENTION IN COWS. Web of Semantics: Journal of Interdisciplinary Science, 2(5), 471-474.

Кулдошев, О. У. (1996). Сравнительная эффективность некоторых препаратов при пироплазмидозах крупного рогатого скота и возможности профилактики (экспериментальные исследования.

Болиев, Ш. К., & Кулдашев, О. У. (2018). СТИМУЛИРОВАНИЕ ВОСПРОИЗВОДИТЕЛЬНОЙ ФУНКЦИИ У КОРОВ. In НАУКА XXI ВЕКА-ВЗГЛЯД В БУДУЩЕЕ (pp. 120-122).

Кулдашев, О. У. (2022, April). ЛЕЧЕНИЯ И ПРОФИЛАКТИКИ ХРОНИЧЕСКИЙ ЭНДОМЕТРИТА У КОРОВ. In E Conference Zone (pp. 107-110).

Кулдашев, О., Очилов, Ж., & Хамракулов, Н. (2022). Влияние зоогигенических и технологических режимов на организм животных в условиях жаркого климата. Перспективы развития ветеринарной науки и её роль в обеспечении пищевой безопасности, 1(1), 176-182.

Исаев, M., Кулдошев, О., & Акмалов, Ш. (2022). Вредное воздействие зерноотходов на кроликов. Перспективы развития ветеринарной науки и её роль в обеспечении пищевой безопасности, 1(1), 120-122.

Исаев, М., & Кулдошев, О. (2022). Эффективность гидролизата белка при лечении незаразных болезней телят. Перспективы развития ветеринарной науки и её роль в обеспечении пищевой безопасности, 1(1), 123-125.

Кулдашев, О. У., Мавлонов, С. И., Исаев, М. Т., Очилов, Ж. Н., & Хамракулов, Н. Ш. (2021). НОВОЕ СРЕДСТВО ДЛЯ ПРОФИЛАКТИКИ ЗАДЕРЖАНИЯ ПОСЛЕДА У КОРОВ. In НАУЧНОЕ ОБЕСПЕЧЕНИЕ УСТОЙЧИВОГО РАЗВИТИЯ АГРОПРОМЫШЛЕННОГО КОМПЛЕКСА (pp. 1387-1390).

Кулдашев, О. У. (2018). СИМПТОМАТИЧЕСКОГО БЕСПЛОДИЯ КРУПНОГО РОГАТОГО СКОТА В УЗБЕКИСТАНЕ. In НАУКА XXI ВЕКА-ВЗГЛЯД В БУДУЩЕЕ (pp. 125-128).

Кулдашев, О. Х., & Муминов, К. З. (2017). УСТРОЙСТВА ДЛЯ ОБЕСПЕЧЕНИЯ ИНФОРМАЦИОННОЙ БЕЗОПАСНОСТИ В ВОЛОКОННО-ОПТИЧЕСКОЙ ЛИНИИ СВЯЗИ. In Перспективные информационные технологии (ПИТ 2017) (pp. 234-236).

Кулдашев, О. Х., & Муминов, К. З. (2017). Однонаправленный синхронный режим распространения информационных и шумовых сигналов в оптическом волокне. In Перспективные информационные технологии (ПИТ 2017) (pp. 231-234).

Балиев, Ш., Шералиева, С., & Муртазин, Б. (2015). Профилактика послеродовых осложнений у коров. in Library, 1(4), 79-81.

Эшбуриев, Б., & Балиев, Ш. (2022). Сигирларда эндометритни даволашда “карбаказ” препаратининг самарадорлиги. Перспективы развития ветеринарной науки и её роль в обеспечении пищевой безопасности, 1(2), 339-345.

Муртазин, Б., Элмурадов, Б., Болиев, Ш., Наврузов, Н., & Шералиева, С. (2013). Лечение и профилактика гинекологических заболеваний у коров. Ветеринарна медицина, (97), 337-338.

Балиев, Ш., & Очилов, Ж. (2023). Лечение задержки плаценты у коров. in Library, 1(1), 15-19.

Балиев, Ш. (2023). Организация акушерско-гинекологической диспансерной работы в животноводстве. in Library, 1(2), 205-206.

Балиев, Ш., & Эшбуриев, Б. (2022). Эффективность препарата карбаказы при лечении эндометрита у коров. in Library, 22(3), 339-345.

Балиев, Ш., & Суванов, С. (2022). Современные методы лечения эндометрита у продуктивных коров. in Library, 22(3), 25-27.

Балиев, Ш., Суванов, С., & Исмоилов, А. (2022). Причины эндометрита у продуктивных коров, содержащихся в хозяйствах. in Library, 22(2), 56-58.

Балиев, Ш., Муртазин, Б., Кулдашев, О., & Очилов, Ж. (2017). Значение биологических препаратов в профилактике бесплодия крупного рогатого скота. in Library, 17(2), 32-34.

Балиев, Ш., Кулдошев, О., Мавланов, С., & Курбонов, Ф. (2016). Определение эффективности препаратов при лечении мастита. in Library, 16(2), 63-65.

Балиев, Ш., Муртазин, Б., Мавлонов, С., & Шералиева, С. (2013). Активизация половой активности коров естественными средствами и методами. in Library, 3(3), 20-24.

Ахмадалиева, Л. Х., Элмуродов, Б. А., Орипов, А. О., Салимов, Х., Рузимуродов, М. А., Исматова, Р. А., ... & Улугмуродов, А. Д. (2021). ПРАВОВАЯ ОХРАНА ЗДОРОВЬЯ ЖИВОТНЫХ И ЭКОСИСТЕМ В НИИ ВЕТЕРИНАРИИ. In Проблемы трансформации естественных ландшафтов в результате антропогенной деятельности и пути их решения (pp. 378-382).

Bajenov, L. G., Ruzimurodov, M. A., Artyomova, E. V., & Ten, R. M. (2008). Study and application of crystallogenic properties of Brucella for their identification and differentiation. Bulletin of the International Scientific Surgical Association, 3(1), 22-23.

Рузимуродов, М. А. (2018). Новые инфекционные подходы в борьбе с бруцеллезом. Ветеринария тиббиёти, (2), 14-15.

Davlatov, R. B., & Khushnazarov, A. K. (2024). Diagnosis and chemoprophylaxis of rabbit eymeriosis. In E3S Web of Conferences (Vol. 480, p. 03020). EDP Sciences.

Газнакулов, Т. К., Орипов, А. О., Сафаров, А. А., Хушназаров, А. Х., Давлатов, Р. Б., Абдухакимов, Ш., & Мавланов, С. (2023). ХС Салимов, МК Бутаев, ЗЭ Рузиев,–Биохавфсизлик.

Джураев, О., & Хушназаров, А. (2023). Порядок и методы патологического обследования сельскохозяйственных животных. in Library, 3(3), 21-25.

Хушназаров, А., Абдиев, Ф., & Акрамов, К. (2019). Распространение тениаринхоза на побережье Амударьи. in Library, 19(3), 25-26.

Хушназаров, А. Х., & Акрамов, К. Ш. ТЕНИАРИНХОЗНИНГ АМУДАРЁ СОҲИЛЛАРНДА ТАРҚАЛИШИ.

Газнакулов, Т., & Хушназаров, А. (2023). Литературный обзор по истории развития эпизоотологии и изучения бешенства. in Library, 1(2), 7-9.