Annotatsiya: Xavfsizlikni ta’minlash bugungi Running eng dolzarb masalalaridan hisoblanadi. Shuning uchun vidcokuzatuv vositalari orqali olingan tasvirlarga raqamli ishlov beruvchi dasturiy vositalaming o‘mi beqiyosdir. Jamoat xavfsizligini ta’minlash maqsadida videokuzatuv vositalari axborotlariga raqamli ishlov berish dasturiy vositalarining yaratish jarayoni bosqichlari va dasturiy vosita intcrfcysining umumiy tuzilishi hamda vidcokuzatuv vositalari axborotlariga raqamli ishlov berishning algoritmlarini yaratish bosqichlarini yangicha usullarda tadbiq etishni taqozo etmoqda.
Suv resurslari cheklangan hududlarda ekilgan yosh olma daraxtlari o'sishning dastlabki bosqichlarida qiyinchiliklarga duch keladi. Namlikni etarli darajada iste'mol qilmaslik ko'pincha yosh daraxtning o'sishini to'xtatadi va uning keyingi o'sishiga ta'sir qiladi. Ushbu tadqiqotda biz yarim kuchli Marubakaido (Ma) (Malus prunifolia “Ringo”) va mitti Jm7 (“Marubakaido” × M.9) ildizpoyalarining o'zaro ta'sirini, suv bilan ishlov berishni (tuproqdagi suv miqdori 50% va 70%) va. yosh "Miyabi Fuji" olma daraxtlarida tuproq bilan ishlov berish (suvni ushlab turuvchi moddalar) va bu o'zaro ta'sir quruq iqlim sharoitida ularning o'sishiga qanday ta'sir qiladi. Kurtaklar, poya va ildizlarning rivojlanishi tahlil qilindi. Natijalar shuni ko'rsatdiki, ildizpoya va suv va tuproq bilan ishlov berishning o'zaro ta'siri umumiy kurtaklar uzunligiga sezilarli ta'sir ko'rsatdi (p <0,01), ildizpoya va tuproq bilan ishlov berishning o'zaro ta'siri eng yuqori uch kurtakning uzunligiga (p<0,05) va magistralning yangi vazni (p <0,05). Bundan tashqari, suv va tuproq bilan ishlov berishning o'zaro ta'siri asirlarning yangi vazniga ta'sir qilishi aniqlandi (p <0,05). Ushbu tadqiqot shuni ko'rsatdiki, suv resurslari cheklangan hududlarda yosh olma daraxtlarining o'sishiga 70% va 50% suv bilan to'yinganligini ta'minlash va yarim kuchli Ma va mitti Jm7 ildizpoyalariga payvand qilingan yosh daraxtlar uchun tuproqni ushlab turish muolajalarini ta'minlash orqali yordam berish mumkin. . Bu hududlarda yetishtiruvchilar qaysi ildizpoyadan foydalanishni, tuproqqa qanday suvni saqlash muolajalarini kiritish mumkinligini, shuningdek, qo'llanilishi kerak bo'lgan suv miqdori haqida o'ylashlari kerak.
Hozirgi vaqtda dunyoda zamonaviy geometriyaning dolzarb muammolaridan biri vektor maydonlar oilasining orbitalari hosil qilgan qatlamalar va singulyar qatlamalar geometriyasini o‘rganishdir. Regulyar Riman qatlamalari birinchi Reynhart tomonidan [8] ishda kiritilgan va ko‘plab mualliflar tomonidan o‘rganilgan. Singulyar Riman qatlamalari P. Molinoning monografiyasida keltirilgan[4]. Qatlamalar geometriyasi natijalarini fanning boshqa sohalarida, xususan, mexanika, dinamik sistemalar nazariyasi masalalarini hal qilishda qo‘llash dolzarb ilmiy yo‘nalishlardir. Orbitalar geometriyasi geometriya va boshqaruv nazariyasi sohalarida qo‘llanilishi juda muhimdir.
Yara infektsiyasini oldini olish muammosi zamonaviy jarrohlikning dolzarb muammosi bo'lib qolmoqda. Shoshilinch jarrohlikda bu ko'rsatkich 48,7% ga etadi.
So'nggi yillarda tibbiyotda jigar, ko'krak qafasi jarrohligi va boshqalar operatsiyalari, xususan, yiringli jarrohlikda natriy gipoxloritning elektroliz suv eritmalari (EWS) muvaffaqiyatli qo'llanilmoqda. Biroq, yog'och infektsiyasining oldini olish uchun EWS natriy gipoxloritini qo'llash maqsadga muvofiqligi etarli darajada o'rganilmagan.
Muallif og'irlikni kamaytirish va jarohat asoratlari tez-tezligini kamaytirish maqsadida ekspress-poezd usullarini ishlab chiqdi - 0,2-10 daqiqa va 0,01-60 minutlik rejimlarda natriy gipoxlorit EWS jarrohlik tikuvini qayta ishlash. Rivojlangan rejimlarda ishlov berish uchun har xil turdagi jarrohlik choklarning mexanik mustahkamligini o'zgartirishni o'rgangan.
Operatsion yaraning yumshoq matolarini 0,2% - 5 minut rejimida davolash rejimini morfologik tadqiqotlar oqilona. An'anaviy usulda ishlov berilgan ipak bilan tikilgan va EWS natriy gipoxloritini qayta ishlagandan so'ng tajriba hayvonlarining teri matolarining bo'laklarini qiyosiy morfologik o'rganish natijalari shuni ko'rsatdiki, yaralarning bitishi va o'ralgan matolarning reaktsiyasidagi farqlar aniqlanmagan.
Bakterial kontaminatsiyadan ogohlantirish uchun operatsiya yarasini qo'riqlash usuli ishlab chiqilgan bo'lib, u operatsiya yarasining barcha bo'ylab teriga qorin pardasini tikish va ular orasida 0,2% natriy gipoxlorit bilan namlangan doka salfetkani saqlashdan iborat. Operatsiyaning ekstremal qismida 5 daqiqali ishlov berish 0,2% natriy gipoxloritli EWS operatsiya yarasining har bir qatlamiga elchi tikuv o'tkaziladi.
Klinik material 831 bemorni tekshirish va operatsiya davolashni o'z ichiga oladi, ulardan 502 nafari nazorat guruhiga va 329 nafari asosiy guruhga kiritilgan. Natijalarning qiyosiy tahlili ishlab chiqilgan profilaktika kompleksining yuqori samaradorligini ko'rsatdi, bu yara asoratlari chastotasini 14,8% dan 5,1% gacha kamaytirishga yordam berdi.
Tibbiyot tasvirlarini tahlil qilish usullari va algoritmlari ko’krak bezi saratonini erta bosqichda aniqlash va tashxislashda muhim rol o’ynaydi. Ushbu ilmiy ishda mammografiya tasvirlarida topografik xaritaga asoslangan segmentatsiya masalasi ko’rilgan. Ushbu muammoni hal qilishda tasvirlarga dastlabki ishlov berish va segmentlash algoritmlari takomillashtirilgan
Ushbu maqolada pochta jo‘natmasiga ishlov berishda saralash jarayonlarining o‘rni, pochta aloqasida chiqayotgan, kirayotgan va tranzit pochta jo‘natmalariga ishlov berish jarayonlari, bu borada xorijiy olimlarning fikr-mulohazalari asosida jo‘natmani manzilga yetkazib berishning o‘ziga xos yo‘llariga to‘xtalib o‘tilgan.
Maqolada shaharlarni ko'kalamzorlashtirishning ahamiyati va uning aholi salomatligiga ta'siri darajasi muhokama qilinadi. O‘zbekiston shaharlarini ko‘kalamzorlashtirish muammolari hamda sun’iy atrof-muhit va tabiat o‘rtasidagi muvozanat va uyg‘unlikni o‘rnatishga qaratilgan shaharlarni arxitektura-landshaft rekonstruksiyasini hal etishning ayrim jihatlari ko‘rsatilgan.
Sign language recognition has gained significant attention due to its potential to bridge communication gaps between the deaf and hearing communities. This article presents a comprehensive review of machine learning methods employed for the recognition of Uzbek Sign Language (UzSL). The unique visual and spatial nature of sign languages poses challenges that necessitate specialized techniques for accurate recognition. This review surveys various approaches, ranging from traditional techniques to modern deep learning methods, used to recognize UzSL gestures. The article begins by introducing the significance of UzSL recognition and its impact on facilitating effective communication for the Uzbek deaf community. It outlines the complexities involved in sign language recognition, including variations in hand shapes, movements, and facial expressions. The challenges of limited training data, real-time recognition, and capturing dynamic features are discussed in depth. A survey of traditional machine learning methods such as Hidden Markov Models (HMMs), Support Vector Machines (SVMs), and k-Nearest Neighbors (k-NN) is presented, along with their applications and limitations in UzSL recognition. The evolution of these methods into more sophisticated approaches like Dynamic Time Warping (DTW) and Conditional Random Fields (CRFs) is also explored.
Korteveg-de Friz tenglamasi sayoz suvlarning uzun to‘lqinlar nazariyasi va nochiziqli effekt va dispersiya hosil bo’ladigan boshqa fizik sistemalarida uchraydi. Mazkur ishda Korteveg-de Friz tenglamasining simetriyalar gruppalari o‘rganilgan.
Mazkur maqolada oziq-ovqat xafsizligi muammosini bartaraf etishda aholi tomorqa yerlaridan samrali foydalanishda davlat tomonidan beriladigan imtiyozlarning muhim rol oʻynashi tadqiq etilgan. Xususan, aholi tomorqalari va dehqon xoʻjaliklariga oid statistik maʼlumotlar tahlili oʻrganildi. Mamlakatimizda aholiga ajratiladigan yerlarni ikkilamchi taqsimlash amaliyoti oʻrganilgan holda, mahsulot ishlab chiqarish dinamikasiga taʼsiri aniqlandi. Aholi tomorqa yerlaridan foydalanishga ijobiy va salbiy taʼsir qiluvchi omillar aniqlandi. Tomorqa xoʻjaligini moliyaviy qoʻllab-quvvatlash mexanizmlari va yer unumdorligini oshirish, yangi sugʻorish texnologiyalarini jalb qilish va suvdan oqilona, tejab-tergab foydalanishni aholi daromadlarini oshirishdagi taʼsiri boʻyicha asoslangan xulosalar shakllantirilgan.
Tadqiqotning ob’ekti: maktabgacha ta’lim muassasalarining katta va tayyorlov guruhi bolalarida tasviriy savodxonlik elementlarini shakllantirish jarayoni.
Tadqiqotning maqsadi: katta va tayyorlov guruhi tarbiyalanuvilarida tasviriy savodxonlik elementlarini shakllantirishning pedagogik tizimini ishlab chiqish.
Tadqiqot metodlari: manbalarni tahlil qilish, umumiy, yakka tartibda yozma va og'zaki suhbatlar uioshtirish, anketa so‘rovlarini o'tkazish, pedagogik eksperiment, zamonaviy pedagogik texnologiya va interfaol metodlar, matematik-statistik jihatdan qayta ishlash va umumlashtirish.
Olingan natijalar va ularning yangiligi shundan iboratki, unda maktabgacha katta yoshdagi bolalarda tasviriy savodxonlik elementlarini shakllantirish muammosi O‘zbekiston sharoitida uning o’ziga xos jihatlari va qirralarini yoritgani holda maxsus tadqiq etildi. Maktabgacha katta yoshdagi bolalarda tasviriy savodxonlik elementlarini shakllantirishning nazariy va amaliy asoslari, ular asosida bu jarayonni ta’minlovchi pedagogik tizim hamda unga kiruvchi topshiriqlar tizimi, ularni amalga oshirishning ilmiy asoslangan metodikasi ishlab chiqildi.
Tadqiqotning amaliy ahamiyati: tadqiqot muammosining mohiyati va uning natijasida ishlab chiqilgan metodik tavsiya, qo'llanma, maktabgacha ta’lim muassasasi pedagoglari, jumladan, tarbiyachi, tasviriy faoliyat bo’yicha to'garak rahbarlariga bolalarda tasviriy faoliyat bo'yicha savodxonlikning dastlabki elementlarini shakllantirish jarayonida qo‘l keladi. Tadqiqot jarayonida paydo bo'lgan g'oyalar asosida pedagogika bilim lortlari va pedagogika oliy o‘quv lortlarida tasviriy faoliyat metodikasi bo’yicha beriladigan ma’ruza mashg’ulotlarini mazmun jihatidan boyitadi. Tadqiqot natijalaridan kelib chiqqan holda tayyorlangan metodik tavsiyalar maktabgacha ta’lim muassasalarining faoliyatini yanada takomillashtirishga, tasviriy faoliyat mashgTilotlarini tashkil etishga, yo’naltirilgan faoliyat samaradorligini oshirishga xizmat qiladi.
Tatbiq etish darajasi va iqtisodiy samaradorligi: tadqiqotning asosiy g’iyalari, xulosalari Respublikamizning bir qator viloyatlarida o’tkazilgan tajriba-sinov ishlari jarayonida amaliyotga tatbiq etildi. Shuningdek, tadqiqot natijalari asosida ishlab chiqilgan qo’llanma, metodik ishlanmalar maktabgacha katta yoshdagi bolalarda tasviriy savodxonlik elementlarini shakllantirish jarayonini samarali kechishini ta’minlaydi.
QoMlanish sohasi: tadqiqot natijasida chiqarilgan xulosalardan pedagogika oliy o‘quv lortlari va kollejlarida “Maktabgacha ta’lim pedagogikasi” kursini o’qitishda, maktabgacha ta’lim muassasalari katta va tayyorlov guruhlarida tasviriy faoliyat turkumiga kiruvchi mashg’ulotlarni tashkil etishda foydalanish mumkin.
Tadqiqotning ob’ekti: maktabgacha ta’lim muassasalarining katta va tayyorlov guruhi bolalarida tasviriy savodxonlik elementlarini shakllantirish jarayoni.
Tadqiqotning maqsadi: katta va tayyorlov guruhi tarbiyalanuvilarida tasviriy savodxonlik elementlarini shakllantirishning pedagogik tizimini ishlab chiqish.
Tadqiqot metodlari: manbalami tahlil qilish, umumiy, yakka tartibda yozma va og‘zaki suhbatlar woshtirish, anketa so‘rovlarini o‘tkazish, pedagogik eksperiment, zamonaviy pedagogik texnologiya va interfaol metodlar, matematik-statistik jihatdan qayta ishlash va umumlashtirish.
Olingan natijalar va ularning yangiligi shundan iboratki, unda maktabgacha katta yoshdagi bolalarda tasviriy savodxonlik elementlarini shakllantirish muammosi O‘zbekiston sharoitida uning o‘ziga xos jihatlari va qirralarini yoritgani holda maxsus tadqiq etildi. Maktabgacha katta yoshdagi bolalarda tasviriy savodxonlik elementlarini shakllantirishning nazariy va amaliy asoslari, ular asosida bu jarayonni ta’minlovchi pedagogik tizim hamda unga kiruvchi topshiriqlar tizimi, ulami amalga oshirishning ilmiy asoslangan metodikasi ishlab chiqildi.
Tadqiqotning amaliy ahamiyati: tadqiqot muammosining mohiyati va uning natijasida ishlab chiqilgan metodik tavsiya, qo‘llanma, maktabgacha ta’lim muassasasi pedagoglari, jumladan, tarbiyachi, tasviriy faoliyat bo‘yicha to‘garak rahbarlariga bolalarda tasviriy faoliyat bo‘yicha savodxonlikning dastlabki elementlarini shakllantirish jarayonida qo‘l keladi. Tadqiqot jarayonida paydo bo‘lgan g‘oyalar asosida pedagogika bilim lortlari va pedagogika oliy o‘quv lortlarida tasviriy faoliyat metodikasi bo‘yicha beriladigan ma’ruza mashg‘ulotlarini mazmun jihatidan boyitadi. Tadqiqot natijalaridan kelib chiqqan holda tayyorlangan metodik tavsiyalar maktabgacha ta’lim muassasalarining faoliyatini yanada takomillashtirishga, tasviriy faoliyat mashg‘ulotlarini tashkil etishga, yo‘naltirilgan faoliyat samaradorligini oshirishga xizmat qiladi.
Tatbiq etish darajasi va iqtisodiy samaradorligi: tadqiqotning asosiy g‘iyalari, xulosalari Respublikamizning bir qator viloyatlarida o‘tkazilgan tajriba-sinov ishlari jarayonida amaliyotga tatbiq etildi. Shuningdek, tadqiqot natijalari asosida ishlab chiqilgan qo‘llanma, metodik ishlanmalar maktabgacha katta yoshdagi bolalarda tasviriy savodxonlik elementlarini shakllantirish jarayonini samarali kechishini ta’minlaydi.
QoMlanish sohasi: tadqiqot natijasida chiqarilgan xulosalardan pedagogika oliy o‘quv lortlari va kollejlarida “Maktabgacha ta’lim pedagogikasi” kursini o‘qitishda, maktabgacha ta’lim muassasalari katta va tayyorlov guruhlarida tasviriy faoliyat turkumiga kiruvchi mashg‘ulotlami tashkil etishda foydalanish mumkin.