790
ResearchBib IF - 11.01, ISSN: 3030-3753, Valume 2 Issue 1
MANG‘ITLAR SULOLASI DAVRIDA DAVLAT BOSHQARUVI, TUZUMI VA ICHKI
SIYOSATI.
Gulyamov Alisher Azizovich
Osiyo Xalqaro Universiteti
“Tarix va filiologiya” kafedrasi o‘qituvchisi.
https://doi.org/10.5281/zenodo.14720026
Annotatsiya.
Ashtarxoniylar hukmronligining so‘nggi davriga kelib, mamlakatdagi siyosiy
vaziyat keskinlashdi. Mahalliy hokimlardan ayrimlari Abulfayzxonga qarshi kurash olib
boradilar. Amalda davlat boshlig‘i bo‘lib qolgan Muhammad Rahimbiy 1756-yilda ashtarxoniylar
sulolasining barcha vakillarini yo‘q qilib, rasman davlat hukmdoriga aylandi.
Kalit so’zlar:
Abulfayzxon hukmronligi,
monarxiya,
Nodirshoh harbiy yurishi, Hakimbiy,
vassal xon, Amir – ul umaro, xonlik rutbasi, mahalliy hokimlar isyoni,
Karmana,
Buxoro amirligi.
STATE MANAGEMENT, STRUCTURE AND INTERNAL POLITICS DURING THE
MANGHIT DYNASTY.
Abstract.
By the end of the Ashtarkhanid rule, the political situation in the country became
tense. Some of the local governors fight against Abulfayz Khan. In 1756, Muhammad Rahimbi,
who became the de facto head of the state, destroyed all the representatives of the Ashtarkhanid
dynasty and officially became the ruler of the state.
Key words: Abulfayzkhan's rule, monarchy, Nadirshah's military campaign, Hakimbi,
vassal khan, Amir-ul Umaro, khan rank, rebellion of local governors, Karmana, Bukhara Emirate.
ГОСУДАРСТВЕННОЕ УПРАВЛЕНИЕ, СИСТЕМА И ВНУТРЕННЯЯ ПОЛИТИКА
В ЭПОХУ ДИНАСТИИ МАНГИДОВ.
Аннотация. К концу правления Аштара-ханства политическая ситуация в стране
стала напряженной. Некоторые местные правители воевали против Абулфайз-хана.
Мухаммад Рахимбий, ставший фактическим главой государства, в 1756 году устранил
всех представителей династии Аштар-хана и официально стал правителем государства.
Ключевые слова: правление Абулфайз-хана, монархия, военный поход Надир-шаха,
Хакимбий, вассальный хан, Амир-уль-Умар, ханское звание, восстание местных
правителей, Кармана, Бухарский эмират.
Buxoro amirligi bu davrda monarxiya tipidagi davlat bo’lib, amir cheklanmagan
hokimiyatga ega edi.
1
1
Alimova D., Rashidov U. XIX asr oxiri -XX asr boshlarida Buxorodagi siyosiy harakatlar va kurashlar. Buxoro,
2009. -B.20.
791
ResearchBib IF - 11.01, ISSN: 3030-3753, Valume 2 Issue 1
Buxoro amirligini XIX asr oxirlarida mang’itlardan bo’lgan amirlar boshqarardi. Bu
davrga kelib ya’ni,
Ashtarxoniylar hukmronligining so‘nggi davriga kelib, mamlakatdagi siyosiy
vaziyat keskinlashdi, markaziy hokimiyat zaiflashishi bilan birga qabilalar o‘rtasidagi o‘zaro
nizolar ham avj oldi. Bu holat Ubaydullaxon (1702-1711 yy), ayniqsa Abulfayzxon hukmronligi
yillarida yaqqol namoyon bo‘ldi. Mahalliy hokimlardan ayrimlari, xususan Samarqand hokimi
Rajab sulton, Shahrisabz hokimi Ibrohimbiy kenagas, Karmana hokimi Abdulkarim bahrinlar
markaziy hokimiyatni o‘z ta’siriga olish va uni ag‘darib tashlash maqsadida bir necha yillar
davomida harbiy harakatlarni avj oldirib, Abulfayzxonga qarshi kurash olib bordilar.
Buxoro xonligidagi ichki siyosiy parokandalikdan foydalangan Eron shohi Nodirshoh
Buxoroga harbiy yurish uyushtirdi. Uning buyrug‘i bilan o‘g‘li Rizoqulixon 12 ming qo‘shin
ko‘magida Qarshiga hujum boshladi. Qarshi va Samarqand qo‘shinlarining birgalikdagi qattiq
qarshiligidan so‘ng 1736–1737 yillarda bo‘lib o‘tgan eronliklarning yurishi qaytarildi. Ikkinchi
yurishga o‘zi boshchilik qilgan Nodirshoh 1740-yilda Qarshi hokimi Muhammad Hakimbiy
mang‘it bilan ittifoq tuzishga erishadi.
Hakimbiy vositachiligida Abulfayzxon bilan aloqa o‘rnatishga erishgan Nodirshohni
Buxoro hukmdorlari hurmat bilan kutib olishga majbur bo‘ladilar. Muzokaralar chog‘ida
Hakimbiyga katta imtiyozlar va xuquqlar berilib, Abulfayzxon amalda vassal xonga aylanib qoldi.
Ayni vaqtda Muhammad Hakimbiy mang‘itning boshqaruvdagi mavqei va ta’siri ortib bordi,
o‘g‘li Rahimbiy esa Nodirshoh xizmatiga o‘tgan edi.
1743-yilda Muhammad Hakimbiy vafot etib uning ta’ziyasiga Nodirshoh ruxsati bilan
o‘g‘li Rahimbiy keladi. Marosimlar tugagach yana Eronga qaytadi. Biroq, 1745-yilda Buxoro
xonligida Abulfayzxonga qarshi qo‘zg‘olonlar avjiga chiqqach, Nodirshoh ularni bostirish
maqsadida Muhammad Rahimbiyni yuboradi. U qo‘zg‘olonlarni bostirgach, Abulfayzxon
tomonidan “Amir – ul umaro” lavozimiga ko‘tariladi. Rahimbiyning xonlikdagi nufuzi ortib bordi.
1747-yil yozida Nodirshoh Mashhad yaqinida jiyani Aliqulixon tomonidan o‘ldirildi. Bu
vaziyatdan foydalangan Muhammad Rahimbiy Abulfayzxonga qarshi fitna uyushtirib, uni qatl
qildirdi. Biroq mavjud an’analarga asosan u xonlik taxtini qo‘lga kirita olmadi va
ashtarxoniylardan Abdulmo‘min va Ubaydulla Sultonlar rasman xon etib e’lon qilindi. Amalda
davlat boshlig‘i bo‘lib qolgan Muhammad Rahimbiy 1756-yilda ashtarxoniylar sulolasining
barcha vakillarini yo‘q qilib, rasman davlat hukmdoriga aylandi. Xonlik rutbasiga rasman erisha
olmagan Rahimbiy amir unvonida davlatni idora qila boshladi va shu vaqtdan boshlab davlat ham
Buxoro amirligi deb yuritila boshlandi, davlat tepasiga yangi sulola – Mang‘itlar sulolasi keldi va
1920-yilgacha hokimiyat tepasida turdi.
2
2
Alimova D., Rashidov U. XIX asr oxiri -XX asr boshlarida Buxorodagi siyosiy harakatlar va kurashlar. Buxoro,
2009
792
ResearchBib IF - 11.01, ISSN: 3030-3753, Valume 2 Issue 1
Muhammad Rahimbiy eng avvalo davlatning hududiy yaxlitligini saqlab qolish va ichki
siyosiy vaziyatni barqarorlashtirish maqsadidagi siyosatni yurita boshladi. Asosini yollanma
askarlar (qisman afg‘onlar) tashkil etuvchi kuchli qo‘shin yordamida Sharqiy Buxoro, Hisor,
Urgut, Panjikent, O‘ratepa, Xo‘jand, Miyonko‘l atrofida yashovchi xitoy-qipchoqlarni
bo‘ysundirish uchun bir necha yil davomida kurash olib borildi.
Muhammad Rahimxon vafot etgach (1758-y), hokimiyat tepasiga Doniyolbiy keldi. U
mahalliy hokimlar isyonidan xavfsirab, o‘zi otaliq mansabida qolgan holda rasmiy hukmdor
sifatida taxtga ashtarxoniy Abulfayzxonning nabirasi Abdulg‘ozini o‘tkazadi. Biroq bu
Doniyolbiyga mamlakat tinchligini saqlab qolishga imkon bermadi. Qisqa vaqt ichida markaziy
hokimiyat zaiflashib O‘ratepa, Jizzax, Xatirchi, Kattaqo‘rg‘on, Shahrisabz, Gʻuzor va boshqa
bekliklar hokimiyatga bo‘ysunmaslik bilan bir vaqtda unga qarshi kurash ham olib bordilar.
Garchi Doniyolbiy mahalliy hokimlarga qarshi kurashib, ularni bir necha marta
bo‘ysundirishga erishsada, biroq mamlakatdagi iqtisodiy va siyosiy parokandalikni bartaraf eta
olmadi. Oqibatda 1785-yilda taxtdan voz kechib, o‘g‘li Shohmurodga topshirishga majbur bo‘ldi.
Abulg‘ozini taxtdan tushirgan Shohmurod (1785 – 1800 yy) amir sifatida davlatni boshqardi.
Amir Shohmurod davrida Buxoro amirligida markazlashish jarayonlari qaytadan yuzaga
keldi. Bu esa o‘z navbatida siyosiy va iqtisodiy barqarorlikning ta’minlanishi uchun asos bo‘ldi.
Markaziy hokimiyat mustahkamlandi, siyosiy va iqtisodiy sohada, soliqlar borasida bir qator
islohotlar o‘tkazildi.
Amir Shohmurod vafotidan so‘ng taxtga o‘g‘li Haydar (1800–1825 yy) o‘tirdi. U ham
hukmronligining dastlabki vaqtlaridanoq markaziy hokimiyatni kuchaytirishga kirishadi. Bu
vaqtda buxoro amirligi Zarafshon va Qashqadaryo vohalari, hozirgi Turkmanistonning sharqiy
qismi, Marv, Hisor, Xo‘jand, O‘ratepa, Panjikent, Urgut va shimoliy-sharqda Turkistongacha
bo‘lgan hududlar ustidan hukmronlik qilar edi.
3
Amir Haydar ichki vaziyatni barqarorlashtirish bilan birga Xiva hamda Qo‘qon xonliklari
bilan ham hududiy nizolarni bartaraf etishga majbur bo‘ldi. 1804 va 1818 – 1819 yillarda Xiva
xonligi bilan urush olib borgan bo‘lsa, Qo‘qon xonligi bilan harbiy to‘nashuvlar uzoq davom etdi.
Ikki davlat chegaralari bo‘ylab joylashgan Jizzax va O‘ratepa bir necha bor qo‘ldan-qo‘lga o‘tib
turgan bo‘lsa, ayni vaqtda Toshkent, Turkiston, Xo‘jand uchun ham shiddatli janglar olib borildi.
Qo‘qon xoni Umarxon bilan tuzilgan sulh ham ikki o‘rtadagi urush harakatlarni to‘xtatib qola
olmadi.
Ayni vaqtda markaziy hokimiyatga bo‘ysunishni istamagan Shahrisabz hokimlari ham
uzoq vaqt Amir Haydarga qarshi kurash olib bordilar.
3
Alimova D., Rashidov U. XIX asr oxiri -XX asr boshlarida Buxorodagi siyosiy harakatlar va kurashlar. Buxoro,
2009
793
ResearchBib IF - 11.01, ISSN: 3030-3753, Valume 2 Issue 1
Ularning qarshiligi amir Nasrullo hukmronligi yillarida ham davom etdi. Shunga qaramay
amir Haydar o‘zidan avvalgi amirlarga nisbatan boshqaruvda qat’iy siyosat olib bordi va ma’lum
darajada davlatning siyosiy va iqtisodiy barqarorlashuviga erisha oldi.
Amir Haydar vafotidan so‘ng (1826 y) birin-ketin taxtga o‘tirgan o‘g‘illari Husayn (2 oy)
va Umar (4 oy) o‘z birodarlari Nasrulloh tomonidan qatl ettiriladi va amalda buxoroning yagona
hukmdori Nasrulloxon (1826-1860 yy) bo‘lib qoladi. Bu vaziyatda Shahrisabz va Kitob hokimlari
o‘z mulklarini mustaqil deb e’lon qiladilar. Amir Nasrulloh mamlakatning hududiy yaxlitligini
tiklash maqsadida shafqatsiz kurash olib boradi va 1856-yilga kelibgina o‘z maqsadiga erishadi.
Ayni vaqtda Xiva xonligi va Qo‘qon xonliklari bilan ham kurash olib borgan amir
Nasrulloh 1842-yil Qo‘qon xonligini bosib olishga va xon Sulton Maxmudxon hamda Muhammad
Alixonlarni qatl ettirishga erishadi.
Keyingi yillarda davlatni boshqargan amir Sayyid Muzaffar (1860-1885 yy), amir Sayyid
Abdulahadxon (1885 – 1910) va amir Sayyid Olimxon (1910 – 1920) lar hukmronligi davrida
Qo‘qon xonligi, Xiva xonligi bilan tashqi nizolar davom etib turdi. Bu davrda ayniqsa Rossiya
imperiyasi bilan tashqi siyosiy munosabatlar keskinlashdi va bir necha marta Jizzaxda, Erjarda,
Cho‘ponotada, Zirabuloqda bo‘lib o‘tgan to‘qnashuvlardan so‘ng 1868-yilda Buxoro amirligi
Rossiya imperiyasi tomonidan harbiy yo‘l bilan bosib olindi va qaram davlatga aylantirildi.
1860-
yilda Buxoro taxtiga Amir Muzaffar o’tiradi. Mang‘itlar sulolasidan bo‘lgan bu amirning otasi
Nasrulloxon davrida Karmanaga hokimlik qilgan edi. Amir Nasrullo vafotidan so‘ng, Muzaffar
Buxoro taxtiga o‘tiradi. Otasi tomonidan Karmanaga surgun qilingan kishilarni Buxoroga
qaytarib, yuqori lavozimlarga tayinlaydi.
REFERENCES
1.
Gulyamov, A. A. (2024). JАMIYАTIMIZNING IJTIMОIY-IQTISОDIY, MА’NАVIY-
MАDАNIY
SОHАLАRIDА
ОILАNING RОLI.
ОБРАЗОВАНИЕ НАУКА И
ИННОВАЦИОННЫЕ ИДЕИ В МИРЕ
,
36
(2), 149-153.
2.
Azizovich, G. A. (2024). Trade Relations of Population in Bukhara Emirate, Shariah Rules
and Regulations in Commercial Affairs, Partnership Relations.
EUROPEAN JOURNAL
OF INNOVATION IN NONFORMAL EDUCATION
,
4
(9), 189-194.
3.
Azizovich, G. A. (2024). Family-Marriage and Inheritance Relations of the Population in
the Bukhara Emirate.
Miasto Przyszłości
,
53
, 964-969.
4.
Gulyamov, A. (2024). BUXORO MUZEYNING TASHKIL TOPISHI TARIXI.
Modern
Science and Research
,
3
(12), 659-667.
794
ResearchBib IF - 11.01, ISSN: 3030-3753, Valume 2 Issue 1
5.
Gulyamov, A., Srojeva, G., & Haqqulov, M. (2025). BUXORO OCHILGAN
MUZEYLARNING TASHKIL TOPISH TARIXI.
Modern Science and Research
,
4
(1),
248-256.
6.
Gulyamov, A., Srojeva, G., & Haqqulov, M. (2025). O ‘RTA OSIYO OLIMLARINING
KARTOGRAFIK MEROSI.
Modern Science and Research
,
4
(1), 221-227.
7.
Srojeva, G., Gulyamov, A., & Haqqulov, M. (2025). XVII ASRDA BUXORODA
ABDULAZIZXON
MADRASASINING
QURILISHI
VA
UNING
TARIXIY
AHAMIYATI.
Modern Science and Research
,
4
(1), 471-478.
8.
Shodiyeva, S. S., & Qamariddinova, G. A. Q. (2022). Buxoroda islomgacha bo’lgan diniy
e’tiqodlar.
Science and Education
,
3
(12), 219-225.
9.
Akmalovna, Q. G., & Asror, A. A. (2023). Formation of Religious Ceremonies.
Central
Asian Journal of Social Sciences and History
,
4
(3), 167-172.
10.
Saloxov, A., & Qamariddinova, G. A. (2023). BUXORO JADIDLARINING TA’LIM-
TARBIYAGA
OID
G‘OYALARINING
NAZARIY-AMALIY
ASOSLARI.
SCHOLAR
,
1
(28), 55-69.
11.
Salokhov, A. K. (2024). THE YOUNG PEOPLE ARE FORMED, THE ENLIGHTENED-
INFORMATORS
OF
BUKHO
USE
YOUR
IMAGINATION
STYLE
BASICS.
JOURNAL OF SCIENCE, RESEARCH AND TEACHING
,
3
(4), 16-19.
12.
Salokhov, A., & Qamariddinova, G. A. (2023). SOCIO-PHILOSOPHICAL AND
PEDAGOGICAL BASIS OF THE CONCEPT OF TOLERANCE.
Educational Research
in Universal Sciences
,
2
(8), 200-213.
13.
Haqqulov, M. Y. O. G. L. (2022). Markaziy Osiyoda ilk diplomatik munosabatlar tarixi.
Science and Education, 3(10), 385-389.
14.
Yunusovich, H. M. (2024). Experiences Related to the Fine Fiber Cotton of Uzbekistan
during the Years of Soviet Authority. EUROPEAN JOURNAL OF INNOVATION IN
NONFORMAL EDUCATION, 4(9), 129-132.
15.
Yunusovich, H. M. (2024). The Formation, Development and Role of the High Seljuk
Empire Founded by the Turkic Peoples in the Islamic World. Miasto Przyszłości, 53, 956-
959.
16.
Haqqulov, M. (2024). O ‘RTA OSIYO XALQLARINING OZODLIK ORZUSI
BO‘LGAN “TURKISTON MUXTORIYATI”. Modern Science and Research, 3(12), 609-
613.
17.
Yunus ogli, H. M. (2023). QАDIMGI МЕSОPОTАMIYA SHАHАR-DАVLАTLАRI
O'RTАSIDАGI O'ZАRО MUNОSАBАTLАR.
795
ResearchBib IF - 11.01, ISSN: 3030-3753, Valume 2 Issue 1
18.
Haqqulov, M. (2024). TURKISTON OZODLIGINING JARCHILARI. Medicine,
pedagogy and technology: theory and practice, 2(11), 154-159.
19.
Vahobovna, S. G. (2024). XX ASR BOSHLARIDA XITOYNING YAPON
AGRESSIYASIGA QARSHI KURASHI. TA'LIM VA RIVOJLANISH TAHLILI
ONLAYN ILMIY JURNALI, 4(5), 264-273.
20.
Srojeva, G. (2024). 1929-1932-YILLАRDАGI JAHON IQTISODIY INQIROZI
DAVRIDA YAPONIYA. NRJ, 1(2), 118-128.
21.
Vahobovna, S. G. (2024). Canada during the world economic crisis of 1929-1933. TA'LIM
VA RIVOJLANISH TAHLILI ONLAYN ILMIY JURNALI, 4(4), 48-54.
22.
Srojeva, G. (2024). ATTENTION PAID TO PRESCHOOL EDUCATIONAL
INSTITUTIONS IN NEW UZBEKISTAN. Modern Science and Research, 3(2), 258–266.
Retrieved from https://inlibrary.uz/index.php/science-research/article/view/30750
23.
Srojeva, G. (2024). THE CANADIAN ECONOMY DURING THE GLOBAL
ECONOMIC CRISIS. Modern Science and Research, 3(2), 57–63. Retrieved from
https://inlibrary.uz/index.php/science-research/article/view/30678
24.
Ilniyazovich, S. F. (2023). RAQAMLI TEXNOLOGIYALARNING TARIX FANINI
O'QITISHDAGI AHAMIYATI.
25.
Ilniyoz o'g'li, S. F. (2023). ETNOGRAFIK TADQIQOTLARDA QORAQALPOQ
XALQINING YORITILISHI.
26.
Ilniyazovich, S. F. (2024). The Formation of Preliminary Knowledge about the People of
Karakalpak.
EUROPEAN
JOURNAL
OF
INNOVATION
IN
NONFORMAL
EDUCATION
,
4
(3), 149-155.
27.
Sayfutdinov, F. (2024). BUXORO AMIRLIGINING QURILISH TARIXI: MADANIY
VA ARXITEKTURA TARAQQIYOTI MEROSI.
Modern Science and Research
,
3
(12),
852-858.
28.
Sayfutdinov Feruz Ilniyoz o’g’li. (2023). XX ASR 2-YARMI XXI ASR BOSHLARI
ZARAFSHON VOHASIDA ETNOSLARARO MUNOSABATLAR.
TA’LIM VA
RIVOJLANISH TAHLILI ONLAYN ILMIY JURNALI
,
3
(9), 1–5. Retrieved from
https://sciencebox.uz/index.php/ajed/article/view/7941
29.
Sayfutdinov F. (2024). ILLUMINATION OF THE SPIRITUAL LIFE OF THE
KARAKALPAK PEOPLE IN RESEARCH.
Journal of Universal Science Research
,
2
(5),
441–452.
Retrieved
from
https://inlibrary.uz/index.php/universal-scientific-
research/article/view/34891
796
ResearchBib IF - 11.01, ISSN: 3030-3753, Valume 2 Issue 1
30.
Sayfutdinov F. (2024). MANG’IT AMIRLARI DAVRIDA BUXORO AMIRLIGI
ME’MORCHILIK SOHASI RIVOJI.
Modern Science and Research
,
3
(10), 620–629.
Retrieved from https://inlibrary.uz/index.php/science-research/article/view/45335
31.
Ilniyazovich, S. F. (2024). Historiography of Various Expeditions and their Results in the
Regions Inhabited by Karakalpaks in the First Half of the 20th Century.
EUROPEAN
JOURNAL OF INNOVATION IN NONFORMAL EDUCATION
,
4
(9), 159-165.
32.
Muyiddinov, B. (2023). XII-XIII ASRLAR DAVRIDA BUXORODA ILM – FANNING
RIVOJLANISHI. SCHOLAR, 1(28), 341–345.
https://doi.org/10.5281/zenodo.10027071
33.
Muyiddinov Bekali. (2023). MO’G’ULLAR BOSQINI DAVRIDA BUXORONING
AYANCHLI TAQDIRI. TADQIQOTLAR.UZ, 25(2), 212–215. Retrieved from
http://tadqiqotlar.uz/index.php/new/article/view/308
34.
Muyiddinov Bekali. (2023). THE ROLE OF BUKHARA AND OTHER CITIES IN THE
MILITARY
ART
AND
ARMY
STRUCTURE
OF
KHOREZMSHAHS
.
ОБРАЗОВАНИЕ НАУКА И ИННОВАЦИОННЫЕ ИДЕИ В МИРЕ, 35(3), 55–58.
https://www.newjournal.org/index.php/01/article/view/10035
35.
Muyiddinov, B. (2024). BARTHOLD'S "СОЧИНЕНИЯ. ТОМ I. ТУРКЕСТАН В
ЭПОХУ МОНГОЛЬСКОГО НАШЕСТВИЯ" THE HISTORY OF THE CREATION OF
THE
WORK.
MODERN
SCIENCE
AND
RESEARCH,
3(1),
699–702.
https://doi.org/10.5281/zenodo.10552555
36.
Muyiddinov, B. (2024). THE ROLE OF MILITARY REFORMS IN THE BUKHARA
KHANATE IN THE LIFE OF THE STATE UNDER THE SHAYBANIDS. MODERN
SCIENCE AND RESEARCH, 3(2), 646–648.
https://doi.org/10.5281/zenodo.10668887
37.
Nozimov, J. T. (2024). PSYCHOLOGICAL CHARACTERISTICS OF CHILDREN FOR
FORMATION OF DEVELOPMENT FOR PREPARATION FOR UNIVERSITY.
Multidisciplinary Journal of Science and Technology, 4(5), 575-578.
38.
Нозимов Ж. Т. и др. Социально-психологические особенности формирования
духовных потребностей в профессиональном развитии студентов //Science and
Education. – 2024. – Т. 5. – №. 5. – С. 455-459.
39.
Nozimov, J. (2019). The use of the trainings in developing intercultural competence in
students. In Психология образования будущего: От традиций к инновациям (pp. 112-
114).
40.
Nozimov, J. T., & Usmanova, M. N. (2022). SOCİO-PSYCHOLOGİCAL ASPECTS OF
INTERNET ADDİCTİON AMONG STUDENTS. Педагогика и психология в
современном мире: теоретические и практические исследования, 1(10), 49-51.
797
ResearchBib IF - 11.01, ISSN: 3030-3753, Valume 2 Issue 1
41.
PSYCHOLOGICAL CHARACTERISTICS OF CHILDREN FOR FORMATION OF
DEVELOPMENT FOR PREPARATION FOR UNIVERSITY. (2024).
Multidisciplinary
Journal
of
Science
and
Technology
,
4
(5),
575-
https://mjstjournal.com/index.php/mjst/article/view/1502
42.
Boltayev, O. (2024). QO’QON XONLIGINING XVIII ASR SO’NGI CHORAGIDA
BUXORO,
XIVA
VA
KO’CHMANCHILAR
BILAN
OLIB
BORGAN
DIPLOMATIYASI.
Modern Science and Research
,
3
(10), 64-68.
43.
Obid o’g’li, B. O. QO’QON XONLIGINING XVIII ASR SO’NGI CHORAGIDA
BUXORO,
XIVA
VA
KO’CHMANCHILAR
BILAN
OLIB
BORGAN
DIPLOMATIYASI.
44.
Boltaev, O. (2024). BUKHARA'S CARAVAN TRADE AND ITS ROLE ON THE SILK
ROAD.
Analytical Journal of Education and Development
,
4
(10), 293-297.
45.
Boltayev, O. (2024). XX ASR BOSHLARIDA GERMANIYA VA TURKIYA
ITTIFOQINING
MARKAZIY
OSIYOGA
TA'SIRI.
Modern
Science
and
Research
,
3
(12), 556-564.
46.
Umidjon
Xayrullayev.
(2024).
THE
POSITION
OF
CENTRAL
ASIAN
GOVERNORSHIPS DURING THE PERIOD OF THE TURKISH KHANATE AND THE
ARAB INVASION.
https://doi.org/10.5281/zenodo.13958464
47.
Xayrullayev Umidjon Fayzullo o'g'li. (2024). LEGITIMACY OF RULERSHIP IN THE
STATE OF CENTRAL ASIA AND IRAN IN ANCIENT TIMES AND THE EARLY
MIDDLE AGES.
https://doi.org/10.5281/zenodo.14222295
48.
Xayrullayev, U. (2024). EFTALLAR DAVLATI VA TURK XOQONLIGIDA
HUKMDORLIK LEGITIMATSIYASI.
Modern Science and Research
,
3
(12), 843–851.
Retrieved from https://inlibrary.uz/index.php/science-research/article/view/58469 8.
BIRINCHI RADIO EHTIYOTLAR TARIXIDAN. (2024).
MEDICINE, PEDAGOGY
AND
TECHNOLOGY:
THEORY
AND
PRACTICE
,
2
(4),
657-
https://universalpublishings.com/index.php/mpttp/article/view/5240
49.
Xayrullayev, U. (2024). TURK XOQONLIGI VA ARABLAR BOSQINI DAVRIDA
O’RTA
OSIYO
HOKIMLIKLARINING
MAVQEYI.
Modern
Science
and
Research
,
3
(12), 339–343. Retrieved from
https://inlibrary.uz/index.php/science-
50.
Xarullayev Umidjon. (2024). RELIGIOUS AND THREATS IN MEDIASPACE.
МЕДИЦИНА, ПЕДАГОГИКА И ТЕХНОЛОГИЯ: ТЕОРИЯ И ПРАКТИКА, 2(5),
593–595.
798
ResearchBib IF - 11.01, ISSN: 3030-3753, Valume 2 Issue 1
51.
Юсупович, К. С. (2024). КРАТКИЙ ОБЗОР НА ВЗАИМООТНОШЕНИЯ
УЗБЕКИСТАНА И ДВИЖЕНИЯ “ТАЛИБАН”, НА ФОНЕ ЗАХВАТА ТАЛИБАМИ
ВЛАСТИ В АФГАНИСТАНЕ В 2021 ГОДУ.
TA’LIM VA RIVOJLANISH TAHLILI
ONLAYN
ILMIY
JURNALI
,
4
(11),
227–229.
Retrieved
from
https://sciencebox.uz/index.php/ajed/article/view/12432
52.
Yusupovich, K. S. (2024). Abu Hafs Kabir and the Spread of the Hanafi Madhhab in
Transoxiana.
EUROPEAN
JOURNAL
OF
INNOVATION
IN
NONFORMAL
EDUCATION
,
4
(9),
204–207.
Retrieved
from
https://inovatus.es/index.php/ejine/article/view/4079
53.
Toshpo’latova, S. (2025). FOROBIYNING DIDAKTIK QARASHLARI ASOSIDA
O’QUVCHILARNI TARIX FANIGA QIZIQTIRISH METODIKASI.
Modern Science
and Research
,
4
(1), 177-186.
54.
Toshpo‘latova, S., Gadayeva, M., & Sadullayev, U. (2024). SHARQ
ALLOMALARINING
DIDAKTIK
QARASHLARI.
Modern
Science
and
Research
,
3
(12), 985-993.
55.
Gadayeva, M., Toshpolatova, S., & Sadullayev, U. (2024). TARIX FANLARINI
OQITISHDA MUZEYLARNING ORNI.
Modern Science and Research
,
3
(12), 994-1003.
56.
Sadullayev, U., Gadayeva, M., & Toshpo‘latova, S. (2024). MAHALLA–
QADRIYATLAR BESHIGI.
Modern Science and Research
,
3
(12), 1228-1238.
57.
Toshpo'latova
Shaxnoza
Shuhratovna.
(2024).
ILK
UYG'ONISH
DAVRI
NAMOYONDALARNING DIDAKTIK QARASHLARI ASOSIDA O'QUVCHILARNI
TARIX FANIGA QIZIQTIRIS METODIKASI.
https://doi.org/10.5281/zenodo.14520996
58.
Toshpo’latova,
S.
(2024).
TARIX
FANINI
O’QITISHDA
SAMARALI
METODLAR.
Modern Science and Research
,
3
(11), 774-782.
59.
Тошполатова, Ш. (2024). THE PRESENT IRANIANS.
Журнал универсальных
научных исследований
,
2
(5), 453-462.
60.
Toshpo’latova, S. (2024). BUXORODAGI SAROYLAR.
Modern Science and
Research
,
3
(5), 522-529.
