В настоящее время развитие критического мышления у учащихся считается одной из задач преподавателей иностранного языка. Это также способ мотивировать студентов к изучению иностранного языка. Итак, что такое критическое мышление? Какие приемы целесообразно применять на уроке, чтобы повысить эффективность осваивания учебного материала? В данной статье рассматривается использование технологий критического мышления.
Питание человека – одна из наиболее важных задач.Оно имеет принципиальное отличие от всех остальных загадок природы. Питание является важнейшей физиологической потребностью организма. Для построения и непрерывного обновления клеток и тканей, для восполнения энергетических затрат организма необходимо питание. С давних времен люди понимали огромное значение питания, они считали еду источником здоровья и силы, а также бодрости. С учетом условий жизни, труда и быта правильное питание обеспечивает постоянство внутренней среды организма человека, деятельность различных органов и систем и, таким образом, является непременным условием хорошего здоровья, гармоничного развития, высокой работоспособности.
Ушбу мақолада Шарқ ва Ғарб маданиятларидаги вербал мулоқотнинг ўзига хос хусусиятлари тадқиқ этилади. Турли маданият вакиллари мулоқотидаги ижтимоий-маданий вазият, одоб-ахлоқ қоидалари ва назокат меъёрларининг фарқли жиҳатлари ёритиб берилади.
Мазкур мақолада Темурийлар салтанати ҳукмдори Султон Абусайид Мирзонинг сиёсий фаолияти, унинг Самарқанд тахти учун кураши, Хуросон, Ғарбий Эрон ва Озарбайжон минтақаси масаласида оққўюнли сулоласи вакили Ҳасанбек ҳамда қорақўюнли Жаҳоншоҳ билан олиб борган ҳарбий, сисий ва дипломатик алоқалари ҳақида маълумот берилади.
Ушбу мақолада Ўзбекистон Республикасида туризм соҳасидаги миллий қонунчиликнинг ҳолати ва истиқболлари, туристик фаолиятни лицензиялаштиришнинг тартиби ва шартлари, туризм соҳасидаги кадрларни тайёрлаш масалалари таҳлил этилган. Муаллиф томонидан миллий қонунчиликнинг таҳлили якунида таклиф ва тавсиялар ишлаб чиқилган.
Мақолада шахс хавфсизлигини таъминлашда жиноят қидирув аппаратларининг долзарб масалалари кўриб чиқилади. Уларнинг таҳлили муаллифга ушбу фаолиятини самарали таъминлаш бўйича ташкилий-ҳуқуқий чораларнинг асосланган тизимини таклиф қилишга имконият берди
Глобал пандемиядан сўнг қатор давлатлар учраган иқтисодий инқироз корхоналар маҳсулот ишлаб чиқариш ва хизматлардаги пул оқимлари ҳаракатининг чеклангани
мамлакат миллий иқтисодиётида инновацион-инвестицион фаолликни таъминлаш заруриятини туғдирди. Ҳар қандай давлатнинг иқтисодий таназзулдан чиқиши ва иқтисодий тараққиётга эришишининг ҳамда замонавий инновацион иқтисодиётни барпо этиши аввало самарали йўналтирилган инвестицияларга бевосита боғлиқ. Ҳозирги жаҳон ҳамжамиятида ҳали ҳануз давом этаётган глобал пандемия шароитида корхоналар инвестицион-инновацион фаолликни
таъминлашнинг молиявий механизмини такомиллаштириш анча тадқиқ этилиши лозим бўлган
муаммолар сирасига киради. Мақола корхоналарда инвестицион-инновацион фаолликни
таъминлашнинг молиявий механизмини такомиллаштиришнинг эконометрик
моделлаштиришига бағишланган.
Хитой миллий иқтисодиётга хорижий инвестициялар оқимини рағбатлантириш
сиёсатини олиб боради. Хорижий капитал қўйилмалар ҳажмини кўпайиши ва улардан
фойдаланиш самарадорлигини ошиб бориши ХХР ҳукумати томонидан устувор мақсад сифатида кўрилади. Хитойда инвестицион фаолиятни тартибга солиб турувчи меъёрий-ҳуқуқий база ўзаро бир-бирига боғлиқ бўлган ҳуқуқий ҳужжатлар билан белгиланган. Ушбу ҳуқуқий база узоқ муддатли ва қисқа муддатли вазифаларни
амалга оширилиши натижаларидан келиб чиқиб мунтазам такомиллаштирилиб
борилади.
Ushbu maqolada jahondagi rivojlangan mamlakatlarning iqtisodiy rivojlanish modellari va ulardagi o`xshashliklar ko`rib chiqiladi. Bunda mamlakatlarning asosiy ijtimoiy-iqtisodiy xususiyatlarini, xalqaro tovar almashuvida tutgan o`rni va roli, rivojlanayotgan mamlakatlar iqtisodiyotidagi xorijiy sarmoyalarni, davlatlarning turli yo`nalishlar bo`yicha rivojlanish yo`llari tahlil qilinadi.
Tadqiqotning ob’ekti: maktabgacha ta’lim muassasalarining katta va tayyorlov guruhi bolalarida tasviriy savodxonlik elementlarini shakllantirish jarayoni.
Tadqiqotning maqsadi: katta va tayyorlov guruhi tarbiyalanuvilarida tasviriy savodxonlik elementlarini shakllantirishning pedagogik tizimini ishlab chiqish.
Tadqiqot metodlari: manbalami tahlil qilish, umumiy, yakka tartibda yozma va og‘zaki suhbatlar woshtirish, anketa so‘rovlarini o‘tkazish, pedagogik eksperiment, zamonaviy pedagogik texnologiya va interfaol metodlar, matematik-statistik jihatdan qayta ishlash va umumlashtirish.
Olingan natijalar va ularning yangiligi shundan iboratki, unda maktabgacha katta yoshdagi bolalarda tasviriy savodxonlik elementlarini shakllantirish muammosi O‘zbekiston sharoitida uning o‘ziga xos jihatlari va qirralarini yoritgani holda maxsus tadqiq etildi. Maktabgacha katta yoshdagi bolalarda tasviriy savodxonlik elementlarini shakllantirishning nazariy va amaliy asoslari, ular asosida bu jarayonni ta’minlovchi pedagogik tizim hamda unga kiruvchi topshiriqlar tizimi, ulami amalga oshirishning ilmiy asoslangan metodikasi ishlab chiqildi.
Tadqiqotning amaliy ahamiyati: tadqiqot muammosining mohiyati va uning natijasida ishlab chiqilgan metodik tavsiya, qo‘llanma, maktabgacha ta’lim muassasasi pedagoglari, jumladan, tarbiyachi, tasviriy faoliyat bo‘yicha to‘garak rahbarlariga bolalarda tasviriy faoliyat bo‘yicha savodxonlikning dastlabki elementlarini shakllantirish jarayonida qo‘l keladi. Tadqiqot jarayonida paydo bo‘lgan g‘oyalar asosida pedagogika bilim lortlari va pedagogika oliy o‘quv lortlarida tasviriy faoliyat metodikasi bo‘yicha beriladigan ma’ruza mashg‘ulotlarini mazmun jihatidan boyitadi. Tadqiqot natijalaridan kelib chiqqan holda tayyorlangan metodik tavsiyalar maktabgacha ta’lim muassasalarining faoliyatini yanada takomillashtirishga, tasviriy faoliyat mashg‘ulotlarini tashkil etishga, yo‘naltirilgan faoliyat samaradorligini oshirishga xizmat qiladi.
Tatbiq etish darajasi va iqtisodiy samaradorligi: tadqiqotning asosiy g‘iyalari, xulosalari Respublikamizning bir qator viloyatlarida o‘tkazilgan tajriba-sinov ishlari jarayonida amaliyotga tatbiq etildi. Shuningdek, tadqiqot natijalari asosida ishlab chiqilgan qo‘llanma, metodik ishlanmalar maktabgacha katta yoshdagi bolalarda tasviriy savodxonlik elementlarini shakllantirish jarayonini samarali kechishini ta’minlaydi.
QoMlanish sohasi: tadqiqot natijasida chiqarilgan xulosalardan pedagogika oliy o‘quv lortlari va kollejlarida “Maktabgacha ta’lim pedagogikasi” kursini o‘qitishda, maktabgacha ta’lim muassasalari katta va tayyorlov guruhlarida tasviriy faoliyat turkumiga kiruvchi mashg‘ulotlami tashkil etishda foydalanish mumkin.
Mazkur maqolada bolalarning o‘zini-o‘zi anglashi, o‘ziga va o‘zgalarga baho berishi, oilada katta yoshdagi insonlarning bola bilan qiladigan muomala munosabati, uni o‘zini mustaqil shaxs sifatida anglashi hamda oilada maktabgacha yoshdagi bolalarning o‘z-o‘zini anglashida o‘yin faoliyatining ahamiyati batafsil yoritilgan hamda tavsiyalar ishlab chiqilgan.
Jahon sog„liqni saqlash tashkiloti ma‟lumotlarga ko„ra «...qorin old devorining churrasi bir vaqtning o„zida qorin bo„shlig„i a‟zolarining kasalliklari bilan birgalikda keng tarqalgan jarrohlik kasalliklaridan biri bo„lib, aholining 3-7% ida uchraydi va asosan mehnatga layoqatli yoshdagi odamlarni tashkil qiladi» 1 . Adabiyot ma‟lumotlariga ko„ra, gerniotomiya qilingan bemorlarning 15-20% i operatsiyadan keyin boshqa jarrohlik kasalliklari sababli takroriy jarrohlik aralashuvlarga duchor bo„ladi. Bu bir vaqtda bajariladigan jarrohlik amaliyotlari muammosining dolzarbligini belgilaydi. Bemorda qorin bo„shlig„i a‟zolarining birga keladigan kasalligi bo„lsa, ventral churrada faqat gerniotomiya qilishning mantiqsizligiga e‟tibor qaratish lozim. Qorin bo„shlig„ining boshqa patologiyasi bo„lgan bemorlarda faqat gerniotomiya qilingan taqdirda, takroriy jarrohlik amaliyoti ko„pincha gernioplastika natijalarini bekor qiladi. Dunyo miqyosida qorin devorida va qorin bo„shlig„i a‟zolarida bir vaqtning o„zida bajariladigan jarrohlik amaliyotlari ko„plab bajarilgan bo„lib, jarrohlik aralashuvining murakkabligi e‟tirof etilgan, tadqiqotlar natijasida davolanish muddati kamayishi, churra tuzalgandan keyin yuzaga kelishi mumkin bo„lgan asoratlar rivojlanish xavfi kamayishiga erishilgan hamda qayta jarrohlik amaliyoti sababli takroriy og„riqsizlantirish jarayonida yuzaga kelishi mumkin bo„lgan qo„shimcha hissiy zo„riqish xavfi kamaytirilgan. Churralari bo„lgan bemorlarda xoledoxolitiaz ko„p uchrashi, ayollar orasida esa kichik chanoq bo„shlig„i patologiyalari, qorin bo„shlig„ida chandiqli kasalliklar, surunkali va o„tkir osti ichak tutilishi, abdominoptoz aniqlanishi to„g„risida ma‟lumotlar keltirilgan.
Mazkur muammolar oshqozon-ichak traktining turli soxalarida joylashgan chandiqli kasallik, chandiqli ichak tutilishi va fistulalar mavjudligi bilan bog„liqligi isbotlangan. Bularning barchasi churrani bartaraf etish etapida, qorin bo„shlig„i etapida va qorin bo„shlig„ini yopish etapida jarrohlik jarayonini batafsil o„rganishni talab qiladi. Hozirgi kunda mamlakatimizda aholini ijtimoiy muhofaza qilish va sog„liqni saqlash tizimini takomillashtirish borasida keng ko„lamli ishlar amalga oshirilmoqda. Ushbu yo„nalishda, xususan, morbid semizligi bo„lgan bemorlarda ventral churralarni jarrohlik yo„li bilan davolashni yaxshilashda ijobiy natijalarga erishilmoqda. Shu bilan birga, ushbu bemorlarga ko„rsatiladigan yordamni yaxshilash uchun perioperativ asoratlarning oldini olish va kasallikning qaytalanishining uzoq muddatli oldini olishni hisobga olgan holda jarrohlik
aralashuv samaradorligini baholash uchun dalillarga asoslangan natijalar talab qilinadi. Bu borada 2022-2026 yillarga mo„ljallangan Yangi O„zbekiston taraqqiyot strategiyasining yettita ustuvor yo„nalishiga muvofiq aholiga tibbiy xizmat kuratish darajasini yangi bosqichga ko„tarishda «...birlamchi tibbiy-sanitariya xizmatda aholiga malakali ximzmat ko„rsatish sifatini yaxshilash...» 22kabi vazifalar belgilangan. Ushbu vazifalarni amalga oshirish, diagnostika va jarrohlik taktikasini maqbullashtirish orqali semizligi bo„lgan bemorlarda ventral churralarni jarrohlik yo„li bilan davolash natijalarini yaxshilash,
jarrohlik davolash usullarini takomillashtirish ustuvor yo„nalishlardan biridir.
Mazkur dissertatsiya tadqiqoti O„zbekiston Respublikasi Prezidentining 2020 yil 12 noyabrdagi PF-6110-son «Birlamchi tibbiy-sanitariya yordami muassasalari faoliyatiga mutlaqo yangi mexanizmlarni joriy qilish va sog„liqni saqlash tizimida olib borilayotgan islohotlar samaradorligini yanada oshirish chora-tadbirlari to„g„risida» gi va 2022 yil 28 yanvardagi PF-60-son «2022-2026 yillarda Yangi O„zbekistonni rivojlantirish strategiyasi to„g„risida» gi Farmonlari, 2020 yil 10 noyabrdagi PQ-4887-son «Aholining sog„lom ovqatlanishini taminlash bo„yicha qo„shimcha chora tadbirlar to„g„risida» va 2020 yil 12 noyabrdagi PQ-4891-son «Tibbiy profilaktika ishlari samaradorligini yanada oshirish orqali jamoat salomatligini ta‟minlashga oid qo„shimcha chora-tadbirlari to„g„risida»gi Qarorlari
hamda mazkur faoliyatga tegishli boshqa me‟yoriy-huquqiy hujjatlarda belgilangan vazifalarni amalga oshirishga muayyan darajada xizmat qilgan.
Tadqiqot respublika fan va texnologiyalari rivojlanishining ustuvor yo‘nalishlariga mosligi. Dissertatsiya tadqiqotlari respublika fan va texnika taraqqiyotining VI «Tibbiyot va farmakologiya» ustuvor yo„nalishiga muvofiq olib borilgan.
Ushbu maqolada o‘quvchi va o‘qituvchi munosabatlarining xorij psixologiyasida qanday akas etgani haqida yoritilgan.