Хитойнинг Ухан шаҳрида биринчи марта аниқланган ва COVID-19 номини олган коронавирус инфекциясининг қисқа муддат ичида глобал миқёсда тарқалиши деярли барча мамлакатлардаги ижтимоий-иқтисодий ҳолатнинг ёмонлашувига олиб келмоқда. Коронавирус COVID-19 глобал пандемияси нафақат кўплаб одамларнинг ўлимига олиб келди, балки у Буюк Депрессиядан бери мисли кўрилмаган миқёсда глобал иқтисодиётга зарар етказмоқда. COVID-19 шахсий ҳаётни, бизнесни, саноатни ва бутун иқтисодиётни йўқ қилишга қодирлиги дунё оммасига маълум бўлди. Ушбу мақолада дунё иқтисодиётининг индивидуал жиҳатларига COVID-19нинг
ижтимоий-иқтисодий таъсири ва уни оқибатларини бартараф этиш бўйича жаҳон
мамлакатлари амалга ошираётган чора-тадбирларни умумлаштирган ҳолда ўрганиш ва уларнинг аҳамиятини ҳамда кенг иқтисодий ривожланишдаги ролини таҳлил қилиш илмий тадқиқот мавзумизнинг асосий мақсади ҳисобланади.
Хитойнинг Ухан шаҳрида биринчи марта аниқланган ва COVID-19 номини олган коронавирус инфекциясининг қисқа муддат ичида глобал миқёсда тарқалиши деярли барча мамлакатлардаги ижтимоий-иқтисодий ҳолатнинг ёмонлашувига олиб келмоқда. Коронавирус COVID-19 глобал пандемияси нафақат кўплаб одамларнинг ўлимига олиб келди, балки у Буюк Депрессиядан бери мисли кўрилмаган миқёсда глобал иқтисодиётга зарар етказмоқда. COVID-19 шахсий ҳаётни, бизнесни, саноатни ва бутун иқтисодиётни йўқ қилишга қодирлиги дунё оммасига маълум бўлди. Ушбу мақолада дунё иқтисодиётининг индивидуал жиҳатларига COVID-19нинг
ижтимоий-иқтисодий таъсири ва уни оқибатларини бартараф этиш бўйича жаҳон мамлакатлари амалга ошираётган чора-тадбирларни умумлаштирган ҳолда ўрганиш ва уларнинг аҳамиятини ҳамда кенг иқтисодий ривожланишдаги ролини таҳлил қилиш илмий тадқиқот мавзумизнинг асосий мақсади ҳисобланади.
Сил ҳали ҳам дунёда, айниқса Оролбўйи минтақаси учун жамоат саломатлигини сақлашда жиддий тиббий ижтимоий муаммо бўлиб қолмоқда. COVID-19 пандемияси сил бўйича минтақадаги мураккаб эпидемиологик вазиятни янада оғирлаштирди. Пандемия сабабли силни аниқлаш жараёни бузулиши натижасида 2020 йилда қайд қилинган сил ҳолатлари 27 %га, даволашнинг самарадорлик кўрсаткичлари 3 %га камайган ва 2019 йилга нисбатан даволаниш тартибини бузиш ҳолатлари 1,8 бараварга кўпайган. COVID-19 пандемияси даврида силга чалинган беморларни бевосита тиббий ҳодим назорати остида даволаш жараёни сифатини ошириш мақсадида "видеокузатув остида даволаш" (ВОД) пилот лойихаси амалга ошира бошланди. Ҳозирги кунда ушбу лойихада 30 нафар бемор даволанмоқда. Амалга оширилган чора тадбирлар самарадорлигини, шу жумладан "видеокузатув остида даволаш" лойихаси натижаларини чуқур таҳлил қилиш керак.
Asoratlarning KO'Z KO'RSATIShining klinik holati keltirilgan COVID-19 bilan kasallangan o'smirda. Tadqiqotlar intensiv terapiya bo'limida o'tkazildi va Toshkent pediatriya tibbiyoti klinikasining reanimatsiya bo'limi instituti. Bemorga standart laboratoriya va instrumental tadqiqotlar o'tkazildi, Shuningdek, oftalmologik tekshiruv, shu jumladan visometriya, biomikroskopiya, oftalmoskopiya. Ushbu klinik holat COVID-19 infektsiyasining murakkab ekanligini ko'rsatdi jarayonda ishtirok etishini ko'rsatadigan polimorfik oftalmik alomatlar lakrimal bez, ko'z olma va ko'z qovoqlarining shilliq pardalari, lakrimal qopning shox pardasi, retrobulbar to'qima, ko'z tomondan esa bu asoratlarda ifodalanadi quruq keratokonjunktivit (Sjögren sindromi).
В мире пандемия COVID-19 привела к серьезному кризису системы здравоохранения, предотвратить его последствия, становится актуальной проблемой. По данным Всемирной организации здравоохранения (ВОЗ), «...В декабре 2019 года коронавирусная инфекция, диагностированная у населения Китайской Народной Республики, провинции Хубэй, Уханя и быстро распространяющаяся по всему миру, по-прежнему остается одной из актуальных проблем здравоохранения. По состоянию на 31 июля 2021 года во всем мире было зарегистрировано 198165746 случаев заражения коронавирусом, из которых 4227760 человек умерли...» 1 . «...В Республике Узбекистан за период пандемии было зарегистрировано 129327 случаев COVID-19, из которых умерло 874 человека...» 2 . Рост заболеваемости коронавирусной инфекцией, течение этого заболевания с различными клиническими проявлениями, особенно недостаточная изученность патогенетических механизмов дерматологических изменений после коронавирусной инфекции, требует проведения научных исследований по состоянию микроэлементного статуса, а также иммунного статуса у пациентов с дерматологическими изменениями после коронавирусной инфекции. В мире проводится ряд научных исследований, направленных на совершенствование приоритетных направлений дерматовенерологии, особенно ранней диагностики, лечения и профилактики дерматологических изменений после коронавирусной инфекции. Особое значение в этой связи имеет разработка и внедрение современных методов диагностики и лечения дерматологических изменений после коронавирусной инфекции. В нашей стране осуществляются масштабные реформы по развитию медицинской сферы, адаптации медицинских услуг к требованиям мировых стандартов, совершенствованию методов раннего выявления, лечения и профилактики заболеваний. Для перехода медицинского обслуживания населения на новый уровень, «...повышение эффективности, качества и доступности оказываемой медицинской помощи населению, разработка стандартов диагностики и лечения, эффективных моделей диспансерной и патронажной службы, поддержка здорового брака и профилактика заболеваний....» 3 определены приоритетные задачи. В связи с этим целесообразно снизить заболеваемость дерматологическими заболеваниями, разработать современные методы диагностики и лечения дерматологических изменений после коронавирусной инфекции.
COVID-19- SARS-CoV-2 чақирган коронавирус инфекциясининг жорий глобал пандемияси. Covid-19 холатида, агар вирус бош мияга тушган бўлса кейниги зарарланиш муққарар: мия хужайралари устида ACE2 рецепторлар мавжуд, ушбу рецепторлар орқали вирус ичкарига кириши ва яллиғланишни чақириш хавфи бор . COVID-19, билан оғриган беморларнинг қон тахлилида фибириноген 2 баробар ва ундан кўпроқ кўтарилиши ва С реактив оқсилни хам кўтарилиши беморлардаги давосидан сўнг, холатининг аниқ яхшиланишида,қонда кучайган тромб хосил бўлиши давом этган ва тана тўқима ва аъзоларида яллиғланиш сақланган, хамда касалликдан сўнг эрта муддатда антиагрегант ва яллиғланишга қарши дори воситаларини тўхтатган беморларда неврологик ва бошқа асоратлар кузатилган. Юқоридаги фикрлардан хулоса қилишимиз мумкинки , ушбу асоратларнинг ривожланиши вирусни қайта юқтириш тўғрисида нотўғри фикр хосил қилади Шундай қилиб ушбу муаммони ўрганиш ва шу тоифадаги беморларда асоратларни эрта ташхислаш учун аниқроқ мезонларни ишлаб чиқишга қодир.
Хар қандай эпидемия ва пандемия жуда катта стресс ёки фавқулотда холат бўлиб, ўз ортидан инсониятнинг рухий асаб тизимининг ва хулқ атворининг ўзгаришига олиб келади.Covid-19 инфекцияси оғир кечган беморларда психо-эмоционал қўзғалишлар ўпканинг ноинвазив сунъий вентиляциясини самарадорлигини кескин камайтиради. Ушбу текширув мақсади: организмни кислородга бўлган талабини камайтиришда дексмедетомидин ва пропофолни қўлланилишини самарадорлиги, ҳавфсизлиги ва ҳаёт сифатига таъсирини баҳолаш. Текширувга Covid-19 тасдиқланган, касалликни оғир ва ўта оғир кечиши билан бўлган 21 нафар беморлар олинди. 1-чи гурухдаги беморларда хамрох касалликлари бор, ўлим васвасаси кучли кузатилаётганларда пропофол+сибазон+фентанил дори препаратларини қўлланилди. 2-чи гуруҳдаги беморларга дексмедетомидин ва промедол дори препаратлари қўлланилди. Хулоса: коронавирус инфекцияси оғир кечган беморларда дексмедетомидин пропофолга нисбатан оғир когнитив функцияларни бузилишини ва рухий-асаб тизимидаги қўзғалишларни камайтиради беморларни кислород билан самарали таъмирланишига, нисбатан тез тикланишига олиб келади.