Эффективность сочетанного применения фармакопунктуры и игнатерапии при патологии периферической нервной системы

CC BY f
35-42
87
11
Поделиться
Мавлянова, З., Ниёзов, Ш., Джурабекова, А., Утаганова, У., & Базарова, А. (2014). Эффективность сочетанного применения фармакопунктуры и игнатерапии при патологии периферической нервной системы. Журнал проблемы биологии и медицины, (1 (77), 35–42. извлечено от https://inlibrary.uz/index.php/problems_biology/article/view/4351
Crossref
Сrossref
Scopus
Scopus

Аннотация

Представлены результаты клинического и нейрофункционального обследования 43 больных детей в возрасте от 8 до 14 лет с диагнозом полиневропатии до и после лечения с применением иглорефлексотерапии и фармакопунктуры церебролизином. Анализ результатов проведенного лечения показал, что введение церебролизина в биологически активные точки оказывает влияние на патогенетические звенья полинейропатии, этот метод лечения является более эффективным методом лечения такой патологии периферической нервной системы

Похожие статьи


background image

Биология ва тиббиёт муаммолари, 2014, №1 (77)

35

УДК 611.839. 091.8 - 615.814.1

ПЕРИФЕРИК АСАБ ТИЗИМИ ПАТОЛОГИЯСИДА ФАРМАКОПУНКТУРА ВА
ИГНАТЕРАПИЯНИ БИРГАЛИКДА ҚЎЛЛАШНИНГ САМАРАДОРЛИГИ

З.Ф. МАВЛЯНОВА, Ш.Т. НИЁЗОВ, А.Т. ДЖУРАБЕКОВА, Г.Х. УТАГАНОВА,
А.К. БАЗАРОВА
Самарканд Давлат медицина институти, Узбекистон Республикаси, Самарканд ш.

Резюме.

Полинейропатия ташхиси билан даволангунгача ва даводан сўнг даво муолажасига

игнатерапия хамда церебролизин билан фармакопунктура қўлланилган 8 дан 14 ёшгача бўлган
беморларнинг клиник-нейрофункционал текшириш натижалари келтирилган. Ўтказилгган
текшришларнинг тахлил натижалари, церенбролизин дори воситасини биологик фаол нуқталарга
қилиниши полинейропатиянинг патогенетик қаторига таъсир қилиб, ушбу даво муолажа усули
периферик асаб тизими касалликларида энг самарали усул бўлиб хисобланиши аниқланди.

Калит сўзлар:

периферик нерв системаси, игнарефлексотерапия, самарадорлик.

THE EFFECTIVENESS OF ACUPUNCTURE THERAPY WITH APPLICATION OF THE
PHARMACOPUNCTURE PATHOLOGY OF PERIPHERAL NERVOUS SYSTEM

Z.F. MAVLYANOVA, S.T. NIYOZOV, A.T. DJURABEKOVA, G.H.UTAGANOVA,
A.K. BAZAROVA
Samarkand State medical institute, Samarkand

Resume.

It has been represented the results of clinical and neuro-functional investigation of 43

sick children at the age from 8 to 14 years old with diagnosis of polyneuropathy before and after treatment
with the use of acupuncture and pharmacopuncture with cerebrolisine. The analyses of the results of the
performed treatment showed that injection of cerebrolisine in the biologically active points have influence
to the pathogenetic parts of the polyneuropathy, this method of treatment is more effective method of
treatment of such pathology of the peripheral nerve system.

Key words:

peripheral nervous system, acupuncture, efficiency

Долзарблиги.

Болалардаги периферик

нерв тизимининг инфекцион касалликлари
муаммоси

бугунги

кунда

долзарблигича

қолмоқда. Ушбу касалликларнинг кўплаб келиб
чиқиш сабаблари охиригача ўрганилмаганлиги
учун даво чоралари самарадорлиги паст, шу
муносабат билан янги даво усулларини ўйлаб
топишга тўғри келмоқда. Енгил аниқланувчи,
лекин даволаш қийин бўлган ва кўплаб асорат
берувчи

касалликлардан

бири

полинейропатиядир.

Полинейропатия - бир вақтнинг ўзида

кўплаб периферик нервларнинг зарарланиши,
лоқайд фалажлик ва оёқ қўлларнинг дистал
кисмида сезгининг бўзилиши, баъзан бош мия
нервларининг

зарарланиши

билан

характерланувчи касалликдир.

Полинейропатияни ўрганиш 1816-йилда

Гийен, Барре ва Штроллар томонидан ушбу
касалликнинг икки марта қайд этилганлиги
тўғрисидаги мақолалардан бошланди, мақолада
касаллик хавфсиз, ўткир тетрапарез кўринишида
намоён бўлиши ва ликвор суюқлигида узлуксиз
оқсил – хужайра диссоцияцияси билан кечиши
батафсил намоён этилган.

Бугунги кунда полинейропатия билан

касалланиш 100 мингта аҳолига 1,7 тага тўғри
келади. Ўлим курсаткичи ушбу касалликда хали
анча юқори (2- 5 % гача), ногиронлик 3% дан
10%гача, меҳнат қобилиятини вақтинча йўқотиш
7% дан 22% гача (4,5).

Ушбу ишнинг мақсади, полинейропатия

билан

касалланган

беморларда

иглорефлексотерапия билан биологик фаол
нукталарга церебролизинни юбориш даво
самарадорлигини бахолашдан иборатдир.

Текшириш усуллари ва воситалари:

8

ёшдан 14 ёшгача бўлган 43 та полинейропатия
билан касалланган беморлар текширилди.
Улардан 20 таси – ўғил болалар (46,5%), қизлар-
23 та (53,5%). Беморларни текшириш шиори: 8
дан 14 ёшгача бўлган қатлам; тасдиқланган
полинейропатия

ташҳиси;

қуйидаги

полинейропатия сабабларининг инкор этилиши:
онқологик, ирсийлик, қон тизимли касаллиги.
Барча

болаларга

қуйидаги

диагностик

текширувлар ўтказилган: невролог кўриги, ЭЭГ,
ЭНМГ, умумий қон тахлили, умумий сийдик
тахлили,

ЭКГ,

ички

аъзоларнинг

УТТ,

кўрсатмага кўра қонда қанд миқдорини аниклаш.


background image

Периферик асаб тизими патологиясида фармакопунктура ва игнатерапияни биргаликда…

36

Проблемы биологии и медицины, 2014, №1 (77)

Ўтказилган

даво

самарадорлигини

бахолаш учун қуйидаги шкала қўлланилган:
нейропатиянинг оёқлардаги белгилари В.Брил
буйича 1999; функционал неврологик белгилар
шкаласи П.Ж.Дак буйича 1988. Оғриқ синдроми
интенсивлигини

бахолаш

учун

огрик

синдромини объектив бахолаш методикаси
қўлланилган.

Периферик

нейромотор

апаратнинг

функционал фаолиятини бахолаш учун мотор,
сенсор

стандартлар

ва

стимуляцион

элекродларни қўллаган холда стимуляцион
электромиографик усул қўлланилган. Стандарт
ЭНМГ усули ёрдамида ўрта, катта ва кичик
болдир нервларининг мотор толалари, ўрта
нервнинг сенсор толалари текширилди.

Текшириш натижалари ва мухокамалари:

20

та ҳолатда касаллик ўткир кечган (46,51%),
камроқ холларда полинейропатия ўткир усти
кечган 13 та (30,23%), 10 та ҳолатда касаллик
сурункали тус олган (23,26%).

Нерв

устунлари

аксонларининг

демиелинизацияси ва дегенерацияси даражаси
полинейропатиянинг

сабабига

боғлиқ.

Инфекцион

полинейропатиянинг

асосида

бевосита инвазив инфекция ётмай, балки
иммунологик бўзилишлар ҳам алоҳида аҳамият
касб этади. Кузатишлардан 27 тасида (62,8%)
полинейропатия инфекцион касалликлар билан
(УРВИ, кўпинча зотилжам фонида камроқ
энтеровируслар)

боғлиқ,

бундай

ҳолатда

полинейропатия

параинфекцион

турга

таснифланади.

(2

та

ҳолатда

4,65%)

полинейропатия КД фонида ривожланган.
(дисметаболик полинейропатия),14 та ҳолатда
(32,5) полинейропатия «номаълум сабабга» кўра
ривожланган (ота-онасининг сўзидан).

Йигилган анамнез маълумотларига кўра

охирги

гуруҳдаги

болаларда

полинейропатиянинг

ривожланиши

овқатланишнинг бўзилиши билан боғлиқ (
В1,В12 вит.етишмовчилиги).

Расм 1

. Текширилаётган болаларда полинейропатиянинг кечиш тахлили














Расм 2.

Текширилаётган болаларда полинейропатия ривожланишининг этиопатогенетик механизми.

62,80%

4,65%

32,50%

Полиневропатиянинг этиологик омиллари

параинфекцион

дисметаболик

номалум этиологияли


background image

З.Ф. Мавлянова, Ш.Т. Ниёзов, А.Т. Джурабекова, Г.Х. Утаганова, А.К. Базарова

Биология ва тиббиёт муаммолари, 2014, №1 (77)

37

Ўткир

аксонал

полинейропатиянинг

клиник манзараси 2-4 кунда намоён бўлиб, сўнг
бир неча хафта давомида ривожланиб, одатда бу
«номаълум сабабли» полинейропатияга хос ва
ойлаб давом этиши мумкин. Сурункали
полинейропатия узок 6 ойдан ва ундан кўп
вақтда ривожланади. В гуруҳ авитаминозлар ва
қандли

дииабетда

кўпрок

ривожланади.

Маълумки, сабабига кўра полинейропатияларда
ҳаракат

нервлари

(мушаклар

ҳаракатига

жавобгар) сезги нервлари ёки мия нервлари хам
зарарланиши мумкин. Зарарланган сохага кўра
белгилар ҳам ривожланади.

Ўткир

полинейропатия

белгилари

тўсатдан бошланиб, аввал оёқдан бошланиб сўнг
тананинг

бошқа

сохаларига

тарқалади.Полинейропатиянинг илк белгилари –
холсизлик, санчиш белгилари ёки сезгининг
йўқолиши 20 та ҳолатда кузатилган (46,5%).

Сурункали

полинейропатияда

барча

беморларда факат сезги бўзилади. Илк белгилар
2 та беморда оёқларида, 1 та беморда қўлида
бошланган: бу белгилар санчиқ, карахтлик,
қизишиш, оёқ-қўллар ҳолатининг сезишининг
бўзилиши.

Охирги

белгига

кўра

енгил

ҳаракатлар – масалан юриш хам қийин бўлиб
қолади. Қандли диабет фонида ривожланаётган
полинейропатиянинг ўзига хос белгиси кафт ва
товонларда санчиқ ёки қизишиш белгиси (дистал
полинейропатия ҳолати), оғриқ кўпинча кечга,
бирор

нарсага

тегиб

кетганда,

харорат

узгарганда кучаяди.

Кузатилган

беморларда

полинейропатиянинг

клиник

белгилари

адабиётларда таъриф этилганидан деярли фарқ
қилмади. Ўткир ости сурункали кечишида
касаллик секин-аста бошланган. Ўткир кечишда
иситма билан бошланади. Бир неча кунда (ўткир,
кам холларда ўткир ости кечишда) оёқ-
қўлларнинг алоҳида сохаларидаги мушакларида
симметрик фалажликлар, тонусининг пасайиши
ва атрофияси каби белгилар пайдо була
бошлайди ва сунади (мушак пайларини тез
ёзганда ёки кузгатишга жавобан мушакнинг
киска кискариши). Ҳаракат бузилишларинг
даражаси – енгил парез (13 та бола 30,23%) дан
плегиягача (11 та ҳолат 25,58%) 3. Расм.

Баъзи холларда (12 беморда 27,9%) билак

– кафт ва товон сохаларида қуриш, терининг
юпкалашуви ва кипиклашиши, кўп терлаш,
тирноқларнинг синувчанлиги, бармокларнинг
учлардаги

терининг

шиши

ва

ёрилиши

кўринишидаги трофик ва вегетатив бузилишлар
кузатилган. Баъзан эса бу белгилар устунлик
қилган

ушбу

ҳолатларни

вегетатив

полинейропатия деб ҳам аташ мақсадга мувофиқ
бўлади.

Полинейропатияда

организмни

рефлектор фаолиятини (сўлак ажратиш, сийиш,
хазм килиш, қон босими, пульс) бошқарувчи
автоном

нерв

системаси

(вегетатив)

зарарланиши хисобига, беморларда шунга хос
белгилар – ич қотиш (12 та беморларда 27,9%),
сийдик ахлат тутолмаслик (8 та бемор 28,6%),
қон босимининг ўзгариши – 9,3% (кўпрок
ортостатик

гипотензия,

вертикал

ҳолатда

артериал қон босимининг тушиши).

Беморларга ташхис касалликка хос

белгилар (неврологик текширишда) ва махсус
текширишлар асосида куйилади. Утказилган
электромиография

асосида

мушакларнинг

электрофизиологик хусусиятлари сезги ва
ҳаракат толалари кузгалишнинг таркалиш
тезлигини текширилди.

Полинейропатияни даволаш комплекс

булиши

керак.

Касаллик

ривожланишида

кўпинча аутоиммун жараён рол уйнаганлиги
учун эртарок глюкокортикоидлар ва иммун
тизимини сундирувчи воситаларни буюриш
керак. Бир вақтнинг ўзида калий тузлари
оксилли пархез, В гуруҳ витамини катта дозада,
С

витаминини,

антигистамин

воситалари

(тавигил, супрастин ва б.к.), шунингдек нерв
мушак утказувчанлигини яхшиловчи воситалар
(прозерин) хам буюрилади.

Курсатмага кўра конни гемосорбция ва

плазмофорез усулида тозаланади.

Адабиётлардаги

тахлил

натижалари

курсатишича

неврологик

касалликларни

комплекс даволашда анъанавий усуллар билан
бир

каторда

иглорефлексотерапия,

электропунктура, магнитопунктура, КВЧ –
терапия куринишидаги рефлексотерапияни хам
қўллаш мумкин.

Иглорефлексотерапияни

қўллаш

тўғрисидаги

фикрлар

турлича,

лекин

адабиётлардаги маълумотларга кўра комплекс
давочораларнинг бир компоненти сифатида
қўллаш самарали экан. Дори воситасини
иглорефлексотерапия усули билан нукталарга
юбориш

яъни

инъекция

килиш

фармакопунктура усулидир. Бу усулда дори
воситаси кам миқдорда қўлланилади. Метамер
рефлектор таъсир рецептор ёки триггер сохалар
ёки дерматомер, миомер, склеромер нукталар,
яъни одам организмидаги зарарланган сохага
жавобгар сегментлар оркали амалга оширилади.

Бир томондан акўпунктура нуктасига

игна билан таъсир килиш сунъий доминантани
хосил килади, доминанта патологик импульсни
ўзига олиб патологик реакция компонентларини


background image

Периферик асаб тизими патологиясида фармакопунктура ва игнатерапияни биргаликда…

38

Проблемы биологии и медицины, 2014, №1 (77)

бузади. Натижада нерв тизими нормал фаолият
юрита бошлайди. Айни вақтда акўпунктура
нукталарга дори воситаларни юбориш оркали,
уларнинг таъсир кучи ва давомийлиги ошади.
Шунингдек шу усулда маълум таъсирда
юборишда дори воситаси кон айланиш тизимига
секин аста утиб туради ва бутун организмга
таркалиб беморнинг умумий ахволини хам
яхшилайди. Шунинг учун биз болалардаги
полинейропатияни

даволашда

фармакопунктурани иглорефлексотерапия билан
бирга қўллашни маъқўл деб топдик.

Юқоридагиларни

хисобга

олиб

кузатувдаги болалар ёши ва жинсига караб икки
гуруҳга булинди. 1-гуруҳ 23 бемор бўлиб,
уларда анъанавий даво чоралари билан бирга
фармакопунктура

ва

иглорефлексотерапия

қўлланилди. Иглорефлексотерапия схема буйича
килинди: махаллий, сигментар мухим ва узок
нукталарни кузгатиш. Алоҳида эътибор белнинг
1 чи чизигидан паравертебрал жойлашган
сийдик пуфаги меридиани бўлган «Шу»
нуктасини стимуляция килишга каратилди,
бунда орка миянинг буйин ва бел кенгаймалари
орка мия сегментар аппаратининг мухим кисми
эканлигини хисобга олиб фармакопунктура учун
церебролизин ишлатилди. Зеро болаларда
периферик нерв тизими орка мия патологияси
билан бирга келади. Шунингдек бу дори
воситаси

яхши

узлаштирилади,

огриксиз,

аллергик реакция кам учрайди. Церебролизин –
чучка миясидан олинган пртеолитик пептид
фракция бўлиб, нерв хужайралари фаолиятини
стимуллайди ва яхшилайди химоя ва тикланиш

механизмини фаоллаштиради. Церебролизин
шунингдек нейронал ва синаптик пластикликка
бевосита таъсир килади,айнан шу жихати
полинейропатияни

даволашда

мухим

хисобланади. Церебролизин таъсирида антитела
хосил

булмайди,

анафилактик

реакция

кузатилмайди,

гистамин

рецепторларни

китикламайди

ва

эритроцитлар

гемагглютинациясини чакирмайди.

Стандарт ЭНМГ методлар ёрдамида

урта,

кичик

болдир

ва

катта

болдир

нервларининг мотор тутамлари ва урта нервнинг
сенсор тутамлари текширилади.

Куйидаги курсаткичлар тахлил килинди:

қўл ва оёқ кафти мусқўлларининг М-жавоб
амплитудаси;

супрамаксимал

стимуляцияда

мусқўллар

М-жавоби

ёзилди:

m.medianus

иннервация килувчи митти бармокни карама –
карши

қўлловчи;

n.peroneus

profundus

иннервация килувчи щёк бармокларини ёзувчи
киска мусқўл; n.tibialis иннервация килувчи
оёқнинг

бош

бармогини

узоклаштирувчи

мусқўл; оёқ ва қўл мусқўллар М-жавобининг
амплитудаси негатив фазада улчанади; улчадик:
урта, кичик болдир ва ката болдир нервларининг
дистал

кисмлари

ҳаракат

толаларининг

кузгалишининг таркалиш тезлиги; дистал
яширинлик

оёқ

ва

қўллар

миелинизациялашмаган

сохаларида

нерв

импульсларининг утиш тезлигини; I-гуруҳ
беморларида церебролизинни биологик актив
нукталарга юбориш хам объектив хам субъектив
клиник ижобий симптомлар билан келди.

Расм 3.

Полинейропатия билан касалланган болаларда ҳаракат бўзилишлари характери.


background image

З.Ф. Мавлянова, Ш.Т. Ниёзов, А.Т. Джурабекова, Г.Х. Утаганова, А.К. Базарова

Биология ва тиббиёт муаммолари, 2014, №1 (77)

39

Даволашнинг

эффективлиги

ЭНМГ

текшируви

оркали

бахоланди.

Полинейропатиянинг

ўткир

формасида

электрофизиологик курсаткичлар яхшиланди ва
огрик синдроми камайди: n.medianus: М-
амплитудаси даволашга кадар 5,6 МВ,
даволашдан сўнг 7,1 МВ, латент даврда 4,2 м/с,
даволашдан сўнг 3,3 м/с, n.peroneus: М- жавоб

амплитудаси даволашга кадар 2,1 МВ,
даволашдан сўнг 3,2 МВ, даволашга кадар
латент даврда 5,3 м/с, даволашдан сўнг 4,1 м/с;
n.tibialis: М-жавоб амплитудаси даволашгача 2,8
МВ, даволашдан сўнг 3,9 МВ, даволашгача
латент давр 4,9 м/с, даволашдан сўнг 3,2 м/с (1-
жадвал).

1-жадвал.

1-гуруҳдаги ўткир полинейропатия билан даволанган беморларда даволаниш динамикаси.

Кўрсаткичлар

n. medianus

n.peroneus

n. tibialis

СРВ, м/с

Даволангунча

48,4

40,2

40,6

Даводан сўнг

53,1

43,1

42,3

М-жавоб амплитудаси, мВ

Даволангунча

5,6

2,1

2,8

Даводан сўнг

7,1

3,3

3,9

Латент давр, мс

Даволангунча

4,2

5,3

4,9

Даводан сўнг

3,3

4,2

3,2

2-жадвал.

1-гуруҳдаги ўткир полинейропатия билан касалланган беморларда даволаниш динамикаси.

Кўрсаткичлар

n. medianus

n.peroneus

n. tibialis

Даволангунча Даводан

сўнг

Даволангунча Даводан

сўнг

Даволангунча Даводан

сўнг

СРВ, м/с

49,6

52,1

39,1

41,3

41,2

42,5

М-жавоб

амплитудаси, Мв

5,9

7,4

2,9

3,8

3,4

4,7

Латент давр, мс

4,2

2,9

5,4

4,3

4,7

3,6

3-жадвал.

Полинейропатиянинг сурункали формасида 1-гуруҳдаги беморларнинг даволаш динамикаси.

Кўрсаткичлар

n. medianus

n.peroneus

n. tibialis

Даволангунча

Даводан

сўнг

Даволан-

гунча

Даводан

сўнг

Даволан-

гунча

Даводан

сўнг

СРВ м/с

46,7

49,2

39,9

40,5

39,1

40,0

М-жавоб

амплитудаси, Мв

4,7

6,7

1,3

2,9

3,1

4,1

Латент давр, мс

4,9

3,6

5,3

4,1

5,1

3,9

4-жадвал.

1- гуруҳ болаларда полинейропатияни фармакопунктура ва иглорефлексотерапия усули билан

даволашни бахолаш.

Кўрсаткичлар

Текширилувчи нерв

n. medianus

n.peroneus

n. tibialis

Даволан-

гунча

Даводан

сўнг

Даволан-

гунча

Даводан

сўнг

Даволан-

гунча

Даводан

сўнг

СРВ, м/с

47,2±1,2

50,3±1,1

39,8±1,2

41,1±1,2

39,9±1,1

42,2±1,1

М-жавоб

амплитудаси, Мв

5,8±1,1

6,9±1,2

6,8±1,1

5,9±1,2

2,8±1,2

3,9±1,1*

Латент давр, мс

4,7±1,3

3,4±1,2*

5,3±1,2 *

4,1±1,1*

4,9±1,3

3,4±1,2*

Изох: *

-даволашдан олдин ва кейинги курсаткичларнинг фарки (р<0,05)


background image

Периферик асаб тизими патологиясида фармакопунктура ва игнатерапияни биргаликда…

40

Проблемы биологии и медицины, 2014, №1 (77)


5-жадвал.

Полинейропатияни анъанавий даволашдаги кечиши. (М+m) даволашдан олдин ва кейинги

курсаткичларнинг фарки (р<0,05)

Кўрсаткичлар

Ўткир формаси

n. medianus

n.peroneus

n. tibialis

Даволан-

гунча

Даводан

сўнг

Даволан-

гунча

Даводан

сўнг

Даволан-

гунча

Даводан

сўнг

СРВ, м/с

49,3±1,1

49,8±1,2

39,5±1,1

39,2±1,1

40,1±1,2

40,2 ±1,1

М-жавоб

амплитудаси, Мв

5,7±1,2

5,9±1,2

3,9±1,2

4,4±1,2

2,9±1,1

3,1±1,2

Латент давр, мс

4,5±1,2

4,3±1,1

5,4±1,2

5,2±1,2

4,8±1,2

4,5±1,1

Ўткир ости формаси

Даволан-

гунча

Даводан

сўнг

Даволан-

гунча

Даводан

сўнг

Даволан-

гунча

Даводан

сўнг

СРВ, м/с

50,1±1,1

50,7±1,1

38,9±1,1

39,1±1,2

40,9±1,2

41,2±1,1

М-жавоб

амплитудаси, Мв

5,8±1,1

6,2±1,2

2,3±1,2

2,4±1,2

3,0±1,2

3,2 ±1,2

Латент давр, мс

4,3±1,2

4,2±1,1

5,6±1,2

5,3±1,1

4,6±1,1

4,5±1,1

Сурункали форма

СРВ, м/с

47,8±1,5

48,1±1,1

38,7±1,2

38,9±1,1

39,5±1,2

39,8±1,1

М-жавоб

амплитудаси, Мв

4,9±1,1

5,0±1,1

3,4±1,2

3,8±1,1

3,1±1,1

3,3±1,2

Латент давр, мс

4,8±1,2

4,6±1,2

5,9±1,2

5,8±1,2

5,3±1,2

5,1±1,1

Расм 4.

Даволашгача ва даволашдан кейин огрик синдромини объектив бахолаш натижалари

динамикаси (%).

Биринчи

гуруҳда

ўткир

ости

полинейропатия периферик нервларда СРВ, М-
жавоб амплитудаси ошди, латент давр ва оғриқ
синдроми интенсивлиги коэффиценти камайди.

1-гуруҳдаги

сурункали

полинейропатияда

периферик нервларда СРВ ва М-жавоб
амплитудаси камайиши, латент давр ва огрик
синдроми интенсивлиги коэффиценти камайди,
n.medianus, СРВ даволашга кадар 46,7 м/с,


background image

З.Ф. Мавлянова, Ш.Т. Ниёзов, А.Т. Джурабекова, Г.Х. Утаганова, А.К. Базарова

Биология ва тиббиёт муаммолари, 2014, №1 (77)

41

даволашдан

сўнг

49,2

м/с,

М-жавоб

амплитудаси даволашгача 4,7 МВ, даволашдан
сўнг 6,7 МВ, латент даврда даволашгача 4,9 м/с,

даволашдан сўнг 3,6 м/с, n.peroneus СРВ
даволашгача 39,9 м/с, даволашдан сўнг 40,5 м/с,

Расм. 5.

2-гуруҳдаги беморларда даволашгача ва даволашдан кейин огрик синдромини бахолаш

натижалари динамикаси.

М- жавоб амплитудаси даволашга кадар 1,3 МВ,
даволашдан сўнг 2,9 МВ, даволашга кадар
латент даврда 5,3 м/с, даволашдан сўнг 4,1 м/с;
n.tibialis: СРВ даволашгача 39,7 м/с, даволашдан
сўнг

40,0

м/с,

М-жавоб

амплитудаси

даволашгача 3,1 МВ, даволашдан сўнг 4,1 МВ,
даволашгача латент давр 5,1 м/с, даволашдан
сўнг 3,9 м/с. Огрик синдроми коэффиценти
даволашгача 53%, даволашдан сўнг 14%. (3-
жадвал).

Иккинчи гуруҳда полинейропатиянинг

барча

формаларида

электрофизиологик

курсаткичларда

айтарли

яхшиланиш

аникланади. (СРВ периферик нервларда ошиши,
М-жавоб амплитудасининг ошиши, латент давр
кискариши) ва шунингдек огрик синдроми
интенсивлиги

коэффиценти

камайди.

(5-

жадвал). Куйида 1- ва 2-гуруҳдаги беморларда
утказилган даво чораларининг таккосланма
хулосаси берилган.

4-расмда

1-гуруҳдаги

беморларга

церебролизинни фармакопунктура усули билан
юбориш натижаларининг объектив бахоси
кўрсатилган. 5-расмда 2-гуруҳдаги беморларда
даволашгача ва даволашдан кейин огрик
синдромини бахолаш натижалари динамикаси
кўрсатилган (%).

Хулосалар:

Полинейропатия билан касалланган беморларни
фармакопунктура

ва

иглорефлексотерапия

усули билан даволаш юқори натижалар берди:
даволаш охирида 80% беморларда хар хил
даражадаги клиник ижобий аломатлар кайд
этилди. Даво курсидан сўнг парестезия оғриқ
синдроми камайди, юзаки ва чуқур сезги,
харорат, сезги, вибрацион, мушак – бўғим
сезгилари яхшиланди. Ҳаракат яхши томонга
ўзгарди. СРВ ва М-жавоб амплитудалари
периферик нервларда ортди, латент давр ва
оғриқ синдроми интенсивлик коэффиценти
камайди. Даво вақтида ва фармакопунктура
билан даволашдан сўнг 6 ойгача салбий
аломатлар кузатилмади.

Шундай

қилиб

периферик

асаб

тизимининг

мазкур

патологиясида

церебролизинни биологик фаол нуқталарга
юбориш орқали касалликнинг патогенетик
механизмига таъсир килиш самарали усул экан.

Адабиётлар:

1.

Агасаров

П.

Г.

Фармакопунктура

(фармакопунктурная

рефлексотерапия).

М.:Арнебия, 2002. – 207 с.

2.

Васичкин В.И. Методы китайской

акупунктуры. М.: Изд-во Полигон, 2003. -375с

3.

Гапонюк

П.Я.

Карманный

атлас

акупунктурной терапии. М.: ФИРН М, 1999.-405
с.


background image

Периферик асаб тизими патологиясида фармакопунктура ва игнатерапияни биргаликда…

42

Проблемы биологии и медицины, 2014, №1 (77)

4.

Киричинская

И.А.

Инфекционные

полирадикулоневриты: метод. письмо. Киев,
1968 г.

5.

Левин О. С. Полиневропатии: клинич.

рук-во.

М.:

ООО

«Медицинское

информационное агентство», 2006. 496 с.

6.

Меламуд Э. Е., Нинель В. Г. Методика

объективной оценки степени интенсивности
хронической боли: метод. рекомендации.
Саратов, 1991. 12 с.

7.

Электромиография

в

диагностике

нервно-мышечных заболеваний / Б. М. Гехт, Л.
Ф. Касаткина, М. И. Самойлов, А. Г. Санадзе.
Таганрог: Изд-во ТГРУ, 1997. 369 с.

ЭФФЕКТИВНОСТЬ ИГЛОТЕРАПИИ С

ПРИМЕНЕНИЕМ ФАРМАКОПУНКТУРЫ

ПРИ ПАТОЛОГИИ ПЕРИФЕРИЧЕСКОЙ

НЕРВНОЙ СИСТЕМЫ

З.Ф. МАВЛЯНОВА, Ш.Т. НИЁЗОВ,

А.Т. ДЖУРАБЕКОВА,

Г.Х. УТАГАНОВА, А.К. БАЗАРОВА

Самаркандский Государственный медицинский

институт, Республика Узбекистан, г. Самарканд.


Резюме.

Приводятся данные клинико-

нейрофункционального

обследования

43

больных детей в возрасте от 8 до 14 лет с
диагнозом полинейропатия до лечения и после
лечения

с

использованием

иглорефлексотерапии и фармакопунктуры с
церебролизином.

Анализ

результатов

проведенного

исследования

показал,

что

ведение

церебролизина

в

биологические

активные

точки

воздействует

на

патогенетические звенья полинейропатии, этот
способ лечения является эффективным методом
терапии данной патологии периферической
нервной системы.

Ключевые

слова:

периферическая

нервная

система,

иглорефлексотерапия,

эффективность.

Библиографические ссылки

Агасаров П. Г. Фармакопунктура (фармакопунктурная рефлексотерапия).М.:Арнебия, 2002. - 207 с.

Васичкин В.И. Методы китайской акупунктуры. М.: Изд-во Полигон, 2003. -375с

Гапонюк П.Я. Карманный атлас акупунктурной терапии. М.: ФИРН М, 1999.-405 с.

Киричинская И.А. Инфекционные полирадикулоневриты: метод, письмо. Киев, 1968 г.

Левин О. С. Полиневропатии: клинич.рук-во. М.: ООО «Медицинское информационное агентство», 2006. 496 с.

Меламуд Э. Е., Нинель В. Г. Методика объективной оценки степени интенсивности хронической боли: метод, рекомендации. Саратов, 1991. 12 с.

Электромиография в диагностике нервно-мышечных заболеваний / Б. М. Гехт, Л. Ф. Касаткина, М. И. Самойлов, А. Г. Санадзе. Таганрог: Изд-во ТГРУ, 1997. 369 с.

inLibrary — это научная электронная библиотека inConference - научно-практические конференции inScience - Журнал Общество и инновации UACD - Антикоррупционный дайджест Узбекистана UZDA - Ассоциации стоматологов Узбекистана АСТ - Архитектура, строительство, транспорт Open Journal System - Престиж вашего журнала в международных базах данных inDesigner - Разработка сайта - создание сайтов под ключ в веб студии Iqtisodiy taraqqiyot va tahlil - ilmiy elektron jurnali yuridik va jismoniy shaxslarning in-Academy - Innovative Academy RSC MENC LEGIS - Адвокатское бюро SPORT-SCIENCE - Актуальные проблемы спортивной науки GLOTEC - Внедрение цифровых технологий в организации MuviPoisk - Смотрите фильмы онлайн, большая коллекция, новинки кинопроката Megatorg - Доска объявлений Megatorg.net: сайт бесплатных частных объявлений Skinormil - Космецевтика активного действия Pils - Мультибрендовый онлайн шоп METAMED - Фармацевтическая компания с полным спектром услуг Dexaflu - от симптомов гриппа и простуды SMARTY - Увеличение продаж вашей компании ELECARS - Электромобили в Ташкенте, Узбекистане CHINA MOTORS - Купи автомобиль своей мечты! PROKAT24 - Прокат и аренда строительных инструментов