ISSN:
2181-3906
2023
International scientific journal
«MODERN SCIENCE АND RESEARCH»
VOLUME 2 / ISSUE 7 / UIF:8.2 / MODERNSCIENCE.UZ
128
ФУТБОЛДА ЖАМОАВИЙ ҲИМОЯЛАНИШ ҲАРАКАТЛАРИ
О.Р.Игамбердиев
Илмий раҳбар: п.ф.б.ф.д. (PhD)
Ф.Р.Бозоров
53-21 гуруҳ талабаси
https://doi.org/10.5281/zenodo.8128320
Аннотация.
Ушбу мақолада футболда жамоавий ҳимояланиш ҳаракатлари бўйича
маълумотлар таҳлил қилинган. Мазкур маълумотлар ёш мини-футболчиларни машғулот
жараёни сифатини ошириш ва хато ва камчиликларни аниқлашга катта ёрдам беради.
Калит сўзлар:
жамоавий ҳимояланиш,
шахсий ҳимоя, мудофаа, ҳужум, тактик
ҳаракатлар.
TEAM DEFENSE EFFORTS IN FOOTBALL
Abstract.
This article analyzes data on team defensive actions in football. This information
will greatly help young Mini-players to improve the quality of the training process and identify
errors and shortcomings.
Key words:
team defense, personal defense, defense, attack, tactical actions.
ДЕЙСТВИЯ КОМАНДНОЙ ЗАЩИТЫ В ФУТБОЛЕ
Аннотация.
В этой статье анализируются данные о командных защитных
действиях в футболе. Данная информация очень поможет молодым мини-футболистам
улучшить качество тренировочного процесса и выявить ошибки и недочеты.
Ключевые слова:
командная защита, личная защита, защита, нападение,
тактические действия.
Ўйинчиларнинг ҳужум қилаётган рақибларга қарши уюшқоқ тактик ҳаракатлари
мудофаада команда бўлиб ўйнаш негизида ётади. Бундай ҳаракатлар ҳужумни
муваффақиятли қайтариш ва мудофаа ҳолатидан чиқиб, ҳужумга ўтиш имконини беради.
Бу ҳаракатларнинг ҳимоя қилиш мақсади хавфли зонада тез куч тўплаб, ўйинчиларни қайта
жойлаштириш ва бир-бирини алмашлашдан иборат бўлади. Кўпроқ қандай вазифани ҳал
этишга қаратил-ганлигига қараб, ҳимоядаги команда ҳаракатларини шахсий ҳимоя, аралаш
ҳимоя ва зона ҳимоясига бўлиш мумкин.
Шахсий ҳимоя – бу мудофаа қилаётган ҳар бир ўйинчи ўзига топширилган рақиб
ўйинчиси учун қатъиян жавобгар қилиб уюштирилган мудофаа. Бунда команданинг ҳар бир
ўйинчисига рақибларнинг маълум бир ўйинчисини қаттиқ «тутиб», унинг ҳаракат
қилишини, шериклари билан ҳам-корлик қилишини қийинлаштириш топшириб қўйилади.
Ўйинчини қаттиқ «тутиш»дан кўзланган мақсад рақибнинг ўйин ҳаракатларини
бошлашига йўл қўймаслик унинг бошлаб улгурган ўйинини бузишдан кўра осон
эканлигидир.
Бунинг учун ҳужумчи билан оралиқ масофани шундай сақлаш керакки, токи унга
йўналтирилган тўпни олиб қолиш ёки ҳужумчи билан бирга ҳаракатлана бориш ёхуд тўпни
қабул қилиш пайтида унга ҳужум қилиш мумкин бўлсин.
Бироқ, кўпинча шундай бўладики, унда қатъиян шахсий ҳимояга қарши ҳужум тўғри
уюштирилса, ҳужум қилаётган томон манёврлар ёрдамида ўзига керакли зонани бўшатиб
олиш ёки қўриқловчиларни улар учун ўрганиш бўлмаган, қолаверса, ўзларига хос
ISSN:
2181-3906
2023
International scientific journal
«MODERN SCIENCE АND RESEARCH»
VOLUME 2 / ISSUE 7 / UIF:8.2 / MODERNSCIENCE.UZ
129
вазифаларни бажара олмайдиган позицияларга олиб кетиш имкониятига эга бўлади. Шунда
ҳимоячиларнинг ўзаро ҳамкорлиги, стра-ховка қилиш имконияти бузилади.
Шахсий қўриқлаш ўйинчилардан ўйинни тактик жиҳатдан жуда нозик тушунишни,
тез ҳаракат қилишни ва ўхшаш вазифаларни бажара билишни талаб қилади.
Зона ҳимояси бу ҳимояда ўйин олиб боришнинг ҳимоя қатори ўйинчиларидан ҳар
бири майдоннинг маълум участкасини назорат қилиб, шу зона доирасида пайдо бўлган ҳар
бир рақиб ўйинчиси билан тўп учун курашга кири-шадиган тактик усулидир.
Зона ҳимоясида мудофаадаги ўйинчи дарвозага нисбатан пайдо бўлган ҳар бир хавф
учун ўзини жавобгар ҳис этиши керак. Бундан ташқари, зона ҳимоясида шерик-ларнинг
страховка тарзида бир-бирига ёрдам бериши ҳам бўлади.
Қўриқланаётган ўйинчиларнинг бир-бирига «ошири-ши» бундай ҳимоядаги зарур
элемент ҳисобланади. Бу «ошириш» ҳужум бошланиши олдидан ёки у эндигина бошланган
вақтда амалга оширилиши керак. Ҳужумнинг якунловчи босқичида ўйинчиларнинг
бевосита ўз дарвозаси яқинида «ошириш» элементини бажариш тавсия этил-майди.
Ҳимоядаги зонали ўйин тизимининг шахсан қўриқ-лашга нисбатан афзаллиги
шундаки, бунда майдоннинг ҳеч бир қисми мудофаадагиларнинг назоратидан четда
қолмайди. Аралаш ҳимоя ҳозирги футболда ҳимояда ўйнашнинг энг тарқалган ва энг
оқилона тактикаси ҳисобланади. Бунда шахсий ҳимоя билан зона ҳимоясининг
принциплари узвий қўшилган бўлади: баъзи бир ўйинчилар топшириққа биноан фақат
ўзига топширилган рақиб ўйинчисини қўриқлаб юрсалар, бошқа бирлари кўпроқ зонада
ўйнайдилар.
REFERENCES
1.
Абидов Ш. У. Ёш футболчиларни техник-тактик ҳаракатларини мусобақа
шароитида баҳолаш ва самаладорлигини аниқлаш //Fan-Sportga. – 2020. – №. 6. – С.
17-19.
2.
Абидов Ш. У. Корпоративная социальная ответственность в спортивной
промышленности //Научный альманах. – 2017. – №. 4-3. – С. 398-400.
3.
Abidov S. U., Igamberdiev O. R., Bozorov S. R. Yosh futbolchilar mashg‘ulotlaridagi
yuklamalari hajmini yoshga qarab o‘zgarishining maxsus harakat sifatlariga ta’sir etishi
//Eurasian Journal of Academic Research. – 2022. – Т. 2. – №. 10. – С. 229-236.
4.
Абидов ш. Футбол ўргатишда дастлабки тайёрлов гуруҳларида техник-тактик
кўникмаларни ривожлантириш //O ‘zbekiston milliy universiteti xabarlari. – 2022. – Т.
1. – №. 7.
5.
Abidov Sh.U. Issues of modern sports and effective training of footballers
//актуальныевопросыпедагогики. – 2021. – с. 107-109.
6.
Abidov Sh.U. Using of “customer department” the football clubs’marketing management
system //инновационноеразвитие. – 2017. – №. 4. – с. 43-44.
7.
Артиқов А. А. Футбол спорт турида дарвозага зарба бериш аниқлигини баҳолаш
услубияти //Fan-Sportga. – 2022. – №. 1. – С. 48-51.
8.
Артиқов А. А. Тўп узатишлар ва дарвозага зарбалар аниқлигининг таҳлили //Fan-
Sportga. – 2020. – №. 4. – С. 35-37.
ISSN:
2181-3906
2023
International scientific journal
«MODERN SCIENCE АND RESEARCH»
VOLUME 2 / ISSUE 7 / UIF:8.2 / MODERNSCIENCE.UZ
130
9.
Артиқов А. А. Ёш футболчиларни дарвозага зарба бериш аниқлигини ўрганиш
//Fan-Sportga. – 2021. – №. 3. – С. 79-81.
10.
Артиқов a. А. Осиё кубоги-2019 ўйинларидаги ўзбекистон терма жамоасининг
дарвозага йўлланган зарбалар аниқлиги бўйича таҳлил //Фан-Cпортга. – 2020. – №.
7. – С. 16-17.
11.
Артиқов а. А. Офк кубоги ўйинларида ўзбекистон терма жамоаси
футболчиларининг техник усуллари аниқлигини таҳлил қилиш натижалари //Фан-
Cпортга. – 2019. – №. 3. – С. 42-45.
12.
Артиқов А.А. Mусобака шароитида малакали футболчилар томонидан
бажариладиган техник усулларнинг максадли аниклигини тахлил килиш //Фан-
Cпортга. – 2018. – №. 3. – С. 49-53.
13.
Artikov A. Effect of fatigue on the target accuracy of techniques in sports games
//Журналиностранныхязыковилингвистики. – 2022. – Т. 6. – №. 6. – С. 21-30.
14.
Артыков А. А. Анализ целевой точности игровых приемов футболистов в
зависимости от уровня специальной физической подготовленности //Физическое
воспитание и студенческий спорт глазами студентов. – 2020. – С. 654-657.
15.
Игамбердиев О. Р. Футбол тўгаракларида шуғулланувчи 4-5 синф ўқувчиларини
жисмоний тайёргарлигини ошириш //Fan-Sportga. – 2021. – №. 6. – С. 54-56.
16.
Игамбердиев О. Р. Умумтаълим мактабларида футбол тўгаракларини ташкил этиш
тизими //Фан-Cпортга. – 2020. – №. 3. – С. 56-58.
17.
Igamberdiyev O. R. Important issues of increasing the physical fitness of students in
grades 4-5 in secondary schools //актуальныевопросыпедагогики. – 2021. – С. 101-
103.
18.
Igamberdiev O. R. O. Organization of football clubs in schools and improving the
physical fitness of those involved in them (on the example of 4-5 graders) //Eurasian
Journal of Sport Science. – 2021. – Т. 1. – №. 2. – С. 177-184.
19.
Игамбердиев О.Р. Aнализ охвата учащихся 4-5 классов кружками по футболу
организованными в средних общеобразовательных школах //ББК 1 P76. – 2020. –
С. 224.
20.
Igamberdiyev, O. R., and Dilmurod Kenjayev. "Educating the quality of quickness of
players of the training group." Modern Science and Research 2.5 (2023): 71-74.
21.
Igamberdiyev, O. R., and Abbos Toshpulatov. "The effect of technical training of young
players on competition activity." Modern Science and Research 2.5 (2023): 63-63.
22.
Игамбердиев, О. Р. "Умумтаълим мактабларидаги 11-12 ёшли ўқувчиларни футбол
билан шуғуллантириш орқали жисмоний тайёргарлигини ошириш." Автореф.
Дисс. П. Ф. Б. Ф. Д (PhD)–Чирчиқ 58 (2022).
23.
Игамбердиев, О. Р. "Кўп йиллик тайёргарликнинг дастлабки босқичларида
футболчиларни саралаб олишнинг илмий–назарий асослари." Fan-Sportga.–2022 8
(2022): 31-34.
24.
Igamberdiyev, Obidjon. "Yosh futbolchilarni tanlab olish va seleksiyalashda yangi tadqiq
qilish uslubiyatlari." Академические исследования в современной науке 1.17 (2022):
159-165.
ISSN:
2181-3906
2023
International scientific journal
«MODERN SCIENCE АND RESEARCH»
VOLUME 2 / ISSUE 7 / UIF:8.2 / MODERNSCIENCE.UZ
131
25.
Igamberdiyev O. The effectiveness of using tests for assessing their motor skills in the
selection of young football players //International Bulletin of Applied Science and
Technology. – 2023. – Т. 3. – №. 4. – С. 451-456.
26.
Кўп йиллик тайёргарликнинг юқори босқичларида футболчиларни саралаб олиш
тизимлари. Sportda ilmiy tadqiqotlar. – 2023/2. 12-16-b.
27.
Igamberdiyev O.R. Yosh futbolchilarni saralab olishda tibbiy nazorat//Jismoniy tarbiya
va sport sohasidagi muammolar, yechimlar va istiqbollar mavzusidagi Respublika ilmiy-
amaliy anjuman to‘plami. – 2023. Chirchiq. 350-353-b.
