ISSN:
2181-3906
2024
International scientifijournal
«MODERN SCIENCE АND RESEARCH»
VOLUME 3 / ISSUE 4 / UIF:8.2 / MODERNSCIENCE.UZ
811
ZAMONAVIY MENEJMENT VA UNING USULLARINI RIVOJLANTIRISHNING
NAZARIY YONDASHUVLARI
Ikromov Elyor Ibodulloyevich
Osiyo xalqaro universiteti
"Iqtisodiyot" kafedrasi o’qituvchisi.
https://doi.org/10.5281/zenodo.11002516
Annotatsiya.
Ushbu maqolada hozirgi kunda O‘zbekistonda menejment tizimining alohida
o‘ziga xos ko‘rinishi shakllanib, dunyo miqyosida iqtisodiyotni boshqarishning O‘zbek modeli
degan nomga sazovor bo‘ldi. Model beshta tamoyildan iborat bo‘lib, yurtboshimiz tomonidan
ishlab chiqilgan konsepsiya asosida mamlakatni ham ijtimoiy, ham iqtisodiy jihatdan yuksak
rivojlanishiga olib keldi. Bugungi kunda menejment sohasida bu tamoyillar asosidagi O‘zbek
modeli‖ alohida o‘rin tutadi. Milliy iqtisodiyotni rivojlantirish yo‘lida qilinayotgan salmoqli
ishlarni aksariyatining mohiyati shu kabi tamoyillarning o‘zaro bog‘liqligi bilan tushuntiriladi.
Kalit so’zlar
: Menejment. menejer, korxona, boshqarish, O‘zbek modeli. Tashkilot, rahbar
mehnati.
THEORETICAL APPROACHES TO THE DEVELOPMENT OF MODERN
MANAGEMENT AND ITS METHODS
Abstract.
In this article, a unique view of the management system has been formed in
Uzbekistan, and it has received the name of the Uzbek model of economic management on a global
scale. The model consists of five principles, and based on the concept developed by our head of
state, it brought the country to high development both socially and economically. Today, the Uzbek
model based on these principles has a special place in the field of management. The essence of
most of the important work done in the way of the development of the national economy is
explained by the interdependence of such principles.
Key words:
Management. manager, enterprise, management, Uzbek model. Organization,
leadership work.
ТЕОРЕТИЧЕСКИЕ ПОДХОДЫ К РАЗВИТИЮ СОВРЕМЕННОГО
МЕНЕДЖМЕНТА И ЕГО МЕТОДЫ
Аннотация.
В данной статье сформирован уникальный взгляд на систему
управления в Узбекистане, получивший название узбекской модели управления экономикой
в мировом масштабе. Модель состоит из пяти принципов и на основе концепции,
разработанной главой нашего государства, вывела страну на высокий уровень развития
как в социальном, так и в экономическом плане. Сегодня узбекская модель, основанная на
этих принципах, занимает особое место в сфере менеджмента. Сущность большинства
важных работ, проводимых на пути развития народного хозяйства, объясняется
взаимозависимостью таких принципов.
Ключевые слова:
Менеджмент. менеджер, предприятие, менеджмент, узбекская
модель. Организация, лидерская работа.
Menejment va menejer so‘zlari hozirgi davrda bizning ishbilarmonlik va
kundalik hayotimizda davlatni bozorga o‘tishdagi iqtisodiy taraqqiyoti g‘oyalarini aks ettirib,
korxonalarni boshqarish ma’nolarida keng ishlatiladi. Menejment – bu korxona miqyosidagi
ISSN:
2181-3906
2024
International scientifijournal
«MODERN SCIENCE АND RESEARCH»
VOLUME 3 / ISSUE 4 / UIF:8.2 / MODERNSCIENCE.UZ
812
iqtisodiy munosabatlarni boshqarish bo‘lib, iqtisodiy-ijtimoiy formatsiyaning kapitalizmga xos
davrida vujudga kelgan. Menejmentning shakllanishidan oldin boshqaruv vazifalarining
ajratilishi va unga xos bo‘lgan boshqaruv mehnatining tarqalishi, shuningdek, maxsus nazariy
asos yaratilishiga ehtiyojning o‘sishi yuz berdi.
Menejment nazariyasi va amaliyoti uzoq davr mobaynida rivojlanib bordi. Uzluksiz
davom etgan bu jarayon boshqarish sohasidagi tajribaning takomillashib borishga imkon
yaratadi. Boshqarish ob’ekti hisoblangan texnika va odamlar zamon o‘tgan sari murakkablashdi.
Boshqarish nazariyasida erishilgan yutuqlar matematika, muhandislik, psixologiya, sotsiologiya
va antronologiya kabi boshqa sohalarda erishilgan yutuqlarga doimo bog‘liq bo‘lib boradi. Bu
bilimlar boshqarishda yangidan yangi yondashuvlarning shakillanishiga olib keladi.
Hozirgi zamonda boshqarishda to‘rt xil ilmiy yondashuv mavjud:
boshqarishga turli xil ilmiy yo‘nalishlarning (maktablarning) o‘ziga xos nuqtai nazariga
asoslangan yondashuv;
jarayonli yondashuv;
tizimli yondashuv;
vaziyatli yondashuv.
Menejment nazariyasining asoschisi Frederik Uinslou Teylor bo‘lib, u insonlarni
boshqarishning samarali uslublarini birinchi bo‘lib qo‘llagan. Keyinchalik G.Ford, F.Gilbert,
G.Emerson, A.Fayol va boshqalar menejmentga xos bo‘lgan o‘zlarining yondashuvlarini
shakllantirishgan va ommalashtirishgan. Natijada menejment turli yondashuvlar asosidagi ilmiy
maktablar qarashlaridan iborat murakkab fan darajasiga kelgan.
Menejment nazariyasining ilk bor maktabi «klassik» (an’anaviy) maktab bo‘lib, bu
maktabning vujudga kelishida amerikalik muhandis va tadqiqotchi Frederik Teylorning xizmati
katta. Teylor korxona faoliyatida barcha pog‘onalarni bosib o‘tgan. U AQSHning Midveldagi
yirik metallurgiya korxonasining kichik xizmatchisidan boshqaruvchisigacha bo‘lgan
lavozimlarni egallagan. Teylor birinchi bo‘lib, ishlab chiqarishning ayrim jarayonlarini tashkil
etish va korxonani boshqarishda ilmiy yondoshuvni qo‘llagan. Uning
«Korxonani ilmiy boshqarish asoslari» (1903 y.), «Ilmiy menejment tamoyillari» (1911
y.), «Boshqarishni ilmiy tashkil etishning tamoyil va usullari», «Sanoat korxonalarini ma’muriy-
texnikaviy tashkil etish» kabi mashhur asarlari xorijda chop etilgan va ishlab chiqarishni
boshqarishda menejment tizimini o‘z ichiga olgan ilmiy boshqarishga doir adabiyotlarning katta
to‘plamini yaratdi.
Teylor ishchilarni boshqarishda asosan ularning moddiy manfaatdorligini hisobga olgan.
Ishchilarning bajargan mehnati bilan ularning ish haqi o‘rtasidagi muvofiqlashtirish
masalalariga alohida e’tibor qaratgan. F.Teylor fikricha «ish haqi yaxshiroq ishchilarni yaratadi,
ishchi va tadbirkorlar o‘rtasida hamkorlik qilishga qiziqish uyg‘otadi».
Frederik Teylor mehnat jarayonlarini maxsus funksional boshqarish zarurligini asoslab,
jismoniy mehnat bilan bir qatorda ishlab chiqarishni tashkil etishni tarkibiy unsurlarga ajratib
ko‘rsatishga harakat qilgan. U korxona boshqaruvini tashkil etish bilan bog‘liq mehnatda
e’tiborsizlik va beparvolik bilan ishlash mumkin emasligini, ishlab chiqarishni uzluksiz
ta’minlashda har bir harakatning hisobini oldindan o‘ylagan. Korxona faoliyatining ichki
ISSN:
2181-3906
2024
International scientifijournal
«MODERN SCIENCE АND RESEARCH»
VOLUME 3 / ISSUE 4 / UIF:8.2 / MODERNSCIENCE.UZ
813
muhitidagi mehnatni tashkil etishda barcha shartlar va usullar oldindan aniq belgilangan bo‘lishi
kerakligini alohida qayd etgan.
Frederik Teylor korxonadagi har bir ishchining aql-zakovatiga katta e’tibor bergan.
Masalan, korxona ustasi quyidagi to‘qqizta sifatga ega bo‘lishi kerakligini ta’kidlagan:
1) aql-zakovat;
4) odob;
7) halollik;
2) ma’lum ma’lumot;
5) g‘ayrat;
8) to‘g‘ri fikr
yuritish;
3) ish tajribasi;
6) ziyraklik;
9) yaxshi salomatlik.
E’tiborlisi shundaki, bu sifatlarning barchasiga bir vaqtning o‘zida ega bo‘lgan kishini
topish juda mushkul ekanligini F. Teylorning o‘zi aytgan. Ko‘pchilik faqat uchta sifatga ega
bo‘ladi – ular oddiy ish haqi to‘lanadigan ishga qabul qilinishi mumkin. Bu sifatlarning
to‘rttasiga ega bo‘lgan kishi nisbatan ko‘p xaq to‘lanadigan ishga o‘tkaziladi. Beshta sifatni
o‘zida jam etgan kishini topish ancha mushkul. Olti, etti va sakkizta sifatga ega bo‘lgan kishini
topib bo‘lmaydi. Agar yuqorida sanab o‘tilgan to‘qqizta sifatga ega bo‘lgan kishi topilsa, uni
usta lavozimiga emas, boshqaruvchi lavozimiga qabul qilish lozim. Teylor ayniqsa ish joylarini
tashkil etish, ishlashning maqbul usullarini tanlash, aniq vazifalarni belgilash, kishilarni to‘g‘ri
tanlash va ishga qo‘yishga alohida ahamiyat bergan. U tomonidan ishlab chiqarishni boshqarish
bo‘yicha qator tavsiyalar ishlangan.
F.Teylorning funksional boshqaruv tizimi hozirgi davrda sanoatda qo‘llanmasada,
boshqarish jarayonini funksional taqsimlash g‘oyasidan boshqarishning tartibli (lineyniy)
tizimidan foydalaniladi. Teylor ma’muriyat va ta’minlovchi ijtimoiy jihatlarni hisobga olish
muhimligini ta’kidlab, bu ishlab chiqarishni tashkil etish va boshqarishning muhim
tamoyillaridan biri ekanligini aytgan. U ijtimoiy demagogiya usullarini inkor etmay, ulardan
foydalanishni tavsiya qilgan. U ishchilar va tadbirkorlar o‘rtasida «sinfiy hamjihatlik»ni
ta’minlash, ular o‘rtasida munozaraga yo‘l qo‘ymaslik zaruriyatiga tayangan va uni
menejmentning eng muhim vazifalaridan biri deb hisoblagan. Teylor fikriga binoan, bunday
vazifani faqat ilmiy jihatdan tashkil etilgan boshqaruv tizimi – menejment nazariyasigina hal
etishi mumkin.
1880 yilda F.Teylor menejment sohasidagi izlanishlarini boshlagan davrda inson haqida
fikr yuritib: inson – bu «aql-idrokli
jonzot», u o‘zining iqtisodiy daromadlarini
maksimallashtirish haqida o‘ylaydi, deb qayd etadi.
―Teylorizm‖ ilmiy boshqaruv harakatini boshlab berdi. Bu harakat AQSHni
qamrab olib, boshqa kapitalistik mamlakatlarga ham yoyildi. Teylor tizimi ilmiy menejment
rivojlanishi uchun asos bo‘lib xizmat qildi. SHunday qilib, F.Teylor va uning izdoshlari burjua
boshqaruv nazariyasi rivojlanishining boshqaruv konsepsiyasi vujudga kelgan XIX-XX asrlar
chegarasidan asrimizning 20-yillarigacha davom etgan davrni qamrab olgan birinchi bosqichi
namoyondalaridir.
Boshqarish sohasining yana bir yirik nazariyotchisi – Garrington Emerson
«Unumdorlikning o‘n ikki tamoyili» asarini yozib, bu asarda u birinchi bo‘lib inson
faoliyatini maqbullashtirishga qarashlar tizimini bayon qilib berdi. Emerson maksimal mehnat
unumdorligiga erishish usulini o‘zining ishlab chiqqan tamoyillari orqali aks ettiradi:
ISSN:
2181-3906
2024
International scientifijournal
«MODERN SCIENCE АND RESEARCH»
VOLUME 3 / ISSUE 4 / UIF:8.2 / MODERNSCIENCE.UZ
814
Emerson teylorizm davomchisi edi. «Haqiqiy unumdorlik minimal kuchlanish asosida
maksimal natijaga erishish imkonini beradi. Kuchlanish va unumdorlik – bu nafaqat turlicha
tushunchalarda, balki qarama-qarshi xodisalardir. Zo‘riqib ishlash – bu ishga nisbatan maksimal
kuchlanish demakdir. Unumli shilash – bu ishga nisbatan minimal kuchlanish demakdir» - deb
qayd etgan G. Emerson. O‘z xulosalariga qo‘shimcha qilib boshqarish uslubini bayon qilish
bilan muallif klassik konsepsiyaga salmoqli xissa qo‘shdi.
Sanoat korxonalarini tashkil etish va boshqarish masalalarini o‘rgangan yana bir
amerikalik iqtisodchi Gamilton CHerch (1866-1936) o‘z diqqat e’tiborini boshqarishning
umumiy nazariy tamoyillariga qaratdi. Amerikalik boshqa nazariyotchilardan farqli G.CHerch
tayyor qonun-qoidalarni tavsiya qilmagan. U barcha sanoat korxonalarini boshqarishning
umumiy nazariy tamoyillarini belgilab berdi, boshqaruvning umumiy vazifalari bilan uni tashkil
etish tamoyillarini ko‘rsatib berdi. O‘zining «ishlab chiqarishni boshqarish asoslari» kitobida u
boshqarish vazifalarining quyidagi klassifikatsiyasini bayon qilib bergan: loyihalashtirish,
uskuna bilan ta’minlash, buyuruvchilik, hisob va amalga oshirish. G.CHerch kitobining ayrim
nazariy qoidalar hozirgi davrda ham ilmiy va amaliy qimmatga egadir.
Ilmiy boshqaruv rivojlanishiga hisob va rejalashtirishning chizma usulini ishlab chiqqan
Genri Gant (1861-1919) va ishini maqbullashtirish uchun standart harakatlarni qo‘llab ayrim
ishlarni bajarish usullarini taklif etgan Frenk Gilbert (1868-1924) salmoqli xissa qo‘shganlar.
Shuningdek, menejment nazariyasiga Fransuz muhandisi Anri Fayol muhim xissa qo‘shgan, u
boshqaruv vazifalari maqbullashtirish – oldindan ko‘ra olish, tashkil etish, buyurish, kelishuv,
nazorat qilishga tenglashtirgan. 1916 yilda uning «Umumiy va sanoat boshqaruvi», 1924 yilda
«Mehnatni ilmiy tashkil etish» va «Ijobiy boshqaruv» asarlari chop etildi.
Genri Ford ishlab chiqarish korxonalarini boshqarishning tashkiliy- texnikaviy
tamoyillarini yaratgan. Fordizm faqat boshqaruv texnikasi va tashkil etish rivojlanishida emas,
balki mehnat unumdorligi o‘sishida ham yangi bosqich bo‘ldi. G.Ford ham F.Teylor singari
kam xarajat bilan yuqori mehnat unumdorligiga erishishni maqsad qilib qo‘ygan bo‘lsada, unga
boshqa yo‘l bilan erishishga harakat qildi. Teylor inson mehnatini tashkil etishga alohida e’tibor
bergan bo‘lsa, Ford texnika, texnologiya, ishlab chiqarishni takomillashtirishga e’tibor bergan.
Insoniy munosabatlar maktabining eng yirik obro‘li namoyandalari Meri Parker Follett
va Elton Meyo fikriga ko‘ra, agar rahbariyat o‘z ishchilariga g‘amho‘r bo‘lib borsa, tobora
ishchilarning qoniqqanlik darajasi ortib, bunda unumdorlik ham o‘z o‘zidan oshadi. Ular insoniy
munosabatlarga asoslangan boshqarish usullaridan foydalanishni tavsiya etadilar.
XX asrning 20-yillaridan menejment rivojlanishining yirik kapitalistik ishlab chiqarish
ehtiyojlariga asoslangan yangi bosqichi boshlandi. Nazariyotchilar Teylorizmni nisbatan
moslashuvchan tizim bilan almashtirishga harakat qildilar. Ular boshqarishning sotsiologik va
psixologik jihatlariga e’tibor berib, ularni ilmiy menejment tarkibiga kiritdilar.
O‘zbekistonda boshqarishning ilmiy asoslari paydo bo‘lishi o‘zining chuqur tarixiy
ildizlariga ega bo‘lib, uning asosiy tamoyillari XIII-XIV asrlarga kelib Turkistonda Amur
Temur hukmronligi vaqtida to‘la shakllangan edi. Amur Temur davrda yuqori intizom, ijtimoiy
himoya va oliy darajadagi boshqarish tizimiga ega bo‘lgan kuchli davlat bunyodga keltirilgan.
O‘rta asr davridagi an’anaviy boshqarish uslublari o‘zida eng ilg‘or g‘oyalarni
mujassamlangantirgan.
ISSN:
2181-3906
2024
International scientifijournal
«MODERN SCIENCE АND RESEARCH»
VOLUME 3 / ISSUE 4 / UIF:8.2 / MODERNSCIENCE.UZ
815
Davlat va iqtisodiyotni boshqarish nazariyasining ayrim jihatlari sharqning iqtisodiy
g‘oya rivojlanishiga xissa qo‘shgan yirik alloma va davlat arboblari – Farobiy, Ibn Sino (IX-X
asr), Xos Xojib (XI-XII asr), Amir Temur. Ibn Xoldun (XIII-XIY asr), Bobur, Alisher Navoiy
asarlarida yoritilgan.
Mustaqillikning ilk kunlarida boshlangan islohotlar bugungi kunda milliy iqtisodiyotni
modernizatsiya qilish, demokratik jihatdan chuqurlashtirish chora-tadbirlari bilan davom
etayotir. Bu islohotlarning borishida O‘zbekiston Respublikasining Prezidenti I.A.Karimovning
mehnatlari katta bo‘lib, xalqimizning farovonligi yo‘lida hali juda ko‘p ishlar qilish kerakligini
qattiq ta’qidlaydilar.
Biroq, bugungi kunda yuqoridagi fikrlarimizdan kelib chiqib, biz katta marralarga erishib
bo‘ldik deb xulosa chiqarmasligimiz kerak. Qolaversa, menejment fani rivojlanib bo‘ldi, degan
fikrga kelish noto‘g‘ridir. Rivojlanish bu cheksiz davom etadigan jarayon. Menejment aynan
hozirgi davrlarda yanada chuqur rivojlanib bormoqda. Uning bugungi kunga xos yangidan yangi
zamonaviy qirralari ochilib bormoqda. CHunki sobiq ittifoq tarkibidagi barcha respublikalar
bugungi kunda mustaqil rivojlanmoqda va o‘z-o‘zini mustaqil boshqarmoqda. Bu esa
boshqaruvning yanada ko‘zga ko‘rinmas nozik jihatlarini aniqlash imkonini beradiki, bular
menejment nazariyasini yanada takomillashuviga olib keladi.
Xulosa shuki, rahbar mehnatini tashkil etishda zamonaviy menejment tizimining ahamiyati
katta. Zamonaviy menejment tizimini o‘zlashtirish uchun rahbar shaxs o‘z qobiliyati bilan birga
bilimiga ham tayanishi lozim. Korxonalar yoki kompaniyalarni boshqarishda rahbar mehnatini
tashkil etish o‘ziga xos jihatlarni qamrab olgan.
REFERENCES
1. Davronov, I. O., & Shadiyev, A. K. (2020). The cost-effectiveness of improving the
quality of hotel services. Academy, (4), 40-42.
2. Kayumovich, K. O., Gulyamovich, D. I., & Khudoynazarovich, S. A. (2020). Information
and information technologies in digital tourism. Special issue on financial development
perspectives of the life standard in Central Asia, 32.
3. Khudoynazarovich, S. A. (2022). Features of evaluating the effectiveness of activities at
the Bukhara State University. Galaxy International Interdisciplinary Research Journal,
10(11), 153-159.
4. Shadiyev, A. (2022). FEATURES OF EVALUATING THE EFFECTIVENESS OF
ACTIVITIES AT THE BUKHARA STATE UNIVERSITY. ЦЕНТР НАУЧНЫХ
ПУБЛИКАЦИЙ (buxdu. uz), 23(23).
5. Базарова, М. С., Шарипова, М., & Нуруллоев, О. (2021). “РАҚАМЛИ
ИҚТИСОДИЁТ” ДА АҲОЛИНИНГ ИШ БИЛАН БАНДЛИГИ ХУСУСИЯТЛАРИ.
САМАРҚАНД ДАВЛАТ УНИВЕРСИТЕТИ, 482.
6. Базарова, М. С. (2020). Развитие внимания дошкольников посредством
дидактических игр. In Исследования молодых ученых (pp. 37-40).
7. Бозорова, М. С. (2021). Глава 10. Стратегия внедрения цифровых технологий и
современных методов в образовательный процесс. In Инновационное развитие
науки и образования (pp. 122-132).
ISSN:
2181-3906
2024
International scientifijournal
«MODERN SCIENCE АND RESEARCH»
VOLUME 3 / ISSUE 4 / UIF:8.2 / MODERNSCIENCE.UZ
816
8. Базарова, М. С. (2021). ЭКОНОМИКА РЕСПУБЛИКИ УЗБЕКИСТАН И РОЛЬ
ИНОСТРАННЫХ ИНВЕСТИЦИЙ В ЕЁ РАЗВИТИИ. In Современные проблемы
социально-экономических систем в условиях глобализации (pp. 350-354).
9. Supievna, B. M., & Firuza, S. (2023). STRATEGIC WAYS OF IMPLEMENTING
PERSONNEL POLICY IN COMMERCIAL BANKS. THE THEORY OF RECENT
SCIENTIFIC RESEARCH IN THE FIELD OF PEDAGOGY, 1(7), 22-25.
10. Khalilov, B. (2023). FINANCIAL INDICATORS OF BUSINESS EFFICIENCY IN
COMPANIES. Modern Science and Research, 2(10), 835-839.
11. Khalilov, B. (2023). FINANCIAL ELEMENTS OF BUSINESS STABILITY. Modern
Science and Research, 2(12), 877-882.
12. Xalilov, B. (2024). ISSUES OF IMPROVING THE FINANCIAL MECHANISM OF
SMALL BUSINESS ENTITIES. Modern Science and Research, 3(1), 747-753.
13. Xalilov, B. (2024). COBB-DOUGLAS PRODUCTION FUNCTION AND ITS
IMPORTANCE IN BUSINESS MATHEMATICS AND ECONOMIC ANALYSIS.
Modern Science and Research, 3(1), 754-758.
14. Khalilov, B. (2024). FOREIGN EXPERIENCE IN PERSONNEL MANAGEMENT.
Modern Science and Research, 3(2), 974-978.
15. қизи Рахмонқулова, Н. О. (2023). КИЧИК САНОАТ ЗОНАЛАРИНИНГ
ҲУДУДЛАР ИҚТИСОДИЁТИНИ РИВОЖЛАНТИРИШДАГИ ЎРНИ. " Экономика
и туризм" международный научно-инновационной журнал, 6(14).
16. Raxmonqulova, N. O. (2022). THE IMPACT OF THE DIGITAL ECONOMY ON
RESOURCE
CONSUMPTION.
In
Современные
проблемы
социально-
экономических систем в условиях глобализации (pp. 476-480).
17. Raxmonqulova, N. (2024). MAIN PRIORITY DIRECTIONS OF REGIONAL
ECONOMY DEVELOPMENT. Modern Science and Research, 3(2), 371-375.
18. Sh, Y. D., & Rakhmankulova, N. O. (2021). Risks in the Process of Digitalization of
Business Activities. TA'LIM VA RIVOJLANISH TAHLILI ONLAYN ILMIY
JURNALI, 1(2), 19-22.
19. Sh, Y. D., & Rakhmanqulova, N. O. (2021). Innovative approaches to the use of digital
technologies in theeconomy. BARQARORLIK VA YETAKCHI TADQIQOTLAR
ONLAYN ILMIY JURNALI, 1(2), 77-80.
20. Raxmonqulova, N. (2024). IMPORTANCE OF PERSONNEL MANAGEMENT IN
BUSINESS DEVELOPMENT. Modern Science and Research, 3(1), 13-17.
21. Jumaeva, Z. K., & Gafurov, E. O. (2022). Fiscal policy in ensuring the economic security
of the state. In Экономическая безопасность социально-экономических систем:
вызовы и возможности (pp. 358-361).
22. Ruzmetov, B., Ruzmetov, S., Bakhtiyarov, S., Dzhumaeva, Z., & Juraev, K. (2023).
Formation of supporting points for production growth based on diversification of the
regional industry. In E3S Web of Conferences (Vol. 449, p. 01001). EDP Sciences.
23. Жумаева, З. К. (2024). Необходимость инновационного подхода в управлении
организациями.
24. Jumayeva, Z. K., & Mamadjonov, G. N. (2024). Ways to Strengthen Financial Control in
ISSN:
2181-3906
2024
International scientifijournal
«MODERN SCIENCE АND RESEARCH»
VOLUME 3 / ISSUE 4 / UIF:8.2 / MODERNSCIENCE.UZ
817
the Utilization of State Budget Funds. EUROPEAN JOURNAL OF BUSINESS
STARTUPS AND OPEN SOCIETY, 4(1), 61-64.
25. Жумаева, З. К. (2016). Эффективность стратегического управления предприятием.
Наука и образование сегодня, (2 (3)), 60-62.
26. Жумаева, З. К. (2023). ПОТЕНЦИАЛ ИНВЕСТИЦИОННОЙ СТРАТЕГИИ
РАЗВИТИЯ РЕГИОНА. Gospodarka i Innowacje., 41, 333-337.
27. ЖУМАЕВА, З. CТРАТЕГИЧЕСКИЕ НАПРАВЛЕНИЯ ФОРМИРОВАНИЯ ТОЧЕК
ПРОИЗВОДСТВЕННОГО РОСТА В БУХАРСКОЙ ОБЛАСТИ. ЭКОНОМИКА, 4,
455-458.
28. Rasulova, N. N., & Jumaeva, Z. K. (2019). Uzbekistan oil and gas industry: history and
development prospects. Теория и практика современной науки, (5 (47)), 52-57.
29. Жумаева, З. К., & Расулова, Н. Н. (2019). Инновационный путь развития экономики
Узбекистана. Теория и практика современной науки, (5 (47)), 224-226.
30. Жумаева, З. К. (2019). СОВРЕМЕННЫЕ ТЕНДЕНЦИИ И НАПРАВЛЕНИЯ
РАЗВИТИЯ
ИНВЕСТИЦИОННОЙ
ДЕЯТЕЛЬНОСТИ
В
РЕГИОНАХ
РЕСПУБЛИКИ УЗБЕКИСТАН. In СОВРЕМЕННЫЕ ПРОБЛЕМЫ СОЦИАЛЬНО-
ЭКОНОМИЧЕСКИХ СИСТЕМ В УСЛОВИЯХ ГЛОБАЛИЗАЦИИ (pp. 148-152).
31. Жумаева, З. (2023). МИРОВОЙ ОПЫТ РАЗВИТИЯ ЦИФРОВОЙ ЭКОНОМИКИ.
Nashrlar, 318-321.
32. To’rayevna, S. N. (2024). YANGI IQTISODIYOT VA UNING MOLIYA
BOZORLARIGA TA'SIRI. Gospodarka i Innowacje., (45), 333-339.
33. Sodiqova, N. (2024). TECHNOLOGY DISCOURSE AND THE POLITICAL
ECONOMY OF NEW MEDIA. Modern Science and Research, 3(2), 376-384.
34. Sodikova, N. (2024). THE MAIN DIRECTIONS OF PROVIDING THE BUSINESS
SECTOR WITH QUALIFIED PERSONNEL. Modern Science and Research, 3(1), 133-
139.
35. Sodiqova, N. (2024). ТADBIRKORLIK SOHASINI MALAKALI КADRLAR BILAN
ТA’MINLASHNING АSOSIY YO’NALISHLARI. Modern Science and Research, 3(1),
123-132.
36. Toshov, M. (2024). STRATEGIC MANAGEMENT OF HIGHER EDUCATION.
Modern Science and Research, 3(2), 461-468.
37. Toshov, M. (2024). PERSONNEL MANAGEMENT SYSTEM. Modern Science and
Research, 3(2), 603-608.
38. Mirzabek, T. (2023). Marketing Kommunikasiyalari Tizimida Og'r Muloqotlar
Xususiyatlari. Innovations in Technology and Science Education, 2(14), 388-391.
39. Hakimovich, T. M. (2023). TA’LIM TIZIMI BOSHQARUVIDA PEDAGOGIK
TAHLIL. Gospodarka i Innowacje., 42, 415-420.
40. Alimova, S. O. FEATURES OF THE STRATEGIC MANAGEMENT SYSTEM OF
INDUSTRIAL ENTERPRISES.
41. Shamsiya, A. (2023). HR MANAGEMENT AND COACHING IN THE INNOVATIVE
ECONOMY AS A METHOD OF BUSINESS MANAGEMENT. Modern Science and
Research, 2(10), 712-717.
ISSN:
2181-3906
2024
International scientifijournal
«MODERN SCIENCE АND RESEARCH»
VOLUME 3 / ISSUE 4 / UIF:8.2 / MODERNSCIENCE.UZ
818
42. Abidovna, A. S. (2024). THE ROLE OF INFORMATION TECHNOLOGY IN THE
PERSONNEL MANAGEMENT SYSTEM.
43. Рахматов, Ж. А., Алимова, Ш. А., & Бобомуродов, К. Х. (2021). Стратегия
инвестиционной политики Республики Узбекистан.
44. Алимова, Ш. А., & Халимова, Д. Р. (2021). СОЦИАЛЬНО-ЭКОНОМИЧЕСКАЯ
СУЩНОСТЬ СТРАТЕГИЙ ИНВЕСТИЦИОННОЙ ПОЛИТИКИ РЕСПУБЛИКИ
УЗБЕКИСТАН. In Современные проблемы социально-экономических систем в
условиях глобализации (pp. 340-344).
45. Alimova, S. (2023). THE CONCEPT AND TASKS OF A MODERN MANAGEMENT
SYSTEM ENTERPRISE PERSONNEL. Modern Science and Research, 2(12), 1085-
1090.
46. Alimova, S. (2024). THE IMPACT OF E-ACCOUNTING IN MODERN BUSINESSES.
Modern Science and Research, 3(1), 928-932.
47. Alimova, S. (2024). THE ROLE OF INFORMATION TECHNOLOGY IN THE
PERSONNEL MANAGEMENT SYSTEM. Modern Science and Research, 3(2), 385-
390.
48. Abidovna, A. S. (2024). FORMATION AND DEVELOPMENT OF CAREER AS
PERSONNEL TECHNOLOGY OF HUMAN RESOURCE MANAGEMENT.
Gospodarka i Innowacje., (45), 327-332.
49. Alimova, S. A., & Khaitov, V. S. (2022). ON THE WAY OF TOURISM
DEVELOPMENT
IN
UZBEKISTAN
APPLICATION
OF
ELECTRONIC
MARKETING STRATEGIES OPPORTUNITIES. PEDAGOGICAL SCIENCES AND
TEACHING METHODS, 303.
50. Akbarovna, N. N. (2024). OPPORTUNITIES FOR THE DEVELOPMENT OF
CRYPTOCURRENCIES IN THE DIGITAL ECONOMY. Gospodarka i Innowacje.,
(45), 320-326.
51. Akbarovna, N. N., & Bahodirovich, X. B. (2023). AKSIYADORLIK JAMIYATLARIDA
MOLIYAVIY
HISOBOTNING
XALQARO
STANDARTLARI
ASOSIDA
MOLIYAVIY HISOBOTLARINI TUZISH TARTIBI.
52. Ikromov, E. (2024). SCIENTIFIC AND THEORETICAL BASIS OF INCREASING
THE EFFICIENCY OF SERVICE ENTERPRISES. Modern Science and Research, 3(2),
103-109.
53. Ikromov, E. (2024). FEATURES AND ADVANTAGES OF SERVICE ENTERPRISES.
Modern Science and Research, 3(2), 98-102.
54. Ikromov, E. (2024). THE IMPORTANCE OF MANAGERIAL WORK IN THE USE OF
MODERN MANAGEMENT PRINCIPLES AND METHODS. Modern Science and
Research, 3(1), 18-23.
55. Ikromov, E. (2024). CLASSIFICATION OF LEADERSHIP STYLES IN THE
MODERN MANAGEMENT SYSTEM. Modern Science and Research, 3(2), 615-621.
56. Ikromov, E. (2023). PROBLEMS IN IMPROVING THE FORECASTING OF LOCAL
BUDGET REVENUES. Modern Science and Research, 2(10), 794-797.
57. Mahmudovna, Q. G. (2024). RAQOBATDOSHLIKNI OSHIRISHDA INNOVATSION
ISSN:
2181-3906
2024
International scientifijournal
«MODERN SCIENCE АND RESEARCH»
VOLUME 3 / ISSUE 4 / UIF:8.2 / MODERNSCIENCE.UZ
819
SALOHIYATNING AHAMIYATI.
58. Qudratova, G. (2024). THE IMPORTANCE OF INNOVATIVE POTENTIAL IN
INCREASING COMPETITIVENESS. Modern Science and Research, 3(1), 933-938.
59. Qudratova, G. (2024). THE IMPORTANCE OF INNOVATIVE ACTIVITY IN
INCREASING
THE
COMPETITIVENESS
OF
HIGHER
EDUCATION
INSTITUTIONS. Modern Science and Research, 3(2), 1257-1261.
60. Azimov, B. F., & Qudratova, G. M. (2023). Oliy ta’lim muassasalarining
raqobatbardoshligini oshirish. Science and Education, 4(7), 476-481.
61. Bustonovna, J. Z. (2024). IQTISODIYOTNI TARTIBGA SOLISHDA DAVLATNING
ROLI.
62. Bustonovna, J. Z. (2024). O'ZBEKISTON IQTISODIYOTINING BARQAROR
O'SISHIDA SANOAT TARMOQLARINING AHAMIYATI.
63. Jumayeva, Z., & Nozimova, A. (2023). Palyno-Morphological Study of Allergenic Flora
of Samarkand, Uzbekistan. American Journal of Plant Sciences, 14(5), 533-541.
64. Jumayeva, Z., Nurullayeva, N., Nozimova, A., Tursunboev, X., & Dosjanova, G. (2024).
Dynamics and characteristics of allergenic plant pollen in the Republic of Uzbekistan. In
E3S Web of Conferences (Vol. 498, p. 02015). EDP Sciences.
65. Jumayeva, Z. (2024). IMPORTANCE OF INDUSTRIAL NETWORKS IN THE
SUSTAINABLE GROWTH OF THE ECONOMY OF UZBEKISTAN. Modern Science
and Research, 3(2), 257-262.
66. Jumayeva, Z. (2024). THE MAIN WAYS OF EFFECTIVE WORK ORGANIZATION
IN THE MODERNIZATION OF THE ECONOMY. Modern Science and Research, 3(2),
366-370.
