ISSN:
2181-3906
2024
International scientific journal
«MODERN
SCIENCE
АND RESEARCH»
VOLUME 3 / ISSUE 6 / UIF:8.2 / MODERNSCIENCE.UZ
716
ZAMONAVIY MENEJMENT YONDASHUVLARI ASOSIDA XALQ TA’LIMI
TIZIMINI BOSHQARISHNI TAKOMILLASHTIRISH
Toshov Mirzabek Hakimovich
Osiyo Xalqaro Universiteti.
https://doi.org/10.5281/zenodo.12096686
Annotatsiya. O‘zbekistonda ta’lim tizimini rivojlantirish sharoitida uzluksiz ta’lim tizimini
barpo etish, mazmunini tubdan yangilash va ta’lim-tarbiya jarayonining sifatini oshirish
masalalariga keyingi yillarda olib borilayotgan islohotlar yoritilgan.
Kalit so‘zlar: ta’lim, menejment, byudjet, standartlar, individual.
IMPROVING PUBLIC EDUCATION SYSTEM MANAGEMENT BASED ON MODERN
MANAGEMENT APPROACHES
Abstract. In the context of the development of the education system in Uzbekistan, the issues
of establishing a continuous education system, radically updating its content, and improving the
quality of the educational process are highlighted.
Key words: education, management, budget, standards, individual.
СОВЕРШЕНСТВОВАНИЕ УПРАВЛЕНИЯ СИСТЕМОЙ НАРОДНОГО
ОБРАЗОВАНИЯ НА ОСНОВЕ СОВРЕМЕННЫХ ПОДХОДОВ К УПРАВЛЕНИЮ
Аннотация. В контексте развития системы образования в Узбекистане освещены
проводимые в последующие годы реформы по вопросам создания системы непрерывного
образования, кардинального обновления ее содержания и повышения качества
образовательного процесса.
Ключевые слова: образование, управление, бюджет, стандарты, личность.
Hozirgi kunda jahon ilmiy hamjamiyati tomonidan ta’lim tizimlari boshqaruvini amalga
oshirishda bir nechta nazariy modellar ishlab chiqilgan (1-rasm).
Rasmiy modellarning asosiy tamoyili – tashkilotlar o‘zining tashkiliy jihati va shakli
bo‘yicha ierarxik tizimga asoslangan bo‘lib, unda boshqaruvchilar ratsional yo‘lni tanlaydi, ya’ni
kelishilgan maqsad sari faoliyat olib borishadi.
Rahbarlar tashkilot doirasida maqomi va egallab turgan lavozimidan kelib chiqqan holda
rasmiy belgilangan vakolatlari doirasida faoliyat yuritadi.
Ta’lim sohasi, uni rivojlantirish bugungi kunda davlat siyosatiga ko‘tarilgan masalalardan
biri bo‘lib kelmoqda.
Ta’lim tizimini isloh qilish ma’naviyatli, yetuk kadrlarni tayyorlash asosiy vazifalardan
biriga aylangan.
Respublikamizda joriy qilingan ta’lim tizimini yanada rivojlantirish, uning samaradorligini
oshirish, xalq ta’limi tizimida ta’lim sifatini baholash sohasidagi xalqaro tadqiqotlarni tashkil
etish, xalqaro aloqalarni o‘rnatish, o‘quvchi-yoshlarning ilmiy-tadqiqot va innovatsiya faoliyatini,
eng avvalo, yosh avlodning ijodiy g‘oyalari va ijodkorligini har tomonlama qo‘llab-quvvatlash
hamda rag‘batlantirish maqsadida yurtimizda turli qonun va qarorlar qabul qilingan.
ISSN:
2181-3906
2024
International scientific journal
«MODERN
SCIENCE
АND RESEARCH»
VOLUME 3 / ISSUE 6 / UIF:8.2 / MODERNSCIENCE.UZ
717
1-rasm. Ta’lim menejmenti modellari.
Jumladan, O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2019-yil 29 apreldagi “O‘zbekiston
respublikasi xalq ta’limi tizimini 2030 yilgacha rivojlantirish konsepsiyasini tasdiqlash
to‘g‘risida” PF-5712-sonli
1
Farmoni hamda O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining
2018-yil 8 dekabrdagi “Xalq ta’limi tizimida ta’lim sifatini baholash sohasidagi xalqaro
tadqiqotlarni tashkil etish chora-tadbirlari to‘g‘risida” 997-sonl
2
Qarorlari fikrimiz dalilidir.
Ma’lumotlarga ko‘ra, Xalq ta’limi tizimiga davlat byudjetidan 2019 yilda 7,04 trillionga,
2020 yilda 8,46 trillionga, 2021 yilda 9,67 tirillionga va 2022 yilda 11,60 trillionga yaqin
mablag‘ sarflandi.
Yoki byudjet
mablag‘larining ajratmalari 2022 yilda 2019 yilga nisbatan 4 552,9
mlrd.so‘mga yoki 64,7 foizga ortgan. Bu esa xalq ta’limi tizimining boshqaruv hamda moliyaviy
iqtisodiy holatiga ijobiy ta’sir ko‘rsatgan.
1
https://lex.uz/ru/docs/-4312785
2
https://lex.uz/docs/4097073
TA’LIM MENEJMENTI MODELLARI
Rasmiy
modellar
Kollegial
modellar
Siyosiy
model
Sub’ektiv
model
Biryoqlama tushunilmay-
digan/ noaniq modellar
Madaniy
model
Rasmiy modellar
Tizimli modellar
Byurokratik model
Oqilona (Ratsional)
model
Ierarxik model
Markaziy daraja
Mahalliy daraja
Institutsional daraja
Subyunitar
Individual daraja
Maqsad va ustuvor
yo`nalishlar
Uzoq muddatli
rejalashtirish
Muqobil yechimlarni baholash
Xarajatlarni anglash
Eng maqbul variantni tanlash
ISSN:
2181-3906
2024
International scientific journal
«MODERN
SCIENCE
АND RESEARCH»
VOLUME 3 / ISSUE 6 / UIF:8.2 / MODERNSCIENCE.UZ
718
2-rasm. Xalq ta’limi tizimiga ajratilgan byudjet mablag‘lari (mlrd.so‘m)
3
“Yangi O‘zbekiston – maktab ostonasidan boshlanadi”, degan g‘oya asosida umummilliy
ta’lim-tarbiya tizimini tubdan isloh qilishga kirishilgani, Davlatimiz rahbarining “O‘zbekistonning
yangi taraqqiyot davrida ta’lim-tarbiya va ilm-fan sohalarini rivojlantirish chora-tadbirlari
to‘g‘risida”gi farmoni, “Ta’lim-tarbiya tizimini yanada takomillashtirishga oid qo‘shimcha chora-
tadbirlar to‘g‘risida”gi qarori asosida izchil islohotlarning amalga oshirilayotgani kecha va bugun
orasidagi tafovutni yanada yorqinroq aks ettirish maqsadida quyidagilarni asosiy yo‘nalishlari etib
belgilanmoqda:
-o‘qituvchi kasbi nufuzini oshirish, ularga munosib mehnat shart-sharoitlar yaratish;
-davlat ta’lim standartlari va talablari, o‘quv rejalari hamda darsliklarni takomillashtirib
borish;
-o‘quvchilarni zamonaviy kasblarga yo‘naltirish tizimini yaratish, kasbiy ko‘nikmalarni
shakllantirib borish;
-xalq ta’limi sohasida boshqaruv tizimini raqamlashtirish, o‘quv jarayonlariga axborot-
kommunikatsiya texnologiyalarini keng joriy qilish, elektron ta’lim resurslarini yaratish;
-xalq ta’limi muassasalarining moddiy-texnika bazasi va infratuzilmasini mustahkamlash,
yangi o‘quvchi o‘rinlarini yaratish, nodavlat ta’lim muassasalarini tarmog‘ini kengaytirish.
2025 yilga qadar o‘quvchilarni milliy baholash (National Learning Assessment System-
NLAS) tizimini joriy etish rejalashtirilmoqda. Shuningdek, ta’lim sifatini baholash bo‘yicha
xalqaro tadqiqotlar (PIRLS, TIMMS, PISA) natijalari hamda milliy baholash tizimi joriy etish
asosida ta’lim jarayonlarini doimiy takomillashtirib boriladi.
3
O‘zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi ma’lumotnomasi asosida muallif ishlanmasi.
7038,7
8457
9669,8
11591,6
0
2000
4000
6000
8000
10000
12000
14000
2019
2020
2021
2022
ISSN:
2181-3906
2024
International scientific journal
«MODERN
SCIENCE
АND RESEARCH»
VOLUME 3 / ISSUE 6 / UIF:8.2 / MODERNSCIENCE.UZ
719
REFERENCES
1.
Alimova, S. (2024). THE ROLE OF UZBEK PEDAGOGY IN DEVELOPING THE
SPIRITUALITY OF FUTURE TEACHERS. Modern Science and Research, 3(5), 386-
392.
2.
Alimova, S. (2024). THE MAJOR FACTORS INFLUENCING ON CAREER
DEVELOPMENT AND ON ADVANCE OF A CAREER LADDER. Modern Science and
Research, 3(5), 417-425.
3.
Alimova, S. (2024). THE ROLE OF INFORMATION TECHNOLOGY IN THE
PERSONNEL MANAGEMENT SYSTEM. Modern Science and Research, 3(2), 385-390.
4.
Shamsiya, A. (2023). HR MANAGEMENT AND COACHING IN THE INNOVATIVE
ECONOMY AS A METHOD OF BUSINESS MANAGEMENT. Modern Science and
Research, 2(10), 712-717.
5.
Alimova, S. O. FEATURES OF THE STRATEGIC MANAGEMENT SYSTEM OF
INDUSTRIAL ENTERPRISES.
6.
Shadiyev, A. K. (2023). FUNCTIONS, METHODS, MANAGEMENT DECISIONS AND
SOCIAL FACTORS OF EDUCATIONAL MANAGEMENT. American Journal of Public
Diplomacy and International Studies (2993-2157), 1(9), 87-93.
7.
Шадиев, А. Х. (2020). Факторы, влияющие на развитие экотуризма. Достижения
науки и образования, (5 (59)), 31-32.
8.
Shadiyev, A. (2022). O ‘QUV EKSKURSIYASI-TURIZMNI O ‘QITISHNING
INNOVATSION USULI SIFATIDA. ЦЕНТР НАУЧНЫХ ПУБЛИКАЦИЙ (buxdu. uz),
13(13).
9.
Davronov, I. O., & Shadiyev, A. K. (2020). The cost-effectiveness of improving the quality
of hotel services. Academy, (4), 40-42.
10.
Khalilov, B. B. (2024). ROLE OF INTERNAL AUDITING IN INTERNATIONAL
COMPANIES. Gospodarka i Innowacje., 47, 413-419.
11.
Bahromjon, X., & Nargiza, N. (2023). THE PROCEDURE FOR DRAWING UP
FINANCIAL STATEMENTS IN JOINT-STOCK COMPANIES ON THE BASIS OF
INTERNATIONAL FINANCIAL REPORTING STANDARDS. Modern Science and
Research, 2(10), 805-811.
12.
Bahodirovich, K. B. (2024). RISK-BASED FINANCIAL INSTRUMENTS: THEORIES
AND CONCEPTS. Gospodarka i Innowacje., 46, 373-378.
13.
Supiyevna, B. M. (2024). DISTINCTIVE FEATURES OF PERSONAL MANAGEMENT
IN THE ACTIVITIES OF COMMERCIAL BANKS. Gospodarka i Innowacje., 47, 134-
139.
14.
Базарова, М. С., Шарипова, М., & Нуруллоев, О. (2021). “РАҚАМЛИ
ИҚТИСОДИЁТ” ДА АҲОЛИНИНГ ИШ БИЛАН БАНДЛИГИ ХУСУСИЯТЛАРИ.
САМАРҚАНД ДАВЛАТ УНИВЕРСИТЕТИ, 482.
15.
Бобоев, А. Ч., & Базарова, М. С. (2019). Хорижий инвестицияларнинг
жозибадорлигини ошириш. Интернаука, (22-3), 88-90.
16.
Supiyevna, B. M. (2022). Innovatsion iqtisodiyotda inson kapitalini boshqarish tizimini
takomillashtirish.
ISSN:
2181-3906
2024
International scientific journal
«MODERN
SCIENCE
АND RESEARCH»
VOLUME 3 / ISSUE 6 / UIF:8.2 / MODERNSCIENCE.UZ
720
17.
Bazarova, M. S., & Shahboz, K. (2022). Ways to increase the efficiency of available tourist
facilities in Uzbekistan. Scientific approach to the modern education system, 1(10), 16-18.
18.
Bazarova, M. (2024). DISTINCTIVE FEATURES OF PERSONAL MANAGEMENT IN
THE ACTIVITIES OF COMMERCIAL BANKS. Modern Science and Research, 3(1),
563-567.
19.
Жумаева, З. К. (2023). ПУТИ УСТОЙЧИВОГО РАЗВИТИЯ ЭКОНОМИКИ
РЕГИОНОВ УЗБЕКИСТАНА. Gospodarka i Innowacje., 42, 530-533.
20.
Jumayeva, Z. (2024). DEVELOPMENT OF CREATIVE INDUSTRIES AS A FACTOR
OF GROWTH OF NATIONAL ECONOMY: REVIEW OF FOREIGN EXPERIENCE
AND PROSPECTS FOR THE REPUBLIC OF UZBEKISTAN. Modern Science and
Research, 3(2), 241-246.
21.
Jumayeva, Z. Q. (2017). THEORIES OF ENSURE STABILITY IN LABOUR MARKETS
OF DEVELOPED COUNTRIES. Инновационное развитие, (4), 64-66.
22.
Nafisa, R. (2024). Organization of Management in Small Business and Private
Entrepreneurship. Miasto Przyszłości, 48, 503-509.
23.
Junaydulloevich, A. A., Bakhriddinovna, A. N., & Olimovna, R. N. Business and Product
Delivery in the Context of Covid-19. JournalNX, 1305-1307.
24.
қизи Рахмонқулова, Н. О. (2023). КИЧИК САНОАТ ЗОНАЛАРИНИНГ ҲУДУДЛАР
ИҚТИСОДИЁТИНИ РИВОЖЛАНТИРИШДАГИ ЎРНИ. " Экономика и туризм"
международный научно-инновационной журнал, 6(14).
25.
Таирова, М. М., Аминова, Н. Б., & Рахманкулова, Н. О. (2020). Стратегия развития
управления цепями поставок в обрабатывающей промышленности. International
scientific review, (LXXI), 56-58.
26.
Ibodulloyevich, I. E. (2024). XIZMAT KO ‘RSATISH KORXONALARINING O ‘ZIGA
XOS XUSUSIYATLARI VA AFZALLIKLARI.
27.
Ibodulloyevich, I. E. (2024). XIZMAT KO'RSATISH KORXONALARI FAOLIYATI
SAMARADORLIGINI OSHIRISHNING ILMIY-NAZARIY ASOSLARI.
28.
Ibodulloyevich, I. E. (2024). ZAMONAVIY MENEJMENT VA UNING USULLARINI
RIVOJLANTIRISHNING NAZARIY YONDASHUVLARI.
29.
Ibodulloyevich,
I.
E.
(2024).
XIZMAT
KO ‘RSATISH KORXONALARI
FAOLIYATLARINING
SAMARADORLIGINI
OSHIRISHNING
TASHKILIY
MEXANIZMINI TAKOMILLASHTIRISH. Gospodarka i Innowacje., 46, 608-615.
30.
Ikromov, E. (2024). A METHODICAL APPROACH TO EVALUATING THE
EFFICIENCY OF SERVICE ENTERPRISES. Modern Science and Research, 3(5), 180-
188.
31.
Ikromov, E. (2024). THE IMPORTANCE OF ETHICS AND CULTURE IN THE
INTRODUCTION OF MODERN METHODS OF MANAGEMENT. Modern Science and
Research, 3(5), 171-179.
32.
Ibodulloyevich, I. E. (2024). MENEJMENTNING ZAMONAVIY USLUBLARINI
JORIY ETISHDA ETIKA VA MADANIYATNING AHAMIYATI.
33.
Ibodulloyevich, I. E. (2024). XIZMAT KO ‘RSATISH KORXONALARI FAOLIYATI
SAMARADORLIGINI BAHOLASHGA USLUBIY YONDASHUV.
ISSN:
2181-3906
2024
International scientific journal
«MODERN
SCIENCE
АND RESEARCH»
VOLUME 3 / ISSUE 6 / UIF:8.2 / MODERNSCIENCE.UZ
721
34.
Zamira, J. (2024). ENSURING ECONOMIC SECURITY IN THE BANKING SECTOR.
Gospodarka i Innowacje., 47, 343-348.
35.
Jumayeva, Z. (2024). IQTISODIYOT RIVOJIDA INNOVATSIYANING AHAMIYATI.
Modern Science and Research, 3(5), 504-511.
36.
Jumayeva, Z. (2024). MOLIYAVIY RESURSLARDAN SAMARALI FOYDALANISH
ORQALI MILLIY IQTISODIYOT BARQARORLIGINI TAʼMINLASHNING
USTUVOR YO ‘NALISHLARI. Modern Science and Research, 3(5), 512-518.
37.
Bustonovna, D. Z. (2024). CREATIVE THINKING AND ITS APPLICATION IN
ECONOMICS.[Data set]. Zenodo.
38.
To’rayevna, S. N. (2024). KORXONANING MOLIYAVIY BAQARORLIGI:
OMILLARI VA KO ‘RSATKICHALARI. Gospodarka i Innowacje., 47, 140-146.
39.
To’rayevna, S. N. (2023). YETAKCHILIK USLUBI SIFATIDA MURABIYOTDAN
FOYDALANISH MENEJERLARNI TAYYORLASH. Gospodarka i Innowacje., 42, 399-
408.
40.
To’rayevna, S. N. (2023). DEMOKRATIYA VA IQTISODIYOT O'RTASIDAGI
MUNOSABAT" SIYOSIY SHAXS" NAZARIDAN. Gospodarka i Innowacje., 42, 387-
394.
41.
Sodiqova, N. (2023). A POLITICAL ECONOMY ANALYSIS OF ECONOMIC
SECURITY. Modern Science and Research, 2(12), 559-568.
42.
Sodiqova, N. (2024). TECHNOLOGY DISCOURSE AND THE POLITICAL
ECONOMY OF NEW MEDIA. Modern Science and Research, 3(2), 376-384.
43.
Akbarovna, N. N. (2024). RAQAMLI IQTISODIYOT SOHALARDA VA ELEKTRON
TIJORAT RIVOJLANISHIDA MAMLAKATNING IQTISODIY SALOHIYATI.
44.
Akbarovna, N. N. (2024). DAVLAT SOLIQ QO ‘MITASINING AXBOROT-
KOMMUNIKATSIYA
TEXNOLOGIYALARINI
RAQAMLASHTIRISH
STRATEGIYASI.
45.
Naimova, N. (2024). STRATEGY OF MARKETING RESEARCH. Modern Science and
Research, 3(5), 306-312.
46.
Akbarovna, N. N. (2024). DAVLAT BOSHQARUV ORGANLARI–MA’MURIY
HUQUQ OBYEKTI SIFATIDA. Gospodarka i Innowacje., 47, 371-377.
47.
Hakimovich, T. M. (2023). HR BOSHQARMASIDA KPI TIZIMI.
48.
Toshov, M. (2024). MODERN MANAGEMENT AND DIGITALIZATION. Modern
Science and Research, 3(5), 728-734.
49.
Hakimovich, T. M. (2024). THE SYSTEM OF KEY PERFORMANCE INDICATORS AS
A TOOL IMPROVEMENTS MANAGEMENT OF THE ORGANIZATION. Gospodarka
i Innowacje., 47, 353-358.
50.
Toshov, M. (2023). HR BOSHQARMASIDA KPI TIZIMI. Modern Science and Research,
2(12), 470-476.
51.
Toshov, M. (2023). CREATIVE ECONOMY: ESSENCE AND STRUCTURE. Modern
Science and Research, 2(12), 499-505.
52.
Toshov, M. (2023). FORMATION OF PRINCIPLES HR (HUMAN RESOURCE)
BASED ON KEY INDICATORS (KPI). Modern Science and Research, 2(12), 477-482.
ISSN:
2181-3906
2024
International scientific journal
«MODERN
SCIENCE
АND RESEARCH»
VOLUME 3 / ISSUE 6 / UIF:8.2 / MODERNSCIENCE.UZ
722
53.
Mahmudovna, Q. G. (2024). Oliy ta’lim muassasalari raqobatbardoshligini oshirishda
innovatsion faoliyatning ahamiyati.
54.
Mahmudovna, Q. G. (2024). Oliy ta’lim muassasalari raqobatbardoshligini tavsiflovchi
omillar. Gospodarka i Innowacje., 46, 620-627.
55.
Mahmudovna, G. G. (2024). Competitive strategies, the importance of using innovation in
their implementation. Iqtisodiyot va zamonaviy texnologiya jurnali| journal of economy
and modern technology, 3(5), 8-14.
56.
Mahmudovna, Q. G. (2024). Raqobat strategiyalari, ularni amalga oshirishda
innovatsiyalardan foydalanishning ahamiyati. Iqtisodiyot va zamonaviy texnologiya
jurnali| journal of economy and modern technology, 3(5), 15-21.
57.
Бобомуродова, Г. (2023). ЭМПАТИЯ КАК ФАКТОР СОЦИАЛЬНЫХ
ПРЕДУБЕЖДЕНИЙ У СТУДЕНТОВ. Евразийский журнал академических
исследований, 3(9), 179-182.
58.
Bobomurodova,
G.
(2023).
THEORETICAL
FRAMEWORK
FOR
THE
DEVELOPMENT OF MOTIVATION FOR LEARNING IN TURKMEN AND
RUSSIAN STUDENTS. Science and innovation, 2(B10), 478-482.
