Хорижий филология.
№3, 2016 йил
61
ЎЗБЕКИСТОНДА ЧОҒИШТИРМА ЛИНГВИСТИКАНИНГ ТАМАЛ ТОШИ
ҚЎЙИЛИШИГА ДОИР МУЛОҲАЗАЛАР
Раҳимов Сотиболди,
Андижон давлат университети профессори
Содиқова Дилфуза,
Андижон давлат университети катта ўқитувчиси
Калит сўзлар
: лингвистик категория, чоғиштирма тилшунослик, контрастив
лингвистика, қиѐсий-тарихий тилшунослик.
Ҳозирги замон тилшунослигида
лингвистлар томонидан истеъмолга олиб
кирилган
қиѐсий
ѐки
чоғиштирма
тилшунослик
(рус
тилида:
сопоставительное
языкознание,
сравнительное языкознание, сравнительно-
историческое
языкознание),
[1.]
лингвистик
типология,
контрастив
лингвистика (Eng. Comparative typology,
contrastive linguistics) каби йўналишлар ўз
моҳияти билан қиѐсий ѐки чоғиштирма
тилшунослик муаммоларини илмий тадқиқ
этиш учун ишлатилади. Аслида бу
йўналишларнинг
ҳар
бири
назарий
тилшуносликнинг мустақил бўлимлари
сифатида жаҳон тилшунослигида кенг
тарқалган
йўналишлардан
саналади.
Ўзбекистонда
чоғиштирма
тилшуносликнинг
тамал
тошини
Е.Д.Поливанов қўйган. Унинг «Русская
грамматика в сопоставлении с узбекским
языком» асари кейинчалик кўпгина турли
морфологик
структурага
эга
бўлган
тилларни чоғиштиришда классик намуна
бўлиб хизмат қилган. Хорижий тилларни
ўзбек
тили
субсистемалари
билан
чоғиштиришни профессорлар Ж.Бўронов,
У.Юсупов,
А.Абдуазизов,
М.Абдураззоқов, С.Раҳимовлар бошлаб
беришган. Ҳозирги кунга келиб юқорида
зикр
этилган
чоғиштирма
тилшуносликнинг
турли
аспектлари
ўзлари мустақил йўналишга айланиб, ўз
мақсад
ва
вазифаларига,
ўрнига,
аҳамиятига
эга
бўлди.
Жумладан,
чоғиштирма лингвистиканинг алоҳида
йўналиши
ҳисобланмиш
лингвистик
типология чоғиштирма лингвистиканинг
бошқа аспектларидан баъзи хусусиятлари
билан
фарқланишини
тилшунослар
алоҳида таъкидлашмоқдалар.
Биринчидан, типологияни хоҳлаган
тилларни
чоғиштиришга
асосланган
компаративистиканинг
бир
бўлими
сифатида
изоҳлаш;
иккинчидан,
лингвистик типологияда тилни структур
таҳлил қилишнинг бошқа турларидан
ажратиб олиш (жумладан, лингвистик
характерология, лингвистик универсалия,
контрастив лингвистикадан). Лингвистик
типология
тил
манбаларини
таҳлил
қилишнинг илғор йўналиши сифатида
охир-оқибат ўзининг мақсадига тўла мос
келиши керак, яъни чоғиштирилаѐтган
тиллардаги
изоморф
ва
алломорф
хусусиятларни
аниқлаши
керак.
Чоғиштирма тилшунослик муаммоларини
лингвистларнинг ҳалқаро конгресслари
кун тартибига қўйилиши 1972 йил
Болонияда, 1977 йили Венада, 1980 йили
Халқаро анжуманларга олиб чиқилиши,
чоғиштирма
лингвистиканинг
масалаларини
хал
қилиниши
тил
моҳиятининг энг ичкариларига киришга,
коммуникатив жараѐнлар ва уларни амалга
оширишга
хизмат
қилаѐтган
тил
унсурларининг
ботиний
мазмунини
очишга хизмат қилади. Чоғиштирма метод
тилшуносликдан
ташқари
яна
адабиѐтшунослик, тарих, юриспруденция
(қонунчиликда), фалсафада, маданиятда,
социология
каби
фанларда
кенг
ишлатилади. Чоғиштирма лингвистканинг
ривожига салмоқли хисса қўшган асар
1660 йили Париж яқинидаги Пор-Рояль
монастирида Лансло ва Арно томонидан
Хорижий филология.
№3, 2016 йил
62
ѐзилган ―Пор-роял‖ ѐки умумий универсал
грамматика бўлди. [2.]
Чоғиштирма
лингвистиканинг
ривожига қиѐсий-тарихий тилшунослик
катта таъсир кўрсатган. Қиѐсий-тарихий
тилшунослик чоғиштирма лингвистика
билан чамбарчас боғлиқ, чунки бу метод
тиллар системасини қиѐлашнинг таркибий
қисми
ҳисобланади.
Қиѐсий-тарихий
тилшуносликнинг
асосий
текшириш
объекти тилларни чоғиштириш бўлган.
Ҳинд-европа
ва
туркий
тилларни
қиѐслашга А.Навоийнинг ―Муҳокаматул-
луғатайн‖ (1499 йил) асари классик намуна
бўлиб хизмат қилади. А.Навоийнинг бу
асарида биринчи маротаба бир-бири билан
келиб чиқиши жиҳатидан боғланмаган ва
қариндош бўлмаган тиллар - эски ўзбек ва
форс тиллари гўзал поэтик формада
лексик, грамматик ва сўз ясаш аспектлари
нуқтаи назаридан қиѐсланган. Муаллиф бу
асарида ўзбек тилининг ўзига хос бўлган
ва форс тилида бир хил ярус бирлиги
бўлолмайдиган
хусусиятларини
очиб
берган.
Чоғиштирма
лингвистиканинг
шаклланишига Маҳмуд аз-Замаҳшарий
араб ва форс тилларини қиѐслаш билан,
Маҳмуд Қошғарий ―Девону луғатит турк‖
асарлари билан салмоқли ҳисса қўшишган.
Айниқса,
Маҳмуд
Қошғарийнинг
қариндош
тилларни
чоғиштиришга
асосланган
девони
қиѐсий
лингвистиканинг кейинги ривожига катта
таъсир кўрсатган.
Сўнгги йилларда типология билан
қиѐсий
лингвистикани
бир-биридан
фарқлаш ҳақида тилшунослар фикр
билдирмоқдалар.
Б.А.Успенскийнинг
таъкидлашича, типология чегарасиз, тирик
ва ўлик тилларни таҳлил қилиш билан
шуғулланса, чоғиштирма тилшунослик
олдиндан
чегараланган
тилларни
чоғиштириш билан шуғулланади. Шунинг
учун тилшуносликнинг бу соҳасини
бошқача аташ керакмикан, яъни масалан;
―Характерология‖ деб фикр билдирган.
Умуман
қиѐсий
лингвистика
ва
типологиянинг шаклланишида бир қатор
факторлар роль ўйнаган.
Улардан биринчиси, бир тилнинг
таҳлили учун фойдаланилган метод ва
моделлардан
бошқа
тил
тизимини
текширишда фойдаланиш. Масалан, лотин
тилининг
биринчи
грамматикалари
қадимги грек грамматикалари модели
асосида тузилган. Биринчилардан бўлиб
лотин
тили
грамматикасини
тузган
М.Варрон ―De linguа latina‖ китобида
қадимги грек грамматикаси тизимини
қўллаган ва уни ривожлантириб, лотин
тилида артикль, олтита келишик, грек
тилидаги бешта ҳамда саккизтанинг
ўрнига
грек
тилидаги
еттита
сўз
туркумини
ажратган.
Кейинчалик
кўпчилик европа ва европа бўлмаган
тилларнинг грамматикалари лотин, грек
грамматикалари
асосида
тузилган.
Биринчи инглиз грамматикалари ҳам ана
шу модель билан ѐзилган. Классик
грамматикаларнинг
бевосита
таъсири
остида Аббат Элфрикнинг ―Glossary‖,
С.Жонсоннинг
―Грамматика
маълумотномаси‖, Ж.Присли, Р.Лоус ва
Ж.Кемпбелларнинг
―Инглиз
тили
грамматикаси‖ пайдо бўлган. Тибет ва
тамил
тилларининг
грамматикаси
Панинининг Ҳинд грамматикаси асосига
қурилган.
Иккинчи омил аниқ тилларни
қиѐслаш ва чоғиштиришдан бошланган.
Учинчи омил кам ўрганилган ва
ѐзуви йўқ тилларни чоғиштириш жараѐни
билан боғлиқ.
Тўртинчи
омил
таржима
ва
таржимашунослик фанининг таъсирида
бўлган. Чоғиштирма лингвистиканинг
ҳозирги кунда кўпчилик олимлар эътироф
этган
қуйидаги
бўлимлари
мавжуд;
биринчиси,
тиллар
системасининг
яқинлиги, иккинчиси генетик жиҳатдан
яқинлик, учинчиси миқдор жиҳатдан
қиѐсланаѐтган
тилларнинг
чегараланганлиги ѐки чегараланмаганлиги,
тўртинчиси
худудий
жиҳатдан
қиѐсланаѐтган
тиллар
тизимининг
чегараланиши ва бешинчиси қиѐслашда
контенсив методдан фойдаланиш.
Хорижий филология.
№3, 2016 йил
63
XIX асрда ўзининг ривожланиш
чўққисига
етган
қиѐсий-тархий
тилшунослик,
бир
неча
асрларнинг
маҳсулидир.
Герман
ва
ногерман
тиллардаги шаклан ўхшашликлар ва
товушларнинг мос келиши, Я.Гримм
томонидан
герман
тилларидаги
ундошларнинг бир-бирига ўхшашлиги
учун асос тилнинг яратилиши Ф. Бопп
томонидан чоғиштирма лингвистиканинг
тамал тошининг қўйилишига асосий манба
бўлиб хизмат қилди. Компаративистика
ѐки қиѐсий-тарихий тилшунослик тилнинг
аниқ бирликларини (товуш, аффикслар ва
сўз) таҳлил қилишни ўз олдига мақсад
қилиб
қўйган.
Қиѐсий-тархий
тилшунослик XIX асрнинг яккаю ягона
илмий таҳлил методи ҳисобланган.
Бу
методларнинг
асосчилари
Ф.Бопп,
Р.Раск,
Я.Гримм,
А.Х.Востоковлардир. Бу соҳада жуда кўп
ҳизмат
қилган
олимлар
А.Потт,
А.Шлейхер,
К.Бругманн,
Б.Дельтрюк,
Ф.Дицлардир.
Рус
олимларидан
Ф.И.Буслаев,
И.И.Срезневский, А.А.Потебня, Бодуэн-де
Куренэ, А.А.Шахматов, Н.Богородцкий,
В.Крушевский
ва
Ф.Ф.Фортунатовлар
қиѐсий-тарихий
тилшуносликнинг
асосчиларидан ҳисобланадилар.
Чоғиштирма лингвистика, назарий
тилшуносликнинг
мустақил
бўлими
сифатида сон жиҳатдан чегараланган
тилларни
қиѐслайди.
Чоғиштирма
тилшунослик маъно планининг умумий
танланган бирлиги ѐрдамида тиллараро
инвариантларни
аниқлаш
билан
шуғулланади.
Қиѐсий,
чоғиштирма
тилшунослик бўйича анчагина илмий
ишларнинг бўлишига қарамай, асосий
таҳлил методлари ва умумий тамойиллари
ҳанузгача ишлаб чиқилмаган. Тилларни
қиѐслаш фақат тилларни эмас, балки бутун
тизимни ѐки тизимнинг бир бўлагини
чоғиштириш орқали амалга оша бошлаган.
Қиѐсий метод морфологик структураси
турлича
бўлган
генетик
жиҳатдан
боғланган тилларнинг ўхшаш томонларини
аниқлайди. Тилларнинг сон жиҳатдан
чегараланганлиги
боис,
қиѐсий
тилшунослик
лингвистик
универсалияларни ўрната олмайди.
Чоғиштирма лингвистика билан бир
қаторда контрастив лингвистика атамаси
ҳам ишлатилади. Контрастив тилшунослик
қиѐсий-тарихий тилшуносликка қарши
пайдо
бўлган
ва
чоғиштирма
тилшуносликка синоним бўлиши мумкин.
Айрим мамлакатларда контрастив
лингвистика бўйича лойиҳалар тузилган.
Масалан, улардан бири ―Югослав (Серб-
хорват) ва инглиз тили‖ лойиҳаси. Бу
лойиҳа югослав ва америкалик олимлар
билан ҳамкорликда яратилган.
Контрастив
лингвистика
марказларидан
яна
бири
Штутгард
институтида ташкил этилган. Кейинги
пайтларда бу соҳада польяк олимлари
томонидан кўп ишлар амалга оширилган.
Инглиз
ва
польяк
тилларини
чоғиштиришга бағишланган 5 жилдлик
мақолалар тўплами чоп этилган. Юқорида
тилга олинган лойиҳаларда контрастив
лингвистика,
мустақил
қиѐсий
ѐки
чоғиштирма
фан
сифатида
эътироф
этилган.
Контрастив
лингвистика
лингвистик типологияга қарама-қарши
қўйилади.
Қиѐсий
типология
эса
лингвистик типологиянинг бир бўлими
бўлиб қолади. Контрастив лингвистика
икки тилдаги бир ярусга тегишли тил
унсурларини ўрганса, қиѐсий типология
яруслараро тил системаларини қиѐслаш
кўпроқ характерли ҳисобланади.
Айрим
олимларнинг
фикрича
контрастив
лингвистиканинг
асосий
камчилиги унинг таҳлил методларининг
барқарор
эмаслигида.
Контрастив
лингвистикага бағишланган тадқиқотларда
қиѐлашнинг
турли-туман
омиллари
учрайди.
Хулоса
қилиб
шуни
айтиш
мумкинки, хинд-европа тилшунослигида
чоғиштирма
лингвистиканинг
шаклланишининг уч босқичи кузатилади.
Биринчи босқич. Франс Бопп,
Расмуск Раск, Александр Востоков каби
олимларнинг илмий ишларида қиѐсий –
Хорижий филология.
№3, 2016 йил
64
тарихий
тилшуносликнинг
алоҳида
йўналиши
сифатида
чоғиштирма
тилшунослик шаклланган. Бу даврда
тилшунослар
қариндош
тилларни
чоғиштириш билан шуғулланган.
Қиѐсий – тарихий тилшуносликнинг
иккинчи
босқичи
XIX
асрнинг
ўрталаридан бошлаб А.Пот, Г.Курсиус,
А.Кун ва Август Шлейхар илмий ишлари
билан
характерланади.
Бу
даврда
тилшунослар қадимги тилларни қайта
тиклаш билан банд бўлишган.
Учинчи босқич. Младограмматизм
йўналишининг ривожи билан бошқа
даврлардан ажралиб туради ва XIX
асрнинг 70-йиллари ва 1910 йиллар
оралиғини
қамраб
олади.
Младограмматизм А.Лескин, Г.Остгоф,
К.Бругман, Б.Дельбрюк каби олимлар
билан машҳур ва бу давр қиѐсий – тарихий
тилшуносликнинг тўла-тўкис шакллангани
билан аҳамиятли хисобланади.
Хўш, ҳинд-европа тилшунослиги
тарихида чоғиштирма лингвистиканинг
ривожланиши уч босқичдан иборат бўлса,
унда
Марказий
Осиѐда,
жумладан
Ўзбекистонда қай тарзда шаклланган деган
савол туғилиши табиий. Ўзбекистонда ҳам
чоғиштирма
лингвистиканинг
шаклланиши
уч
босқичдан
иборат.
Биринчи босқич ѐки илк даври А.Навоий,
Маҳмуд
аз-Замахшарий,
Маҳмуд
Қошғарий асарлари билан аҳамиятлидир.
Бу даврда Мовароуннаҳрда чоғиштирма
лингвистиканинг тамал тоши қўйилади.
Иккинчи
даври
Ўзбекистонда
хорижий
тилларни
кенг
кўламда
ўқитилиши ва хорижий тил билан ўзбек
тилининг грамматик суб- категорияларини
қиѐслашга асосланган бўлиб, бу давр XX
асрнинг 60-йилларидан бошлаб, XXI
асрнинг биринчи ўн йиллигини қамраб
олади.
Учинчи даври эса, XXI асрнинг
биринчи ўн йиллигидан бошланиб ҳозирги
кунгача давом этиб келмоқда. Иккинчи
давр асосан лингвистик категорияларни
субсистема
(subsystem)
усулида
чоғиштирган
бўлса,
учинчи
давр
хоулсистем (whole system) усулида тилни
тизим сифатида чоғиштиришга ўтган.
Қиѐсий
типология
борасида
Республикамизнинг
етакчи
мутахассисларидан бири Ў.Қ.Юсупов 2007
йилда
―Теоретические
основы
сопоставительной
лингвистики‖
монографияси
чоғиштирма
лингвистиканинг турлича ѐндашувларидан
ташқари унинг умумий принциплари
ҳамда нутқ фаолияти ва матн доирасида
чоғиштириш жиҳатлари ѐритган.
Бу
йил
мамлакатимиз
мустақиллигининг
25
йиллигини
нишонлаймиз.
Шу
давр
мобайнида
Республикамизнинг
икки
етакчи
олийгоҳларида – Ўзбекистон Жаҳон
тиллар университети ва Самарқанд давлат
чет тиллар институти қошида роман-
герман филологияси бўйича докторлик ва
номзодлик
диссертацияларининг
химоясига асосланган илмий кенгашлар
фаолият кўрсатди ва бу кенгашларда
юртимизнинг кўзга кўринган олимлари
Ғайбулла
ас-Салом,
Ж.Бўронов,
Ў.Қ.Юсупов,
Ш.С.Сафаров,
А.А.Абдуазизов,
М.Э.Умархўжаев,
А.Э.Маматов,
С.Раҳимов,
Э.Бегматов,
А.М.Бушуй, Х.Орзиқулов, Г.Х.Боқиева,
Д.У.Ашурова,
М.И.Расуловалар
фаол
иштирок этишган. Зикр этилган илмий
кенгашларнинг
барча
мажлисларида
чоғиштирма лингвистиканинг долзарб
муаммолари муҳокама этилган. Жумладан,
Д.У.Ашурованинг морфемаларнинг матн
ҳосил қилиш масаласига бағишланган
докторлик
диссертацияси,
М.И.Расулованинг лингвистикада лексик
сатҳнинг
ѐритилишига
бағишланган
докторлик
диссертацияси,
Ғ.М.Ҳошимовнинг
гипотаксисга,
Ж.Ёқубовнинг модаллик категориясининг
типологик хусусиятларига бағишланган
докторлик диссертациялари мустақиллик
йилларининг маҳсули ҳисобланади. Айнан
мустақиллик даврида қиѐсий типология
ривожи янги бсқичга кўтарилди деб
бемалол айта оламиз. Чунки, бу даврда
Президентимиз
И.А.Каримовнинг
Хорижий филология.
№3, 2016 йил
65
ташаббуслари билан хорижий тилларни
ўрганишга
катта
эътибор
қаратила
бошланди. Бунинг натижасида хорижий
тилларни
қиѐсий
тадқиқ
этишга
қаратилган
кўплаб
ишлар
амалга
оширилди. Собиқ иттифоқ даврида қиѐсий
тадқиқот ишлари асосан рус тили ва
баъзан баъзи овропа тилларининг фонетик,
морфологик, синтактик хусусиятларини
таққослашга
қаратилган
бўлса,
мустақиллик
давридаги
илмий
тадқиқотлар тилларнинг нафақат таркибий
хусусиятлари, балки уларнинг концептуал,
лингвомаданий ва прагматик жиҳатларини
қиѐслаб ўрганишга ҳам бел боғланди.
Мисол учун, 2004 йилда М. Четин ўзбек ва
турк тилларида деривацион белгиларни
аниқлаган
бўлса,
2007
йилда
Ш.
Ашуровнинг ―Инглиз ва ўзбек тилларида
кесим
типологияси‖
диссертацияси
синтаксем таҳлил асосида мазкур иккала
тилдаги тил унсурларининг синтактик
сатҳдаги семантик жиҳатлари махсус
моделарга солиб ўрганилди. Ўша йили
ҳимоя қилинган О. Исаровнинг номзодлик
диссертацияси инглиз ва ўзбек тилларида
таксис ҳодисасининг ифодаланишидаги
турли тил макерлари тадқиқ этилди. 2009
йилда Ғ.Мирсанов инглиз ва ўзбек
тилларидаги юриш-ҳаракат феълларини
акционал гуруҳларга ажратиш орқали
уларнинг аспектуал вазият турларини
аниқлаган ишини ҳимоя қилди. 2012 йилда
Ф.Усмановнинг
―Синтактико-
семантическое
сопоставление
двусоставных
безглагольных
предложений‖ номзодлик ишида инглиз,
рус ва ўзбек тилларидаги феъл иштирок
этмайдиган гаплар таркиби қиѐсий
ўрганилди.
А.Морозова
томонидан
бажарилган ишда (2011) испан, рус, ўзбек
тилларида гендер муносабатлари қиѐслаб
ўрганилди. Албатта, бу каби бажарилган
ишларни яна ўнлаб келтириш мумкин.
Мазкур тадқиқий ишларда собиқ тузум
давридаги бир тарафлама, яъни тилнинг
фақатгина система сифатида қиѐсий
ўрганилишдан
воз
кечилганлиги
ва
тилнинг амалий, когнитив, прагматик
томонларига
ҳам
эътибор
юқори
бўлганлигини кўрсатади. Ҳозирги кунда
тил таркибини қиѐсий ўрганишга бўлган
қизиқиш янада ортиб бормоқда, жумладан,
инглиз, немис, хитой, француз, испан,
корейс, япон, турк, араб, форс, итальян
тилларини қиѐсий ўрганишга бағишланган
докторлик диссертациялари устида ишлар
амалга оширилмоқда. Лингвистикага оид
илмий журналларда, анжуманларда қиѐсий
ўрганишга боғишланган юзлаб илмий
мақолаларга дуч келишимиз мумкин. Бу
ишларнинг
кенг
миқѐсда
амалга
оширилаѐтганлиги
мустақилликнинг
маҳсули деб бемалол эътироф этиш
мумкин.
Мустақилликнинг
дастлабки
йиллариданоқ
профессор
Ж.Бўронов
ташаббуси билан Ўзбекистон давлат жаҳон
тиллар университетида ташкил этилган
илмий кенгаш Республикамизнинг барча
олийгоҳларида тайѐрланган докторлик ва
номзодлик диссертацияларини қамраб
олган ва бу диссертацияларнинг 90 фоизи
чоғиштирма лингвистиканинг ечимини
кутаѐтган муаммоларга бағишланганлиги
билан аҳамиятлидир.
Профессор Ж.Бўроновнинг инглиз
ва
турк
тилларининг
лингвистик
категорияларини
чоғиштиришга
асосланган
монографияси,
[3.]
А.А.Абдуазизовнинг инглиз ва ўзбек
тилларининг фонетик ва фонологик
хусусиятларини ѐритиб берган илмий
ишлари, Ў.Қ.Юсуповнинг чоғиштирма
лингвистикани
бошқа
йўналишлардан
фарқлаб берувчи рисоласи, С.Раҳимовнинг
―Фундаментал лингвистик категориялар
чоғиштирма
тилшуносликнинг
глобал
муаммолари‖,
-
деб
номланган
монографиялари
мамлакатимиз
тилшунослигида XX асрнинг охири XXI
асрнинг
бошларида
чоғиштирма
лингвистиканинг
тамал
тошини
қўйилишига асос бўлган, десак муболаға
бўлмайди.
Мустақиллик даврига келиб, жаҳон
тилшунослигида кенг миқѐсда тадқиқ
этилаѐтган
когнитив
тилшунослик,
Хорижий филология.
№3, 2016 йил
66
прагмалингвистиканинг турли сатҳларини
қиѐсий ўрганишга ҳам кенг эътибор
қаратила бошланди.
Худди шунингдек, сўнгги йилларда
чоп этилган профессор Ш. Сафаровнинг
―Семантика‖
деб
номланган
монографиясида
ҳам
чоғиштирма
лингвистиканинг
айрим
тамойиллари
хусусида фикрлар билдирилган. Ҳозирги
кундаги масалалардан энг долзарблари
кейинги йилларда Республикамизнинг
олий ўқув юртларида ўқитилаѐтган ва
ўргатилаѐтган
хитой,
корейс,
япон
тилларининг субсистемаларини туркий
тиллар билан чоғиштиришни амалга
оширишга
бағишланиши
керак
деб
ўйлаймиз.
Ана
шунда
чоғиштирма
лингвистика ва унинг асосий тамойили
чоғиштирма метод хорижий тил билан
миллий
она
тилларимиз
ўртасидаги
интерференция
ҳодисасини
бартараф
қилса ажаб эмас.
Чоғиштирма
лингвистиканинг
галдаги
вазифалари
чоғиштирма
лексикология, чоғиштирма стилистика,
чоғиштирма
таржимашунослик
ва
чоғиштирма
фонология
йўналишлари
бўйича фундаментал илмий асарлар
яратишдан иборат деб ҳисоблаймиз.
Адабиѐтлар:
1.
Поливанов Е.Д Русская грамматика в сопоставлении с узбекским языком. -
Ташкент, 1934.
2.
Успенский Б.А. Структурная типология языков. - М., 1965.
3.
Буранов Дж. Сравнительная типология английского и тюркских языков. - М.:
Высшая школа, 1983.
Рахимов С., Содикова Д. О развитии сопоставительной лингвистики в
Узбекистане.
Статья содержит сведения о развитии сравнительной и сопоставительной
типологии в Узбекистане и работе лингвистов в этом направлении.
Raximov S., Sodikova D. About development of contrastive linguisties in Uzbekistan
.
The
article contains information about the development of comparative and linguistictypology in
Uzbekistan and the works devoted to the developing of comparative linguistics in the Republic.
